İçeriğe atla

Nikopsis

13. yüzyıl Gürcistan Krallığı haritasında Nikopsis

Nikopsis veya Nikopsia (Yunanca: Νικόψις; Gürcüce: ნიკოფსი, ნიკოფსია) Kuzeydoğu Karadeniz sahilinde yer alan bir Orta Çağ kalesi ve şehridir. Şehir, Rusya'nın Tuapse şehri ile Abhazya/Gürcistan'ın Yeni Afon şehirleri arasında bir yerde konumlanmıştır. Orta Çağ Gürcü ve Yunan kaynaklarında şehir, Bizans karakolu olarak geçmektedir. Sonraki dönemlerde ise Gürcistan Krallığı'nın en kuzeybatı köşesi olduğu yazmaktadır. Bölgedeki Hristiyanlık merkezi Zichia olarak bilinmekteydi, Nikopsis ise Bizans piskoposluğuydu ve Kenanlı havari Simon'un burada gömüldüğüne inanılmaktadır.

İlk kayıtlar

Nikopsis'ten ilk kez 5. yüzyılda anonim bir periplusta bahsedilmiştir. Periplusta, şehir "Palaia Lazike" ("Eski Lazika") olarak geçmektedir. Şehir, aynı zamanda Arrianus'un 2. yüzyılda yazdığı Periplus of the Euxine Sea adlı eserde de geçmektedir.[1] Bu isim, bölgenin önemli bir göçe sahne olduğunu göstermektedir[2] veya, Anthony Bryer'a göre, Nikopsis Lazların orijinal anavatanı olabilir.[3]

Hristiyanlık

Bölgeyi gezen 9. yüzyıl Bizans yazarı Rahip Epiphanius'a göre, Nikopsis'te havari "Kenanlı Simon"dan bahseden eserlerin bulunduğu bir mezar yer almaktadır.[4] Aynı iddiayı 11. yüzyılda Vita of George the Hagioriteyi yazan Giorgi Mtsire'de belirtmiştir: "bizim topraklarımızda, Abhazya'da, Nikopsi olarak bilinen yerde gömüldü".[5][6] Nikopsis, Bizanslı Zichia piskoposunun konutuydu, muhtemelen I. Justinianus'un emriyle 6. yüzyılda kuruldu. 10. yüzyılın ortalarında, Nikopsis terk edildi veya Matraça'ya taşındı.[7]

Konumu

Nikopsis'in konumu bilinmemektedir. İlk olarak Frédéric Dubois de Montpéreux tarafından öne sürülen ve Fillip Brun, Boris Kuftin, Zurab Ançabadze ve Leonid Lavrov tarafından desteklenen ama evrensel olarak kabul edilmemiş bir görüşe göre, Nikopsis, Novomikhailovsky'de, Tuapse şehrinin yanındaki Nechepsukho nehrinin yanında konumlanmıştır. Burada, erken Orta Çağ'da ithal edilen çanak çömlek, kiremit ve mermer parçaları ortaya çıkarılmıştır. Bu görüşe alternatif olarak, Nikopsis'in Yeni Afon şehrinin yakınlarındaki Anakopya'da olduğu da öne sürülmüştür. Yuri Voronov'ın iddia ettiği başka bir görüşe göre, şehir, Erken Orta Çağ bazilikasının bulunduğu Tsandripsh/Gantiadi'dedir.[7][8]

Kaynakça

  1. ^ Talbert, Richard J. A. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-by-map Directory. Princeton University Press. s. 1240. ISBN 0691049459. 
  2. ^ Liddle, Aidan (2003). Arrian: Periplus Ponti Euxini. Bristol Classical Press. s. 122. ISBN 1853996610. 
  3. ^ Bryer, Anthony (1988). Peoples and settlement in Anatolia nad the Caucasus: 800-1900. Variorum Publishing. s. 103. ISBN 0860782220. 
  4. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; mango isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; anch isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  6. ^ Lang, David Marshall (1976). Lives and legends of the Georgian saints. Mowbrays. s. 167. 
  7. ^ a b Vinogradov, Andrey Y. (2014). "Зихия [Zichia]". Православная Энциклопедия [Orthodox Encyclopaeda] (Rusça). 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  8. ^ Khroushkova, Liudmila (2006). Les monuments chrétiens de la côte orientale de la Mer Noire: Abkhazie, IVe-XIVe siècles (Fransızca). Brepols. s. 21. ISBN 2503523870. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abhazya</span> Güney Kafkasyada kısmen tanınan devlet

Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lazika</span>

Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Abhazlar</span> Güney Kafkas halkı

