İçeriğe atla

Niğde Arkeoloji Müzesi

Niğde Arkeoloji Müzesi

Niğde Arkeoloji Müzesi, Niğde'nin merkezinde Dışarı Cami Sokak ile Öğretmenler Caddesi arasında yer almaktadır. Kemerhisar kasabasında bulunan Köşk Höyük ve eski Roma şehri Tyana başta olmak üzere çevredeki alanlardan bulunan nesneleri içerir. Müze, Niğde Steli ve mumya[1] gibi eşsiz örnekleri bünyesinde barındırmaktadır. 6 Şubat 2023 Depremi'nden etkilenerek kapatılan binası yeni bir yere taşınmadığı için, Müze 2024 itibarıyla kapalı durumdadır.[2]

Tarih

İkinci Dünya Savaşı'ndan 1950 yılına kadar İstanbul Arkeoloji Müzesi koleksiyonunun bir kısmı Akmedrese'de saklandı. Bina bundan sonra müze olarak kullanılmaya devam etti. Bu mekân koleksiyon için yetersiz kaldığı için 1971'de yeni bir müze binası için çalışmalara başlandı. Akmedrese 1977'de kapatılmış ve yeni müze 20 Kasım 1982'de ziyarete açılmıştır. Kısa süre sonra koleksiyon bu binaya da fazla gelince yeniden inşa edildi ve yenilendi. Mevcut müzenin yeniden açılışı 2001 yılında gerçekleşti.[3] Müze, Köşk Höyük, Porsuk Hüyük, Göllü Dağ, Andaval (Aktaş), Eskigümüş ve Kınık Höyük kazılarında faaliyet göstermektedir .

Sergi

Niğde Müzesi'nde Erken Tunç Çağı'na ait nesneler

Müzenin objeleri 6 salonda sergilenmektedir.

Salon 1, Obsidian Kullanım Projesi kapsamına giren obsidean mızrak uçları ve ok uçları gibi Taş Devri eserleri de dahil olmak üzere tarih öncesi dönemlere ait buluntuları içerir.[4] Göllü Dağ, Köşk Höyük, Pınarbaşı Gölü, Kaletepe Deresi 3 [de] geçmişi MÖ 12. binyıla kadar uzanan eserler sunmaktadır. Köşk Höyük kazılarından gelen MÖ 6. ve 5. binyıllara ait çok sayıda çanak çömlek objesi de burada bulunmmaktadır. Bu yerleşim yerinden bir evin yeniden inşası da vardır.

Salon 2, aynı zamanda Asur ticaret kolonilerinin (Karum) zamanı olan MÖ 3. binyılın erken Bronz Çağı'na ait nesneleri kısıtlıyor. Eserler, Çamardı yakınlarındaki Acemhöyük kazıları ve Kestel'deki tarih öncesi teneke madenlerinde yapılan kazılardan gelmektedir.

Salon 2'de Yeni Hitit / Luvi ve Frig dönemlerine ait steller ve diğer objeler bulunmaktadır. İlki, Nahita (Niğde) ve Tuwanuwa (Kemerhisar ) Hitit şehirleri ve Tuwana'nın Neo-Hitit halefi eyaleti ile ilişkilidir. Dikkate değer bir obje Niğde Kalesi yakınlarında bulunan Citadel of Niğde [de] Hava tanrısını tasvir eder ve MÖ 8. yüzyılda oğlu Muwaharanis tarafından Tuwana Kralı Warpalawas'a ithaf edilmiştir.[5] Warpalawas'tan da bahseden ve Niğde'nin kuzeydoğusundaki Andaval'da (günümüzde Aktaş) bir Bizans kilisesinin tabanında yeniden kullanılmış olan Andaval Stele [de]'i de bu yörenin önemli eserlerindendir. Bu döneme ait başka bir stel, yaklaşık 30 yaşlarında Keşlik'te bulundu. Niğde'nin batısında, Altunhisar yakınlarında; Hava tanrısını Niğde Steline benzer şekilde gösterir, ancak yazıt artık okunaklı değildir.[6] Bu nesnelerin yanı sıra, Porsuk ve Veliisa'dan Luvi hiyeroglif yazıtları, Göllü Dağ'dan kapı aslanları ve Frig dönemine ait küçük eşyalar ve çanak çömlekler de bulunmaktadır. Bu objeler, Porsuk, Tepebağları, Kaynarca, Kemerhisar ve Niğde Kalesi'ndeki kazılardan gelmektedir ve MÖ 1. binyılın ilk yarısına tarihlenmektedir.

