İçeriğe atla

Nguyễn Ngọc Loan

Nguyễn Văn Lém, General Nguyễn Ngọc Loan tarafından öldürülmeden saniyeler önce

General Nguyễn Ngọc Loan (d. 11 Aralık 1930, Hué, Fransız Çinhindi (Şimdi Vietnam) – ö. 14 Temmuz 1998, Burke, Virginia, ABD), Güney Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi. 1968'de Viet Kong'lu olduğundan şüphelendiği Nguyễn Văn Lém'i AP muhabiri Eddie Adams'ın ve NBC kameramanı Vo Suu'nun gözü önünde yakın mesafeden silahla başından vurarak öldürmüştür. Muhabir Adams bu anı fotoğraflamış ve bu fotoğraf savaş karşıtlığı ile ilgili akımları hareketlendirmiştir. Adams ayrıca fotoğrafı sayesinde 1969 yılında Pulitzer Ödülü'ne layık görülmüştür.

Biyografi

Nguyen Ngoc Loan, Vietnam Cumhuriyeti Ordusu'nda eski bir Tuğgeneraldi. Başından vurarak öldürdüğü Nguyễn Văn Lém'in resminin çekildiği birkaç ay sonrasında, bacağının kesilmesine neden olan bir makineli tüfek ateşi sonucu ağır şekilde yaralandı.

Nguyễn 1975 yılında, Saygon'un düşüşü sırasında Güney Vietnam'a kaçtı. Daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve Virginia'nın Burke banliyösünde Washington'da, Rolling Valley Mall'da bir pizza restoranı açtı. 1991 yılında kimliği ortaya çıkınca emekli olmak zorunda kaldı. Fotoğrafçı Eddie Adams, pizza dükkanına yaptığı son ziyarette, tuvaletin duvarında Senin kim olduğunu biliyoruz, pislik şeklinde bir yazı olduğunu söylemiştir.

Nguyễn Ngọc Loan, Chinh Mai Nguyen ile evlendi. 5 çocuğu vardı. Nguyễn Ngọc Loan, Virginia, Burke'da 14 Temmuz 1998 tarihinde kanserden öldü.

Tutuklunun İnfazı

"General Nguyen Ngoc Loan'ın Saygonda Bir Viet Konglu Mahkûmu İnfaz Edişi", 1 Şubat 1968 de Eddie Adams tarafından çekilen bir fotoğraftır. Güney Vietnam Polis Şefi Nguyễn Ngọc Loan'ı Saygon'da Tet Taarruzu sırasında Viet Konglu mahkûmu infaz ederken göstermektedir. Olay NBC Haber tarafından da görüntülenmiştir ancak Eddie Adams'ın fotoğrafı tanımlayıcı görüntü olarak kalmıştır.

Ayrıca fotoğrafta infaz edilmekte olan adamın kimliği hakkında da bazı tartışmalar vardır. Fotoğraftaki kişinin Nguyễn Văn Lém veya kendisi de Viet Kong üyesi olan ve Tet Taarruzu sırasında ölen benzeri bir görünüşe sahip, Le Cong Na olduğu iddia edilmektedir. İki adamında aileleri fotoğraftaki Viet Konglunun kendi akrabalarına çok benzediğini iddia etmiştir. Ancak iki aile de emin olamamıştır.

Lém yakalanıp, o zaman Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi olan, Tuğgeneral Nguyễn Ngọc Loan'a götürülmüştür. General Nguyễn kendi beylik tabancası ile Lém'i AP fotoğrafçısı Eddie Adams ve NBC televizyon kameramanı Vo Suu'nun önünde derhal infaz etmiştir. Savaş karşıtı akımı hareketlendiren fotoğraf ve film dünya çapında yayınlanmıştır; Adams fotoğrafıyla 1969 Pulitzer Ödülü'nü kazanmıştır.

Güney Vietnamlı kaynaklar Lém'in bir Viet Kong ölüm mangasını komuta ettiğini, o gün Güney Vietnam Ulusal Polis memurlarını veya polis memurlarının ailelerini katlettiklerini ifade etmiştir. Aynı kaynaklar Lém'in içinde otuz dört bağlanmış ve vurulmuş polis ve polis yakınlarının cesetlerinin olduğu hendeğin yakınlarında ele geçirildiğini söylemiştir. Cesetlerden bazıları General Nguyễn'ın yardımcısının ve yakın arkadaşının ailesine, altısı Nguyễn'in vaftiz çocuklarına aitmiş. Fotoğrafçı Adams sadece infaz yerinde bulunmasına rağmen, Güney Vietnamlıların beyanını doğrulamıştır. Lém'in dul eşi, kocasının Viet Kong üyesi olduğunu ve onu Tet Taarruzu başladıktan sonra görmediğini teyit etmiştir.İnfazdan kısa bir süre sonra, infaz sırasında bulunmayan bir Güney Vietnamlı memur Lém'in sadece politik eylemci olduğunu söylemiştir.