Abhazlar Abhazya’da yaşayan Kuzeybatı Kafkasya halkı. Abhazya dışında en büyük Abhaz nüfusu Türkiye’dedir. Türkiye’deki Abhazların ataları 19. yüzyılda diğer Kafkas halklarıyla birlikte Ruslar tarafından sürgün edilmiştir. Ayrıca Rusya, Kazakistan ve Ukrayna’da da Abhaz nüfusu vardır. Kuzey Kafkasya’da yaşayan Abazalar ile Abhazların aynı kökenli olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan tarihi</span>

Gürcistan tarihi, Gürcistan'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Guria</span>

Guria, Gürcistan’ın Karadeniz kıyısında, tarihsel ve coğrafi bölgesidir. Bugün ülkenin yönetsel bölgelerinden (mhare) biri olan Guria’nın merkezi kenti Ozurgeti’dir.

Alişar Höyüğü, Yozgat'ın 45 km güneydoğusunda, Alişar köyünün kuzeyinde bulunan bir höyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Soçi</span>

Soçi, Rusya'da, Krasnodar Kray'da kent. Kafkasya'ın batı kesiminin eteklerinde, Karadeniz kıyısında bulunur. Nüfus: 389,900 (2015). Nüfus 2002 sayımına göre artış göstermektedir. Bu nüfusu onu Rusya'nın en büyük tatil şehri yapar. Büyük Soçi bölgesi Kafkas Dağları ile Karadeniz arasındaki 145 km uzunluğundaki bir hattan oluşur. Kafkas Rivierası'nda yer alan Soçi, Rusya'da subtropikal iklimin nadir görüldüğü yerlerdendir. Yazları ılık ve yağışlı iken; kışlar serin ve yumuşak geçer. Karadeniz'in diğer bölgeleri gibi yıl boyu yağış eksik olmaz.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Afon</span> gürcistandaki kasaba

Yeni Afon Karadeniz kıyısında, Sohum'a 22 km (14 mi) uzaklıkta yer alan, Abhazya'nın Gudauta rayonunun bir şehri. Kasaba daha önce Nikopol, Acheisos, Anakopia, Nikopia, Nikofia, Nikopsis, Absara, Psyrtskha isimleri ile biliniyordu. Şehirde yer alan Yeni Afon Mağarası ve Simon Zealotes Kilisesi Abhazya'nın turistik/dini mekanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Krallığı</span> 780lerden 1088e feodal bir devlet

Abhazya Krallığı, ayrıca Abasgia ya da Egrisi-Abhazya olarak da bilinir, 780 yılından 1008 yılında birleşmiş Gürcistan Krallığı çatısı altında hanedan verasetiyle Tao-Klarceti Krallığı ile birleşmesine kadar Kafkasya'da hüküm sürmüş Orta Çağ feodal devletiydi. Bizans kaynaklarına göre Abhazya Krallığı 10. yüzyılın başlarında, Haldia Thema'sı sınırlarından Nikopsis Irmağı ağzına kadar Karadeniz kıyısında üç bin Antik Yunan mili boyunca uzanan ve arkadan Kafkas Dağları ile çevrili bölgeye hakimdi.

<span class="mw-page-title-main">Petra, Lazika</span>

Petra Karadeniz'in doğu kıyısında yer alan, günümüzde Batı Gürcistan olarak bilinen Lazika'daki müstahkem bir şehirdi. Petra, aynı zamanda Lazika'nın piskoposluk merkeziydi. Petra 6. yüzyılda, Bizans imparatoru I. Justinianus'nun döneminde, Bizans İmparatorluğu'nun Kafkasya'daki önemli bir şehri olmuştur. Stratejik konumundan dolayı, 541 ve 562 yılları arasında Bizans ve Sasani İmparatorluğu'nu karşı karşıya getirmiş Lazika Savaşı burada yaşanmıştır. Petra'yla ilgili genel görüş, Geç Antik Çağ'da harap olduğu Güney Gürcistan'daki Acara bölgesindeki Tsihisdziri'de bulunduğudur.

