İçeriğe atla

Nihad Sâmi Banarlı

Nihad Sâmi Banarlı
Doğum1907
Fatih, İstanbul
Ölüm13 Ağustos 1974
İstanbul
Defin yeriAşiyan Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
EğitimVefa Lisesi
İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
MeslekYazar, şair, öğretmen, edebiyat tarihçisi
Ebeveyn(ler)İlyas Sami (babası)
Nadine Hanım (annesi)

Nihad Sâmi Banarlı, (d. 1907 - Fatih, İstanbul - ö. 13 Ağustos 1974, İstanbul), Türk edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.[1]

Biyografi

1907 yılında İstanbul Fatih'te dünyaya gelen Banarlı, Trabzon Milletvekili, şair Ömer Hilmi'nin torunu, vali ve şair İlyas Sami ile Nadire Hanım'ın oğludur. Soyadını babasının ve annesinin mezarlarının bulunduğu Tekirdağ'ın Banarlı köyünden almıştır.

Banarlı, ilk ve orta öğrenimini İstanbul'da yaptı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'ndan 1927 yılında, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden ise 1929'da mezun oldu.

Daha sonra 1929-1934 yılları arasında Edirne Lisesi ile Kız ve Erkek Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği yaptı. 1947 yılına kadar ise sırayla İstanbul'da Kabataş, Galatasaray, Boğaziçi, Şişli Terakki ve Işık liselerinde öğretmenlik yaptı.

1947-1969 yılları arasında Eğitim Enstitüsü (1947-1967) ile Yüksek Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği, İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nde İslami Türk Edebiyatı Tarihi öğretmenliklerinde bulundu. 1969 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Öğretmenlik yaparken birçok kuruluşta ek görevlerde bulundu. 1948 yılından itibaren Hürriyet Gazetesi'nin Edebi Sohbetler sütununda devamlı yazılar yazdı.

1953 yılında kurulan İstanbul Fetih Cemiyeti'ne girdi. Bu kuruluşa bağlı olan İstanbul Enstitüsü'nde müdür oldu. 1958 yılında Yahya Kemal Enstitüsü yayın işlerini yürüttü. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı 1000 Temel Eser ve Çağdaş Türk Yazarları komisyonlarına üye ve başkan seçildi. 1971 yılında kurulan Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı'na Edebiyat Kolu Başkanı ve Akademi Dergisi müdürü oldu.

13 Ağustos 1974'te 67 yaşındayken İstanbul'da öldü. Mezarı Rumelihisarı'da Aşiyan Mezarlığı'ndadır.

Aşiyan Mezarlığı'ndaki kabri

Eserleri

Cumhuriyet devri yazarlarındandır. Yazı hayatına orta o­kulda iken başlamıștır. Sanat eserleri arasında hece ve aruz vezinleri ile şiirler, oyunlar, hikâyeler ve denemeleri bulunur. Öğretmenliğe başladığının ilk yıllarında Altı Ok, Orhun, Ötüken ve Atsız dergilerinde makale ve şiir­leri yayımlanmıştır. Ülkü, Yahya Kemâl Mecmuası, Hayat Tarih Mecmuası, Meydan, Kubbealtı Akademi Mecmuası adlı dergilerde ve Hürri­yet, Akşam ve Yeni Sabah gazetelerinde çok sayıda yazı, ma­kale ve edebî sohbetleri yayımlanmıştır. En iyi bilinen eserleri Türkçenin Sırları,[2] liseler için yazmış olduğu edebiyat kitabı ve Resimli Türk Edebiyatı Tarihi[3] adlı eserlerdir.

Bibliyografya

Oyunlar
  • Kızıl Çağlayan (1933), manzum millî piyes
  • Bir Yuvanın Şarkısı (1933), manzum millî piyes
  • Sular Kararırken
  • Yabancı
  • Dumanlı Dağlar
  • Son Vazife
  • Bir Mâbed Yıkıldı
  • Istırap Yarışı
Roman
  • Bir Güzelliğin Romanı (Hürriyet Gazetesi'nde tefrika)
Edebiyat tarihi araştırmaları
  • Dâstân-ı Tevârih-i Mülûk-ı Âli Osman ve Cemşid-ü Hurşid Mesnevisi, (1933, Ahmedî'nin Osmanlı tarihine dair manzum eserinin neşri)
  • Resimli Türk Edebiyatı Tarihi (1948; 1975- 79), 2 Cilt
Diğer eserleri
  • Edebî Bilgiler (1940)
  • Türkçenin Sır­ları (1940)
  • Metinlerle Edebî Bilgiler (1950)
  • Metinlerle Türk Edebiyatı Tarihi I, II, III, (1951-1954)
  • Metinlerle Türk ve Batı Edebiyatı, I, II, III(1955-1960)
  • Yahya Kemal Yaşarken (1959)
  • Yahya Kemal’in Hâtıraları (1960)
  • Şiir ve Edebiyat Sohbetleri
  • Tarih ve Tasavvuf Sohbetleri
  • Namık Kemal ve Türk Osmanlı Milliyetçiliği
  • Büyük Nazireler Mevlid ve Mevlid'de Milli Çizgiler
  • Başlangıçtan Tanzimata Kadar Türk Edebiyatı Tarihi
  • Fatih'in Zafer Sırları

