İçeriğe atla

Nikolay Basov

Nikolay Basov
DoğumNicolay Gennadiyevich Basov
Usman, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti
ÖlümMoskova, Rusya
MilliyetRus
VatandaşlıkSovyet, Rus
EğitimUlusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi
ÖdüllerNobel Fizik Ödülü (1964)
Kalinga Ödülü (1986)
Lomonosov Altın Madalyası (1989)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumlarLebedev Fizik Enstitüsü

Nikolay Gennadiyevich Basov (RusçaНикола́й Генна́диевич Ба́сов; d. 14 Aralık 1922 – ö. 1 Temmuz 2001), Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.[1]

Gençliği

Basov, günümüzde Lipetsk Oblastına bağlı olan Usman şehrinde 1922 yılında doğdu.[2] 1941 yılında Voronej'de okulunu bitirdi ve askerliğini Kuibyshev Askeri Tıp Akademisi'nde yaptı. 1943 yılında akademiden ayrıldı ve Kızıl Ordu da görev yaptı.[2] II. Dünya Savaşı'na günümüzde Ukrayna sınırlarında olan bölgede katıldı.

Profesyonel kariyeri

Basov, 1950 yılında Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi'nden (MEPhI) mezun oldu. Daha sonra Lebedev Fizik Enstitüsü'nde (LPI) çalıştı. Burada, 1953 yılında PhD'ye eşdeğer olan kandidat lisansını yaptı ve 1956 yılında Bilim Doktoru derecesini aldı. 1973-1988 yılları arasında LPI'nın rektörlüğünü yaptı. 1966 yılında Sovyetler Birliği Bilim Akademisine seçildi. 1967 yılında, Presidium of the Academy'nin bir üyesi olarak seçildi ve 1990 yılına kadar başkanı olarak görev yaptı. Münih Uluslararası Bilim Akademisinin onursal başkanı olarak seçildi.[3][4] 2001'deki ölümüne kadar LPI'daki kuantum radyofizik laboratuvarının başında bulundu.[1]

Füze savunması

Basov'a 1964'te Nobel Ödülü kazandıran, lazer ve maser'in geliştirilmesine yaptığı katkılar, yeni füze savunma girişimlerine yol açtı.[5]

Politika

1951 yılında politikaya girdi ve 1974 Sovyetler Birliği parlamentosunun bir üyesi oldu.[2] Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan'ın 1983'te Stratejik Savunma Girişimi üzerine yaptığı konuşma üzerine, Basov, New York Times gazetesind diğer Sovyet bilim adamlarıyla birlikte bu girişimin kınanması üzerine bir mektup imzaladı.[6] 1985'te Sovyetler Birliği'nin SDI'nin ABD'yle yaptığı teklifleri eşleştirebileceğini ilan etti.[6]

Kitapları

  • N. G. Basov, K. A. Brueckner (Genel Yayın Yönetmeni), S. W. Haan, C. Yamanaka. Atalet Sıkıştırma Füzyonu, 1992, Amerikan Fizik Enstitüsü tarafından yayınlanan Fizik serilerinde Araştırma Eğilimleri (günümüzde Springer, New York). 0-88318-925-9.
  • V. Stefan and N. G. Basov (Editörler). Yarı İletken Bilim ve Teknoloji, 1. kitap yarı iletken Lazerler. (Stefan Üniversitesi Serisi) (kitap), 1999. 1-889545-11-2.
  • V. Stefan and N. G. Basov (Editörler). Yarı İletken Bilim ve Teknoloji, 2. kitap: Quantum Dots ve Quantum Wells. (Stefan University Serisi) (kitap), 1999. 1-889545-12-0.

