Nicanor Parra
| Nicanor Parra Sandoval | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 15 Eylül 1914 San Fabián de Alico, Şili |
| Ölüm | 23 Ocak 2018 (103 yaşında) Santiago, Şili |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Şilili |
| Tür | Şiir |
| Edebî akım | Karşışiir |
| Önemli eser | Poemas y antipoemas (Şiirler ve Karşışiirler) |
| Önemli ödülleri | Miguel de Cervantes Ödülü (2011) Pablo Neruda Şiir Ödülü (2012) |
Nicanor Parra Sandoval (5 Eylül 1914, San Fabián de Alico - 23 Ocak 2018 Santiago, Şili), matematikçi ve şair.
İlk kez Şili'de ortaya çıkan ve çoğu kez kendi adıyla anılan "Karşışiir" akımının öncüsüdür. Şiirin dilinin, gerçekte gündelik yaşamda duyduğumuz ve konuştuğumuz dil olması gerektiğini savunmuştur.[1] 1954 yılında yayımlanan ve daha sonra İngilizceye çevrilerek kendisine dünya çapında ün getiren Poemas y antipoemas (Şiirler ve Karşışiirler) adlı eseri, Karşışiir'in manifestosu olarak anılır.
Yaşamı
1914 yılında Şili'nin Bío-Bío bölgesi'nde dünyaya geldi. Nicanor Parra Alarcón ve Clarisa del Carmen Sandoval çiftinin sekiz çocuğundan birisidir. Ailenin sekiz çocuğundan her biri müzik, dans, edebiyat ve şiir alanıda ülkelerinde tanınmış, önemli kimselerdir.[2] Folk müziği sanatçısı 1917 doğumlu Violeta Parra, kardeşlerden en tanınmış olanıdır.[2]
Nicanor Parra, Şili Üniversitesi Pedagoji Enstitüsü'nde fizik ve matematik alanında öğrenim gördü. 1938 yılında yüksek öğrenimini tamamladı. 1937 yılında yayımladığı, Lorca'nın şarkılarına göndermeler içeren ilk kitabı "Cancionero sin nombre (Adı Konmamış Şarkılar) ile edebiyat hayatı başladı.[1] Hem olumlu, hem olumsuz leştiriler alan bu kitabını sonradan "gençlik hatası" olarak nitelendirdi.[3]
1943 yılına kadar ortaokul öğretmenliği yaptı. 1943'te ABD'ye giderek Brown Üniversitesi'nde yüksek mekanik alanında çalışmalar yaptı.[3]
Şili'ye dönüşünde Şili Üniversitesi Mühendislik Okulu yönetiminde görev aldı. 1949 yılında İngiltere'ye gitti, Oxford Üniversitesi'nde kozmoloji eğitimi aldı. Dört yıllık eğitimin ardından tekrar ülkesine döndü ve Şili Üniversitesi'nde kuramsal fizik profesörlüğüne atandı.[3]
1963 yılında ziyaret ettiği Sovyetler Birliği'nde, Sovyet şairlerinin şiirlerini İspanyolcaya aktaran kurulun yöneticiliğini yaptı. Çin'e ve Küba'ya gitti. 1966 yılında, Louisiana Devlet Üniversitesi'nde, 1971 yılında New York, Columbia ve Yale üniversitelerinde konuk profesör olarak bulundu.[3]
Amerika'da yaşadığı sırada Walt Whitman'ı, İngiltere'de yaşadığı dönemde ise John Donne'ı yeniden keşfi ve William Auden, Cecil Day-Lewis gibi şairlerin şiirleriyle karşılaşması Parra'nın yeni şiir haritasının biçimlenmesinde belirleyici oldu. 1954 yılında, sonraları Karşışiir'in manifestosu olarak anılacak Poemas y antipoemas (Şiirler ve Karşışiirler) yayımlandı. 1960 yılında İngilizceye aktarılan bu kitap Parra'nın dünya çapında ün kazanmasını sağladı.[1]
1958'de yayımladığı "La Cueca Larga" (Büyük Dans) kitabı, Şili toplumu alt sınıflarının yerel deyişleri ve mizahına yer veren deneysel bir yapıttır.[1] Bu kitabı 1962'de karşı şiir tekniklerini uyguladığı ve sürdürdüğü "Versos de salon" (Salon Şiirleri) takip etti. 1969 yılında ilki dışındaki kitaplarından seçilmiş şiirlerinden oluşan"Obra Gruesa" (Büyük Yapıt) yayımlandı. İki-dilli olarak 1971'de New York'ta yayımlanan "Poemas de emergencia" (Acil Şiirler) ve 1972'de yayınladığı küçük deneysel şiirlerden oluşan "Artefactos" (Küçük Sanat Eserleri) isimli kitapları dışında başlıca eserleri şunlardır:[3] "Sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1977), "Nuevos sermones y prédicas del Cristo de Elqui" (1979), "Chistes para desorientar a la poesía: Chistes parra desorientar a la policia" (1983), "Coplas de Navidad" (1983), "Poesía política" (1983), "Hojas de Parra" (1985).
Latin Amerika'da ve kendi ülkesinde pek çok ödüle layık görülen Parra, 2011 yılında İspanya'da Cervantes Ödülü'nü ve 2012 yılında Şili'de Pablo Neruda Şiir Ödülü'nü almıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d Şevki, Abdullah. "Karşı Şiir ve Nicanor Parra". www.edebistan.com/. Edebistan.com sitesi, 1 Mart 2008. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ a b "The Parra Family". www.thisischile.cl/t. Thisischile.cl sitesi, 6 Aralık 2011. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ a b c d e "Nicanor Parra Sandoval". www.ayrintiyayinlari.com.tr. Ayrıntı Yayınları web sitesi. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
