İçeriğe atla

Ngwenyama

iNgwenyama (çev.'Aslan', çoğul: tiNgewnyama, aynı zamanda Ingwenyama veya Inkosi[1] ), Afrika ülkesi Esvatini'nin erkek hükûmdarının unvanıdır. İngilizcede başlık bazen Esvatini Kralı olarak tercüme edilmektedir. iNgwenyama, iNgwenyama'nın annesi veya yüksek statüye sahip başka bir kraliyet kadını tarafından sahip olunan manevi liderlik pozisyonu olan Ndlovukazi ile birlikte hüküm sürüyor.[2][3]

Şu anki kral, 1986'dan beri hüküm süren III. Mswati'tir . Kral ve kraliyet ailesine ayrılan yıllık bütçe 61 milyon doları buluyor.[4][5]

Etimoloji

Ingwenyama, Swazi dilinde "Aslan" anlamına gelir[1] ancak libhubesi'nin aksine onursal bir anlamda, gerçek anlamda aslanlara atıfta bulunurdu. Başlık bazen "kral" anlamına gelen i- (çoğul ti-, tiNgweniyama) ön ekiyle Ingwenyama, iNgwenyama veya ingweinyama olarak yazılır.

Gücü

Ekonomik

iNgweinyama, özel şirketlere ait olanlar dışında Esvatini'deki tüm madenlerin sahibidir. Madenciliğin diğer yönleri de iNgwenyama tarafından kontrol ediliyor.[6][7]

Yönetim

iNgwenyama, Esvatini Senatosu'na (maksimum 31 arasından) 20 senatör ve Esvatini Meclis Meclisi'ne (maksimum 76 içinden) 10 senatör atayabilir.[8][9] iNgwenyama aynı zamanda yargı sisteminin başı ve Svazi Ulusal Konseyi'nin başkanıdır.[10] Esvatini'nin yönetiminden sorumlu yerel yetkililer ya iNgwenyama tarafından atanır ya da üstleri tarafından atanır.[11]

Kültürel

iNgwenyama'nın diğer yetkileri arasında arazi tahsis etmek, ulusal toplantılar başlatmak, ulusal serveti dağıtmak, sosyal etkinlikler düzenlemek ve ritüellere katılmak yer alıyor.[2] iNgwenyama'da griot adı verilen kraliyet övgüsü şarkıcıları vardır. Griotlar halka açık etkinliklere katılıyor ve Ngwenyama'nın erdemleri hakkında şarkı söylüyor.[12] Ngwenyama veya Ndlovukati'ye veya onların mülklerine karşı yapılan herhangi bir suç, iğrenç bir suç olarak kabul edilir. Hükûmdarların kıyafetlerini giymek, ilaçlarını kullanmak veya onlara belirli bir mesafede bulunmak yasaktır. Ndlovukati ile zina ihanettir ve Ngwenyama herhangi bir vatandaşı herhangi bir nedenle sürgüne gönderebilir.

Dinî önemi

Incwala sırasında Ngwenyama, geçen yılın sonunu işaret etmek için kutsal suyu doğuya ve batıya böler. Incwala'nın ikinci gününde gençler özel dallar toplayıp onları özel bir sığınağa yerleştiriyorlar. Ngwenyama daha sonra kutsal alanda tebaasıyla birlikte şarkı söyleyerek onların sadakatini yeniden teyit eder. Daha sonra Ngwenyama ateş yakar. Festivalin amacı Esvatini Krallığının refahını güvence altına almaktır.[13] Ngwenyama'nın bazen şiddetli yağmurların nedeni olduğuna da inanılıyor.[1]

Tarihçe

II. Sobhuza, Esvatini'nin modernleşmesinde önemli bir rol oynadı. Geçmişte, kralcı Imbokodvo Ulusal Hareketi sürekli olarak sandalyelerin büyük çoğunluğunu kazanırken, siyasi partiler yasaldı ve böylece hükûmet üzerinde tam kontrol elde ediyordu.[12] iNgwenyama Mswati III, sistemin bazı kısımlarını modern Esvatini kurumlarıyla değiştirerek geleneksel tinkundla sisteminden ödün verdi.[14]