Tsebelda Kalesi Gürcistan'ın Abhazya bölgesindeki Tsebelda köyünde yer alan bir Geç Antik Çağ/Erken Orta Çağ tahkimatı ve kalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Opsite</span>

Opsite veya Opsit 6. yüzyılda Bizanslı tarihçi Prokopius'un De Bellis adlı eserinde iki kez geçmesiyle tanınan Lazika kralıdır. Opsite'den, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında yaşanmış, Kafkasya'daki Lazika devletinin kontrolünü ele geçirmek için yapılmış Lazika Savaşı (541–562) ile ilgili bölümde bahsedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vartsihe</span>

Vartsihe Gürcistan'ın İmereti şehrinin Bağdati Belediyesinde bulunan bir köydür. Ülkenin batı kesimindeki İmereti Ovası'nda, Rioni ve Khanitskali nehirlerinin kesiştiği yerde bulunmaktadır. Bağdati şehrinin 17 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır. Nüfusu 2014 sayımlarına göre 1,559 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Bzıb Kilisesi</span>

Bzıb Kilisesi, Abhazya/Gürcistan'ın Bzıb köyündeki harabe bir Orta Çağ kilisesidir. Bzıb Irmağı'nın sağ kıyısında konumlanmıştır. Bzıb kalesi kompleksinin bir parçasıdır ve 9. yüzyılın ikinci yarısı veya 10. yüzyılda inşa edilmiştir. İyi yontulmuş kireçtaşı bloklarla inşa edilmiş olan kale, kuleler, kale ve yarım daire şekilli kapıdan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Simon Zealotes Kilisesi</span>

Simon Zealotes Kilisesi Gürcistan/Abhazya'nın Yeni Afon kentinde bulunan bir 9 veya 10. yüzyıl kilisesidir.

Losorion veya Lysiris, Doğu Karadeniz sahillerindeki Lazika bölgesinde konumlanmış bir Bizans (Roma) tahkimatıydı. Günümüzde Batı Gürcistan'daki Batum şehrinde konumlanmıştır. 6. yüzyılda, Bizans imparatoru I. Justinianus tarafından inşa ettirilmiş olan tahkimat, stratejik konumundan dolayı Bizans ve Sasaniler arasında gerçekleşen Lazika Savaşı'nın (541–562) savaş bölgelerinden biri olmuştur. Tahkimat, "Batum'daki Orta Çağ Kalesi" olarak tanımlanmıştır, Tamaris Tsikhe veya Kraliçe Tamar'ın Kalesi olarak da bilinmektedir.

“Lazika bizimdir, aynı zamanda Petralıların şehridir. Kimliğini ve unvanını bizden alan şehir (Petra), diyanetimizin ismini kullanarak "Justiniana" adını almıştır. Lazika'da, Arhaiopolis ve Rhodopolis'te bulunan çok büyük ve antik kalelerinin kalıntıları vardır. Lazika'da ayrıca, Farslardan aldığımız Skandis ve Sarapanis kaleleri, Mourisius (Moçiris), Lysiris (Losorion) ve Lazlarla beraber yaptığımız diğer kaleler de bulunmaktadır.”

<span class="mw-page-title-main">Zihya</span>

Zihya veya Zuğustan, Orta Çağ'da Çerkesya için kullanılan isim. Bu ülkenin halkına ise Zihler denmiştir. 15. yüzyıldan sonra haritalarda Zihya'nın yerine Çerkesya geçti.

Trakei Kalesi Batı Gürcistan, Abhazya bölgesinde Abazgia ve Apsileti sınırında, tahminen daha sonraki Anakopya bulunan tarihi bir kaledir. Kalıntıları korunmuştur. Tarihi kaynaklarda ilk defa 6. yüzyılda bahsedilmektedir. Ele geçirilemez bir kale olarak kabul edilmekteydi. Apsileti ve Lazika'nın geri kalanını Abazgia'ya bağlayan tek kara yolu sahil boyunca buradan geçmekteydi. 550 yılında, Trakei Kalesi'de Bizans ordusu ile Abazg ayaklanmacılar arasında bir savaş gerçekleşti. Trakei'nin eski Gagra Kalesi ile aynı olduğuna dair bir görüş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Bizans mimarisi</span> Uyanış mimarisi akımı

Bizans Uyanış çoğunlukla dini, kurumsal ve kamu binalarında görülen bir mimari uyanış hareketidir. Özellikle İstanbul ve Ravenna Eksarhlığı olmak üzere 5. ila 11. yüzyıllardan kalma Doğu ve Ortodoks Hristiyan mimarisiyle ilişkili Bizans stilinin unsurlarını içerir. Yeni Bizans mimarisi 1840'larda Batı Avrupa'da ortaya çıktı ve 19. yüzyılın son çeyreğinde Rusya İmparatorluğu'nda ve daha sonra Bulgaristan'da zirveye ulaştı. Yeni Bizans ekolü Yugoslavya'da I. Dünya Savaşı ile II. Dünya Savaşı arasında etkindi.

Soterioupolis veya Soteropolis (Σωτηρόπολις), 10. ve 12. yüzyıllarda Güneydoğu Karadeniz kıyısındaki bir Bizans kalesiydi. İsmin Gürcistan'daki Pitsunda ve Türkiye'deki Borçka kentleri için kullanıldığı düşünülmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.