İçeriğe atla

Nikiforos Fokas (yaşlı)

Nikiforos Fokas
Ölüm895/6 ya da ca. 900
BağlılığıBizans İmparatorluğu
Hizmet yıllarıca. 872–895/6
RütbesiDomestikos ton sholon
Çatışma/savaşlarıBizans-Bulgar savaşları, Güney İtalya ve Küçük Asya'da Arap-Bizans savaşları
Ailesi
ÇocuklarıBardas Fokas (yaşlı) ve Leo Fokas (yaşlı)

Nikiforos Fokas (YunancaΝικηφόρος Φωκάς, Nikēphoros Phōkas) (yaklaşık 830 - yaklaşık 896), Bizans İmparatoru I. Basileios döneminde hizmet etmiş bir general.

Nikiforos Fokas Anadolu'da büyük toprakları bulunan ve çok defa mensupları Bizans ordularında askeri komutan olan eski asılları Ermeni olan bir zengin sülalenin üyesiydi. Oğullarından Yaşlı Leo Fokas 919 yılında I. Romanos'a karşı isyan eden bir generaldi ve sonunda gözlerine mil çekilip kör edilmiştir. Diğer oğlu Bardas Fokas, VII. Konstantinos döneminde sarayda yüksek mevkilere yükselmiş ve Küçük Asya'da imparatorluğun sınır bölgelerini savunan Doğu ordularının komutanı olmuştu. Bardas'ın oğlu II. Nikiforos 963 - 969 yılları arası Bizans İmparatorluğu yapmış, diğer oğlu önce generallik sonra ağabeyinin baş vezirliğini yapmıştır.[1]

Nikiforos Fokas Patrikios ve Domestikos tōn scholōn görevlerine yükselmiştir. 885-886 yıllarında Taranto ve Calabria'nın büyük kısmını almayı başarmıştır. İtalyan Yarımadasındaki başarılar, oradaki Bizans egemenliğinde yeni bir dönem açmıştır.[2]

Hayatı

Gençliği ve kariyeri

Nikiforos, Kapadokya'lı bir yerli olan Phokas'ın oğludur.[3] I. Basileios'in 870'lerde yaptığı seferlerden birinde, Nikiforos'un babası imparatorun ilgisini çekmiş ve Turma rütbesine getirilmiştir. Aynı zamanda hala gençliğinde olan Nikiforos, imparatorluk buyruğu altına girmiş ve Manglabitler'in muhafız birliklerine atanmıştır.[3] Nikiforos büyük ihtimalle imparatorun Samosata seferine katılmıştı.[4]

878'den çok kısa bir süre sonra, Nikiforos protostrator rütbesine yükselmiş ve imparator tarafından kendine bir saray ve Aziz Thecla kilisesinin çevresi bahşedilmiştir.[4] En sonunda, Araplara karşı "sayısız" ancak belirtilmeyen başarılar elde ettiği Harsianon temasının askeri valisi görevine yükselmiştir.[3][4]

Güney İtalya'daki görevi

Nikiforos, Stephen Maxentios Araplar'a karşı başarısız olup, İtalya'nın güneyinde bir generale ihtiyaç duyulana kadar Harsianon temasında görevli olarak çalıştı. Bu olayın 885 yılında yaşadığı tahmin edilmektedir.[5] Bununla birlikte, Nikephoros'un, arsianon'dan seçilmiş bir birlik müfrezesinin başında, aslen İtalya'ya gönderilmiş olması muhtemeldir. Komuta ettiği ordu birçok batı temalarının (Trakya Theması, Makedonya Theması, Kefalonya Theması, Longobardiya Theması ve Kalabriya) birleşmesinden oluşmaktaydı, fakat Theophanes Continuatus Nikiforos'un Pavlusçu bir birlik de dahil olmak üzere Anadolu'dan bazı themalardan destek aldığını raporlamıştır.[6] Nikiforos'un İtalya'daki görevi 886 yılında VI. Leon tahta geçene kadar devam etti. Fakat Shaun Tougher, Nikiforos'un İtalya'ya VI.Leon'dan sonra gönderildiğini ve geri çağırılışının en erken 887 yılında olduğunu öne sürmektedir.[7]

