İçeriğe atla

Niccolò de' Conti

Niccolò de' Conti (1385–1469) Chioggia (Venedik ili) doğumlu Venedikli tüccar ve gezgin. 15.yüzyılda Hindistan, Güneydoğu Asya ve Güney Çin'i gezmiştir. Marco Polo ve ekibinin Çin'den dönmelerinden sonra buradan gelen ilk Avrupalı kişidir.[1][2]

Niccolò, 1419 yılında Venedik'den ayrılarak Şam'a giderek burada Arapça öğrendi. 25 yıl boyunca Asya'daki birçok yeri Müslüman bir tacir olarak gezdi. Dillere olan yatkınlığı ve İslami kültürü benimsemesi sayesinde Müslüman tacirlere ait gemilerde seyahatlerine devam etti.

Niccolò'nun gezileri Çinli Amiral Zheng He'nin donanmasının seferleriyle aynı dönemde olmuştur. Bir dönem bu donanmada / donanma ile birlikte hareket eden ticaret gemilerinde seyahat etmiştir. Donanmayla beraber gezdiği yerlere ait anlattıkları bilgiler Ma Huan (1433) ve Fei Xin (1436) gibi Çin donanmasıyla beraber gezen tarihçilerin anlattıklarıyla örtüşmektedir.

Seyahatleri

Niccolò de' Conti, çölü geçtikten sonra Bağdat'a, oradan da Basra'ya geçti. İran Körfezinde deniz yoluyla seyahat ederek İran'a geçti ve Farsça öğrendi. Arap Denizini deniz yoluyla geçerek Gucerat'a gitti. Daha sonra Deccan yaylasındaki Vijayanagar'a gitti. Hindistan’ın doğu kıyısındaki günümüzün Chennai kenti olan Maliapur’a gitti.

1421 yılında Niccolò Sumatra Adasına geçerek bir yıl burada kalır. Bu süre boyunca altın ve baharat ticareti yapar. Daha sonra Malaya Yarımadasına geçer. Oradan sonra Batı Bengal’a geçecektir. Burma’dan sonra Java’ya giden Niccolò burada 9 ay kaldıktan sonra günümüzdeki Vietnam olan Champa’ya geçer.

Niccolò, Güneydoğu Asya’nın uygarlık, zenginlik, kültürel seviye ve ihtişam olarak İtalya’nın kat kat üzerinde olduğunu da belirtir.

1440 yılına doğru Hindistan’a geri döner.Buradan sonra Aden, Somali, Cidde üzerinden Mısır’a geçer.

Hindistan’da tanıştığı ve evlendiği eşi Mısır’da çıkan salgın hastalık sırasında hayatını kaybedecektir. 4 çocuğuyla beraber İtalya’ya döner. 1444 yılında Venedik’e dönen Niccolò, saygı duyulan bir tacir olarak hayatına devam eder.

Seyahatname

Seyahatleri sırasında güvenlik gerekçesiyle kendisini Müslüman olarak tanıtmıştır. Hristiyanlık esaslarının bu aşikar ihlalinden sonra özel olarak Papa IV. Eugene tarafından huzura çağrılır. Papa’nın özel sekreteri Poggio Bracciolini ile görüşüp durumunu anlatır. Kaleme aldığı yazılı eser 15.yüzyılda yazılan en başarılı gezi yazılarındandır.