Halefiyet

iNgwenyama'nın yerine geleneksel olarak erkek oğullarından biri geçer. Varis annesinin erdemine göre seçilir.[11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Marwick, Brian Allan (1966). The Swazi (İngilizce). CUP Archive. 
  2. ^ a b Kuper, Hilda (1980 [1947]). An African Aristocracy. Rank Among the Swazi [facsimile reprint]. Africana Publishing Company for the International African Institute.
  3. ^ Andeweg, Rudy B.; Elgie, Robert; Helms, Ludger; Kaarbo, Juliet; Müller-Rommel, Ferdinand (30 Temmuz 2020). The Oxford Handbook of Political Executives (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-253691-4. 
  4. ^ "amaBhungane - Cash splash for Swazi king's wings". 12 Ağustos 2018. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "King of impoverished Swaziland increases household budget to $61m". Agence France-Presse. 14 Mayıs 2014. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023 – www.theguardian.com vasıtasıyla. 
  6. ^ Information Circular (İngilizce). 1925. 
  7. ^ Ely, Northcutt (1970). Summary of Mining and Petroleum Laws of the World: Africa (İngilizce). U.S. Bureau of Mines. 
  8. ^ "Swaziland: Constitution and Politics". The Commonwealth. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Publications, Europa (2003). Africa South of the Sahara 2004 (İngilizce). Psychology Press. ISBN 978-1-85743-183-4. 
  10. ^ A Comparative Study of National Integrity Systems in 5 Southern African Countries (İngilizce). Transparency International Zimbabwe. 2007. ISBN 978-0-7974-3508-7. 
  11. ^ a b Kuper, Hilda (16 Ağustos 2018). An African Aristocracy: Rank Among the Swazi (İngilizce). Routledge. ISBN 978-0-429-99796-9. 
  12. ^ a b Dlamini, Hlengiwe Portia (25 Eylül 2019). A Constitutional History of the Kingdom of Eswatini (Swaziland), 1960–1982 (İngilizce). Springer Nature. ISBN 978-3-030-24777-5. 
  13. ^ Potholm, Christian P. (8 Ocak 2021). Swaziland: The Dynamics of Political Modernization (İngilizce). Univ of California Press. ISBN 978-0-520-31731-4. 
  14. ^ Rwelamila, Pantaleo D.; Abdul-Aziz, Abdul-Rashid (22 Aralık 2020). Improving the Performance of Construction Industries for Developing Countries: Programmes, Initiatives, Achievements and Challenges (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-000-28865-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Esvatini</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Esvatini, resmî adıyla Esvatini Krallığı ya da eski adıyla Svaziland, Afrika kıtasının güneyinde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeydoğuda Mozambik, kuzey, batı ve güneyde Güney Afrika Cumhuriyeti ile sınırı vardır. Ülke ve halkı, adını 19. yüzyılda hüküm süren Kral II. Mswati'den almaktadır. 6 Eylül 1968'de Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını elde eden Esvatini, mutlak monarşi ile yönetilmekte olup başkenti Mbabane'dir.

Rap, "kafiyeli ve ritmik bir şekilde sokak dili konuşmayı" içerir ve müzikal benzeri tarzlarda yapılabilmektedir. Rap'in bileşenleri "içerik", "akış" ve "sunum"dan oluşmaktadır. Rap, spoken word'den farklıdır çünkü genellikle müzik eşliğinde icra edilir. Rap, hip hop müziğinin temel bileşenlerinden biridir ve özellikle bu türle ilişkilendirilir ancak rap'in kökenleri hip hop kültüründen öncesine dayanmaktadır. Modern rap'in en eski örnekleri, Batı Afrika griot geleneğine dayanmaktadır. Rap'in "Rhytm And Poem" veya "Rhytmic African Poetry" sözcüklerinin kısaltması olduğu görüşü yaygın olsa da aslında rap kelimesi, İngilizce sözlük anlamı olarak "ağır eleştiri" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aristokrasi</span> siyasi hükûmet şekli

Aristokrasi ya da soylu erki, iktidarın imtiyazlı ve genellikle soya bağlı bir toplum sınıfının elinde bulunduğu siyasi hükûmet şeklidir. Ekonomik, toplumsal ve siyasi gücün soylular sınıfının elinde bulunduğu tarihi yönetim biçimidir. Sözcük "soylular sınıfı" anlamında da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Griot</span>

