Niş, Sırbistan

Niş
Şehir
Ниш
Bayrak Arma
Niş Niş’in Sırbistan'daki konumu
Ülke	Sırbistan
Bölge	Güney ve Doğu Sırbistan
İlçe	Nişava
Belediye	Niş Şehri
İdare
• Belediye başkanı	Dragana Sotirovski
Yüzölçümü
• Şehir	597 km²
Rakım	192 m
Nüfus  (2011[2])
• Kent	190.230
• Metropol	260.237[1]
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu	18003 18008
Alan kodu	(+381) 18
Plaka kodu	NI
Resmî site Niş Belediyesi

Niş (Sırpça: Ниш / Niš), Sırbistan'ın güneyinde yer alan bir şehirdir. Sırbistan'ın Belgrad ve Novi Sad'dan sonraki üçüncü büyük şehridir. Nişava İlçesi sınırları içindedir ve bu ilçenin merkezidir. Şehrin nüfusu 190 bin civarındadır (2011). Konum olarak ülkenin Bulgaristan sınırına yakın bir kesiminde yer alan Niş, Balkanlar'ın tarihî ve büyük şehirlerindendir.

Sırbistan içinde, uluslararası kara yolu güzergâhı üzerinde yer alır. Doğuda Bulgaristan'dan gelen kara yolu Niş'te kesişir ve güney veya kuzey yönünde buradan ayrılır.

Sırbistan'ın üçüncü büyük şehri olan Niş'te Büyük Konstantin Uluslararası Havaalanı ile Niş Üniversitesi bulunmaktadır. 13 fakülteden oluşan Niş Üniversitesinde yaklaşık 28.000 öğrencisi eğitim görmektedir. Niş aynı zamanda Sırbistan'ın önemli bir sanayi merkezidir.

Niş, tarihi oldukça eskiye uzanan bir şehirdir. Burası, 5. yüzyıl ve civar yüzyıllarda Türk boylarının yayılım alanı içinde yer almıştır. MS 441 yılında Türk boylarından Hunlar tarafından kuşatma altına alınmıştır. Sonrasında yine 448 ve 480 yıllarında kuşatılmış ve bu kuşatmalarda şehir hasarlar almıştır. Doğu Roma imparatoru Justinian I sonraki dönemde şehirde bazı düzenlemeler yapmış ancak şehir bu kez başka bir Türk boyu Avarların saldırı ve yayılım alanında olmuştur.

Türk boylarının Doğu Roma ile mücadelesi dönemi sonrasında, 540 yılında bölgeye Slavlar gelmiştir. 987 yılında Niş, Bulgar imparatoru Simeon I tarafından ele geçirilmiştir. 11 yüzyılda Doğu Roma yönetimi Niş'te tekrar hüküm kurmuş, 1072'de ise şehir Macarlar (Ugri) saldırmıştır.

Birinci Haçlı Seferi döneminde 3 Temmuz 1096 tarihinde, Pierre L'Ermite komutasındaki ordu Doğu Roma ordusu ile çarpışmıştır. 1185 yılında şehir kısa süreli Sırp kontrolünde olmuş, 1196'da bu egemenlik bitmiş. Sırp egemenliğinin yeniden kurulması 1241 yılında yaşanmıştır.

Balkanlar'da Osmanlı İmparatorluğu yayılışı ile 1385 yılında Orta Çağ Sırp devleti yıkılmıştır. Bu dönem birçok şehir ve yerleşim birimi gibi, Niş'in de Türklerin egemenliğine giriş tarihidir. 25 gün sürdüğü belirtilen kuşatma sonunda şehir, Osmanlı Türkleri tarafından ele geçirilmiştir.

1385 civarı sonrasında bölgede Osmanlı idaresine karşı bazı saldırılar yaşanmıştır. Bu süreç sonunda şehir 1448 yılında tekrar tam olarak Osmanlı egemenliğine geçmiştir. Bu dönem sonrasında şehir 19. yüzyıl sonuna kadar Osmanlı-Türk idaresi altında kalmıştır.

Osmanlı döneminde Niş, askerî ve sivil bir merkez olmuştur. Şehirde birçok açıdan büyük gelişmeler yaşanmıştır. 1737 yılında şehre Avusturya ordusu tarafından bir saldırı yapılmış ve şehirde kısa bir süre Osmanlı idaresi kalkmıştır. Osmanlı ordusunun karşı saldırısı ile şehir tekrar kontrol altına alınmış, Avusturya ordusu yenilmiştir.

NATO'nun 7 ve 12 Mayıs 1999'da Niş'te 36 misket bombası attığı bildiriliyor. 28 Haziran 2000'de (Vidovdan), Niş'te Hollanda ve ABD savaş uçaklarıyla düzenlenen saldırısında hayatını kaybeden 134 kişi anısına bir anıt inşa edilmiştir.

Niş panoraması

• Crveni Krst Toplama Kampı – 2'inci Dünya Savaşı sırasında Alman gizli polisleri tarafından Sırpları, Yahudileri ve Romanları tutmak için kullanılmıştır.
• Niş Kalesi – Kale 18. yüzyılın ilk yıllarından (1719-23) Osmanlı döneminde Türkler tarafından inşa edilmiştir. Şehir merkezinde bulunmaktadır.
• Kral Milan Meydanı – Kral Milan Heykelinin bulunduğu meydandır. Niş'in en işlek meydanıdır.

Wikimedia Commons'ta Niş, Sırbistan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.