İçeriğe atla

Nguyễn Văn Trỗi

Nguyễn Văn Trỗi
İdamı öncesi Nguyễn Văn Trỗi
Doğum1947
Güney Vietnam
Ölüm15 Ekim 1964 (17 yaşında)
Saigon
MilliyetGüney Vietnam
MeslekElektrik işçisi, Viet Kong üyesi

Nguyễn Văn Trỗi (1947-15 Ekim 1964), Vietnamlı bir elektrik işçisi ve Viet Cong şehir gerillasıydı.[1] 1963 yılı mayıs ayında Güney Vietnam'ı ziyaret eden Amerikan savunma bakanı Robert McNamara ve büyükelçi Henry Cabot Lodge'a suikast düzenlemeye çalışırken, Güney Vietnamlılar tarafından yakalanmasının ardından tanınır oldu.

İdamı

17 yaşında ölüm cezasına çarptırıldığında, Venezuela'nın devrimci FALN grubunun Amerikan Hava Kuvvetleri'nden Yarbay Michael Smolen'i kaçırmasının ardından cezasında kısa süreliğine ertelendi. Bu grubun amacı Nguyen Van Troi'yi kurtarmaktı ve eğer Troi idam edilirse kaçırdıkları Amerikalı'yı öldürmekle tehdit ediyorlardı. Sonunda Yarbay Smolen hiç zarar görmemiş bir şekilde salıverildi fakat Troi idam mangası/atış mangası tarafından vurularak idam edildi. Nguyen Van Troi, herkesin önünde idam edilerek öldürülen ilk Viet Cong üyesi oldu. İdamı kamereya alındı ve "son"a karşı duran olarak kaldı. Saigon'da idam edilmeden önce muhabirlere söylediği son sözleri şunlardı: "Sizler gazetecisiniz, bu yüzden ne olup bittiği hakkında iyi bilgi sahibi olmalısınız. Bizim ülkemiz üzerinde suç işleyenler Amerikalılardır. Uçaklarıyla ve bombalarıyla halkımızı/insanlarımızı öldüren onlardır. Ben, halkımın/insanlarımın isteklerine karşı hareket etmedim. Harekete geçenler Amerikalılardır." Bir papaz ona günahlarının affedilmesini teklif ettiğinde reddetmiş ve "Ben, hiçbir günah işlemedim, günah işleyenler Amerikalılardır" demiştir. Vurulmadan önce gözlerinin kapatılması teklifini "Bırakın da sevgili vatanıma/toprağıma bakayım." diyerek reddeder. Fakat bu istek kabul görmez askerler tarafından gözleri bağlanır. Ve ilk silah atışı ateşlendiğinde "Yaşasın Vietnam" diye bağırır.

Ölümü Sonrası

Nguyễn Văn Trỗi
1965 yılında Güney Vietnam'da Van Troi anısına basılan posta pulu

Troi, Viet Cong tarafından bir "şehit" olarak yüceltildi. Bir emsal sayılan Troi'nin ismi Nha Trang'da büyük bir okula verildi (Lycée Nguyen Van Troi = Nguyen Van Troi Lisesi). Ayrıca ulusal bir akademik ödüle de ismi verilmiştir (Nguyen Van Troi Ödülü). Ho Chi Minh şehrinde, McNamara'nın seyahat ettiği başlıca yola (bu yol aynı zamanda Troi'nin McNamara'ya suikast planladığı yerdir) "Nguyen Van Troi Bulvarı" ismi verildi. Đà Nẵng'da, bir Nguyen Van Troi Köprüsü, 'Han' nehrinin üzerinden geçmektedir. 1965'te ise DRVN, üzerinde Nguyen Van Troi'nin portresini taşıyan posta pulu piyasaya sürdü. Diğer ülkelerde ayrıca Troi'yi anmışlardır; Küba, Guantanamo'da 14.000 koltuklu bir stadyuma 'Estadio Nguyen Van Troi(Nguyen Van Troi Stadyumu)' ismini vermiştir. Ayrıca Havana kendi ismi verildiği Nguyen Van Troi Parkı'nda bir heykeli bulunmaktadır. Şehirde ayrıca, Troi için isimlendirilmiş bir hastane ve bir de okul bulunmaktadır.

Batı'da ise hüküm süren düşünce anlayışı içerisinde, FALN'nın adam kaçırma olayına kadar Troi'nin tutuklanışı haber yapılmamıştır. Komünist ülkeler haricinde Nguyen'nin isminin saklanmasına ölümünden sonra da devam edilmiştir.

Abbie Hoffman'ın 'Steal This Book (Bu Kitabı Çal)' isimli eserindeki kısa bir söz etmenin ve Vietnam Savaşı sırasında ABD'de kurulan devrimci-anarşist bir grup olan Weather Underground gibi grupların taraftarlığının dışında Troi gerçeği halen Vietnam Savaşı röportajlarında çok nadir bir şekilde itiraf edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

İdamından görüntüler-129 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İdamından görüntüler-21 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF), 12 Kasım 1965 tarihinde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi kantininde, Ankara’daki yükseköğrenim kurumlarının öğrenci delegeleri tarafından kurulmuş sosyalist öğrenci örgütü.

