İçeriğe atla

Ngô Đình Diệm

Ngo Dinh Diem
Güney Vietnam Devlet Başkanı
Görev süresi
26 Kasım 1955 - 2 Kasım 1963
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Bảo Đại (Vietnam Devleti Şefi olarak)
Yerine gelenDương Văn Minh (Askeri Devrim Konseyi Başkanı olarak)
Güney Vietnam Başbakanı
Görev süresi
26 Haziran 1954 - 26 Ekim 1955
Yerine geldiğiPrens Bửu Lộc
Yerine gelenNguyễn Ngọc Thơ (1963'te Başbakan olarak)
Kişisel bilgiler
Doğum 3 Ocak 1901
Hué, Vietnam
Ölüm 2 Kasım 1963 (62 yaşında)
Saygon, Güney Vietnam
Partisi Cần Lao
Dini Katolik
İmzası

Ngô Đình Diệm (3 Ocak 1901 - 2 Kasım 1963), 1955-1963 arasında Güney Vietnam'ın devlet başkanı. Baskıcı bir yönetim kurmuş[1] ve askeri bir darbe sonucu öldürülmüştür.

1901 yılında Orta Vietnam'daki Quảng Bình'de doğdu. Ataları 17. yüzyılda Katolikliği benimsemiş ilk Vietnamlılardandı.[2] 1918'de Vietnam'da bürokrat yetiştiren bir Fransız okulu olan Kamu Yönetimi ve Hukuk Okuluna girdi.[3] 1921 yılındaki mezuniyetinden sonra kamu görevine giren Diem, en alt tabaka olarak mandarin'den başlayarak yükseldi; 28 yaşında 300 köyden sorumlu olduğu tuần phủ pozisyonuna getirildi.[4] 1929'da Bình Thuận ilinin valisi oldu; komünistlerce organize edilen köylü isyanlarının bastırılmasında Fransız güçlerine yardım etti.[5]

1933 yılında İmparator Bảo Đại'nin içişleri bakanı olarak görev yaptı. Fransız yönetimi Vietnam'da parlamento kurulması da dahil olmak üzere sunduğu siyasi reform önerilerini reddedince göreve gelişinden üç ay sonra istifa etti.[6] 1945'te Ho Şi Minh'e bağlı birlikler tarafından yakalandı. Katoliklerin desteğini kazanmayı amaçlayan Ho'nun kuzeydeki bağımsız hükûmete katılması yolundaki önerisini reddederek Vietnam'dan kaçtı ve sonraki 10 yılın büyük bölümünü yurtdışında geçirdi. 1954'te Güney Vietnam'da ABD desteğinde kurulan hükûmetin başına geçmek üzere sürgünden döndü. Rejimi muhalifi gruplar ve siyasal hizipler arası çatışmalar nedeniyle parçalanmış durumda olan Güney Vietnam'da baskıcı bir yönetim kuran Diem, önemli yönetim kadrolarına akrabalarını yerleştirdi.[] Katolik olması ve Katolikleri kayırması, Güney Vietnam'da nüfusun çoğunluğunu oluşturan Budacılar arasında hoşnutsuzluk yaratırken toprak reformu yapacağı yolundaki sözünü gerçekleştirmedi.[]

Diem'in başkanlığı sırasında komünistler ve yönetime karşı mücadele eden Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin (Kuzey Vietnam) desteklediği Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi gücünü önemli oranda artırdı. Diem'in komünistlere yardım ettikleri gerekçesiyle yüzlerce Budacıyı hapsettirmesi ve öldürtmesi, sonunda ABD'nin desteğini yitirmesine yol açtı. 1 Kasım 1963'te gerçekleştirilen ve ABD'nin de gizlice desteklediği darbeden bir gün sonra öldürüldü.[]

Kaynakça

  1. ^ Miller, Edward (2013). Misalliance: Ngo Dinh Diem, the United States, and the Fate of South Vietnam. Boston: Harvard University Press. s. 137. ISBN 978-0-674-07298-5. 
  2. ^ Fall, Bernard B. (1963). The Two Viet-Nams. Praeger Publishers, s. 235.
  3. ^ Jacobs, Seth (2006). Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America's War in Vietnam, 1950–1963. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. s. 19. ISBN 0-7425-4447-8. 
  4. ^ Moyar, Mark (2006). Triumph Forsaken: The Vietnam War, 1954–1965. New York: Cambridge University Press. s. 12. ISBN 0-521-86911-0. 
  5. ^ Jacobs, a.g.e., s. 20.
  6. ^ Lockhart, Bruce McFarland, Bruce McFarland (1993). The end of the Vietnamese monarchy. Council on Southeast Asia Studies, Yale Center for International and Area Studies. ss. 68-86. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Prens Bửu Lộc		Güney Vietnam Başbakanı
1954–1955 		Sonra gelen
Yok
Önce gelen
Yok		Güney Vietnam Devlet Başkanı
1955–1963 		Sonra gelen
Dương Văn Minh

