İçeriğe atla

Nişabur

Nişabur
Farsça: ‏نیشابور

Nüşadur
Neyshabur
İran üzerinde Nişabur
Nişabur
Nişabur
Şehrin İran'daki konumu
Ülkeİran İran
EyaletRazavi Horasan Eyaleti
ŞehristanNişabur şehristanı
BahşNişabur merkezî bahşı
Rakım1250 m
Nüfus
 (2011)
 • Toplam276.089
Zaman dilimiUTC+03.30 (IRST)
 • Yaz (YSU)UTC+04.30 (IRST)

Nişabur (Farsça: نیشابور), İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.

Meşhed yakınlarında, Binalud Dağı'nın güney eteklerinde verimli ve düz bir araziye yayılan şehir tarım ve ticaret yoluyla İran ekonomisine büyük katkı sağlar.

Yakınlarda, en az iki bin yıldır dünyaya en iyi ve en yüksek kalitedeki[1] turkuazı sağlayan turkuaz madenleri bulunmaktadır.

Geçmişi

Tarihi boyunca Horasan bölgesinin kültür ve ticaret merkezi olarak bilinen, İpek Yolu üzerinde bulunan şehrin adı Bişapur gibi Sasani hükümdarı I. Şapur'dan gelmektedir. Bu dönemde altın devrini yaşayan şehir, Horasan bölgesinin Araplarca alınmasından sonra önemini yitirdi. Safeviler devrinde yine önemi artmaya başlayan şehir, Selçuklu sultanlarının ikamet yeri olmuştur. 1221 yılındaki Moğol saldırıları ve 1280 yılındaki büyük bir deprem sonrası şehir büyük yıkıma uğradı.

Ömer Hayyam ve Ferîdüddîn-i Attâr-i Neyşaburi iki önemli şair ve arif kişi bu şehirde yaşamışlardır.

Kent tarihindeki en büyük olay 18 Şubat 2004'te yaşanmıştır. Kükürt ve benzin yüklü bir tren katarı kent istasyonunda iken, meydana gelen küçük bir deprem dolayısıyla raydan çıkmış ve meydana gelen patlama ile yangında 295 kişi ölmüş, 450 kişi ise yaralanmıştır.

Gezi

- Ömer Hayyam’ın anıt mezarı
- Ömer Hayyam müzesi
- İmamzade Mahruk Türbesi
- Ferüdittin Attar Türbesi

Nişaburlu ünlüler

  • Müslim bin Haccac - İslam tarihinin en büyük muhaddislerinden biridir. En çok bilinen eseri Sahih-i Müslim olarak tanınan hadis eseridir.
  • Hâkim el-Nişaburî - daha çok 'İmam Muhaddit' veya 'Horasan'lı Muhaddit' olarak da bilinen İslamın en büyük Sünni hadis bilginlerindendir.
  • Sülemi - Ünlü mutasavvıf.
  • Ömer Hayyam - matematikçi, astronom, filozof ve şair,
  • Selçuklu Devleti'nin ilk hükümdarları olarak bilinen Tuğrul Bey ve Çağrı Bey, Nişabur'da hutbe okutarak 1038 yılında bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
  • Feridüddin Attar - mutasavvıf ve şair
  • Hacı Bektaşi Veli - Tasavvufcu ve Anadolu'da gezgin vaizdir.

Kardeş şehirler

Resimler

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Nishapur ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Turquoise Quality Factors". Gemological Institute of America. 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Selçuklu Hanedanı</span> Oğuz Türklerinin Kınık boyuna bağlı bir Türk hanedanı

Selçuklu Hanedanı, Orta Asya kökenli Oğuz Türklerinin bir kolu olan Kınık boyuna mensup bir aile. Dukak'ın soyundan gelen ve Selçuk'un kurduğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile bir hanedan halini alan Selçuklular 11. ve 14. yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü, Anadolu'yu ve Orta Doğu'yu yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mâverâünnehir</span> Tarihî bölge

Maveraünnehir, Orta Asya'da, Ceyhun ve Seyhun nehirleri arasında kalan tarihi bölge.

