İçeriğe atla

Nikolayevsk Olayı

1914-1920 yılları arasındaki Sakhalin bölgesinin haritası

Nikolayevsk Olayı (Japoncası: 尼港事件, Nikō Jiken), Rus İç Savaşına İtilaf Devletlerinin müdahalesi sırasında 1920 yılının Şubat ve Mart ayları içerisinde olan ve Rusya’nın Uzakdoğu bölgesindeki Amur Nehri üzerindeki Nikolayevsk kasabasında yüzlerce Japon vatandaşının öldürülmesiyle sonuçlanan olay.

Arka plan

Ana madde: Sibirya Müdahalesi

Rus İç Savaşına Beyaz Ordu lehine müdahale eden İtilaf Devletleri, Sibirya Müdahalesi olarak adlandırılan harekâtla Rusya’nın Uzakdoğu bölgelerine asker çıkartırlar. Bu kapsamda bölgeye asker gönderen Japonya ise kendi amaçları doğrultusunda davranmaktadır. Japonya bölgede kalıcı olarak kendisine bağlı bir paravan devlet kurmak istemektedir. Eylül 1918’de Japon Ordusuna bağlı askerler Amur Nehri üzerindeki Nikolayevsk kasabasını işgal ederler. Bölge Beyaz Ordu komutanlarından Ataman Semyonov tarafından kontrol edilmektedir. Özellikle Japonlar ve onlara bağlı Semyonov önderliğindeki Kazaklar bölgede sıklıkla yağma ve katliamlar düzenlemektedir. Rus İç Savaşında Kızılordu Beyazlara karşı başarılar kazanmaya başladıkça Beyazların hakim olduğu bölgelerde Bolşevik yanlısı ayaklanmalar çıkmaktadır. Şubat 1920’ye gelindiğinde kasabada 350 Japon askerinin yanı sıra Japon Ordusu ile bölgeye gelen 450 sivil de bulunmaktadır. Ayrıca Beyaz Orduya mensup yaklaşık 300 asker de orada konuşlanmıştır. Kasabanın nüfusu ise yaklaşık 15 bindir.

Olay

Ocak 1920’de bölgede aktif olan ve Bolşeviklerle temas halinde olsa da resmen Kızılorduya bağlı olmayan ve anarşist Yakov Triapitsyn komutasındaki yaklaşık 4 bin partizan kasabayı kuşatır. 24 Şubat günü kasabadaki Japon komutan etrafının çevrildiğini görüp yardımın da ulaşmayacağından emin olduktan sonra partizanların ateşkes bayrağı altında kasabaya girmelerine izin verir. Ancak partizanlar kasabadaki Beyaz Ordu askerlerini yakalayıp idam etmeye başlayınca Japonlar olaya müdahil olacak ve 12 Mart günü partizanlara saldıracaktır. Ancak saldırı başarısız olacak ve 122 Japon sivil hariç tüm Japon askerleri öldürülecektir. Mayıs ayına gelindiğinde kasabaya yaklaşan büyük bir Japon kuvvetini fark eden Triapitsyn kalan Japon esirlerini de idam eder ve kasabayı yakarak geri çekilir.

Sonrası

Rus İç Savaşı sırasında Bolşevik karşıtlarını aktif olarak desteklediği için diplomatik alanda zayıf olan Japon hükûmeti Moskova yönetimini protesto edecek, Bolşevik hükûmet Triapitsyn’i yakalayıp idam etse de yapılanları yeterli görmeyecektir. Japonya Sahalin Adalarının kuzeyini işgal edecek ve Sovyetler Birliğinin resmen tanınma sürecini 1925 yılına kadar geciktirecektir.

