İçeriğe atla

Newcastle upon Tyne

Başlığın diğer anlamları için Newcastle (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Newcastle upon Tyne
Şehir ve Metropoliten Yerel Bölge
City of Newcastle upon Tyne
Newcastle upon Tyne arması
Arma
Slogan:
"Fortiter Defendit Triumphans" "Cesur Savunma ile Galibiyet"
İngiltere üzerinde Newcastle upon Tyne
Newcastle upon Tyne
Newcastle upon Tyne
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeKuzey Doğu
KontlukTyne ve Wear
Tek-seviyeli yerel idareNewcastle Şehri
Yüzölçümü
 • Toplam113 km²
Nüfus
 (2019)
 • Toplam302.820
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu0191
Resmî site
newcastle.gov.uk

Newcastle upon Tyne, genel olarak Newcastle olarak tanınan (telaffuzu /njukæsəl/ ( dinle)), Birleşik Krallık - İngiltere'nin Kuzey Doğu Bölgesinde bir şehir. Törensel Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu'na bağlı iken şimdi bağımsız, tek-seviyeli yerel idare şeklinde bir "Metropoliten Bölge" ve yüzyıllardır katedrali bulunduğu için şehir statüsüne sahip bir yerleşim ve yerel idare birimidir.

Tyne Nehri'nin kuzey yakasında bulunmaktadır. Şehir, Romalılar döneminde "Pons Aelius (Aeli Köprüsü)" adıyla kurulmuştur. Fakat Newcastle ismini İngiltere'yi Normanlar adına fetheden I. William'ın en büyük oğlu olan Normandiya Dükü Robert Carthose'un 1080'de bu mevkiye inşa ettirdiği "Yeni Kale"den (New Castle) almıştır. Orta Çağ'ın sonuna doğru şehir, çok önemli bir yün ticareti merkezi olarak büyümeye başladı ve sonra önemli bir kömür madenciliği merkezi ve Britanya içine ve dışına nakliyatta liman merkezi oldu. Liman 16. yüzyılda hızla gelişmeye başladı. Aynı zamanda Tyne Nehrinin denizden daha aşağılarında da gemi tezgâhları kuruldu ve bunlar gemi yapımı ve tamiratı konusunda gelişmiş tesisler haline geldiler. I. Dünya Savaşı'nda kuvvetli Britanya donanmasının ana omurgasını oluşturan birçok devasa gemi bu şehirde inşa edilmiştir. Fakat 20. yüzyılda Newcastle'ın ekonomik büyümesini sağlayan her sektörde (yün, kömür madenciliği, kömür nakliyesi, limancılık, gemi tezgâhları) krizler, gerilemeler ve kapanmalar görüldü.

Tyne ve Wear metropolüne dahildir. Nüfusu 813,807 kişidir.[1] Çeşitli alışveriş merkezleri, kültürel aktiviteleri ve tarihi binalarıyla gelişmiş bir şehir merkezine sahiptir. Şehirdeki evler Victorian stili (Kırmızı tuğlalarla inşa edilen 2-3 katlı müstakil evler) mimariyle inşa edilmiştir. Şehri boydan boya ören hafif raylı sistem metro ağı bulunmaktadır. Londra, Manchester, Edinburgh, Birmingham, Liverpool, Glasgow, Aberdeen, Leeds, York gibi önemli şehirlere direkt hızlı tren bağlantısı bulunmaktadır. Paris, Amsterdam, Prag gibi şehirlere direkt uçuşların bulunduğu uluslararası bir havalimanı vardır. Newcastle Üniversitesi ve Northumbria Üniversitesi gibi iki önemli üniversiteye sahiptir. Yerli ve yabancı öğrenciler şehirdeki sosyal yaşam ve şehir ekonomisi için çok önemlidir. Bu özelliğiyle Eskişehir'e benzer. Şehir kültür ve eğlence merkezi olma özelliği kazanmıştır. Pahalı bir ülke olan Britanya'nın en ucuz şehirlerinden biridir. Kaliteli-ucuz eğlence merkezleri ve genç nüfusuyla eğlenmek isteyenler için özellikle cuma ve cumartesi geceleri tam bir cazibe merkezidir.

Şehrin yerlilerine ve konuştukları zor anlaşılan İngilizce aksanına "Geordie" denir. Gerçek "Geordie" olmak, şehrin futbol takımı Newcastle United'a yürekten bağlı olmak, Sunderland'i sevmemek, "Newcastle Brown Ale" birası içmek, dost canlısı olmak, Geordie aksanı konuşmak ve Geordie olunduğu için övünmekle ilişkilendirilir. Şehrin yerlileri şehir merkezine "Toon" demektedir. "St. James Stadyumu" ve "Quayside (Nehir Rıhtımı) köprüleri" şehrin başlıca sembolleridir.