Fotoğraf, Adams'a Spot Haber Fotoğrafı dalında 1969 Pulitzer Ödülü kazandırmıştır, gerçi daha sonra kendisi fotoğrafın yaratmış olduğu etkiden pişmanlık duyduğunu söylemiştir. Resim savaş karşıtı ikona dönüşmüştür. General Nguyễn ve ünlü fotoğrafı ile ilgili olarak, Eddie Adams Time'da şöyle demiştir:

“ General Viet Kongluyu öldürdü; Ben de kameramla generali öldürdüm. Fotoğraflar hala dünyadaki en güçlü silahlardır. İnsanlar onlara inanır, ama manipülasyon olmasa bile fotoğraflar yalan söyler. Onlar sadece yarı gerçeklerdir ... Fotoğrafın söylemediği, ' Birkaç Amerikan askerini öldüren meşhur kötü birini yakaladığın öyle bir sıcak bir yerde ve zamanda sen general olsan ne yapardın. ”

Adams daha sonra General Nguyễn ve ailesinden namlarına vermiş olduğu zarardan dolayı şahsen özür dilemiştir. General Nguyễn Virginia'daki evinde kanserden öldüğünde, Adams onu: "Adam bir kahramandı. Amerikanın ağlaması lazım. Onun bu şekilde, kimse hakkında hiçbir şey bilmeden, gitmesinden nefret ediyorum.", diyerek methetmiştir.

Loan Sempatisi

2010 kitabı, This Time We Win: Revisiting the Tet Offensive (Bu sefer Biz Kazandık: Tet Taarruzunun Yeniden Tahlili), Loan'ı Saygon'un zorlu güvenlik durumunu düzelten ve dengeleyen, nispeten dürüst ve bozulmamış bir subay olarak tasvir eden detaylı ve sempatik bir görüntüsünü sunmaktadır. Ayrıca kitaba göre kendi bölgesi içinde Amerikalılara farklı davranmayı reddeden sadık bir Güney Vietnam milliyetçisiydi. Örneğin, bir Vietnamlı binbaşının Amerikan askeri polisi tarafından tutuklanmasını kabul etmemiş, bir Güney Vietnamlı vatandaşı sadece Güney Vietnamlı otoritelerin tutuklayabileceğini ve alı koyabileceğini diretmişti. Ayrıca Amerikalı sivillerin, gazeteciler dahil Saygon'da oldukları sürece Güney Vietnam yargı yetkisi dahilinde olduğunda ısrarcıydı. Loan'ın uzlaşmaz tutumu Johnson yönetimi tarafından onun bir baş-belası olarak görülmesine neden olmuştu. Loan ayrıca gizli Viet Kong altyapısına saldırıp yok etme amaçlı ABD CIA destekli Phoenix Programı konusunda şüpheciydi.

Loan'ın adamları Güney Vietnamlıların haberi olmaksızın Amerikalı görevlilerle barış müzakerelerine girişmiş iki NLF'li eylemcinin tutuklanması olayına karışmıştı. Onun böyle bir "gizli" anlaşma karşındaki tutumu ve komünist müzakerecilerden birinin serbest bırakılmasına karşı oluşu, söylendiğine göre Amerikalıları öfkelendirmiş ve onun ve Güney Vietnamlıların kendi ülkelerini ilgilendiren diplomatik anlaşmalar konusunda daha iyi bilgilendirilmeleri konusunda zorlamıştı. Loan tuğgeneralliğe yükseltilmeden önce 1967 de Bo Duc'taki Viet Kong güçlerine karşı bir hava saldırısına liderlik etmiş oldukça iyi bir pilottu. Amerikalılar onu terfisinden memnun değildi ve Loan kısa bir süre sonra istifasını sunmuştu. 2010 kitabına göre: "Yaygın olarak Loan'ın Amerikalıların Viet Kong ile olan anlaşmalarını ifşa etmesinden dolayı Amerikalılar tarafından dışlandığına veya ABD'nin hükûmeti Viet Kong elçisi Sau Ha'nın salıverilmesine zorladığı için tavır aldığına inanılıyordu." Sonrasında Güney Vietnam Hükûmeti Loan'ın istifasını kabul etmedi. Sonraları Nixon yönetimindeki ABD, Kuzey ile Güney Vietnamdaki komünist birlikleri iyi bir taktik pozisyonda bırakan ve Güney Vietnamlılar tarafından zımmen kabule zorlanan ayrı bir anlaşmayı müzakere edecekti. Amerikan Kongresinin sonraki hamlesi 1975 teki son kuzey fethi sırasında Güney Vietnama yardımı kesmek olacaktı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leica</span> Alman fotoğraf makinesi ve optik şirketi