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yazılan eserler

  • Hara, Teruyuki. Niko Jiken no Shomondai (Problems in the Incident at Nikolaevsk-na-Amure) // Roshiashi Kekyuu, 1975, No. 23.
  • Gutman, Anatoly. Ella Lury Wiswell (trans.); Richard A. Pierce (ed.) The Destruction of Nikolaevsk-on-Amur, An Episode in the Russian Civil War in the Far East, 1920. Limestone Press (1993). ISBN 0-919642-35-7
  • White, John Albert. The Siberian Intervention. Princeton University Press (1950)

İlgili Araştırma Makaleleri

Partizan, yabancı bir güç veya bir ordu işgali ya da idaresi altında bulunan bir bölgenin kontrolüne direnmek için teşekkül etmiş düzensiz askerî kuvvetlerin üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Ordu</span> Rus Çarlığı silahlı kuvvetleri

Beyaz hareket, bilinen adıyla Beyaz Ordu ya da Beyaz Muhafız Birlikleri ve mensup olanların ismiyle Beyazlar veya Beyaz Muhafızlar Rusya'nın askeri kuvvetlerinin bir bölümünü oluşturur. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Bolşeviklere karşı saldırıya geçmişler ve Rus iç savaşını başlatmışlardır. Bu dönem boyunca gerçekleşen Beyaz Terör'ün sorumlularıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Yudeniç</span>

Nikolay Nikolayeviç Yudeniç, Rus general, I. Dünya Savaşı'nda Rus Kafkas Ordusu'nun, Rus İç Savaşı (1918-1920) sırasında da kuzeybatıdaki karşıdevrimci Beyaz birliklerin komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Roman Ungern von Sternberg</span>

Kan Dökücü Baron ve Deli Baron olarak da tanınan Roman Nickolai Maximilian von Ungern-Sternberg, Baltık-Almanı kökenli bir subay ve Moğolistan'ı Mart-Ağustos 1921 tarihleri arasında yöneten korgeneraldir. Moğolistan ve Baykal Gölü çevresinde monarşik bir yapı kurmayı amaçlayan Sternberg, Mihail Aleksandroviç Romanov önderliğindeki Rus egemenliğini diriltmek ve Bogd Han'ın yönetimindeki Moğol Hanlığı'nı bu oluşuma destek vermeye çağırmayı amaçlamaktaydı. Baron, çoğunlukla komünistler ve Yahudilere karşı savaşmıştır. Sternberg, Kızıl Ordu tarafından ele geçirildikten sonra birçok savaş suçuyla yüz yüze kalmış ve idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Kolçak</span>

Aleksandr Vasiliyeviç Kolçak, Rus deniz subayı, amiral, kutup araştırmacısı, Rusya İç Savaşı sırasında Bolşevik karşıtı Beyaz Ordu komutanı, 1918 yılında Rusya Beyaz Ordu Mareşalı Rus İç Savaşı sırasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Anton Denikin</span>

Anton İvanoviç Denikin, Rus İmparatorluğunda General ve Rus İç Savaşı sırasında öne çıkan Beyaz Ordu komutanlarından. 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Müdahalesi</span>

Sibirya Müdahalesi, 1918-1922 yılları arasında İtilaf Devletlerinin Rus İç Savaşına Bolşeviklere karşı müdahil olarak Rusya’nın Doğu sahillerini işgal ederek Beyaz Ordu'yu destekleme harekâtları. Bu harekâta özellikle Japonya İmparatorluğu yoğun bir askerî güç verecek ve 1920 yılında diğer İtilaf Devletleri çekilirken Sibirya bölgesini işgal etmeye devam edecektir.

<span class="mw-page-title-main">Kutup Ayısı Seferi</span>

Kutup Ayısı Seferi, Eylül 1918 - Temmuz 1919 tarihleri arasında Rus İç Savaşına müdahil olan, Rusya'nın kuzeyindeki liman kenti Arkhangelsk'e çıkarak 5 bin kişilik silahlı kuvvetiyle Kızılordu'ya karşı savaşan ABD birliğinin seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Semyonov</span>

Grigori Mihayloviç Semyonov veya Ataman Semyonov (Rusça: Григо́рий Миха́йлович Семёнов Rus İç Savaşı sırasında Sibirya Müdahalesi döneminde Japonya tarafından Sibirya bölgesinde desteklenen Beyaz Ordu komutanı ve Baykal Kazaklarının Atamanı. Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine sebep olan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Barış Kararnamesi</span>

