İçeriğe atla

Nikolay Şagdıroğlu Kuular

Nikolay (Şagdıroğlu) Kuular
Николай Шагдыр оглу Куулар
Doğum4 Nisan 1958
Tıva Sovyet Sosyalist Otonom Cumhuriyeti
MeslekYazar, şair
MilliyetTıva (Türk)

Nikolay Şagdıroğlu Kuular (Tıva Türkçesi: Николай Шагдыр оглу Куулар) (4 Nisan 1958 doğ.), Tıva romancı,şair, nesir ustası, çevirmen, Tıva'nın tanınmış yazarı. Rusya'nın Yazarlar ve Gazeteciler Birliği'nin üyesi. Nüfus Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda mühendis, muhabir, "Şın" gazetesinin bölüm başkanı, Tıva kitap yayınevinin editör, Tıva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı, "Ulug-Hem" dergisinin editörlük işlerini yaptı.

Yaşamı ve Yazarlığı

Nikolay Şagdıroğlu Kuular 4 Nisan 1958 tarihinde Tıva Sovyet Sosyalist Otonom Cumhuriyetinin Övür bölgesinin Torgalıg beldesinde doğmuştur. Torgalıg orta okulunu, Tomsk Politeknik (mühendislik) Enstitüsü Otomasyon ve Elektromekanik Fakültesi'ni (1980 yılı), Moskova'da A. Gorkiy Edebiyat Enstitüsü'nü (1991 yılı) bitirmiştir.

Uzun süre "Şın" gazetesinin[1] redaktörlüğünü yapmış, Tıva yayınevinde redaktör, baş redaktör olup Tıvanıñ Kürüne Üniversitesinde uzman öğretmen olup, "Ulug-Hem" dergisinin baş redaktörü olup çalışmaktadır. 1993-1995 yıllarında Tıva Yazarlar Birliği (Tıvanıñ Çogaalçılar Evileliniñ) idaresinde yer almaktadır. Doğa koruyucularının "Boydus Kıygızı", Övür bölgesinin "Övürnüñ sudalı" adlı gazetelerini redaktörlemekte ve yayınlamaktadır.

Edebiyat kariyerine 1972 yılında başladı. İlk şiir "Şın" gazetesinde yayımlandı.[2] İlk yayınlanan kitabı «Çayık» (Sağanak Yağış) 1981 yılında çıkmıştır. Eserleri Altay, Ermeni, Başkort, Kırgız, Moğol, Rus, Tatar, Özbek, Ukrayna, Hakas dillerine çevrilmiştir. Çevirmenlik yönüyle de Tuva Türkçesine birçok önemli yazarın eserlerini çevirmiş olup ayrıca İncilin tarihi çoğu bölümlerini,[3] Buda'nın yaşamı başta olmak üzere Budizm'in önemli eserlerini de çevirmiştir. Geniş bir yelpaze çevirisi vardır. Alexander Puşkin, Sergey Yesenin, Aleksander Blok, Boris Pasternak, Rabindranath Tagore, Bo Juyi, Ömer Hayyam, Nikolay Rubtsov, Yuriy Kuznetsov'un şiirleri. On Dördüncü Dalai Lama'nın metinleri, Runosuke Akutagawa, Cengiz Aytmatov gibi önemli yazarların çeşitli eserlerinden seçkiler çevirmiştir.

Ve Nikolay Kuular'ın en iddialı çalışması, İncil'in Tıva Türkçesine nitelikli olarak çevrilmesidir, bu çalışma hayatının yirmi yılını aldı.[4] Çeviri teklifini yapan kurum ise o zaman İsveç'te St. Andrev Manastırı'nın tesislerinde bulunan ve şu anda Moskova'da bulunan İncil Çeviri Enstitüsü'nden İvan ve İlya Oselski kardeşlerden geldi. Enstitü, kutsal kitap metinlerinin Rusya halklarının ve komşu ülkelerin dillerine çevrilmesinde önemli yer alıyor. Bu kurum ise tamamen dünyanın her yerinden Hristiyanların bağışlarıyla finanse edilen kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. Bu gönüllü bağışlar nedeniyle çevirmenlerin, danışmanların, editörlerin çalışmaları, tirajın yayınlanması için baskı masrafları ödeniyor. İncil'in çevirisi daha önce adı Tıva kitap yayınevine verilmiş olan Tıva yazarı Yuriy Künzegeş'e İncil'in çevirmeni olmayı teklif ettiler, ancak o ise yaşı gerekçe göstererek reddetti. Nikolay Kuular tarafından İncil'in Tıva Türkçesine uygun olarak çevrilmesinde Eduard Mijit ve Maria Küjüget'in de katkıları oldu. Teolog Vitaly Voinov özellikle Tıvaca İncil çevirisi projesini koordine etmek için Tıva'ya geldi ve 1999-2007 yılları arasında Kızıl'da yaşadı.

Kitapları

  • İlk yayınlanan kitabı "Çayık" ("Özümner" adlı dergide, Kızıl, 1981) -
  • "Mañgan ak kulun" (Kızıl, 1984)
  • "Ögbelerim çurtu" (Kızıl, 1988)
  • "Çırık bolgaş dümbey" (Kızıl, 1991)
  • "Dañgına" (Kızıl, 1996)
  • "Dañgına" kitabı" (Krasnoyarsk şehri, "Ofset", 2006)
  • "Düüşkünnerlig еer-dagır oruktar" (Kızıl, 2002)
  • "Tanaа-Hereldiñ çurtunda" (Kızıl, 2004)
  • "Çolduñ nomu" (Kızıl, 2006)
  • "Meeñ tanıjım Tañdı еezi dañgına" (Kızıl, 2008)