<i>Semerkant</i> (roman) Amin Maaloufun 1988 tarihli romanı

Semerkant, Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf'un yazdığı tarih ve dram türündeki bir romandır. Yapıt, İranlı şair ve gök bilimci Ömer Hayyam'ın Rubaiyat adlı elyazması eserinin 1072 yılında Semerkant'ta başlayan ve 1912'de Titanik'te biten hikâyesini ele almaktadır. Roman, ilk olarak Esin Talu Çelikkan tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ferîdüddin Attâr</span> İranlı hekim ve şair

Ferîdüddin Attâr, İranlı mutasavvıf, şair. Hekim ve eczacı olmasından dolayı Attâr (aktar) olarak anılır. Fars edebiyatındaki ilk tezkire olan Tezkiretü'l-evliyâ'nın yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Hayyam</span> Fars şair, filozof, matematikçi ve astronom (1048–1131)

Gıyaseddin Ebu'l-Feth Ömer ibni İbrahim Nişaburi, yaygın olarak bilinen ismiyle Ömer Hayyam, Fars polimat, matematikçi, astronom, tarihçi, filozof ve şairdi. Selçuklu İmparatorluğu'nun ilk başkenti olan Nişabur'da doğdu. Bir bilgin olarak, Birinci Haçlı Seferi sırasında Selçuklu hanedanının yönetimiyle çağdaştı.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Meşhed</span> İranda bir şehir

Meşhed, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nin yönetim merkezi ve ülkenin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Merv</span> Türkmenistanda bir şehir

Merv, Türkmenistan sınırları içinde tarihi İpek yolu güzergâhı üzerinde kurulmuş, Karakum Çölü'nde bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Ulu Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Diyarbakır Ulu Cami, Diyarbakır Kalesi'nin surları üzerinde Harput Kapısı ile Mardin Kapısı'nı birleştiren eksenin batısında yer alan cami.

<span class="mw-page-title-main">Şiraz</span> İranın en büyük beşinci şehri

Şiraz, İran'ın en büyük beşinci şehri ve Fars Eyaleti'nin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul</span> Büyük Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Tuğrul Bey veya Toğrül, Tuğril, Toghrïl Beg, I. Tuğrul Tam adı: Rükneddîn Ebû Talîb Muhammed Tuğrul-Bey bin Mikail bin Selçuk) (Arapça: طغرل بك; Farsça: طغرل بیک) Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Camii (Sinop)</span>

Sinop Alaeddin Camii, Sinop ilinde, şehir merkezinde yer alan Selçuklu devri yapısı.

Akşemseddin Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Keçeciler caddesi ile Yamak sokağının kesiştiği noktada, Hırka-i Şerif Camii'ne 200 m uzaklıktadır.

Muhaddis, Hadis bilimi ile uğraşan kimselere verilen İslâmi bir unvandır. Muhaddisler hadisleri derleyen ve onları kendi tespit ettikleri kriterlere göre sınıflandıran kişilerdir. Buna karşın Fakihler hadisin anlamı, içeriği ile ve hadislerden çıkarılabilecek ikinci anlamlar gibi konularla ilgilidirler. Bu kapsamda şeriat ve ibadetlerle ilgili dini kuralları fakihler koyarlar.

<span class="mw-page-title-main">Arslanhane Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinde bulunan bir cami

Ahî Şerafeddin Camii veya halk arasında bilinen adıyla Arslanhane Camii; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin güney ucunda bulunan 13. yüzyıla tarihlenen bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Save</span>

Save, İran'ın Merkezi Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">İranlı bilim insanları listesi</span> İran kökenli bilim insanları listesi

Bu liste İranî kökenli bilim insanlarını içermektedir.

İmam Kuşeyrî, müderris, mutasavvıf ve yazar. Ailesi Arap asıllı olup, Horasan civarına yerleşmişti. Annesi de Sülemi ailesine mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Said-i Ebu’l-Hayr</span> Horosanlı mutasavvıf, şair

Ebu Said-i Ebu'l-Hayr veya tam adıyla Ebu Said Fazlullah b. Ebu'l-Hayr Ahmed b. Muhammed el-Meyhenî, Horasanlı mutasavvıf, şair.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.