Seyahatnamedeki anlatımların Avrupa’da o dönemdeki Hint Okyanusu ve civarı ile ilgili birincil bilgi kaynağı olarak kullanıldığı bilinmektedir. Marco Polo’nun anlatımlarından sonra bölgeye dair ayrıntılı bilgiler dönemin bilim adamlarını etkilemiş, vermiş olduğu bilgiler dönemin ünlü dünya haritası Fra Mauro haritasına ışık tutmuştur.[3]

Niccolò de' Conti’nin haritacılıktaki etkisi Cenova Haritası (1447-1457) ve Fra Mauro haritasında (1457) hissedilir. Özellikle Fra Mauro haritası o dönemde bilinen Eski Dünyanın çok tutarlı bir şekilde resmedilmesidir. Bu haritalardaki yer isimleri doğrudan Conti’nin anlatımlarından alınmıştır. Rahip Mauro, haritasının yapımını anlatırken bahsettiği “güvenilir kaynak” Conti'dir. Ayrıca Afrika'nın en güney ucundaki Ümit Burnu'nun 1420 yılında geçildiğine dair bilginin Conti'den geldiği düşünülmektedir.[4] Conti, Çin donanmasının o dönemdeki Avrupa donanmalarından çok ileride olduğunu yazmakta, 2000 ton ağırlığında ve o dönem Avrupa'daki kalyonlardan dört kat büyük devasa gemilerden bahsetmektedir:

Bizimkilerden daha büyük, 2000 tonluk, beş direkli gemiler yapıyorlar. Güvertenin alt kısmı üç kattan oluşuyor, bu sayede sık sık çıkan fırtınalarla daha iyi başa çıkabiliyorlar. Gemiler çok sayıda kompartmandan oluştuğu için bir tanesinin zarar görmesi tüm gemiyi etkilemiyor

Paolo dal Pozzo Toscanelli’nin 1474 yılında Kristof Kolomb’a yazdığı mektupta belirttiği “Cathay’dan gelen” kişinin Niccolò de' Conti olduğu düşünülmektedir. Kendisinin İtalya'ya döndükten sonra 1444 yılında Papa Eugenius tarafından huzura çağrıldığı bilinmektedir:

Eugenius döneminde onlardan bir tanesi (Çin’den gelen heyetin bir üyesi) Eugenius’i ziyarete geldi, Çinlilerin Hristiyanlara karşı kibarlıklarından bahsetti. Ben de kendisiyle çok çeşitli konularda uzun süren sohbetlerde bulunma şansı yakaladım, ırmaklarının uzunlukları ve genişlikleri, ırmakların kenarlarında kurulu olan büyük şehirler hakkında konuştuk. Bir büyük ırmağın su yolu üzerinde yaklaşık 200 kentin bulunduğunu bu şehirlerin geniş mermer köprülerle birbirine bağlandıüı ve şehirlerde muhteşem anıtların bulunduğunu anlattı. Çin ülkesi Latinlerce keşfedilmeye değer bir ülkedir çünkü bu ülkeden elde edilebilecek ve bize ulaşamayan altın, gümüş, değerli taşlar ve baharat gibi zenginliklerin yanı sıra bilimsel olarak da filozoflarından, uzman astronomlarından da öğreneceğimiz çok şey bulunuyor. Ayrıca bu kadar muhteşem bir devleti idare edebilmenin de yollarını ve savaş tekniklerini iredelememiz yararımıza olacaktır.

Niccolò de' Conti'nin yazmış olduğu eser çok sayıda gezgin ve kâşif tarafından kullanılmıştır, bunlar arasında Ludovico di Varthema (1510) ve Magellan ile birlikte dünyanın çevresini dolaşan Antonio Pigafetta sayılabilir.

Seyahatnamenin baskıları

Eserin ilk baskısı 1492 yılında orijinal Latince olarak Cristoforo da Bollate tarafından yapılmış ve Hindistan'a giden Pietro Cara'ya ithaf edildi. Bundan sonra birçok diğer dile çevirileri yapılan eser 1502 yılında Portekizce, 1503 yılında ise İspanyolca yayınlandı. İlk İtalyan baskısının Portekizceden çevrildiği ve 1550 yılında basılan Giovanni Battista Ramusio'nun gezi notlarının eki olarak basıldığı bilinmektedir. İlk İngilizce baskı ise 1579 yılında İspanyolca baskının çevirisi olarak John Frampton tarafından yapılır, bu kitapta Conti'nin gezileriyle Marco Polo'nun gezileri beraber anlatılır.

