İçeriğe atla

Nikolay Podgorni

Nikolay Podgorn
Finlandiya ile Dostluk, İşbirliği ve Yardım Sözleşmesi imzalanırken (1973)
SSCB Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı
Görev süresi
9 Aralık 1965 - 16 Haziran 1977
Yerine geldiğiAnastas İvanoviç Mikoyan
Yerine gelenLeonid İlyiç Brejnev
Ukrayna Komünist Partisi Birinci Sekreteri
Görev süresi
26 Aralık 1957 - 2 Temmuz 1963
Hükûmet başkanıGeorgi Malenkov
Yerine geldiğiAleksey Kiriçenko
Yerine gelenPetro Şelest
Kişisel bilgiler
Doğum Nikolay Viktoroviç
16 Şubat 1903(1903-02-16)
Karlivka, Poltava Oblastı, Rus İmparatorluğu
Ölüm 11 Ocak 1983 (79 yaşında)
Kiev, Ukrayna SSC, SSCB
Milliyeti Ukraynalı
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Evlilik(ler) Natalya Nikolayevna Podgornaya (1908-1995)
Çocuk(lar) Natalia ve Lesia
Yaşadığı yer Kiev
Bitirdiği okul Kiev Gıda Endüstrisi Teknoloji Enstitüsü
Mesleği Makine mühendisi[1], bürokrat, siyasetçi
Ödülleri Sosyalist İşçi Kahramanı Lenin Nişanı
İmzası

Nikolay Podgorni, (RusçaНикола́й Ви́кторович Подго́рный, UkraynacaМикола Вікторович Підгорний; 16 Şubat 1903 Karlivka, Poltava Oblastı, Rus İmparatorluğu - 11 Ocak 1983 Kiev, Ukrayna SSC, SSCB), Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

Hayatı

"Genç Komünist Ligi Merkez Komitesi Genel Kurul toplantısı". Merkezi olan CPSU Genel Sekreteri Leonid Brejnev, organizasyonun 50. yıldönümü nedeniyle Genç Komünist Ligi Merkez Komitesinin genel toplantısına Kremlin Sarayı'nda başkanlık ediyor. Podgorni alt sırada soldan 4. yer alıyor, Brejnev, Aleksey Kosigin ve Mihail Suslov ile birlikte. (25 Ekim 1968)

Podgorni 5 Şubat 1903 tarihinde Rus İmparatorluğu'nun Poltava Oblastı'na bağlı Karlivka şehrinde Ukraynalı bir işçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi.

Siyasi hayatı

SSCB Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı Nikolay Podgorni (sol, altta), Bütün Birlik Genç Komünist Birliği'ne Lenin Nişanı veriyor. Brejnev, Kosigin ve Suslov izliyorlar. (1 Ocak 1969)

SBKP'nin çeşitli kademelerinde görev aldıktan sonra 1957 yılında Ukrayna Komünist Partisi Birinci Sekreterliği görevini üstlendi. Bu görevini 1963 yılına kadar sürdürdü. 1960 yılında Politbüro üyeliğine ve ardından SBKP Merkez Komitesi Sekreterliği'ne getirildi.

Birinci Sekreter ve Başbakan olarak Kruşçev'in görevinin sonlanması için 1964 yılı süresince, Podgorni ve Brejnev, Merkez Komitesine başvurarak Kruşçev'i ekonomik başarısızlıklar yüzünden suçladılar, gönüllü ve gönülsüz siyasi tutumları nedeniyle onu eleştirdiler. Brejnev ve müttefiklerinden etkilenen Politbüro üyeleri Kruşçev'in görevini sonlandırmak için oy kullandılar.[2] Kruşçev'in görevden alınmasının ardından, Brejnev'in Birinci Sekreter, Aleksey Kosigin'in Hükûmet Başkanı ve Anastas Mikoyan'ın Devlet Başkanı olduğu kolektif bir liderlik yapısı oluşturuldu.[3]

Podgorni devlet başkanlığına gelmeden önce parti İkinci Sekreter görevini üstlendi ve bu nedenle Parti Örgütü Bölümünün sorumlusu oldu. Podgorni bu dönemde Brejnev'in Birinci Sekreter pozisyonunu tehdit etti. Çünkü Örgüt liderliği artık elinde olduğundan, Podgorni eğer isterse parti içindeki dengelerie kolaylıkla kendi lehine çevirebilecek bir konumdaydı. Brejnev hem Podgorni hem de Kosigin'e karşı, Aleksander Şelepin ve KGB başkanı Vladimir Semiçastni ile ittifak kurdu.[4]