30 Mart, Miladi takvime göre yılın 89. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 276 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther King Jr.</span> Afrikalı-Amerikalı Baptist pastör ve Amerikan yurttaş hakları hareketi önderi

Martin Luther King Jr. veya doğum adıyla Michael King Jr., 1955'ten 1968'deki suikastına kadar sivil haklar hareketinin en önde gelen liderlerinden biri olan Amerikalı Baptist papaz, aktivist ve siyaset filozofuydu. Siyahi bir kilise lideri ve ilk sivil haklar aktivisti olan papaz Martin Luther King Sr.'ın oğlu olan King, Jim Crow yasalarına ve diğer yasallaştırılmış ayrımcılık biçimlerine karşı şiddet içermeyen direniş ve şiddet içermeyen sivil itaatsizlik yöntemlerini kullanarak Amerika Birleşik Devletleri'ndeki beyaz olmayan insanların sivil haklarını geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Erdal Eren</span> Türkiye Devrimci Komünist Partisi militanı

Erdal Eren, Halkın Kurtuluşu ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi mensubu militan. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 50 mahkûmdan biridir. 2 Şubat 1980 günü Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürdüğü iddiası ile yargılanıp 19 Mart 1980'de ölüm cezasına çarptırılmış, darbe sonrasında idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saddam Hüseyin</span> 5. Irak cumhurbaşkanı

Saddam Hüseyin Abdülmecid et-Tikriti, Iraklı siyasetçi. Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Gezmiş</span> Türk Marksist–Leninist öğrenci lideri

Deniz Gezmiş, Türk Marksist-Leninist öğrenci lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Hanoi</span> Vietnamın başkenti

Hanoi, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti. Hanoi'nin nüfusu yaklaşık 8,054 milyondur (2019). Ho Şi Minh kentinden sonra ülkenin ikinci büyük kentidir. Uzun yıllar Fransız sömürge yönetim merkezi olan Hanoi, II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından işgal edildi. Şehir 2 Temmuz 1976'da Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Keitel</span> Wehrmacht Genelkurmay Başkanı, Generalfeldmarschall

Wilhelm Bodewin Johann Gustav Keitel, Alman subay. 1938'den 1945'e kadar Alman ordusunun genelkurmay başkanlığını yaptı. 1940'tan itibaren (Generalfeldmareşal) rütbesi ile Alman ordusunun en yüksek rütbeli subayı olarak Adolf Hitler'in en yakın çalışma arkadaşlarından biri oldu. II. Dünya Savaşı sonunda Nürnberg Mahkemeleri'nde "baş savaş suçlusu" olarak yargılanan 24 kişi ile birlikte hakkındaki 4 iddianın hepsinden "suçlu" bulundu ve "idam cezası"na mahkûm edildi. 16 Ekim 1946 tarihinde, 9 mahkûm ile birlikte Nürnberg'te asılarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Võ Nguyên Giáp</span>

General Võ Nguyên Giáp Vietnam Halk Ordusundan emekli eski asker ve politikacı. Katıldığı belli başlı savaşlar, I. Hindiçini Savaşı (1946-1954) ve Vietnam Savaşı'dır (1960-1975). Katıldığı belli başlı muharebeler ise Lang Son (1950); Hoa Binh (1951-1952); Dien Bien Phu (1954); Nguyen Hue Saldırısı (1972); ve son Ho Chi Minh harekâtıdır (1975). Giap aynı zamanda bir gazetecidir ve Ho Chi Minh’in Viet Minh hükûmetinde içişleri bakanlığı yapmıştır. Viet Minh ve Vietnam Halk Ordusu komutanıdır, savunma bakanlığı yapmıştır, Lao Dong Partisinin Politbüro üyesi olmuştur. Vietnam Bağımsızlık Savaşı'nda Ho Chi Minh’den sonra en tanınan askeri komutandır ve savaşın sonuna dek gerçekleşen bütün askerî operasyonlara önderlik etmiştir.

Call of Duty: Black Ops, Treyarch tarafından geliştirilen ve Activision tarafından yayımlanmış 2010 çıkış tarihli birinci şahıs nişancı türünde bir video oyunudur. Kasım 2010'da Microsoft Windows, PlayStation 3, Wii ve Xbox 360 için dünya çapında piyasaya sürüldü ve Nintendo DS için N-Space tarafından geliştirilen ayrı bir sürümü vardı. Aspyr daha sonra Eylül 2012'de oyunu OS X'e taşıdı. Call of Duty serisinin yedinci oyunu ve Call of Duty: World at War'un devamı niteliğindedir.