Kaynakça

  1. ^ 1439 yılında deniz yoluyla ülkesine dönmüştür
  2. ^ Leonardo Olschki, "Asiatic Exoticism in Italian Art of the Early Renaissance" The Art Bulletin 26.2 (June 1944), s. 95-106
  3. ^ G. Crone, Maps and Their Makers (New York, 1953), s. 59.
  4. ^ İngiliz amatör tarihçi Gavin Menzies 1421 adlı eserinde Ümit Burnunu geçenlerin Amiral Zheng He komutasındaki Çin donanması olduğunu ileri sürülmektedir.

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yazılan eserler

  • Bracciolini, Poggio: De varietate fortunae, book iv [c.1445] (ed. by Abbé Oliva, Paris 1723).
  • Major, R.H. (ed.). India in the fifteenth century: Being a collection of narratives of voyages to India in the century preceding the Portuguese discovery of the Cape of Good Hope, (Works issued by the Hakluyt Society) (English trans. by J. Winter Jones, Hakluyt Society, London 1857). Republished by Asian Educational Services (June 30, 1992) ISBN 81-206-0768-6
  • J. H. Parry, The European Reconnaissance: Selected Documents. London, Macmillan, 1968
  • Niccolò de' Conti, Chandeigne (ed.), Le voyage aux Indes (in French), 2004, ISBN 2-906462-86-1

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Reis</span> Türk denizci ve kartograf (1465–1553)

Pîrî Reis, Türk denizci ve kartograf. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey'dir. Künyesi Ahmed ibn-i el-Hac Mehmed El Karamanî'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Ayrıca Hadikat'ül Bahriye, Bilad-ül Aminat ve Eşkalname gibi eserleride bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zheng He</span> Çinli denizci, amiral ve kâşif

Zheng He (1371-1433) ünlü Çinli denizci, amiral ve kâşif.

<span class="mw-page-title-main">Marco Polo</span> Venedikli gezgin, kâşif ve tüccar (1254–1324)

Marco Polo, İtalyan gezgin. Ünlü kâşif ve tüccar Niccolo Polo'nun oğludur. Bazı kaynaklar Marco Polo'nun aslında Macar olduğunu ve Dalmaçya'nın Korcula Adasında doğduğunu bu ada o zaman Venedik protektorası olduğu için Venedikli ve İtalyan bilindiğini söyler. Çocukluğunda, Karadeniz ve Akdeniz'deki ticaret merkezlerine uğrayan babasıyla yolculuk yapmıştır. Ticareti Asya'ya seyahat ederek Kubilay Han ile tanışan babası Niccolo ve amcası Matteo'dan öğrenmiştir. Babası ve amcası 1269 yılından Venedik'e dönerek ilk defa Marco ile tanışmıştır. Daha sonra üçü birlikte Asya'ya 24 yıl sürecek bir seyahate çıkmışlardır. Bu zaman dilimde Uzak Doğu ile ticaret yolları geliştirmeye çalışan Marco Polo, parası olan insanların mallarını satmak üzere anlaşmalar yapmıştır. Bu olay günümüz “risk sermayesi”nin ilk örneğidir. O zamandaki genel anlaşma sigorta bedeli dahil %25'e yakın bir faiz oranı ile maceraperest tüccara sermaye sağlamak şeklindeydi.

<span class="mw-page-title-main">Coğrafi keşifler</span> Dönem

Keşifler Çağı olarak da bilinen Coğrafi keşifler dönemi, 15. yüzyılın ilk yarısından 17. yüzyılın ortalarına kadar Portekizli ve İspanyol kaptanlar tarafından Asya'daki baharat ve değerli maden zenginliğine ulaşacak alternatif ticaret yollarının bulunması amacıyla başlatılıp bu yolda yeni kıtalar, okyanuslar ve denizaşırı toprakların Eski Dünya tarafından keşfedilmesine sebep olan tarihsel aralıktır.