Salon 4, çoğunlukla Tyana'dan Greco-Roma döneminden nesneleri içermektedir. Bunlar arasında yazıtlar, heykeller, kabartmalar, bir lahit, küçük buluntular ve çanak çömlek bulunmaktadır.

Salon 5'in girişinde Helenistik, Roma, Bizans ve İslami dönemlere ait sikkelerin bulunduğu daha küçük bir oda bulunmaktadır. 5 numaralı salonda, Ihlara Vadisi'nin erken Hristiyan kilisesinde bulunan ve MS 10. yüzyıla tarihlenen bir kadın ve dört çocuk mumyası bulunmaktadır.

Salon 6'da kitaplar, halılar, silahlar ve geleneksel kostümler içeren bir etnografik ekran vardır.

Fotoğraf Galerisi

Kaynakça

  1. ^ "'Mumyalar Müzesi' ziyaretçilerini bekliyor". aa.com.tr. AA. 2 Temmuz 2018. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022. 
  2. ^ "Niğde Müzesiz Kaldı: Yeni Müze İnşaatı Unutuldu". Niğde Anadolu Haber. 16 Eylül 2024. 17 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2024. 
  3. ^ "Niğde Müzesi". turkishmuseums.com. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022. 
  4. ^ OUP Anatolia.
  5. ^ Ensert, Kübra H. (2006). Niğde Steli'nin üzerindeki figür, bereketin fırtına tanrısı Tarhunzas'ın Unvanını taşıyan kral Muwaharanis olabilir mi?. academia.edu. ISBN 975-8293-93-1. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022. 
  6. ^ Stele of Keşlik 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (with bibliography).

Dış bağlantılar

37°58′06″K 34°40′21″D / 37.96833°K 34.67250°D / 37.96833; 34.67250

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Medeniyetleri Müzesi</span> Ankaradaki bir tarih ve arkeoloji müzesi

Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tarih ve arkeoloji müzesidir. Müzede, Anadolu'da yaşamış olan uygarlıklardan geriye kalan arkeolojik eserler kronolojik olarak sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Arkeoloji Müzesi</span> Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000’den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği Bursa müzesi

Bursa Arkeoloji Müzesi, Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000'den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alanya Arkeoloji Müzesi</span> Müze

Alanya Arkeoloji Müzesi, Antalya ili Alanya ilçesinde bulunan müze.

<span class="mw-page-title-main">Adana Arkeoloji Müzesi</span> Arkeoloji müzesi

Adana Arkeoloji Müzesi, günümüzde Adana'nın Seyhan ilçesinin Döşeme Mahallesi'ndeki eski Millî Mensucat Fabrikası'nda bulunan müze kompleksinde hizmet vermekte olan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Arkeoloji Müzeleri</span> Türkiyedeki ilk müze

İstanbul Arkeoloji Müzesi, çeşitli kültürlere ait bir milyonu aşkın eserle, dünyanın en büyük müzeleri arasındadır. Türkiye'nin müze olarak inşa edilen en eski binasıdır. 19. yüzyılın ortalarında Maarif Nazırı Mehmed Esad Safvet Paşa tarafından Müze-i Hümâyûn adıyla 1869 yılında kurulmuştur ve 13 Haziran 1891'de ana binanın inşaatı tamamlanıp ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gordion Müzesi</span> Ankaradaki bir müze