Aleksandr Puşkin'in, M. Lermontov'un, İ. Buninn'in, S. Esenin'in, B. Pasternak'ın, Bo-Tszyuinun, Ömer Hayyam'ın, R. Tagor'un, İsikava Takuboku'nun, Mool, Buryat, Altay, Hakas, Kırgız, Kazak, Ukrayna, Tatar ve başka ülke şairlerinin şiirlerini ve şiir kitaplarını, Е. Labişt'in, D. Myagmarn'ın (V. Seren-оol- ile birlikte) piyesleri, İncil'in çoğu bölümlerini, Çaа Dugurjulga-çagıg adlı bölümünü, daha da diğer kitaplarını, H. Saddhatissan'ın "Buddanıñ amıdıralı" adlı kitabı, "R. Akutagavan'ın romanlarını ("Erlik oranınıñ hilinçeе" diye adlandırıp), eski dönem Budist edebi literatür eserlerini ("Ertken törümelder töögüleri" adıyla) Tıva Türkçesine çevirmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Şın (Hakikat, Gerçek, Çın) Gazetesi http://shyn.ru/ 26 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Тува литературная. Вып.1 : биобиблиогр. справочник / НБ им. А. С. Пушкина Респ. Тыва; авт.-сост.: С. С. Комбу, Л. М. Чадамба, Е. М. Ак-кыс. — Kızıl, 2007. — s.52.
  3. ^ "Nikolay Kuular. Açık Ruh" Tuva.Asia". 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021. 
  4. ^ "19 Temmuz 2021 tarihinde [[Wayback Machine]] sitesinde [https://web.archive.org/web/20210719154949/ arşivlendi].[[Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları]] 20 yılını Eski ve Yeni Ahit İncillerine ayırdı". 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.  |başlık= dış bağlantı (yardım); URL–vikibağı karışıklığı (yardım)

Dış bağlantılar

  1. Tıva şairler - lrd63.narod2.ru26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. N. Kuular5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. Nikolay Kuular resmi3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eduard Mijit</span> Yazar

Eduard Mijit, Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır. Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır. "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.

Kızılenik Kudajı - Tıva yazar, şair, publitsist, çevirmen, piyes yazarı. Tıva Cumhuriyeti Ulus'un Yazarı. SSCB ve Rusya Federasyonu'nun Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuştur.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Vladimir Seren-ool, , Tıva Türkleri roman yazarı.

Viktоr Şоgjаpоviç Kök-ооl — Tuva Türkleri arasında ünlü bir oyun yazarı, yönetmen, Tıvа edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Rusya Sovyet Sosyalist Federasyonu Cumhuriyeti'nin önde gelen, Tıvа Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin milli sanatçısı idi.

Dorju Bayanoğlu Monguş — Çağdaş Tuva edebiyatında adı geçen Tuva Türk'ü yazarı, şair, çevirmen.

Baykara Hövenmey — Tıvalı yazar ve şairdir. Tıva Edebiyatının kurucularından.

Karaküske Çoodu, Tıvalı yazar, şair, gazeteci.

Eker-ool Keçil-ool — Tıvalı yazar, şair, çevirmen.

Tamba Salçak — Tıvalı şair, yazar, gazeteci. Tıva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Gazeteciler Birliği'nin üyesi olmuştur.

Zoya Namzıray Aldınoolkızı, Tuvalı kadın şairdir. Tuva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği üyesidir.

Sıldıs Dongak Övür bölgesindeki Torgalıg'da doğmuştur. Tıva şair, nesir ustası, Çağdaş Tuva edebiyatında şair, yazar yönünün yanında bir tüccardır.

Çerligool Kuular — Tıva yazar, şair, nesir ustası, çevirmen, tiyatro yazarı. Tıva Edebiyatının kurucularından. 1940 yılı 10 Aralık tarihinde Bağımsız Tuva Arat Cumhuriyeti'nin Çöön-Hemçik ili Horumdağ ilçesinin Şemi-Aksı'da doğmuştur. Soyadı olan Kuular, Türkiye Türkçesine Kuğular olarak çevrilir.

Şomaadır Kuular Süthöl yöresinde Hör-Tayga'da doğmuştur. Tıva Türklerinden gazeteci-yazar, romancı.

Yuri Şoydakoğlu Künzegeş Toju yöresinde Arbık'ta doğmuştur. Tuva yazar, çevirmen.

İgor İrgitoğlu Badra Tıva Otonom Oblastının başkenti Kızıl şehrinde doğmuştur. Tıva Türklerinden gazeteci-yazar, şair, çevirmen. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin Gazeteciler Birliği'nin üyesi. Yazar İrgit Badranın oğlu.

Kuular Arakçaa Tıva Arat Cumhuriyetinin Çöönhemçik kojuun idaresine bağlı Dagır-Şemi'de doğmuştur. Tıva Türklerinden gazeteci, yazar. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin Gazeteciler Birliği'nin üyesi.

Artık Höm-Ottuk kızı Hovalıg (12 Mayıs 1951; Sug-Aksı köyü, Süt-Höl kojuunu,Tıva, Çağdaş Tuva edebiyatında eserler vermiş yayıncıdır. Tuva Cumhuriyeti Gazeteciler Birliği Başkanı. Kadınlar için "Ene sözü" gazetesi ve "Kadın" dergisi adıyla yayınlar kurdu.

Tıva Türkleri yazarlar veya Tıva kökenli yazarlar, yazdıkları eserleri ile Tıva edebiyatı grubunda sayılabilen yazarlardır. Bunların çoğu, Tuvaca yazan yazarlarla, Tıva Cumhuriyeti'nde doğmuş ya da büyümüş Tıva kökenli yazarlardır. İçlerinde sadece Tuvaca veya Rusça yazanlar olduğu gibi her iki dilde de yazanlar da vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.