Kardeş şehirler

Resimler

Newcastle'dan HDR şeklinde hazırlanmış bir görüntü
Köprüler panoraması
  • Newcastle'ın simgesi olan Tyne köprüsü.
    Newcastle'ın simgesi olan Tyne köprüsü.
  • Tyne köprüsü
    Tyne köprüsü
  • Greys Anıtı ve Monument metro istasyonu
    Greys Anıtı ve Monument metro istasyonu
  • Greys Anıtınin bulunduğu meydan
    Greys Anıtınin bulunduğu meydan
  • Gray Sokağı
    Gray Sokağı
  • Newcastle merkez çarşı sokağı Northumberland Street.
    Newcastle merkez çarşı sokağı Northumberland Street.
  • Northumberland Street'te Eldon Square kapali alisveris merkezi.
    Northumberland Street'te Eldon Square kapali alisveris merkezi.
  • Newcastle'da Orta Çağ'dan kalan kale surları
    Newcastle'da Orta Çağ'dan kalan kale surları
  • Newcastle'da Cin Mahallesine (China Town) giriş kapısı
    Newcastle'da Cin Mahallesine (China Town) giriş kapısı
  • Newcastle'da Journal Tyne Tiyatrosu
    Newcastle'da Journal Tyne Tiyatrosu
  • Şehre adını veren Newcastle
    Şehre adını veren Newcastle

Kaynakça

  1. ^ "Newcastle Upon Tyne Population 2021 (Demographics, Maps, Graphs)". worldpopulationreview.com (İngilizce). 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Newcastle upon Tyne ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de Newcastle_upon_Tyne ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

(İngilizce)


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Exeter</span>

Exeter, İngiltere'nin Güney Batı (South-West) bölgesinde, seremoni için Devon kontluğunun merkezi ve günümüzde Devon Kontluğu Yörel İdaresinin bulunduğu bir metropoliten olmayan yerel idareye de sahip ve Orta Çağ'dan beri katedrali bulunduğu için şehir statüsünü de taşıyan bir idare merkezi ve yerleşkedir. Şehir içinden geçerek denize dökülen Exe nehrinin doğusunda konuşlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kingston upon Hull</span> ingilterede bir şehir

Kingston upon Hull veya yaygın olarak kullanılan kısa adıyla Hull, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humber bölgesinde bulunan "Kingston-upon-Hull Şehir Yerel İdaresi" adlı tek-seviyeli-yerel-idare merkezi ve 1897'de Kraliçe Victoria berat ile şehir olma statüsü de kazanan bir yerleşkedir. Kingston upon Hull coğrafi olarak ve kraliyet seremonileri için "East Ridings Yorkshire" törensel kontluğuna bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gelsenkirchen</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Gelsenkirchen, Almanya'nın batısında, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde yerel idare olarak bağımsız şehir statülü bir kent.

<span class="mw-page-title-main">Lancashire</span>

Lancashire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare "shire" kontluğu ve kraliyet seremonileri için törensel kontluktur. Merkezi Preston şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Gateshead</span>

Gateshead, Birleşik Krallık, İngiltere ülkesinin Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde bir kent. Tyne nehri kıyısında, Newcastle upon Tyne'in karşısında yer alır. Newcastle upon Tyne ile birlikte Tyneside bölgesinin şehirsel merkezini oluşturur. Gateshead kent merkezi Newcastle upon Tyne şehir merkezi ile Tyne üzerinden geçen yedi köprü yardımıyla birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Bradford</span>

Bradford, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humberside bölgesinde bulunan bir kentsel yerleşke ve tek-seviyeli bir metropoliten bölge olan City of Bradford yerel idaresinin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Durham</span>

Durham şehri, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde eskiden "Durham Kontluğu" içinde bir şehir bölgesi olarak idare edilmekteyken ve 2009'dan itibaren "Durham Kontluğu" tarafından doğrudan doğruya "Tek-Seviyeli Yerel İdare" olarak idare edilen ve 2009'dan beri eski şehir bölgesi şehir statüsü taşıyan bir yerleşim birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sunderland</span>

Sunderland şehri, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Doğu (Northeast) bölgesinde bulunan törensel Tyne-and-Wear Metropoliten Kontluğu içinde tek-seviyeli-yörel-metropoliten Sunderland Şehri Yerel İdaresi'ne bağlı ve 1992'de Kraliçe Elizabeth beratı ile şehir olma statüsü de kazanan bir yörel idare birimi ve yerleşkedir. Yerel idare kanuna göre "Sunderland Şehir Yerel İdaresi" ana Sunderland şehri yanında kuzey-doğu İngiltere'deki Washington küçük şehrini ve etrafındaki küçük yerleşkeleri de ihtiva etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Stoke-on-Trent</span>

Stoke-on-Trent, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Batı Midlands bölgesinde ve törensel Staffordshire kontluğunda bulunan ama 1997'den itibaren Tek-Seviyeli Yerel İdare olarak idare edilen ve 1925'te krallık beratı ile şehir olma statüsü de kazanan bir yerleşke ve idare merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Wigan</span>