Griotlar, kabilelerin sözlü tarihini ve geleneklerini kuşaktan kuşağa aktaran kişilerdir. Krallara ve kabile şeflerine danışmanlık ederler, törenleri idare ederler, kişiler ve aileler arasındaki sorunlarda hakemlik üstlenirler. Bu kişiler ayrıca sanatçı, müzisyen, şarkıcı, dansçı ve masalcıdırlar. Bir hikâyeyi yüksek sesle anlatmak, konuşmacının bir izleyici kitlesini eğlendiren şiirsel ve müzikal gelenekleri kullanmasına olanak tanır. Bu, birçok sözlü tarihin yazıya geçirilmeden yüzlerce yıl hayatta kalmasına katkıda bulunmuştur. kraliyet ailesinin üyelerine danışman olma pozisyonları nedeniyle sıklıkla bir lider olarak görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Afroamerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde Afrika kökenli ırksal veya etnik grup

Afroamerikalılar veya Siyahi Amerikalılar olarak da bilinen Afrikalı Amerikalılar, Afrika'nın Siyah ırk gruplarından herhangi birinden kısmen veya tamamen gelen Amerikalılardan oluşan etnik bir gruptur. Afrikalı Amerikalılar, Beyaz Amerikalılar ile Hispanik ve Latino Amerikalılardan sonra ABD'deki en büyük üçüncü ırksal veya etnik grubu oluşturmaktadır. "Afroamerikalı" terimi genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde köleleştirilen Afrikalıların torunlarını ifade eder.

Sosyal bilimler, toplumsal bilimler veya toplum bilimleri; insanın muhatabı olan her şey ile ilişkisini araştıran, olayları incelerken merkeze insanı ve insanların oluşturduğu toplumu koyan akademik disiplinler bütünüdür. İnsan ile yazı bulunduktan sonraki zamanın ilişkisini araştıran tarih, insan ile bulunduğu çevrenin ilişkisini araştıran coğrafya, insanların oluşturduğu toplumu araştıran sosyoloji gibi bilim dalları sosyal bilimlere örnek olarak gösterilebilir. Türkiye'de zaman zaman sözel bilimler olarak da anılırlar. Sosyal bilimlerin sanat ve beşeri bilimlerden temel farkı, insanlığı incelerken nitel ve nicel bilimsel yöntemlerin kullanımını içermesidir. Bu terim, 19. yüzyılda, "toplumun özgün bilimi" sosyolojiyi ifade etmek için kullanılmaktaydı. Ancak günümüzde antropoloji, arkeoloji, iktisat, ilahiyat ve din bilimleri, beşeri coğrafya, dil bilimi, işletme, müzik bilimi, siyaset bilimi, psikoloji, hemşirelik ve sosyal tarihi içeren birçok akademik branşı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">III. Mswati</span> Esvatini kralı

III. Mswati, 1986'dan beri görev başında olan Esvatini kralı. Aynı zamanda Swazi Kraliyet Ailesi başkanıdır. Ülkesini monarşi ile yönetmektedir. Mswati kabine üyeleri ve yargı atama yetkisine sahiptir ve bu özellikle dünyanın son mutlak hükûmdarlardan biri olarak kabul edilir. Ancak, Swazi geleneklerine belli ölçüde bağlıdır ve mirasçısı seçme yetkisine sahip değildir. Mswati'nin politikaları ve lüks yaşam tarzı yerli protestoları ve uluslararası eleştirileri tetiklemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred (Wessex kralı)</span>

Büyük Alfred, doğu Anglosakson kraliyeti Wessex'in 871 ve 899 yılları arasındaki kralı.

<span class="mw-page-title-main">Maseru</span> Lesothonun başkenti

Maseru, Afrika ülkesi Lesotho'nun başkenti. Şehir, 1869'da Britanyalılar tarafından kurulmuştur. 230.000 nüfusu vardır. Güney Afrika sınırında yer alır. Lesotho'nun en büyük şehridir. Şehrin uluslararası havaalalanı ve ulusal stadyumu vardır. Etrafı fazla yüksek olmayan dağlarla çevrilidir. Bozkır bitki örtüsü hakimdir. İklimi kışları soğuk, yazları kurak ve sıcak geçmektedir.