Ayrıca bakınız

  • MEB 100 Türk Edebiyatçısı

Kaynakça

  1. ^ Şeyma Güngör. "Nihad Sâmi Banarlı". İslam Ansiklopedisi. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Saliha Özdemir (13 Ağustos 2016). "Türkçe'nin sırlarını keşfeden adam: Nihad Sami Banarlı". Anadolu Ajansı. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Nihad Sami Banarlı". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 9 Kasım 2020. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Kemal Beyatlı</span> Türk yazar ve siyasetçi

Yahya Kemal Beyatlı, doğum adıyla Ahmed Agâh, Türk şair, mütefekkir, yazar, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Halide Nusret Zorlutuna</span> Türk yazar ve şair

Halide Nusret Zorlutuna, Türk şair, yazar, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Ali Canip Yöntem</span> Türk yazar, şair ve siyasetçi

Ali Canip Yöntem, Türk şair, yazar, edebiyat tarihi araştırmacısı ve siyasetçi.

Mevlîd, İslâm edebiyatında Muhammed'in doğum gününde yapılan kutlama merasimlerine, bu merasimlerde okunmak üzere yazılan ve bestelenen manzum şeklindeki edebî metinlere verilen isim. Mevlîd, bunun yanında İslâm edebiyatında müstakil bir edebî türdür.

İlhan Ayverdi, İlhan Tolun. Türk dil bilimci, edebiyat öğretmeni.

Beşir Ayvazoğlu, edebiyatçı, şair, yazar, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya Ortaç</span> Türk yazar

Yusuf Ziyaettin Ortaç, Türk şair, yazar, edebiyat öğretmeni, yayımcı ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Nafiz Çamlıbel</span> Türk şair, siyasetçi, öğretmen (1898 - 1973)

Ahmet Faruk Çamlıbel, Türk şair, siyasetçi, öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">İsa Kocakaplan</span>

İsa Kocakaplan, Türk bir yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Vasfi Mahir Kocatürk</span>

Vasfi Mahir Kocatürk. Türk şair, oyun yazarı, öğretmen, edebiyat araştırmacısı, politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Ruşen Eşref Ünaydın</span> Türk gazeteci, siyasetçi ve diplomat

Mehmet Ruşen Ünaydın, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve diplomat. Türk Dil Kurumu ve Galatasaray'ın kurucularından biridir.

Mehmet Kaplan,, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi, yazardır.

Necmettin Halil Onan, Türk şair, öğretmen, akademisyen ve edebiyat tarihçisidir. Türk edebiyatının artık klasikleşmiş eseri olan ve Türk ordusunun Çanakkale Savaşı'ndaki savunmasını anan "Bir Yolcuya" şiirini kaleme alan şairdir.

Hıfzı Tevfik Gönensay, Eğitimci ve edebiyat tarihçisi.

Rumuzu'l Edeb, Samipaşazade Sezai'nin hikâye, hatıra, gezi notları ve sohbet yazılarından meydana gelmiş eseridir. Rumuzu'l Edeb isim bakımından, babası Samipaşa'nın Rumuzu'l Hikem adlı risalesini hatırlatmak amacıyla konmuştur.

<i>Aziz İstanbul</i>

Aziz İstanbul, Yahya Kemal Beyatlı'nın düzyazı türünde kitabı. Yahya Kemal Enstitüsü tarafından ilk kez 1964 yılında yayınlanmıştır. Yahya Kemal Beyatlı'nın 1913-1954 seneleri arasında yazdığı İstanbul konulu yazılarından oluşur.

Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı ya da Kubbealtı Cemiyeti, 1970 yılında Fatih'te kurulan kültür ve sanat vakfıdır. Çemberlitaş'ta bulunan Köprülü Külliyesi'ni merkez olarak kullanan vakfın kurucuları arasında Samiha Ayverdi, Ekrem Hakkı Ayverdi, İlhan Ayverdi, Nihad Sâmi Banarlı, Fevziye Abdullah Tansel, Ergun Göze gibi yazar ve mütefekkirler bulunmaktadır.

İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul Fatih merkezli olarak Temmuz 1950'de kurulan dernektir. Çarşıkapı'da bulunan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi'ni merkez olarak kullanan dernek kuruluş amacını İstanbul'un Fethi'nin hatırasını kültürel olarak yaşatmak ve sürdürmek olarak açıklarken kentteki eski eser ve abidelerin korunmasına da önem vermekte ve bu doğrultuda muhtelif faaliyetler sürdürmektedir. Cemiyetin aynı isimde bir de yayınevi bulunmaktadır.

Siyâsi Hikâyeler, Yahya Kemal Beyatlı'nın hikâye türündeki kitabı. Ölümünden sonra 1968 yılında Yahya Kemal Enstitüsü tarafından yayımlanmıştır. Kitap yayına Nihad Sâmi Banarlı tarafından hazırlanmıştır