Podgorni'nin görüşleri Nikita Kruşçev'in etkisinde kaldı ve Leonid Brejnev'in egemenliği altında Podgorni, Sovyet liderleri arasında en liberal üyelerden biriydi ve Aleksey Kosigin'den daha liberaldi.[5]

1964 yılında SBKP Genel Sekreteri Leonid Brejnev ile giriştiği iktidar mücadelesinde yenildi ve 1965 yılında sekreterlik görevinden istifa etti. 1965-1977 yılları arasında sembolik bir görev olan Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanlığını yürüttü. Brejnev'in parti sekreterliği ve Prezidyum başkanlığı görevlerini birlikte yürütme isteğine karşı çıkınca, 24 Mayıs 1977 tarihinde Politbüro'dan ve Prezidyum başkanlığından uzaklaştırıldı. Sonraki emeklilik yaşamını Moskova'da sürdürdü.

İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi, Şahluleh'i (İran'ın ana petrol boru hattı) açan düğmeye basıyor. SSCB Devlet Başkanı Nikolay Podgorni de bu törende alkışlıyor. (Eylül 1970)

Emekliliği

Podgorni'nin istifasından sonraki yaşamı iyi belgelenmemiştir. Herhangi bir Sovyet ana medyasında kendisinden son söz edilmesi, Finlandiya Cumhurbaşkanı Urho Kekkonen ile yaptığı görüşmeydi. Sovyet otoriteleri tarafından kendisiyle ilgili hiçbir açıklama yapılmadı ve onu dışlamadılar.[6] Podgorni Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanlığından ayrıldıktan sonra Yüksek Sovyet'teki yerini korudu. Ekim Devrimi'nin Kasım 1978'de Kremlin Büyük Sarayı'nda düzenlenen 61. yıldönümü resepsiyonunda Japonya'nın Sovyetler Birliği Büyükelçisi Tokichiro Uomoto ile birlikte görüldü. Podgorni, Brejnev, Kosigin ve sonra Andrey Gromiko'ya konuştu; Uomoto'ya göre her üç liderin de ondan utanmalarına neden oldu. Bu olaydan kısa süre sonra, Podgorni Yüce Sovyet'teki yerini kaybetti. Podgorni'nin 1977 yılında Dmitri Nalbandyan tarafından yapılan ve Kızıl Meydan'daki Tretyakov Devlet Galerisi'nde Sovyet liderleri Brejnev ile Kosigin'in resimleri arasında bulunan resmi de kaldırıldı.[7]

Ölümü

Podgorni, 12 Ocak 1983 tarihinde kanser nedeniyle hayatını yitirdi ve Moskova'daki Novodeviçi Mezarlığı'na defnedildi.[8]

Kaynakça

  1. ^ Law 1975, s. 214.
  2. ^ Taubman 2003, s. 5.
  3. ^ Taubman 2003, s. 16.
  4. ^ Zemtsov 1989, s. 87.
  5. ^ Law 1975, s. 223.
  6. ^ Daniels 1998, s. 37.
  7. ^ Imai, Hiroshi (1985). Mosukuwa Tokuhain Houkoku. Tokyo: Iwanami Shinsho. ss. 26-29. ISBN 978-4-00-420299-8. 
  8. ^ "Подгорный Николай Викторович" (Rusça). War Heroes. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2017. 

Notlar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Anastas Mikoyan
Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı
9 Aralık 1965 - 16 Haziran 1977
Sonra gelen:
Leonid Brejnev

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mihail Gorbaçov</span> 1985ten 1991e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Mihail Sergeyeviç Gorbaçov, 1985'ten 1991'de ülkenin dağılmasına kadar Sovyetler Birliği'nin son lideri olarak görev yapan Rus siyasetçidir. 1985'ten itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve ayrıca 1988'den itibaren devlet başkanı, 1988'den 1989'a kadar Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı, 1989'dan 1990'a kadar Yüksek Sovyet Başkanı ve 1990'dan 1991'e kadar Sovyetler Birliği'nin tek devlet başkanı olarak görev yaptı. İdeolojik olarak Gorbaçov, başlangıçta Marksizm-Leninizm'e bağlıydı ancak 1990'ların başında sosyal demokrasiye yöneldi.

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Çernenko</span> Sovyetler Birliği lideri (1984–1985)

Konstantin Ustinoviç Çernenko, - Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri. Yüksek Sovyet Başkanı. Politbüro üyesi (1978-1985).