Leica,1869 yılında Ernst Leitz Wetzlar şirketi tarafından Almanya'nın Wetzlar kentinde kurulan fotoğraf makinesi üreticisidir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vietnamca</span> Dil

Vietnamca, Vietnam Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî dilidir. Vietnam'da yaşayan insanların % 86'sının ve denizaşırı ülkelerde yaşayan azınlık durumunda yaklaşık 3.000.000 kişinin anadilidir. Yakın tarihe kadar Çin yazı sistemini kullanmakta olan Vietnamcanın sözcük dağarcığı büyük ölçüde Çinceden etkilenmiştir. Vietnamcanın bugünkü yazı sistemi Latin abecesinin uyarlanmış biçimine dayanır. Sözcüklerde anlam ayrılığı ton ile yapıldığından bu tonları gösteren 5 farklı ayırıcı im bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eskiden var olan bir devlet

Vietnam Cumhuriyeti, 1955'ten 1975'e kadar Vietnam'ın güneyinde var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Nguyen Van Thieu</span>

Nguyễn Văn Thiệu, Vietnamlı asker ve siyasetçi. Güney Vietnam'ın devlet başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Komünist Partisi</span> Vietnam siyasi partisi

Vietnam Komünist Partisi (VKP) Vietnam'da iktidarda olan ve ülkede yasal tek parti olan siyasi partidir. Marksizm-Leninizmi benimser. Çoğunluk basında ve halk arasında Đảng (parti) veya Đảng ta (partimiz) olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Võ Nguyên Giáp</span>

General Võ Nguyên Giáp Vietnam Halk Ordusundan emekli eski asker ve politikacı. Katıldığı belli başlı savaşlar, I. Hindiçini Savaşı (1946-1954) ve Vietnam Savaşı'dır (1960-1975). Katıldığı belli başlı muharebeler ise Lang Son (1950); Hoa Binh (1951-1952); Dien Bien Phu (1954); Nguyen Hue Saldırısı (1972); ve son Ho Chi Minh harekâtıdır (1975). Giap aynı zamanda bir gazetecidir ve Ho Chi Minh’in Viet Minh hükûmetinde içişleri bakanlığı yapmıştır. Viet Minh ve Vietnam Halk Ordusu komutanıdır, savunma bakanlığı yapmıştır, Lao Dong Partisinin Politbüro üyesi olmuştur. Vietnam Bağımsızlık Savaşı'nda Ho Chi Minh’den sonra en tanınan askeri komutandır ve savaşın sonuna dek gerçekleşen bütün askerî operasyonlara önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Văn Trỗi</span>

Nguyễn Văn Trỗi, Vietnamlı bir elektrik işçisi ve Viet Cong şehir gerillasıydı. 1963 yılı mayıs ayında Güney Vietnam'ı ziyaret eden Amerikan savunma bakanı Robert McNamara ve büyükelçi Henry Cabot Lodge'a suikast düzenlemeye çalışırken, Güney Vietnamlılar tarafından yakalanmasının ardından tanınır oldu.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Văn Lém</span>

Nguyễn Văn Lém, Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi örgütü mensubudur. Tet saldırısı sırasında Saygon'da yerinde infaz yöntemi ile öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Huế</span> Vietnamın eski başkenti

Hué, Vietnam'ın Thừa Thiên Huế ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin orta kesiminde Kuzey Merkez Sahili'nde Parfüm Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 72 km² olan şehrin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 455.230'dur.

<span class="mw-page-title-main">Dương Văn Minh</span>

Dương Văn Minh, Güney Vietnamlı bir general ve siyasetçi. Ngo Dinh Diem döneminde Vietnam Cumhuriyeti Ordusu'nda bir kıdemli generaldi. 1963 Güney Vietnam darbesini düzenleyerek Diem'i devirip öldürdükten sonra başkan oldu. Üç aylık bir başkanlıktan sonra 1964 Güney Vietnam darbesi ile Nguyen Khanh tarafından başkanlığı sona erdirildi. Nisan 1975'te, Saygon'un düşüşü ve Vietnam Savaşı'nı komünistlerin kazanmasından iki gün önce tekrar başkan oldu. Komünist zaferinden sonra Saygon hükûmetinin dağıldığını açıklayan bir konuşma yaptı. Bir süre Vietnam'da inzivaya çekildi ve 1983'te Fransa'ya göç ederek Paris yakınlarına yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı</span> Saygonda Viet Cong bombalaması

1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı; Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'daki Brinks Oteli'ne, Vietnam Savaşı sırasında, 24 Aralık 1964 akşamında Vietkong tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıdır. İki Vietkong casusunun, ABD Ordusu'na ev sahipliği yapan otelin altındaki bir arabaya koydukları bombanın patlaması sonucunda biri subay, biri ise astsubay olmak üzere iki Amerikalı öldü. Askerî personel ile Vietnamlı sivillerden oluşan yaklaşık altmış kişi ise saldırıyı yaralı olarak atlattı.

