Bulgar İmparatorluğu ya da Bulgar Çarlığı, Orta Çağ Avrupa tarihinde Bulgar devletine verilen isim. Varlığını sürdürdüğü süre boyunca, Balkanlar bölgesinde, özellikle Bizans İmparatorluğu'na rakip bir güç olarak, kilit rol oynamış bir devlettir. İlki 7. ve 11. yüzyıllarda, ikincisi ise ise 12. ve 14. yüzyıllarda olmak üzere, iki kez tarih sahnesine çıkmıştır. İkisi de bölgelerindeki Bizans hakimiyetinin sona ermesi üzerine vücut bulmuştur.
İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.
Karpoş İsyanı veya Karpoş'un İsyanı, Ekim 1689'da Orta Balkanlar'da gerçekleşen Osmanlı kuvvetlerine karşı başlatılan Hristiyan ayaklanmadır. İsyan lideri Karpoş, Osmanlı Vardar Makedonya'sında, muhtemelen bugünkü Vojnica köyünde, Peter adıyla doğdu. Çok genç yaşta bir madenci olarak çalıştığı Eflak'a kaçtı, ancak daha sonra Rodop Dağları'na taşındı ve burada Osmanlı Bulgaristan'ın Dospat kasabasına yerleşti. Kötü şöhretli bir eşkıya oldu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ordusu Osmanlı Balkanlarının içine kadar geldi sonra Karposh alanına taşındı. Znepole bugünün Bulgar-Sırp sınırındaki ve burada Osmanlı karşıtı direnç müfrezeleri örgütlemeye başladı.
Boris Stoyanov Drangov Bulgar Albay ve savaş pedagogu.
Yane Ivanov Sandanski veya Jane Ivanov Sandanski Bulgaristan ve Kuzey Makedonya'da ulusal kahraman olarak tanınan bir devrimci. Başlangıçta Yüksek Makedon-Edirne Komitesi'ne (YMEK) katıldı, ancak daha sonra İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Serez bölgesinde İMDÖ'nün liderlerinden ve örgütün aşırı solcu kanadının başında yer aldı.
Niş İsyanı, 5-26 Nisan 1841 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Niş Sancağı'na bağlı Niş, Şehirköy, İvraniye ve Topliçe nahiyelerinde Miloje Jovanović ve Nikola Srndaković-Srndak liderliğindeki gerçekleşen kısa ömürlü bir ayaklanmaydı. İsyan, karışık Sırp ve Bulgar etniğine sahip bir etnik sınır bölgesinde ortaya çıkmış olup Tanzimat Fermanı'nın toprak ile ilgili hükümlerine karşı gerçekleşmiştir. Güçlü ve büyük bir ayaklanma olsa da kısa sürede Osmanlı güçleri tarafından bastırılmıştır.
Makedonya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi, 1944'ten II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar Makedonya'daki en üst düzey yasama ve yürütme kurumu. Meclis 1944 yazında, Yugoslavya'nın işgal altındaki Bulgar bölgesinde Makedonya Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın son aşamalarında komünist partizanlar tarafından kuruldu. Örgütsel olarak Yugoslavya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi'nin bir parçası idi.
Bu liste, Kuzey Makedonya topraklarında veya etnik Makedonlar tarafından kullanılmış veya halen kullanılmakta olan bayrakların bir listesidir.
Ongal Muharebesi 680 yazında, Romanya'nın Tulça ili, Peuce Adası yakınlarındaki Tuna Deltası ve çevresinde belirtilmemiş bir yer olan Ongal bölgesinde gerçekleşmiş muharebedir. Kısa bir süre önce Balkanlar'ı işgal eden Ön Bulgarlar ile sonunda savaşı kaybeden Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşen bu muharebe, Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun kurulması için çok önemlidir.