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Malenkov</span> Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi

Georgi Malenkov, Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi. Stalin'in ölümünden hemen sonra SBKP Genel Sekreterliği (1953) ve Başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anastas Mikoyan</span>

Anastas İvanoviç Mikoyan,, Bolşevik önder ve Ermeni Sovyet politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Kosıgin</span>

Aleksey Nikolayeviç Kosigin -(21 Şubat 1904, Sankt-Peterburg, Rusya Çarlığı - 18 Aralık 1980, Moskova, SSCB) - Rus siyasetçi. Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (1943-1946). Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı (1964-1980). Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi (1939-80). Politbüro üyesi (1960-1980). Yüksek Sovyet meclisi üyesi(1946-1980). Soğuk Savaş sırasında uluslararası devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Suslov</span> Sovyet siyasetçi

Mihail Andreyeviç Suslov Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi (1947-1982). 1965'te Brejnev döneminde Sovyetler Birliği Komünist Partisi ikinci sekreteri oldu. Stalin döneminden ölümüne kadar partinin en önemli ideoloğu olarak görev yaptı. Stalin ve Hruşçov dönemlerinde etkili olmakla birlikte özellikle Brejnev döneminde siyasi otoritesi arttı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi 23 Ocak 1981 tarihinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Yüksek Sovyet Prezidyumu başkanı Leonid Brejnev'in beş saatlik konuşması ile açılmıştır. Bu, 1982 yılında ölen Brejnev'in son kongresiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi 5 Ekim ile 14 Ekim 1952 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası toplanan ilk Partisi kongresidir. Ayrıca Josef Stalin'in liderliğindeki son kongredir. Çin'den Liu Shaoqi olmak üzere yabancı Komünist partilerden birçok önemli misafir kongreye katılmıştır. Stalin son konuşmasını bu kongrede yapmıştır. 19. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi Sekreterliği, çoğunlukla Politbüro tarafından idare edilen hükûmet politikasının hazırlanmasından ziyade partinin merkezi yönetiminden sorumluydu. Üyeleri Komünist Parti Merkez Komitesi tarafından seçildi, ancak ilk yıllarında oy kullanmadan önce kıdemli liderler tarafından kararlar alındığından seçimler resmiyetsizdi. Aynı zamanda Politbüro üyesi olan SBKP Genel Sekreteri, Sekreteryanın ve partinin lideriydi. Sekreterya ve Politbüro'daki ikili üyelik, Sovyet liderliğinin iki ya da üç çok üst düzey üyesi için ayrılmıştı ve Joseph Stalin sonrası dönemde nihai bir güce adım atmıştı. Son beş Sovyet liderleri birinci veya genel sekreter olmadan önce üst düzey sekreterlerdi. Buna ek olarak, Georgi Malenkov kısa bir süre Sekretarya'nın en üst üyeliği nedeniyle Stalin'in ölümünün ardından bir hafta partinin genel başkanı olarak değerlendirildi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Prezidyumu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi sonucu seçilen 22. prezidyumdur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu, tam adıyla Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Politik Bürosu veya kısaltmayla SBKP MK Politbüro ; Sovyetler Birliği Komünist Partisi içerisinde Sovyetler Birliği hükûmeti için politika üreten en üst yetkili kurumdur. İlk hali Ekim Devriminin ardından kurulan Politbüro Mart 1919'da devrimi ve Rus İç Savaşı koşullarını yönetmek üzere Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi'nde yeniden kurulması kararlaştırıldı. İlk asıl üyeleri Vladimir Lenin, Josef Stalin, Lev Troçki, Lev Kamenev ve Nikolay Krestinski, yedek üyeleri ise Grigori Zinoviyev, Nikolay Buharin ve Mihail Kalinin idi. İlk Orgburo da bu dönemde oluşturuldu. Stalin ve Krestinski burada da üyeydiler.

<span class="mw-page-title-main">Brejnev Dönemi</span>

Brejnev Dönemi veya 1964-1982 Sovyetler Birliği tarihi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Leonid Brejnev liderliğini kapsayan dönem. Bu dönem yüksek ekonomik büyüme ve yükselen refahla başladı, ancak zaman içinde sosyal, politik ve ekonomik alanlarda önemli sorunlar yaşandı, bu nedenle bu dönem genellikle Durgunluk Dönemi olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Gennadi Voronov</span> Rus siyasetçi

Gennadi İvanoviç Voronov - Sovyetler Birliği devlet yöneticisi ve parti lideri, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu başkanı (başbakan). Voronov 1931'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi oldu, 1952-1976 arası SBKP Merkez Komitesi üyeliği, 1961'de SBKP Merkez Komitesi Politbürosu aday üyeliği, 1961-1973 arası Politbüro üyeliği, 1961-1966 arası RSFSC için SBKP Merkez Komite Bürosu üyeliği yaptı. Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti'nin 3. ve 8. dönemi arasında milletvekiliydi.