Barış Kararnamesi, Bolşevik lider Lenin tarafından yazılan ve Ekim Devrimi ile iktidarın alınmasından sonra 26 Ekim 1917 günü 2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi tarafından onaylanan kararname. Kararname 9 Kasım 1917 [E.U. 27 Ekim 1917] tarihli ve 208 numaralı İzvestiya gazetesinde yayınlanmıştır. Karara göre Rusya I. Dünya Savaşından derhal çekilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Uzak Doğu Cumhuriyeti</span>

Uzak Doğu Cumhuriyeti Rus İç Savaşı döneminde merkezi Bolşevik yönetiminden bağımsız olarak kurulan tampon devlet. Başkenti Blagoveşçensk olan devlet Rusya Uzak Doğusu ile Sibirya’yı kapsamaktaydı. İç savaşa Beyaz Ordu lehine müdahale eden İtilaf Devletleri ve özellikle de Japon İmparatorluğu bölgeye yoğun asker çıkartarak Bolşevik denetimindeki topraklarla arada tampon görevi üstlenen bu cumhuriyeti destekleyecektir. İç savaşın Bolşeviklerin zaferiyle sona ermesinden sonra bölgedeki silahlı kuvvetler çekilince cumhuriyet 15 Kasım 1922 tarihli VtsIK kararıyla Sovyetler Birliği'ne katılır.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

Sovyet-Japonya sınır çatışmaları Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği ile Japon İmparatorluğu'nun, ayrıca kukla devletleri olan Moğolistan ve Mançukuo'nun arasında gerçekleşen savaşlar ve çatışmalardır. 1932 ve 1939 yılları arasında gerçekleşmiştir, Khasan Gölü Muharebesi haricinde Mayıs 1939'a kadar olan savaşlar, küçük sınır çatışmalarıydı. Sınır Savaşı, Sovyetlerin Japonlar üzerinde ağır angajmanlar uyguladığı Halkin-Gol'da sona erdi. Sonucunda Sovyet-Japon Tarafsızlık Anlaşması imzalandı. Çatışmalar, Ağustos 1945'te Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'ndaki müttefik ülkelerine destek olarak başlattığı Mançurya Stratejik Saldırı Operasyonu ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Rusya Müdahalesi</span>

Kuzey Rusya Müdahalesi ya da bilinen diğer adlarıyla Kuzey Rusya Seferi, Başmelek Seferi ve Murman Yayılımı, Ekim Devrimi'nden sonra Rus İç Savaşı'na itilaf devletlerinin yaptığı müdahalenin bir parçasıydı. Müdahalede, itilaf devletleri Rus İç Savaşı'nda Beyaz Ordu'ya destek verdi. Hareket mağlubiyetle sonuçlandığı sırada, İtilaf devletleri, Bolshie Ozerki savaşında Bolşeviklere karşı başarılı sonuçlar aldılar ve Bolşeviklerin Rusya'dan iyi bir şekilde çekilmelerine izin verdiler. Müdahale, I. Dünya Savaşı'nın sonlarından (1918), 1920'ye kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi</span> Askeri harekât

Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi, 1918 yılında Rus İç Savaşı sırasında başlatılan çok uluslu bir askerî harekâttır. Ana hedefler, Çekoslovak Lejyonuna yardım etmek, Rus limanlarındaki mühimmat ve silah tedarikini sağlamak ve Doğu Cephesini yeniden kurmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Lazo</span>

Sergey Georgiyeviç Lazo Uzak Doğu Rusyası'nda Rus Devrimi'nin liderliğini yapmış komünist askerdir.

Büyük Sibirya Buz Yürüyüşü Ekim Devrimi'nin ardından Bolşeviklere karşı örgütlenen Beyaz Ordu komutanlarından Aleksandr Kolçak komutasındaki birliklerin Rus İç Savaşı'nın sona yaklaştığı dönemde yaşadıkları askerî mağlubiyetin ardından Kasım 1919-Mart 1920 döneminde Omsk'dan Çita'ya çekilişini anlatır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.