Niketas Sholares

Niketas Scholares (Yunanca: Νικήτας Σχολάρης) (fl. 1341-1361) Trabzon soylusu ve Trabzon İmparatorluğunun önde gelenlerindendi. 14. yüzyılın ortalarındaki iç savaşlar sırasında Trabzon'daki Scholarioi fraksiyonunun lideriydi. 1344'te megas doux oldu. Trabzon İç Savaşı'nın en önemli katılımcılarındandı, iç savaşa yön vermiştir.

30 Temmuz 1341 günü Mihail Megas Komnenos, Bizans İmparatoru VI. İoannis'in yardımıyla imparatorluğun yönetimini ele almak için Konstantinopolis'ten Trabzon'a üç savaş gemisi ile yelken açtı, kendisine Scholarioi kaptan generali Niketas ve önceki imparatoriçe İrini ile evlenmek üzere Trabzon soylusu Georgios Meizomatis eşlik ediyorlardı. İlk olarak, yüksek rütbeliler ve metropolit Akakios onu bir imparator olarak kabul ettiler. Mihail, toplanan asiller ve devlet adamlarına bağlılık yemini aldı ve ertesi gün taç törenine hazırlanmak üzere saraya çekildi. Gün ortasında sahne değişti. Halk bütün gece boyunca kışkırtıldı ve isyanlar başlattılar. Muhalif soylular ve bazı hükûmet yetkilileri onların girişimlerini kolaylaştırdı. Mihail Oinaion'a sürgüne yollandı. Niketas, Georgios Meizomatis ve Konstantinos Doranites Konstantinopolis'e kaçtı. Niketas Mihail'ın oğlu sonraki imparator İoannis Megas Komnenos (1342-1344 arası hükümdar) ile buluştular ve ona Trabzon İmparatorluğu'nun tahtını teklif ettiler. Sefer, gizlice ve Bizans hükûmetinden herhangi bir kamu desteği olmadan gerçekleştirildi. üç Ceneviz kadırgası kiralandı; ve İmparatoriçe Anna'nın hükûmetine düzenlenen bir saldırı için seçilmiş birlikler alındı. 1342 yılının başlarında Trabzon'a ulaştılar ve şiddetli sokak savaşlarından sonra işgalciler kaleye doğru yol almayı zorladılar. İmparatoriçe Anna imparatorluk sarayında esir alındı, hemen boğularak öldürüldü. İoannis, 4 Eylül 1342'de Trabzon'a geldi ve aynı gün Theotokos Hrisokefalos kilisesi'nde imparator olarak taç giydi. Daha sonralarda İoannis ile arası bozulan Niketas Mihail'i geri getirmek için onu esaretten kurtardı ve İoannis, St. Sabas Manastırına sürgün edildi. Buna karşılık Mihail Niketas'a megas doux unvanı vermiştir. Mihail hükûmetin durumunu iyileştirmek için bazı girişimlerde bulunsa da başarılı olmamış ve halkın sabrı tükenmesi üzerine Kasım 1345'te Niketas ve Georgios Meizomatis hizbin diğerleriyle birlikte hapsedildi. Ancak İmparator Mihail Nikitas ve Georgios Meizomatis'i serbest bıraktı ve 13 Aralık 1349 onlara eski unvanlarını geri verdi. Dokuz gün sonra Niketas yeni bir darbe ile Mihail'i Tahttan indirip Basileios'un oğlu III. Aleksios Megas Komnenos ismini kullanacak İoannis'i tahta çıkardı, böylece yıllar süren iç savaş sona erdi. Savaş sonrası hayatında 1354'te Kerasous'u işgal edip III. Aleksios'a etkisiz bir darbe girişiminde bulundu ve daha sonra araları iyileşti.

İki kez evlendi ve ilk evliliğinden bir erkek çocuğu oldu. İlk karısının adı bilinmiyor, ikinci karısının aristokrat bir aileden geldiği biliniyor.

1361'de Trabzon'da öldü.

• Finlay, The History of Greece and the Empire of Trebizond, (1204-1461) (Edinburgh: William Blackwood, 1851), s. 360f
• Emile Janssens tarafından tartışılan, Trebizonde en Colchide (Bruxelles, 1969), s. 112f apud Francois Bredenkamp, "The Dronatines Family of the 14th Century Bizans Empire of Trebizond," Byzantaka, 19 (1999), s. 247
• Miller, Trabzon, s. 50f
• Panaretos, ch. 11; Orijinal Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt'taki Yunancametin Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie, 4 (1844), abth. 1, s. 20; Almanca çeviri, s. 48. Miller, Trabzon, s. 51
• Miller, Trabzon, s. 52f
• Miller, Trabzon, s. 53
• Miller, Trabzon, s. 55
• Emile Janssens tarafından tartışılan, Trebizonde en Colchide (Bruxelles, 1969), s. 112f apud Francois Bredenkamp, "The Dronatines Family of the 14th Century Bizans Empire of Trebizond," Byzantaka, 19 (1999), s. 247
• Miller, Trabzon, s. 57
• Miller, Trabzon, s. 58
• Miller, Trabzon, s. 59