Gordion Müzesi, Ankara'nın Polatlı ilçesinin Yassıhüyük köyündedir. Müzede Kral Midas'ın tümülüsü bulunmakla birlikte Kral Midas'ın kafatası sonradan Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne götürülmüştür. İskeletinin ise sonradan kaybolduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kültepe</span> Eski yerleşke

Kültepe, Kayseri'de bulunan ve Kaniş (Kanesh) harabelerinin bulunduğu bir antik kent ve ören yeridir. 2014 yılından bu yana Türkiye'deki Dünya Mirası Alanları Geçici listesindedir. Ayrıca Hitit dilinin en erken izleri ile birlikte, MÖ 20. yüzyıla tarihlenen yazılı buluntularla, Hint-Avrupa dil ailesinin en eski izleri keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çorum Müzesi</span>

Çorum Müzesi, Çorum il merkezinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müzede Alacahöyük, Boğazköy, Hattuşaş, Pazarlı ve Kuşsaray gibi arkeolojik kazı merkezlerinden çıkarılan buluntular sergilenmektedir. Çorum Müzesi ilk olarak 13 Ekim 1968 tarihinde, günümüzde kullanılmayan ilk binasında hizmete girmiştir. 1968 yılından itibaren 33 yıl hizmet veren müze binası, arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin yoğunluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiştir. Bunun üzerine yapımı 1908 yılında başlayıp 1914 yılında tamamlanan ve yapıldığı günden itibaren hastane, Ziraat Mektebi, Makine Meslek Yüksek Okulu olarak hizmet veren bina, Çorum Müzesi'nin yeni binası olarak kullanılmak üzere 1986 yılında tahsis edilmiştir. 1988 yılında yangın geçiren bina, 1989 yılında müze olarak kullanılmak üzere restore edilmeye başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile Çorum Müzesi; 11.03.2003 tarihinde, bu tarihî binada ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bahçeli, Bor</span> Niğde ilinin Bor ilçesine bağlı bir belde

Bahçeli, Niğde ilinin Bor ilçesine bağlı bir beldedir.

<span class="mw-page-title-main">Eskişehir Arkeoloji Müzesi</span>

Eskişehir Arkeoloji Müzesi, Eskişehir'de eski adı ile Hasan Polatkan Bulvarı, yeni adı ile Atatürk Bulvarı'nda bulunan müze.

<span class="mw-page-title-main">Kemerhisar, Bor</span>

Kemerhisar, Türkiye'nin Niğde ilinin Bor ilçesine bağlı bir beldedir. Bor merkez bucağından sonra Bor ilçesinin diğer tek bucağıdır. Niğde il merkezinin 24 km güneyinde, Bor ilçe merkezine 8 km uzaklıkta ve Bahçeli beldesiyle bitişik durumdadır. Gülek Geçidi'nin Kapadokya'ya açıldığı bölgedeki yüzlerce yıllık tarihe sahip belde geç Hitit ve Romalılar döneminde öne çıkmıştır. Kemerhisar, Tyana ören yeri, su kemerleri ve Romalılardan kalma birçok eseri barındırır.