Kuzey Makedonya'da tarih yazımı, o ülkenin tarihçileri tarafından kullanılan tarihsel çalışmaların metodolojisidir. SR Makedonya'nın Yugoslavya'nın bir parçası olduğu 1945'ten beri geliştirilmiştir. Stefan Troebst'e göre, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti dönemindeki Marksist tarih yazımı ile neredeyse aynı gündemi korudu. Yugoslav dönemiyle yakından ilişkili olan ve o dönemin gerçek ulusal mitleri üzerinde çalışan Makedon tarihçilerin nesli hala kurumlardan sorumlu. Aslında, tarih yazımı alanında Yugoslav komünizmi ve Makedon milliyetçiliği yakından ilişkilidir. Ulf Brunnbauer'e göre, modern Makedon tarih yazımı son derece siyasallaşmış, çünkü Makedon ulus inşa süreci hala gelişme aşamasında. Farklı yaklaşımlar önerilmez ve alternatif görüşleri ifade eden insanlar ekonomik sınırlamaları, akademik kariyerbaşarısızlığını ve "ulusal hainler" olarak damgalanmayı göze almaktadırlar. Troebst 1983 yılında, SR Makedonya'daki tarihi araştırmaların hümanist ve uygar bir son olmadığını, doğrudan siyasi eylemle ilgili olduğunu yazmıştı. Modern Avrupa'da historiyografi ve siyasetin karşılıklı bağımlılığı böyle bir olgu gözlenmemiştir. Etnik Makedonlar 20. yüzyıl öncesi birincil kaynaklarda nadiren yer alsalar da, son zamanlarda Makedon ulusunun Balkanlar'daki en eski millet olduğu şeklindeki aldatıcı fikri, Antik çağlardan Modern zamanlara kesintisiz bir şekilde dayatmak için bir ulus inşa projesi tanıtıldı. Bazı yerli ve yabancı bilim adamları, amacı tarih boyunca ayrı bir Makedon ulusunun sürekli varlığını onaylamak olan inkârcı bir tarih yazımının bu gündemini eleştirdiler. Bu tartışmalı dünya görüşü, modern etnik ayrımları geçmişe yansıttığı için tarih dışıdır. Tarihin böylesine güçlendirilmiş, etnosantrik bir okuması, Makedon ulusal kimliğinin çarpıtılmasına katkıda bulunur ve tarihi bir akademik disiplin olarak alçaltır. Bu tür tarihyazımları altında nesiller boyu öğrenci sahte tarih eğitimi aldı.
Todor Pavlof Efendi, Bulgar diplomattır, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün bir aktivistidir ve Bulgar Eksarhlığı'nda barış danışmanıdır.
Stoyo Nikolov Hacıyev, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün Bulgar aktivisti.
Aleksandır Buynov, Bujnov adlı bir Bulgar aktör ve İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün Bulgar aktivistidir.
Makedonya Hussar Alayı, Rus İmparatorluk Ordusu'nda yer alan askeri bir birimdi. Makedonya Hussar Alayı'nın kuruluşu 10 Mayıs 1759'da gerçekleşti. Hussar'lar, yeni göç ve Avusturya Veraset Savaşı'nın etkileri nedeniyle değişken hale gelen Rusya'nın güney sınırlarını savunmak için görevlendirilmişti. Takip eden on yıllar boyunca, alay 1783'te kalıcı olarak dağılmadan önce sık sık dağıldı ve yeniden düzenlendi.
Georgi Pulevski, bazen de Gjorgji veya Gjorgjija Pulevski olarak da yazılır, bugün Bulgarlardan farklı bir Makedon ulusunun yanı sıra ayrı bir Makedon dili fikrini halka açık bir şekilde ifade eden ilk yazar olarak bilinen bir Mijak yazar ve devrimciydi. Pulevski, 1817'de Galicnik'te, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğinde doğdu ve 1895'te Bulgaristan Prensliği Sofya'da öldü. Taş ustası eğitimi aldı, Makedon dili ve kültürü ile ilgili konularda kendi kendini yetiştiren bir yazar haline geldi. Bulgaristan'da bir Bulgar olarak kabul edilir ve Makedon milliyetçiliğinin erken dönem temsilcisi olarak görülür.
