İçeriğe atla

Nikolay Rıjkov

Nikolay Rıjkov
Николай Рыжков
Federasyon Konseyi üyesi
Görev süresi
17 Eylül 2003 - 25 Eylül 2023
Devlet Duması milletvekili
Görev süresi
17 Aralık 1995 - 17 Eylül 2003
Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi Başkanı
Görev süresi
27 Eylül 1985 - 14 Ocak 1991
Yerine geldiğiNikolay Tihonov
Yerine gelenValentin Pavlov
Kişisel bilgiler
Doğum 28 Eylül 1929(1929-09-28)
Donetsk, Ukrayna SSC, SSCB
Ölüm 28 Şubat 2024 (94 yaşında)
Moskova, Rusya
Evlilik(ler) Ludmila Rıjkova
Çocuk(lar) Marina Gutina

Nikolay İvanoviç Rıjkov (Rusça: Николай Иванович Рыжков; 28 Eylül 1929 Donetsk - 28 Şubat 2024 Moskova), Rus devlet adamı. 1985-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi Başkanı olarak görev yaptı.[1] Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1956-1991), Yüksek Sovyet meclisi Sverdlovsk bölgesi milletvekili (1974-1989).[2] Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1995-2003 yılları arasında Duma milletvekilliği ve 2003 yılından itibaren de Federasyon Konseyi üyeliği yaptı.[3]

Biyografi

Bir madenci olan İvan Feodoroviç Rijkov'un oğlu olarak Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Donetsk bölgesinde bir köyde doğdu.

Kramatorsk Mühendislik Koleji (1946-1950) ve Kirov Ural Devlet Teknik Üniversitesi(1953-1959)'nden mezun oldu. 1950 ila 1975 yılları arasında Sverdlovsk'ta kurulu Sovyetler Birliği'nin en büyük metalürji, madencilik ve yapı malzemeleri şirketi Uralmash'ta mühendis olarak çalıştı. 1965-1970 yılları arasında aynı firmada baş mühendis, 1970-71 yılları arasında ise direktör olarak görev yaptı.

1979 yılında üç yıl süreyle görev yapacağı SSCB Devlet Planlama Komitesi Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.

SBKP üyeliği ve yükseliş

1956 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi olan Rijkov, 1981 yılında SBKP Merkez Komitesi üyeliğine getirildi. 10 yıl süreyle bu görevde kaldı. 22 Kasım 1982'de SBKP Merkez Komite Sekreterliği ve Komitenin Ekonomi işlerinden sorumlu daire başkanlığına getirildi.

27 Eylül 1985'te Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanlığına getirilerek SSCB'nin zorlu döneminde hükûmet başkanı olarak görev yaptı. Perestroykaya gidecek ekonomik reformları başlatanlar arasında yer aldı. Ancak hatalı uygulamalar 1988'den itibaren halkın gelir seviyesinde düşüşe ve gelir farklılıklarının belirginleşmesine sebep oldu. Gorbaçov'a piyasa sosyalizmi olarak adlandırdığı bir ekonomik sistem önerisinde bulundu ve iç piyasada rekabetin teşvik edilmesini savundu.

1991'de hükûmet başkanlığından istifa etti ve ülkede yönetim sisteminin değişmesiyle Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti başkanlık seçimlerine katıldı. Ancak seçimde ikinci olabildi. Başkan seçilen Yeltsin tarafından SSCB'nin dağıtılması girişimlerine karşı gelerek 12 Aralık 1991'de olağanüstü toplanan Yüksek Sovyet kongresinde kabul edilen bildiriyi imzaladı. Bildiriye göre 17 Mart 1991 Referandumu dayanak gösterilerek Sovyetler Birliği'nin dağıtılması yönünde Minsk'te imzalanan anlaşma geçersiz kabul ediliyordu. Ancak 25 Aralık'ta Gorbaçov'un istifa etmesiyle durum Yeltsin'in lehine işledi.

Rusya Federasyonu'nda siyasi çalışmaları

Aralık 1995'te Rus meclisi Duma'ya Rusya Halk Yurtseverler Birliği'nden milletvekili olarak seçildi. 2014'te Ukrayna hükûmetinin doğuda katliam yaptığını belirterek Rusya'nın gerekirse askerî müdahale girişiminde bulunması gerektiğini savundu. Bu açıklamalarından dolayı 17 Mart'ta AB'nin yaptırım listesine dahil oldu.

Temmuz 2014'te Rusya'da parlamenterizmin güçlendirilmesi çalışmalarına katkılarından dolayı devlet tarafından ödüllendirildi.

Ölümü

28 Şubat 2024 tarihinde 94 yaşında hayatını kaybetti.[4]

Kaynakça

  1. ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414. 
  2. ^ "Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва". 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2017. 
  3. ^ Pons, Silvio (2020). The Cambridge history of communism. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-1316634578. 
  4. ^ Скончался экс-глава правительства СССР Николай Рыжков 28 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Nikolay Tihonov		Sovyetler Birliği Başbakanı
1985–1991 		Sonra gelen:
Valentin Pavlov

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mihail Gorbaçov</span> 1985ten 1991e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Mihail Sergeyeviç Gorbaçov, 1985'ten 1991'de ülkenin dağılmasına kadar Sovyetler Birliği'nin son lideri olarak görev yapan Rus siyasetçidir. 1985'ten itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve ayrıca 1988'den itibaren devlet başkanı, 1988'den 1989'a kadar Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı, 1989'dan 1990'a kadar Yüksek Sovyet Başkanı ve 1990'dan 1991'e kadar Sovyetler Birliği'nin tek devlet başkanı olarak görev yaptı. İdeolojik olarak Gorbaçov, başlangıçta Marksizm-Leninizm'e bağlıydı ancak 1990'ların başında sosyal demokrasiye yöneldi.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boris Yeltsin</span> Rusyanın ilk devlet başkanı (1991–1999)