Zincirli Höyük Gaziantep il merkezinin batısında, İslahiye ilçesinin 10 km. kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Amanos Dağları'ndan doğu - batı yönünde geçit veren Beyhan Geçidi'ndeki ovada, küçük bir bataklığın batı kenarındadır. Geç Hitit Dönemi buluntuları ile tanınmıştır. Antik adı Aramice'de Sam'al olup Geç Hitit Dönemi'nin en önde gelen metropollerinden biri ve bir kraliyet merkezi olarak bilinmektedir. Günümüzden 3 bin yıl önce 40 hektarlık bir alana yayılmış bir kentti. Zincirli Höyük kazılarında ele geçen Asur Kralı Esarhaddon'a ait bir kitabe, kentin Sam'al olduğunu doğrulamaktadır. Hitit İmparatorluğu'nun MÖ 1.200'lerden sonra çöküşü ardından Güneydoğu Anadolu Bölgesi - Kuzey Suriye genel yayılımında, tarihçilerin Geç Hitit Devletleri, Kuzey Suriye Krallıkları ya da Suriye - Hitit Devletleri olarak adlandırdıkları devletler kurulmuştu. Bu devletlerin başkentlerinde, kentin merkezini oluşturan yönetsel ve dinsel yapılar bir yükseltide kurulmuş, ayrıca tahkim edilmiş bir kale içinde yer alınmıştır. Kentler, çift sur ile çevrilidir. Zincirli kenti de bu başkentlere bir örnek oluşturmaktadır.

Hüseyindede Höyüğü, Çorum İl merkezinin güneybatısında, Sungurlu İlçesi'nin kuzeybatısında Yörüklü beldesinin 2,5 km. güneyinde yer alan bir höyüktür. Tepe, Hüseyindede Tepesi olarak da bilinmektedir. Kazılar sonucunda höyüğün bir Eski Hitit kült merkezi olduğu, kült yapılarının dışında başkaca yapı bulunmadığı ve Hüseyindede'nin geniş bir yerleşim olmadığı anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Silifke Müzesi</span>

Silifke Müzesi, Mersin ilinin Silifke ilçesinde yer alan ve en eski parçası MÖ 2700 tarihlenen müzedir. 20.677 esere ev sahipliği yapan müze, Almanya'daki Haßloch Müzesi ise kardeş müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Boğazköy Müzesi</span>

Boğazköy Müzesi Çorum'un 82 kilometre (51 mi) güneybatısındaki Boğazkale ilçe merkezinde hizmet veren; ağırlıklı olarak Hitit dönemine ait eserlerin sergilendiği müze Boğazköy Müzesi, Çorum'un güneybatısındaki Boğazkale ilçe merkezinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mersin Arkeoloji Müzesi</span> Arkeoloji müzesi

Mersin Arkeoloji Müzesi veya Mersin Müzesi, Mersin'in merkez ilçelerinden Yenişehir ilçesi sahilinde, Muğdat Camii hemen güneyinde ve Deniz Müzesinin yanında bulunan arkeoloji müzesidir ve ildeki en büyük müze olma özelliği taşır. Arkeoloji müzesi olarak kurulan müze etnografya bölümüne de sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kocaeli Arkeoloji Müzesi</span>

Kocaeli Arkeoloji Müzesi, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde bulunan, arkeolojik eserlerin sergilendiği ulusal bir müzedir. İzmit'in tarihi tren garı binasının yanında yer almaktadır. Müzenin adı 2022 yılında Kocaeli Arkeoloji Müzesi olarak değiştirilmiştir. Etnografya kısmı ise Atatürk ve Redif Müzesi'ne taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Niğde Steli</span>

Niğde Steli, MÖ 8. yy'ın sonlarına tarihlenen Niğde'de bulunan bir Geç Hitit anıtıdır.

Isparta'da ilk müzecilik çalışmaları 1933 yılında Halkevi'nin açılmasıyla başlamıştır. Çevreden toplanan arkeolojik eserler ve İslami mezar taşları müze salonu olarak düzenlenen halkevi binasının bir odasında sergilenmiştir. Halkevi'nin kapatılması ile birlikte eserler çeşitli depolara kaldırılmıştır. 1973 yılında Halil Hamit Paşa Kütüphanesi'nin bir odası müze deposu olarak kullanılmış ve ilk müze memurluğu kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Malatya Müzesi</span>

Malatya Müzesi, Türkiye'nin Malatya kentinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müze, 1979 yılında kurulmuş olup Kernek Meydanı'nda yer almaktadır.