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eskiden var olan bir devlet

Vietnam Cumhuriyeti, 1955'ten 1975'e kadar Vietnam'ın güneyinde var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Nguyen Van Thieu</span>

Nguyễn Văn Thiệu, Vietnamlı asker ve siyasetçi. Güney Vietnam'ın devlet başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mongoose Operasyonu</span>

Mongoose (Firavunfaresi) Operasyonu, ABD Başkanı John Kennedy döneminde CIA tarafından örtülü olarak başlatılan operasyon. Başarısız Domuzlar Körfezi Çıkarmasından sonra 30 Kasım 1961 tarihinde Küba’daki Fidel Castro yönetimine karşı örtülü saldırılara Kennedy tarafından onay verilmiştir. Operasyona Hava Kuvvetleri Generali Edward Lasdale komuta ediyordu.

1962 Güney Vietnam Bağımsızlık Sarayı bombalı saldırısı, Güney Vietnam'ın başkenti Saigon'da bulunan, başkanın ikamet ettiği Bağımsızlık Sarayı'na düzenlenen hava saldırısıdır. Saldırıyı düzenleyenler, farklı görüşlerdeki iki Vietnam Hava Kuvvetleri pilotu olan Teğmen Nguyễn Văn Cử ile Üsteğmen Phạm Phú Quốc'tu. Pilotlar, başkan Ngô Đình Diệm ile aynı zamanda siyasi danışmanları da olan ailesini öldürmek amacı gütmüşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Nguyen Van Cu</span>

Nguyễn Văn Cử, Güney Vietnam Hava Kuvvetleri'nde bir teğmendi. 1962 Güney Vietnam Bağımsızlık Sarayı bombalı saldırısında yer alan iki pilottan biriydi. Diệm karşıtı bir organizasyon olan Viet Nam Quoc Dan Dang'a üye olan Nguyễn Văn Lực'un ikinci oğluydu. ABD'de pilotluk eğitimi gördü ve Vietnam Hava Kuvvetleri'ne girdi. Altı yıl boyunca terfi ettirilmedi ve bunun babasının "hükûmet karşıtı faaliyetler" yüzünden hapiste olmasına bağladı. Bu nedenlerle 27 Şubat 1962 tarihinde saraya saldırıyı gerçekleştirdi. Saldırıdan sonra Kamboçya'ya kaçtı ve orada bir dil öğretmeni olarak çalıştı. 1963'te Diệm'in devrilmesiyle ülkesine geri döndü ve tekrar hava kuvvetlerinde işe başladı. 1975'te Vietnam Savaşı'nı komünistlerin kazanmasının ardından tutuklanıp bir reedükasyon kampına gönderildi ve on yıl orada kaldı. 1991 yılında ABD'ye göç etti.

<span class="mw-page-title-main">Madame Ngo Dinh Nhu</span>

Madame Ngô Đình Nhu, 1955'ten 1963'e kadar Güney Vietnam'ın first lady'si kabul edilmiştir. Asıl adı Trần Lệ Xuân olup, kısaca Madame Nhu olarak bilinmektedir. Ngo Dinh Nhu'nun eşi, Başkan Ngo Dinh Diem'in kız kardeşi ve baş danışmanıydı. Nhu ailesi Bağımsızlık Sarayı'nda yaşadığından ve Diem bekar olduğundan, first lady olarak kabul edilmekteydi. Roma Katolik Kilisesi'ne bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ngô Đình Nhu</span>

Ngô Ðình Nhu, Güney Vietnam'ın ilk başkanı olan Ngo Dinh Diem'in küçük kardeşi ve baş politik danışmanıydı. Nhu, Ngo ailesinin Güney Vietnam'daki baskıcı ve kayırıcı yönetiminin mimarı olarak nitelendirilir. Resmi bir makamda olmasa da çok büyük bir gücü elinde bulunduruyordu. Vietnam Cumhuriyeti Ordusu Özel Kuvvetleri ve Can Lao Partisi'nin komutanlığını yapmaktaydı. Uyuşturucu ticaretiyle Ngo ailesine milyonlarca dolar para kazandırdı. Adolf Hitler'in hayranı olduğunu açıklamış olan Nhu'nun yönetimi hem faşist hem de komünist öğeler içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Dương Văn Minh</span>