Makedon Cemiyeti ya da Gizli Makedon Cemiyeti 1885 yılında Makedon Slavları tarafından Bulgaristan'ın Sofya kentinde kurulan ve özellikle Bulgarların etnik kimliğinden ayrılan bir tür Sırp yanlısı Slav Makedon kimliğini teşvik etmek, Ohri Başpiskoposluğunun Bulgar Eksarhlığı'ndan ayrı olarak kurulmasını sağlamak ve güçlü Sırp dil etkisi ile Makedon dilinin kullanımını artırmak amacıyla kurulan gizli örgüttür. Liderleri Naum Evrov, Kosta Grupčev, Vasilij Karajovev ve Temko Popov'du. Belgrad'dan Sofya'ya gönderildiler. O sıralarda, Sırpların Makedonya'ya yönelik politikasının Bulgarofobi, Eksarkizm karşıtlığı ve Makedon lehçelerinin Sırpçalaştırılması gibi temel varsayımları, Sırbistan hükûmeti tarafından finanse edilen çeşitli kuruluşlar tarafından destekleniyordu. 1886'da Bulgar hükûmeti örgütü ifşa etti ve örgüt dağıtıldı. Liderleri aynı yıl Sırbistan Hükûmeti'nin bu geçici Makedon Derneği ile bir işbirliği kurduğu Belgrad'a gittiler. Sırbistan Hükûmeti, Makedon hareketine destek vererek, Makedon Hristiyan Slavlarının Bulgarlaşma sürecini bastırma veya onları Bulgarlaştırmadan arındırma niyetindeydi. Aynı yıl Sırp-Makedon işbirliğine uygun olarak İstanbul'da Sırp-Makedonlar Derneği kuruldu. Sırbistan'ın Makedonya'daki çıkarlarıyla bu uzlaşma, daha sonra ayrılıkçı programını tamamen terk etmesine yol açtı. Sonuç olarak, daha sonra üyeleri zaten yalnızca Sırp yanlısı fikirleri desteklediler.
Bregalnica Muharebesi, Bulgaristan Krallığı ordusu ve Sırbistan Krallığı Karadağ Krallığı ordusu arasında 30 Haziran -9 Temmuz 1913 arasında gerçekleştirilen İkinci Balkan Savaşı sırasında yapılan muharebedir. İkinci Balkan Savaşının en büyük katılımlı muharebesidir. Bu muharebe Bulgarların Delçevo'ya çekilmesi ile sonuçlanmıştır. Makedonya'nın kaderi Bulgar mı yoksa Sırbistan toprağı olarak kalacağı bu muharebe ile şekillenmiş ve Makedonya Sırbistan Krallığı toprağı olarak kalmıştır. "Bregalnica Muharebesi" terimi esas olarak Yugoslav ve Sırp tarihçiliğinde kullanılmaktadır. Bulgar tarih kitaplarında bu olaylar çoğunlukla bir muharebe olarak değil, savaşın başlangıcında Bulgar 4. Ordusunun bir dizi muharebesi olarak kabul edilir.
Yordan Nikolof Efendi, ayrıca Belomorski takma adıyla tanınır, Makedonyalı bir Bulgar eğitimci ve Pirlepe'deki İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün aktivistidir.
Üsküplü Theodosius, Bulgar dili uzmanı ve tercüman olan Makedonya'lı bir Bulgar din insanı. Başlangıçta özerk bir Bulgar Kilisesi için mücadele etti ve daha sonra Bulgar Bilimler Akademisi'ne üye oldu. Üsküp'teki Bulgar Eksarhlığı'nın Metropolitan Piskoposu olarak atanmasına rağmen, Ohri Başpiskoposluğunun oluşumuyla ayrı bir Makedon Kilisesi kurma girişiminde bulundu ama başarısız oldu. Üsküplü Theodosius, Bulgaristan'da bir Bulgar ve Kuzey Makedonya'da ise etnik bir Makedon olarak kabul edilir.
Bitola yazıtı, Birinci Bulgar İmparatorluğu'na ait Eski Kilise Slavcası dilinde Kiril alfabesi ile yazılmış bir taş yazıttır. Şu anda, Kuzey Makedonya'daki Manastır Enstitüsü ve Müzesi'nde, "1015/17'den İvan Vladislav'ın Kiril mektuplarının bulunduğu mermer levha" olarak tanımlanan önemli bir epigrafik anıt olarak kalıcı sergiler arasında yer almaktadır. Bizans İmparatorluğu'nun Bulgaristan'ı fethi son aşamalarında İvan Vladislav, son tahkimatını yenilemeyi ve güçlendirmeyi başarmasını bu ayrıntılı yazıtla anmıştır. 1956'da bulunan yazıt, Samuil devletinin, Yugoslav bilim adamları tarafından tartışılan Bulgar karakterini destekleyen güçlü argümanlar sağladı. Ana akım akademik görüş, yazıtın Ivan Vladislav yönetimi sırasında yapılmış orijinal bir eser olduğu yönündedir.