Moğolların Vietnam seferleri, Yuan Hanedanı'nın imparatoru Kubilay Han tarafından günümüzdeki Vietnam topraklarındaki Dai Viet'de hüküm süren Trần Hanedanına ve günümüzdeki Kamboçya topraklarındaki Champa Krallığına karşı düzenlenmiş olan askeri seferleri anlatır. 1257-1258, 1284-1285 ve 1287-1288 yıllarındaki askeri seferlerde Moğollar yenilmiş ve bölgeden atılmıştır. Ancak askeri işgal altında olmamalarına rağmen Dai Viet ve Champa, Yuan Hanedanına bağlılıklarını bildirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">William Westmoreland</span> Amerikalı general (1914 – 2005)

William Childs Westmoreland ABD Ordusu'nda generaldi. Önemli görevleri arasında 1964'ten 1968'e kadar Vietnam Savaşı sırasında yürüttüğü Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerinin komutanlığı ve 1968'den 1972'ye kadar yürüttüğü ABD Ordusu Genelkurmay Başkanlığı vardır.

Khmer Issarak "gevşek yapılandırılmış" bir anti-Fransız ve anti-sömürge bağımsızlık hareketiydi. Ayrıca hareket “amorf” olarak etiketlendi. Issarak 1945'te kuruldu ve her biri kendi lideri olan birkaç gruptan oluşuyordu. Issarak çetelerinin çoğu, 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile 1953'te Kamboçya'nın bağımsızlığı arasında aktif olarak savaştı. Khmer Issarak'ın ilk hedefleri bağımsızlık kazanmak için Fransızlara karşı savaşmaktı. Daha sonra, Kamboçya hükümetini devirmek bazı Issarak gruplarının gündemi oldu. Üstelik, Issarak terimi başlangıçta komünist olmayanlara atıfta bulunuyordu, ancak 1950'lerin başında Việt Minh güdümlü gerillalar, diğer komünist olmayan güçleri birleştirmek adına kendilerine Issarak adını verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Krulak-Mendenhall görevi</span>

Krulak-Mendenhall görevi, Kennedy yönetimi tarafından Eylül 1963'ün başlarında Güney Vietnam'a gönderilen bir gerçek bulma seferiydi. Seferin belirtilen amacı, Güney Vietnam yönetimini ve ABD askeri danışmanları tarafından Viet Cong isyanına karşı savaşın gidişatını araştırmaktı. Görev Victor Krulak ve Joseph Mendenhall tarafından yönetildi. Krulak, Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri'nde tümgeneral iken Mendenhall, Vietnam işleriyle uğraşma konusunda deneyimli kıdemli bir Dış Servis Subayıydı.

<i>The Sympathizer</i> (mini dizi)

The Sympathizer, Viet Thanh Nguyen'in 2015 Pulitzer Ödülü kazanan aynı adlı romanından uyarlanan drama mini dizisi. Dizi, ortak showrunners tarafından yaratıldı. Park Chan-wook ve Don McKellar, Park aynı zamanda dizi için yönetmenlik yapıyor. Dizinin prömiyeri 14 Nisan 2024'te HBO'da yapıldı ve yapımcılığını A24 ve Rhombus Media üstlendi.

Tet Taarruzu Vietnam Savaşı'nın en büyük askeri harekâtlarından biriydi. Viet Cong (VC) ve Kuzey Vietnam Halk Vietnam Ordusu (PAVN), 30 Ocak 1968'de Vietnam Cumhuriyeti Güney Vietnam Ordusu (ARVN), Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri ve müttefiklerine karşı sürpriz bir saldırı başlattı. Bu, Güney Vietnam'daki askeri ve sivil komuta ve kontrol merkezlerine yönelik sürpriz saldırılardan oluşan bir seferdi. Bu isim, Vietnamca Ay Yeni Yılı festivali adının kısaltılmış versiyonudur, Tết Nguyên Đán ve çoğu ARVN personelinin izinli olduğu bir tatil döneminde seçilmiştir. Hanoi Politbürosu'nun geniş çaplı saldırısının amacı, şehir merkezlerine yönelik kitlesel silahlı saldırıların ayrılıkları ve isyanları tetikleyeceği inancıyla siyasi istikrarsızlığı tetiklemekti.