Boris Nikolayeviç Yeltsin, Rusya'nın ilk başbakanı ve devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">İvan Konev</span> Sovyet askeri kumandanı

İvan Konev, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sının yenilgiye uğratılmasında önemli rol oynayan SSCB'li general, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Ahromeyev</span>

Sergey Fyodoroviç Ahromeyev, Sovyet asker, Sovyetler Birliği Kahramanı 1982, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği tarihi</span> Devlet Tarihçesi

Sovyetler Birliği tarihi, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki Ekim Devrimi'yle yıkılmasının ardından başlayan Bolşevik-Menşevik mücadelesinin Bolşeviklerin lehine sonuçlanmasıyla 1922'de aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991'e değin varlığını koruyan devlet. Avrupa'nın doğu kesimiyle, Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılan SSCB, son yıllarında 22.403.000 km2'lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesiydi.Nüfus bakımından da 293.047.571 kişiyle 3. sırada yer alıyordu. Aynı zamanda dünyanın başlıca siyasi ve askerî güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği, batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya, güneyinde Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan ve Kuzey Kore yer alıyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Arktik Okyanusu ve Büyük Okyanus çiziyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi Sovyet rublesiydi.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi</span> Sovyetler Birliği hükûmeti üyesi bir grup tarafından yapılan başarısız darbe girişimi

1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi, Sovyetler Birliği hükûmeti üyesi bir grubun ülkede denetimi Sovyet Cumhurbaşkanı Mihail Gorbaçov'dan alma teşebbüsüdür. Darbeciler Sovyetler Birliği Komünist Partisinin sol kanadında yer almakta ve Gorbaçov'un reform programının çok ileri gittiğini düşünerek yeni imzalanacak olan birlik antlaşmasının ülkenin sonunu getirdiğine kanaat getirmişlerdi. Darbe sadece 3 gün sürdükten sonra Gorbaçov tekrar iktidara dönse de olay Sovyetler Birliği'ndeki dengeleri altüst edecek ve hem ülkenin hem de SBKP'nin sonunu getirecektir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği başbakanları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin dağılması</span> Sovyetler Birliğinin dağılması

Sovyetler Birliği'nin dağılması, 25 Aralık 1991 tarihinde Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un istifa etmesinin ardından Sovyetler Birliği'ni teşkil eden cumhuriyetlerin bağımsızlığını kazanmalarıyla 26 Aralık 1991'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağıldığı olaydır.

Boris Karloviç Pugo Letonya asıllı komünist ve Sovyet siyasetçidir. Alexander Nevsky Nişanı sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Ogarkov</span>

Nikolay Vasilyeviç Ogarkov, Kızıl Ordu'komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali ve önde gelen bir Sovyet askeri kişiliğiydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 28. Kongresi 2 Temmuz 1990 – 13 Temmuz 1990 tarihleri arasında Moskova'da yapıldı. Planlanandan bir yıl önce, olağanüstü olarak toplanan Kongre, aynı zamanda Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) son kongresi olma özelliğini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Silayev</span>

İvan Stepanoviç Silayev, Sovyet Rus siyasetçi. 1990-91 yılları arasında Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı olarak görev yaptı. RFSSC'nin son hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">SSCB Halkın Ressamı Madalyası</span>

SSCB Halkın Ressamı Madalyası(Rusça: Народный художник СССР) SSCB vatandaşlarına verilen bir onur madalyasıdır. 16 Temmuz 1943 yılında SSCB Yüksek Sovyeti Başkanlığı tarafından belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği hükûmeti</span>

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği hükûmeti, Sovyetler Birliği yönetiminde yürütme organının ana gövdesidir. Hükûmet başkanı, birinci dünya ülkelerinde "Sovyetler Birliği Başbakanı" olarak bilinen bürokrattı. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem de facto olarak üst düzey liderler bulunmaktaydı ve genellikle ülkeyi Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreterliği makamı vasıtasıyla yönetirlerdi. Zira Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Vladimir Lenin'in teorize ettiği öncü parti ilkesine uygun olarak devletin yönetim organıydı.

Sovyet Anayasası 6. maddesi, Sovyetler Birliği'nin 1977 Anayasası uyarınca Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin, Sovyetler Birliği ve Sovyet halkı üzerindeki egemenliğini tarif eden madde. Vladimir Lenin'in teorize ettiği öncü parti ilkesine uygun olarak Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) devletin yönetim organıydı. Bu hüküm antikomünistler başta olmaz üzere Sovyet iktidarına muhalefet eden tüm kesimlere karşı her türlü önlemi almak için kullanıldı. Bu hüküm daha önce 1936 Sovyet Anayasası'nın 126. maddesinde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Devlet Konseyi</span>

Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Konseyi veya kısaltmayla SSCB Devlet Konseyi (Rusça: Государственный Совет СССР veya Devlet Sovyeti, Sovyetler Birliği'nde Ağustos 1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi sonrası 5 Eylül 1991'de kurulan devlet sovyeti. Konseyin üyeleri Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ile birlikte tüm Sovyet cumhuriyetlerinin en üst düzey yetkilileri idi. Darbe girişimi sonrasında o dönemki yasalara göre devlet başkanı Gorbaçov'un yerini alacak Başkan Yardımlığı kurumu lağvedildi. Konsey Halk Komiserleri Konseyi Başkanı'nı seçme yetkisine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Kryuçkov</span>

Vladimir Aleksandroviç Kryuçkov, Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği İstihbarat ve Devlet Güvenlik Komitesi KGB'nin 1988-1991 yıllarında görev yapmış başkanı. Politbüro üyesi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.