Domestikos ton sholon ve Bulgaristan savaşı

Değerlendirme ve ailesi

Nikiforos Fokas komutasında Bizans birlikleri İtalya'da Amantia'yı ele geçiriyorlar. Madrid Skilicis'den minyatür

Kaynakça

Özel
  1. ^ Norwich, John Julius, (1991) Byzantium: The Apogee, Londra:Penguin ISBN 0-14-011448-3 say.
  2. ^ Teofanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus, ex recognitione Immanuelis Bekkeri. Liber V, Historia de vita et de rebus gestis Basilii inclyti imperatoris. Bonnae, impensis ed. Weberi, 1838, V, 71, pp. 312-15 [1] 20 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c The Oxford dictionary of Byzantium. A. P. Kazhdan, Alice-Mary Maffry Talbot, Anthony Cutler, Timothy E. Gregory, Nancy Patterson Ševčenko. New York: Oxford University Press. 1991. ISBN 0-19-504652-8. OCLC 22733550. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. 
  4. ^ a b c "Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια της Μικράς Ασίας". asiaminor.ehw.gr. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  5. ^ "Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια της Μικράς Ασίας". asiaminor.ehw.gr. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  6. ^ "Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online". De Gruyter (İngilizce). 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022. 
  7. ^ Tougher, Shaun (1997). The Reign of Leo VI (886-912): Politics and People (İngilizce). BRILL. ISBN 978-90-04-10811-0. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022. 
Genel

Konuyla ilgili yayınlar

  • Cheynet, Jean-Claude (1986). "Les Phocas". Dagron, Gilbert; Mihăescu, Haralambie (Ed.). Le traité sur la guérilla (De velitatione) de l’empereur Nicéphore Phocas (963–969) (Fransızca). Paris. ss. 289-315. 
  • Grégoire, Henri (1953). "La carrière du premier Nicéphore Phocas". Προσφορά εις Στίλπωνα Π. Κυριακίδην, επί τη εικοσιπενταετηρίδι της καθηγεσίας αυτού (1926-1951) (Fransızca). Selanik: Society for Macedonian Studies. ss. 232-254. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. İoannis</span>

I. İoannis Çimiskes, Bizans imparatoru. 969-976 yılları arasında hüküm süren Çimiskes Balkanlar ve Suriye'yi egemenliği altına alarak imparatorlukta düzeni sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

Leo Fokas (Yunanca: Λέων Φωκᾶς, erken 10. yüzyıl Fokas ailesine mensup Bizans generali. Domestikos tōn scholōn olarak, Bulgar İmparatorluğu'na karşı 917 yılında bir büyük ölçekli bir sefer düzenlemiş ancak mağlup olmuştur. Sonra tahtı ele geçirmek için bir komplo kurmuş ancak bu komplo Amiral Romanos Lekapenos tarafından engellenmiştir. Lekapenos'un imparatorluğu yönetmesinden sonra başarısız bir isyan başlatmış ancak yakalanıp gözlerine mil çekilip kör edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leo Fokas (genç)</span>

Leo Fokas ya da Phocas (Yunanca: Λέων Φωκᾶς,, Orta 10. yüzyıl Bizans Generali. Ağabeyi İmparator II. Nikiforos ile beraber doğu cephesinde birçok başarı kazanmıştır. Ağabeyinin hükümdarlığında, baş vezir olarak hizmet etmiştir, ancak ağabeyinin ardılı I. İoannis tarafından görevden alınmış ve tutuklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Trabluslu Leon</span>

Trabluslu Leon, Arapça Rashīq al-Wardāmī ve Ghulām Zurāfa olarak bilinir, Müslümanlığa dönmüş Yunan ve erken 10. yüzyılda Abbasi filo komutanıdır. En önemli eylemi Bizans İmparatorluğu'nun ikinci şehri Selanik'in 904 yılında talan edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans askerî talimatları</span>

Bu makale, "Askerlik sanatı üzerine" Bizans İmparatorluğu'nda üretilmiş çok miktarda makalelerin en önemlilerini listeler ve kısaca haklarında bilgi verir.