Ödülleri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b ""Basov Nikolay Gennadiyevich"". 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017. 
  2. ^ a b c "A century of Nobel Prizes recipients: chemistry, physics, and medicine" 18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Francis Leroy. CRC Press, 2003. 0-8247-0876-8, 978-0-8247-0876-4. p. 174-175
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017. 
  5. ^ "Soviet ballistic missile defense and the Western alliance" 15 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., David Scott Yost. Harvard University Press, 1988. 0-674-82610-8, 978-0-674-82610-6. p. 58
  6. ^ a b "The strategic defence initiative: US policy and the Soviet Union" 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mira Duric. Ashgate Publishing, Ltd., 2003. 0-7546-3733-6, 978-0-7546-3733-2. p. 43-45

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Victor Hess</span> Avusturyalı fizikçi (1883 – 1964)

Victor Francis Hess, kozmik ışınları keşfi ile 1936 Nobel Fizik Ödülü’nü kazanmış Avusturyalı-Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Lenin Nişanı</span>

Lenin Nişanı, SSCB'nin ülke gelişiminde katkıda bulunan; sanat, bilim, spor, askeri alanlarda başarılı olan kişilere, organizasyonlara, şehirlere verdiği nişandır. Ortasında bronz Lenin kabartması bulunur, diğer kısımları altındır. 6 Nisan 1930'da çıkarılan kanunla tedavüle girmiştir. İlk olarak Komsomol-Pravda gazetesine verilmiştir. Sovyetler Birliği'ndeki en üst madalya olan Sovyet Kahramanlık Madalyası'nı alan herkese ayrıca Lenin Nişanı da verilmiştir. Mareşal Dmitri Ustinov nişanı en çok alan kişi olmuştur. Tedavülde olduğu sürece 431.418 adet verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Dirac</span> İngiliz teorik fizikçi

Paul Adrien Maurice Dirac, İngiliz teorik fizikçi ve matematikçi. Kuantum mekaniğinin kurucularındandır. Fermiyonların davranışını açıklayarak antimaddenin keşfine olanak veren ve kendi adı verilen Dirac denklemi ile tanınır. Dirac, 1933 Nobel Fizik Ödülü'nü Erwin Schrödinger ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Kastler</span> Fransız fizikçi (1902 – 1984)

Alfred Kastler, Almanya doğumlu Fransız fizikçi. 1966 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Tsung-Dao Lee</span>

Tsung-Dao Lee Temel parçacıklarla ilgili önemli keşiflere yol açan parite yasalarıyla ilgili araştırmalarından ötürü C. N. Yang ile birlikte 1957 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Çin kökenli Amerikan fizikçidir. Lee ve Yang Nobel Ödülü alan ilk Çinli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jores Alfyorov</span>

Jores İvanoviç Alferov, Rusya Bilimler Akademisi üyesi fizikçi ve akademisyen. Modern heterostructure fiziğe ve elektroniğe büyük katkıları bulundu. Heterotransistörleri icat etti.

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi</span> 1724 yılında kurulmuş Rusyanın en eski eğitim kurumlarından biri

Sankt Peterburg Devlet Üniversitesi, Sankt Peterburg şehrinde 1724 yılında Çar Büyük Petro tarafından kurulmuş Rusya'nın en eski eğitim kurumlarından biridir. Bir "üniversite" olarak 1821-1914 arasında Sankt Peterburg İmparatorluk Üniversitesi, 1914-1918 arasında Petrograd İmparatorluk Üniversitesi, 1918-1924 arasında Petrograd Devlet Üniversitesi, 1924-1991 arasında Leningrad Devlet Üniversitesi adlarını taşıdı. 1991'de Sovyetler Birliği'nin tasfiyesinden sonra şimdiki adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Theodore Maiman</span>

Theodore Harold Maiman, Amerikalı fizikçi. Theodore Maiman, 1960 yılında dünyadaki ilk ‘lazer’i icat etmesiyle tanınır. O ‘elektro –optik sanayi’nin babası olarak bilinir ancak Maiman kendisini bir bilim insanı; elektro-optik, lazer, ekranlar ve aerodinami alanlarında araştırma ilgisi olan bir mühendis olarak düşünür. İlk çalışan lazer ve yakut lazer patentlerine ek olarak, Maiman; mazer, lazer ekranlar, optik tarama ve lazer modülasyonunun da patentlerini elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi</span>

Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi MEPhI, Moskova'da bulunan nükleer mühendislik alanında dünyaca ünlü devlet teknik üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vitali Ginzburg</span> Rus fizikçi

Vitaly Lazarevich Ginzburg (Rusça: Вита́лий Ла́заревич Ги́нзбург yılları arsında yaşamış Rus Teorik fizikçi ve Astrofizikçidir. 2003 yılında tip II süperiletkenler konusunda bulduğu keşiflerle Nobel Fizik Ödülü kazanan, Ginzburg, kalp yetmezliğinden ölmüş, Moskova, Rusya Novodevichye Mezarlığına defnedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Brian Josephson</span>

Brian David Josephson, Galli teorik fizikçi ve Cambridge Üniversitesi’nden emekli olmuş fizik profesörüdür. En iyi bilindiği çalışmaları süper iletkenlik ve kuantum tünellemedir. 1962 yılında 22 yaşında doktorasını yaparken Cambridge’te yaptığı Josephson etkisi öngörüsü için 1973 yılında Nobel Fizik Ödülü aldı. Josephson Gallerli olup da Nobel Fizik Ödülü alan tek kişidir. Ödülü fizikçiler Leo Esaki ve Ivar Giaever ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Gerard 't Hooft</span>

Gerardus 't Hooft, hâlen Utrecht Üniversitesine bağlı Spinoza Enstitüsü ve Teorik Fizik Enstitüsünde profesörlük yapan Hollandalı teorik fizikçidir. 1999 yılında, tez danışmanı Martinus J.G. Veltman ile elektrozayıf etkileşimlerin kuantum yapısını keşifleri dolayısıyla Nobel Fizik Ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">David Wineland</span> Amerikalı fizikçi

David Jeffrey Wineland Nobel ödüllü NIST laboratuvarında çalışan Amerikan fizikçi. İleri düzeyde optik özellikle de lazer soğutulmuş sıkışık iyonlar ve iyonları kullanarak kuantum hesapları yapmak üzerinedir. 2012 yılında Nobel Fizik ödülünü kuantum sistemlerinin ölçümü ve kullanımı sağlayan deneysel metotlar ile kazanmıştır, Serge Haroche ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nicolaas Bloembergen</span> Hollandalı-Amerikalı fizikçi (1920 – 2017)

Nicolaas Bloembergen, Hollanda doğumlu Amerikalı Nobel Ödülü sahibi fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Julian Schwinger</span> Amerikalı teorik fizikçi (1918 – 1994)

Julian Seymour Schwinger, Nobel Fizik Ödülü sahibi Amerikalı teorik fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">İgor Tamm</span> Rus fizikçi

İgor Yevgenyeviç Tamm, Rus fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Prohorov</span>

Aleksandr Mihayloviç Prohorov, Sovyet fizikçi. Lazerler ve maserlerle ilgili öncü araştırmaları ile tanınır. Bu konulardaki çalışmalarıyla 1964 yılında Charles Hard Townes ve Nikolay Basov ile birlikte Nobel Fizik Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Townes</span> Amerikalı fizikçi (1915 – 2015)

Charles Hard Townes, Amerikan Nobel Ödüllü fizikçi ve eğitimci. Townes en çok maserler üzerindeki teori ve uygulama çalışmaları ile bilinir. Maserlerin ana patentini alan Townes ayrıca maser ve lazer araçları ile bağlantılı kuantum elektroniği üzerinde de çalışmıştır. Bu çalışmaları nedeniyle 1964 yılında Nikolay Basov ve Aleksandr Prohorov ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.

Kuantum optiği yarı klasik ve kuantum mekaniği fiziğini kullanarak ışığı içeren olayları ve onun mikroskobik seviyelerdeki maddelerle etkileşimini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Gérard Mourou</span> Fransız fizikçi (d. 1944)

Gérard Albert Mourou, Fransız fizikçi ve akademistendir. Elektrik mühendisliği ve lazerler üzerine çalışmalarda bulunmaktadır. 2018 yılında Nobel Fizik Ödülü kazanmıştır.