Wigan, İngiltere'de törensel Greater Manchester Metropoliten Kontluğu içinde bulunan bir tek-seviyeli "Wigan Metropoliten Bölge" yerel idaresi altında bulunan kentlerden biri olup bu yerel idarenin merkezinin bulunduğu kenttir. Bu kent tarihsel olarak Lancashire Kontluğu'nun bir parçası olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">St Helens, Merseyside</span>

St Helens, İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde törensel Merseyside Metropoliten Kontluğu'na bağlı olup 2009'dan beri tek-seviyeli St Helens Metropoliten Borough İdaresi'nin merkezi olan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Gloucestershire</span> İngilterede bir yerel idare birimi

Gloucestershire, İngiltere'nin Güney Batı bölgesinde bir "shire" tipi kontluk yerel idare birimidir. Yönetim merkezi Gloucester'dadır. Diğer önemli kentleri Cheltenham, Cirencester, Stroud ve Tewkesbury'dir

<span class="mw-page-title-main">Northumberland</span>

Northumberland kontluğu Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde İngiltere-İskoçya sınırlarında bulunan bir törensel kontluk ve 2009 itibaren bir tek seviyeli yerel idare olarak idare edilen bir yerel idare birimidir. 1981'den itibaren Kontluk merkezi idare binalarının çoğu Kontluğun doğusunda Morpeth'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu İngiltere</span>

Kuzeydoğu İngiltere, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesindeki 9 resmi yörel bölge'den biridir. Londra dışında bulunan diğer İngiltere bölgeleri gibi Kuzeydoğu İngiltere'de de seçilmiş bir bölge meclisi ve idaresi bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tyne ve Wear</span>

Tyne ve Wear, İngiltere'nin Kuzey Doğu bölgesinde bir "metropoliten" kontluktur. Bu metropoliten kontluk 1974'te resmen yürürlüğe giren "1972 Yerel İdare Reformu Kanunu" ile kurulmuştur. Kurulduğu dönemde birinci seviyede seçilmiş bir konsey ve konseyin yürütülmesi için bir yerel bürokrasi idaresi vardı. Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu altında şu ikinci seviyeli beş şehir ve metropoliten borough bulunmaktaydı: Newcastle upon Tyne, Sunderland, Gateshead Metropoliten Borough, North Tyneside Metropoliten Borough ve South Tyneside Metropoliten Borough. Fakat 1989'da "Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu" konseyi ve buna bağlı bürokratik idare lağvedilip kapatıldı. Bu idarenin altında bulunan 5 şehir ve metropoliten "borough" tek-seviyeli-yerel-idare statüsü kazandılar. Fakat metropoliten kontluk bir törensel kontluk statüsü taşımaktadır. Ayrıca kuruluş kanunu kaldırılmadığı için hukuken halen yürürlükte olan bir kamu kuruluşu statüsüne haizdir. Bunun yanında coğrafyacılar ve coğrafya istatistikleri tarafından kullanılan bir tanımdır.

<span class="mw-page-title-main">Newcastle, Avustralya</span> Avustralyanın Yeni Güney Galler eyaletinde bir şehir

Newcastle, Avustralya'da, Yeni Güney Galler eyaletinde nüfus bakımından ikinci büyük yoğun nüfusun bulunduğu şehirleşmiş metropoliten bölgenin merkezidir. Bu metropoliten bölge yerel idare bakımından "Newcastle Şehri Yerel İdare Konseyi" yanında Lake Macquarie City, "Cessnock Şehri", "Maitland Şehri" ve " Port Stephens Şehri" yerel idare konseylerinin arazilerini de kapsamaktadır. Şehrin yakınında Lake Macquarie City ile Port Stephens arasında uzanan çok güzel sahil plajları bulunmaktadır.

Liverpool veya New Castle şunlar da olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Lake Macquarie City</span>

Lake Macquarie City, Avustralya'da, Yeni Güney Galler eyaletinde idari bakımdan bir "Yerel İdare Bölgesi " ve coğrafi bakımdan bir şehirleşmiş yerleşim alanıdır. Lake Macquire City günümüzde 7 Eylül 1984'ten itibaren resmen bir "Şehir" olarak sınıflandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Durham Kontluğu</span>

Durham Kontluğu Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde bulunan bir törensel kontluk ve ayrıca yüzölçümü törensel kontluktan daha küçük olan bir "tek-seviyeli yerel-idare" birimidir. Törensel Durham Kontluğu ise 2,226 km² genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Armstrong Whitworth</span>

Sir W G Armstrong Whitworth & Co Ltd, Birleşik Krallık merkezli eski bir mühendislik şirketiydi. 1847 yılında William George Armstrong tarafından kurulmuş olup silah, gemi, lokomotif, otomobil ve uçak üretmekteydi. Merkezi Newcastle upon Tyne'da yer almaktaydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.