Praecepta Militaria, 965 yılında Bizans İmparatoru Nikiforos Fokas tarafından ya da onun adına yazılmış bir Bizans askerî talimatına verilen Latince geleneksel addır. Yunanca adı Grekçe: Στρατηγικὴ ἔκθεσις καὶ σύνταξις Νικηφόρου δεσπότου.

<span class="mw-page-title-main">Domestikos ton sholon</span>

Domestikos tōn scholōn Bizans İmparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. Başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi Scholai komutanıydı, Domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde İmparatorun yanında Bizans ordusu baş komutanıydı. Makam 12. yüzyılda Megas Domestikos ile çakıştı ve Paleologos Hanedanı döneminde sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Mezopotamya günümüzde doğu Türkiye'de yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Mezopotamya bölgesi ya da daha eski Roma ve erken Bizans Mezopotamya eyaleti ile karıştırılmamalıdır.Thema, Arsanias Nehri ile Çemişgezek arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Leon Rabduhos</span> Bizans aristokrat ve diplomat

Leon Rhabdouchos ya da Rhabduchus, Bizans aristokrat ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Samonas</span> Bizanslı hadım

Samonas Bizanslılar tarafından esir alınmış ve 10. yüzyılın ilk on yılında Bizans İmparatorluğu'nun en etkili yetkililerinden biri olan Arap doğumlu bir hadımdır.

Himerios, ayrıca Himerius, 10. yüzyıl başı Bizanslı idareci ve amiral. 900 ile 912 yılları arası yeniden canlanan Müslüman donanmasına karşı mücadelede yaptığı Bizans donanması komutanlığı ile en çok bilinir.

Stilianos Zaucis, Ermeni asıllı Bizans devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Basileopator</span>

Basileopatōr, Bizans İmparatorluğu'nun en yüksek sivil unvanlarından biridir. Bu istisnai bir makamdı, İmparatorluk tarihinde sadece iki kere verilmiştir.

Parakoimōmenos, kelime anlamı [imparatorun odasının] yanında uyuyandır. Bizans saray görevidir. Genellikle hadımlar için ayrılmıştır. Pozisyonun imparatorlara olan yakınlığı, sahiplerinin nüfuzunu ve gücünü garanti altına aldı ve bunların birçoğu, özellikle de 9. ve 10. yüzyıllarda, Bizans İmparatorluğu'nun başbakanları olarak işlev gördüler.

Andronikos Dukas ya da Dükas Yunanca: Grekçe: Ἀνδρόνικος Δούκας/Δούξ Doukas ya da Doux, ö. yaklaşık 910) VI. Leon hükümdarlığında Bizanslı general ve asi. Başarılı bir general olarak tanınmayı başarmış Dukas Hanedanı bilinen ilk üyesidir, güçlü hadım Samonas ile rekabeti, 906-907 yılında onun isyan etmesine ve sonunda Araplara sığınmasına neden olmuştur. Bağdat'ta sürgünde ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Longobardiya</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Longobardiya, İtalya'daki Lombardlar tarafından kontrol edilen bölgeler için Bizans terimidir. 9-10. Yüzyıllarda, aynı zamanda güneydoğu İtalya'da bulunan Longobardiya Theması olarak bilinen bir Bizans askeri-sivil eyaletinin adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kappadokia (thema)</span> Bizans  theması

Kappadokia Theması 9. yüzyılın başlarından 11. yüzyılın sonlarına kadar aynı adı taşıyan bölgenin güney bölümünü kapsayan bir Bizans İmparatorluğu theması.

Simeon Logothetis, 10. yüzyıl Bizans Yunan tarihçi ve şairdir.