<span class="mw-page-title-main">Johann Ludwig Burckhardt</span> İsviçreli yazar (1784-1817)

Johann Ludwig Burckhardt. İsviçre asıllı gezgin ve şarkiyatçı. Önadı John Lewis ve Jean Louis olarak da bilinir. Soyu, Basel'in köklü ve ileri gelen ailelerinden birine dayanır. Bir tacir olan babası, 1789 Fransız İhtilali nedeniyle ailesiyle birlikte Almanya ve Avusturya'ya sürgüne gitmiştir. Leipzig ve Göttingen Üniversitelerinde öğrenim gördükten sonra 1805'te Basel'e geri döndü. Ancak Fransız karşıtı tutumu nedeniyle burada mesleki yönden pek şanslı olamadı. 1806 yılı yazında İngiltere'ye gitti. Doğabilimci Johann Friedrich Blumenbach'tan aldığı tavsiye mektubunu, Sir Joseph Banks'a sundu, o da Afrika Derneğinin diğer üyeleriyle birlikte Nijer nehrinin kaynağının keşfedilmesi amacıyla 1809 yılında bir inceleme gezisine çıkılması projesini kabul etti. Bu kabul üzerine, Burckhardt Arapça öğrenmek amacıyla yakın doğuya gitmeyi planladı. Kendisinin bir müslüman gibi kabul edilmesi halinde Afrika'daki gezisinde işlerinin kolaylaşacağını düşündü.

<span class="mw-page-title-main">1421 (kitap)</span>

1421: Çin'in Dünyayı Keşfettiği Yıl 2002 yılında emekli denizaltı komutanı ve amatör tarihçi Gavin Menzies tarafından yazılan eser. Eserde Avrupalı kaşiflerden önce bilinen dünyanın Çinli denizciler tarafından keşfedildiği iddia edilmektedir. Menzies'in iddiaları modern akademik tarih çevreleri tarafından sorgulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kolomb öncesi okyanus ötesi temas</span>

Kolomb öncesi okyanus ötesi temas, Kristof Kolomb'un 1492 yılında Amerika kıtasına ayak basmasından önce Amerika yerli halklarıyla diğer kıta halkları – Afrika, Asya, Avrupa ve Okyanusya - ile olduğu iddia edilen temasları kapsar. Çeşitli dönemlerde tarihi, arkeolojik ve kültürel kanıtlara dayanılarak değişik iddialar ortaya atılsa da sadece tek bir temas kanıtlanmıştır. Akademik çevrelerce ispatlanmış olarak kabul edilen temas Avrupalı halklardan Vikinglerin Kanada Newfoundland’da MS 1021 yılında L'Anse aux Meadows yerleşimini kurmalarıdır. Diğer tüm temas iddiaları akademik çevreler tarafından dayanaksız olarak reddedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fra Mauro haritası</span>

Fra Mauro Haritası veya Rahip Mauro Haritası, 1450'li yıllarda Venedikli Rahip Mauro tarafından yapılan haritadır. Parşomen üzerine düzlemküre şeklinde çizilen harita yaklaşık iki metre çapında ve ağaç çerçevelidir. Haritanın bir kopyası Rahip Mauro ve yardımcısı denizci-haritacı Andrea Bianco tarafından Portekiz Kralı V. Alfonso için yapılmıştır. Çizilen harita 24 Nisan 1459 tarihinde tamamlanarak Portekiz' e gönderilmiştir. Ancak harita günümüze kadar gelmemiştir. Harita Venedik açıklarındaki Murano Adasındaki Isola kentinde San Michel manastırında bulunmuştur. Harita şu anda Venedik'deki Correr Müzesinde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">De Virga Haritası</span>

De Virga Haritası, 1411 ile 1415 yılları arasında Venedikli Albertinus de Virga tarafından çizilen dünya haritası.