Dương Văn Minh, Güney Vietnamlı bir general ve siyasetçi. Ngo Dinh Diem döneminde Vietnam Cumhuriyeti Ordusu'nda bir kıdemli generaldi. 1963 Güney Vietnam darbesini düzenleyerek Diem'i devirip öldürdükten sonra başkan oldu. Üç aylık bir başkanlıktan sonra 1964 Güney Vietnam darbesi ile Nguyen Khanh tarafından başkanlığı sona erdirildi. Nisan 1975'te, Saygon'un düşüşü ve Vietnam Savaşı'nı komünistlerin kazanmasından iki gün önce tekrar başkan oldu. Komünist zaferinden sonra Saygon hükûmetinin dağıldığını açıklayan bir konuşma yaptı. Bir süre Vietnam'da inzivaya çekildi ve 1983'te Fransa'ya göç ederek Paris yakınlarına yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı</span> Saygonda Viet Cong bombalaması

1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı; Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'daki Brinks Oteli'ne, Vietnam Savaşı sırasında, 24 Aralık 1964 akşamında Vietkong tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıdır. İki Vietkong casusunun, ABD Ordusu'na ev sahipliği yapan otelin altındaki bir arabaya koydukları bombanın patlaması sonucunda biri subay, biri ise astsubay olmak üzere iki Amerikalı öldü. Askerî personel ile Vietnamlı sivillerden oluşan yaklaşık altmış kişi ise saldırıyı yaralı olarak atlattı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eski devlet (1945-1976)

Kuzey Vietnam, resmî adıyla Vietnam Demokratik Cumhuriyeti, 1945-1976 yılları arasında Güneydoğu Asya'da var olmuş komünist devlet.

Flaming Dart Operasyonu Vietnam Savaşı sırasında iki kısımda yürütülen ABD ve güneydeki ABD destekli Vietnam Hava Kuvvetleri'nin askerî operasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Huế kimyasal saldırıları</span>

Huế kimyasal saldırıları 3 Haziran 1963'te Vietnam Cumhuriyeti Ordusu (ARVN) askerlerinin, Huế, Güney Vietnam'daki dua eden Budistlerin kafalarına göz yaşartıcı gaz bombalarından sıvı kimyasallar dökmeleriyle meydana geldi. Budistler, Roma Katolik Cumhurbaşkanı Ngô Đình Diệm tarafından dini ayrımcılığa karşı protesto ediyorlardı. Saldırılar, 67 kişinin cilt kabarması ve solunum rahatsızlıkları nedeniyle hastaneye kaldırılmasına neden oldu.

Sarı müzik, popüler müziğin bir türüdür. Bu terim Çin ve Vietnam'da ayrı kökenleri olan müzikleri tanımlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saygon'un Düşüşü</span> Kuzey Vietnamın Güney Vietnama karşı zaferinin kesinleştiği olay

Saygon'un Düşüşü, ya da Saygon'un Kurtuluşu, 30 Nisan 1975'te Güney Vietnam'ın başkenti Saigon'un Viet Cong ve Vietnam Halk Ordusu tarafından ele geçirilme olayıdır. Bu gelişmeler Vietnam Savaşı'nın sonunu geldiğini, Vietnam'ın birleşme dönemine geçildiğini işaret etti.

<span class="mw-page-title-main">Krulak-Mendenhall görevi</span>

Krulak-Mendenhall görevi, Kennedy yönetimi tarafından Eylül 1963'ün başlarında Güney Vietnam'a gönderilen bir gerçek bulma seferiydi. Seferin belirtilen amacı, Güney Vietnam yönetimini ve ABD askeri danışmanları tarafından Viet Cong isyanına karşı savaşın gidişatını araştırmaktı. Görev Victor Krulak ve Joseph Mendenhall tarafından yönetildi. Krulak, Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri'nde tümgeneral iken Mendenhall, Vietnam işleriyle uğraşma konusunda deneyimli kıdemli bir Dış Servis Subayıydı.

<span class="mw-page-title-main">Phủ Cam Katedrali</span>

Phủ Cam Katedrali Huế, Vietnam'da bir Roma Katolik katedralidir. Kentin en büyük kiliselerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı'nda Güney Kore</span>

Park Chung Lee liderliğindeki Güney Kore, Vietnam Savaşı'nda aktif rol oynamıştır. Güney Kore'nin savaşa katılmasının ardında çok farklı sebep vardır. Bunların bazıları Kore Savaşı'nın ardından ülkenin varlığını ABD'ye bağlı hissetmesi ve bu ülke tarafından vadedilen ekonomik yardımı almak gibi sebepler sayılabilir. Vietnam Savaşı sırasında ABD'ye verilen desteğin karşılığında ülke milyarlarca dolar seviyesinde yardım, kredi, teknoloji transferi ve ekonomik destek almıştır. 1964-1973 döneminde Vietnam Savaşı'na 350 bin Güney Kore askeri gönderilmiştir. Güney Kore, ABD'den sonra bu savaşa en kalabalık destek veren ikinci ülkedir. Sahada Korgeneral Chae Myung-shin komutasında olan Güney Kore birlikleri savaş sırasında 5 bin ölü ve 11 bin yaralı olacak şekilde zaiyat vermiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.