1962 Güney Vietnam Bağımsızlık Sarayı bombalı saldırısı, Güney Vietnam'ın başkenti Saigon'da bulunan, başkanın ikamet ettiği Bağımsızlık Sarayı'na düzenlenen hava saldırısıdır. Saldırıyı düzenleyenler, farklı görüşlerdeki iki Vietnam Hava Kuvvetleri pilotu olan Teğmen Nguyễn Văn Cử ile Üsteğmen Phạm Phú Quốc'tu. Pilotlar, başkan Ngô Đình Diệm ile aynı zamanda siyasi danışmanları da olan ailesini öldürmek amacı gütmüşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı</span> Saygonda Viet Cong bombalaması

1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı; Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'daki Brinks Oteli'ne, Vietnam Savaşı sırasında, 24 Aralık 1964 akşamında Vietkong tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıdır. İki Vietkong casusunun, ABD Ordusu'na ev sahipliği yapan otelin altındaki bir arabaya koydukları bombanın patlaması sonucunda biri subay, biri ise astsubay olmak üzere iki Amerikalı öldü. Askerî personel ile Vietnamlı sivillerden oluşan yaklaşık altmış kişi ise saldırıyı yaralı olarak atlattı.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Ngọc Loan</span>

General Nguyễn Ngọc Loan, Güney Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi. 1968'de Viet Kong'lu olduğundan şüphelendiği Nguyễn Văn Lém'i AP muhabiri Eddie Adams'ın ve NBC kameramanı Vo Suu'nun gözü önünde yakın mesafeden silahla başından vurarak öldürmüştür. Muhabir Adams bu anı fotoğraflamış ve bu fotoğraf savaş karşıtlığı ile ilgili akımları hareketlendirmiştir. Adams ayrıca fotoğrafı sayesinde 1969 yılında Pulitzer Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">William Westmoreland</span> Amerikalı general (1914 – 2005)

William Childs Westmoreland ABD Ordusu'nda generaldi. Önemli görevleri arasında 1964'ten 1968'e kadar Vietnam Savaşı sırasında yürüttüğü Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerinin komutanlığı ve 1968'den 1972'ye kadar yürüttüğü ABD Ordusu Genelkurmay Başkanlığı vardır.

Khmer Issarak "gevşek yapılandırılmış" bir anti-Fransız ve anti-sömürge bağımsızlık hareketiydi. Ayrıca hareket “amorf” olarak etiketlendi. Issarak 1945'te kuruldu ve her biri kendi lideri olan birkaç gruptan oluşuyordu. Issarak çetelerinin çoğu, 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile 1953'te Kamboçya'nın bağımsızlığı arasında aktif olarak savaştı. Khmer Issarak'ın ilk hedefleri bağımsızlık kazanmak için Fransızlara karşı savaşmaktı. Daha sonra, Kamboçya hükümetini devirmek bazı Issarak gruplarının gündemi oldu. Üstelik, Issarak terimi başlangıçta komünist olmayanlara atıfta bulunuyordu, ancak 1950'lerin başında Việt Minh güdümlü gerillalar, diğer komünist olmayan güçleri birleştirmek adına kendilerine Issarak adını verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Krulak-Mendenhall görevi</span>

Krulak-Mendenhall görevi, Kennedy yönetimi tarafından Eylül 1963'ün başlarında Güney Vietnam'a gönderilen bir gerçek bulma seferiydi. Seferin belirtilen amacı, Güney Vietnam yönetimini ve ABD askeri danışmanları tarafından Viet Cong isyanına karşı savaşın gidişatını araştırmaktı. Görev Victor Krulak ve Joseph Mendenhall tarafından yönetildi. Krulak, Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri'nde tümgeneral iken Mendenhall, Vietnam işleriyle uğraşma konusunda deneyimli kıdemli bir Dış Servis Subayıydı.

Tet Taarruzu Vietnam Savaşı'nın en büyük askeri harekâtlarından biriydi. Viet Cong (VC) ve Kuzey Vietnam Halk Vietnam Ordusu (PAVN), 30 Ocak 1968'de Vietnam Cumhuriyeti Güney Vietnam Ordusu (ARVN), Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri ve müttefiklerine karşı sürpriz bir saldırı başlattı. Bu, Güney Vietnam'daki askeri ve sivil komuta ve kontrol merkezlerine yönelik sürpriz saldırılardan oluşan bir seferdi. Bu isim, Vietnamca Ay Yeni Yılı festivali adının kısaltılmış versiyonudur, Tết Nguyên Đán ve çoğu ARVN personelinin izinli olduğu bir tatil döneminde seçilmiştir. Hanoi Politbürosu'nun geniş çaplı saldırısının amacı, şehir merkezlerine yönelik kitlesel silahlı saldırıların ayrılıkları ve isyanları tetikleyeceği inancıyla siyasi istikrarsızlığı tetiklemekti.