<span class="mw-page-title-main">Paolo dal Pozzo Toscanelli</span>

Paolo dal Pozzo Toscanelli, İtalyan matematikçi, gök bilimci ve haritacı.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz coğrafi keşifleri</span> Avrupada Portekiz öncülüğünde başlatılan coğrafî keşifler

Portekiz Coğrafi Keşifleri (1415-1542), 15. ve 16. yüzyılda Portekizliler tarafından dünya çapında özellikle denizde yapılan coğrafi keşifleri tanımlar. Bu dönemde Portekiz, Afrika kıtasının etrafını Ümit Burnu yoluyla dolanıp Hindistan'a giden doğu yolunu keşfetmiş, bu sayede Güneydoğu Asya'nın neredeyse tamamıyla temas kurmuş, Afrika'nın bazı bölgelerini sömürgeleştirmiş, Brezilya'yı keşfetmiş ve Çin'e, Avrupa'dan giden ilk ticari ve diplomatik elçileri göndermiştir.

Çin coğrafi keşifleri, Çin İmparatorluğu'nun MÖ 2. yüzyıl ile MS 15. yüzyıla kadar ülke dışında karadan veya deniz yoluyla keşfettiği yerleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Afanasi Nikitin</span>

Afanasi Nikitin, Rus tacir ve o dönem Türklerin elinde bulunan Hindistan'a seyahatini Niccolò de' Conti'den sonra kaleme alan ilk gezgin. 1468 yılında başladığı seyahatini Üç Deniz Ötesine Seyahat adlı dokümanla geleceğe aktarmıştır. Rus edebiyatının ilk örneklerinden olan bu seyahatname 15. yüzyılda Rusya, İran, Hindistan ve Türkiye coğrafyasında Türk hakimiyetini ve Türk dilinin yaygınlığını göstermiş nitekim yazar seyahatnamesinde Türkçeyi de kullanmıştır.

<i>Üç Deniz Ötesine Seyahat</i>

Üç Deniz Ötesine Seyahat, Rus tacir ve gezgin Afanasiy Nikitin tarafından Rusça yazılan seyahatname.

<span class="mw-page-title-main">Eğriboz Kuşatması (1470)</span>

Eğriboz Kuşatması, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın önemli bir evresi olup, 1470 yılında Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Türk ordusunun donanmanın da yardımıyla Venedik'in en önemli denizaşırı topraklardan Negroponte'nin kuşatılıp fethedilmesi ve tüm Eğriboz Adası'nın Osmanlı topraklarına katılmasıyla sonuçlanan seferdir.

<span class="mw-page-title-main">Fra Mauro</span>

Fra Mauro Venedik Cumhuriyeti'nde yaşamış İtalyan bir kartograftır. Çizdiği Dünya haritası Fra Mauro haritası olarak bilinir. O zamana dek çizilmiş, en detaylı ve en doğru haritadır.

<i>Marco Polonun Gezileri</i> Marco Polonun Çine yaptığı yolculuk ve Kubilay Han için çalıştığı 1276-1291 yıllarından anılarını içeren ama Avrupada basıldığında okuyucular tarafından büyük bir kuşkuyla karşılanan kitap

Marco Polo'nun Gezileri, 13. yüzyılda İtalyan gezgin Marco Polo'nun 1276 - 1291 yılları arasında uzak doğuda yaptığı gezileri ve Kubilay Han'ın yanında geçirdiği yılları içeren, Rustichello da Pisa tarafından derlenen gezi kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Payza</span>

Payza veya payzi veya gerege, Moğol İmparatorluğunda yetkililere ve elçilere belirli ayrıcalıkları ve yetkilerin verilmesi için taşınan, genelde boyna asılan yazılı metal bir künyeydi. Moğol soylularının ve yetkililerinin sivil halktan mal ve hizmet talep edebilmelerini sağlayan resmi bir semboldü.