Mutlak monarşi, yasama ve yürütme kuvvetlerinin hükümdarda toplandığı bir hükûmet sistemidir. Bu sistemde, devlet içinde tek ve en büyük otorite sahibi hükümdardır. Yasama, yürütme ve hatta yargı yetkisinin sahibi 'hükümdar'dır. Mutlak monarşiyi meşruti monarşi ile karıştırmamak gerekir. Meşruti monarşi bir kuvvetler ayrılığı sistemidir. Mutlak monarşi ise kuvvetler birliğini esas alır. Yani mutlak monarşi, devletin tek bir kişi tarafından hiçbir sınırlamaya bağımlı olmayarak yönetildiği rejim türüdür. Merkezi krallık anlamına ya da padişahın tek elden kendi kararlarıyla yönetimine denir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Afrika Şirketi</span>

Royal African Company , Afrika'nın batı kıyısında ticaret yapmak üzere Stuart Hanedanı ve Londralı tüccarlar tarafından kurulmuş bir ticari şirketti. II. Charles'ın kardeşi York dükü James tarafından yönetiliyordu. Şirketin asıl hedefi Fetret döneminde Prens Rupert tarafından tespit edilen Gambiya Nehri’nin yukarılarındaki altın alanlarıydı. Şirket asıl amacın yanı sıra mal ve köle ticaretiyle de uğraştı.

<span class="mw-page-title-main">Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati</span>

Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati, Afrika ülkesi Esvatini'nin ulusal marşıdır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1968 yılında kabul edilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nhlangano</span> Esvatininin 4. büyük şehri

Nhlangano Esvatini'nin 4. büyük şehridir. Shiselweni'nin merkez şehridir. Şehrin ismi Goedgegun olarak bilinmekteydi, ancak sonradan ismi Esvatini dilinde "buluşma yeri" manasına gelen Nhlangano olarak değiştirildi. Nhlangano Ngwavuma Nehri yakınlarında konumlanmıştır. 1947 yılında İngiltere kralı, Kral VI. George, Svaziland kralı Kral Sobhuza ile bu şehirde buluşmuş ve savaştaki performansından dolayı teşekkür etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Newfoundland Kolonisi</span> günümüzde, Kanadanın Newfoundland ve Labrador eyaleti topraklarında olan bölgede var olan Britanya sömürgesiydi

Newfoundland Kolonisi, günümüzde, Kanada'nın Newfoundland ve Labrador eyaleti topraklarında olan bölgede var olan Britanya sömürgesiydi. 1610 yılında, aynı adlı adaya İngilizlerin yerleşmesiyle kuruldu. 1854'te kraliyet kolonisi oldu. 1907'de ise Newfoundland Dominyonu'nun kurulmasıyla varlığı sona erdi.

II. Mswati ya da diğer yaygın kullanılan isimleriyle Mswazi, Mavuso ve Mdvuso (1820-1868), Svazilandlı kral. II. Mswati, Afrika ülkesi Svaziland'da 1840 ile 1868 yılları arasında Svaziland kralı olarak hüküm sürmüştür.

Hükûmdar, hünkâr ya da monark, bir monarşinin, yani normalde ömür boyu ya da makamından vazgeçene dek bir ükenin başında durduğu ve genellikle makamına verasetle geçtiği bir sistemle yönetilen bir ülkenin başındaki kişidir. Hükümdarlar, mutlak monarşilerdeki gibi otokrat da olabilir, çoğu meşrutiyette olduğu gibi gerçek otoritenin yasama organının ya da bakanlar kurulunun elinde olduğu, kendilerinin sadece kısıtlı yetkilerle ya da sıfır yetkiyle hareket ettiği sembolik liderler de. Çoğu durumda hükümdar, bir devlet diniyle de bağlantılıdır. Çoğu devlette bir seferde sadece bir hükümdar olur, ancak bir naip, hükümdar küçükken, yokken ya da yönetme ehliyetinden yoksunken onun yerine ülkeyi yönetebilir. İki hükümdarın tek bir ülkeyi aynı anda yönettiği Andorra'daki gibi sistemlere "eş prenslik" denir.

<i>Rhynchogale melleri</i>

Rhynchogale melleri, Afrika'da bulunan Rhynchogale cinsine bağlı bir türdür. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Malavi, Mozambik, Güney Afrika, Esvatini, Tanzanya, Zambiya ve Zimbabve'de görülür. Rhynchogale cinsinin tek türüdür.

Ellinah Ntombi Wamukoya Swazili bir Anglikan piskoposuydu.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini-Türkiye ilişkileri</span>

Esvatini-Türkiye ilişkileri, Esvatini ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Güney Afrika'daki Pretoria Büyükelçisi Esvatini'ye akredite edilmiştir. Esvatini'nin Brüksel Büyükelçiliği de Türkiye'ye akredite edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ntombi</span>

Ntombi, 1986'dan beri Afrika ülkesi Esvatini'nin Ana kraliçesidir. Ntombi, 1983'ten 1986'ya kadar da Esvatini'nin naibiydi. Ana kraliçe, mevcut kral III. Mswati'nin annesidir.