İçeriğe atla

New York Metrosu

New York metrosu
New York metrosu logosu
New York metrosu treni
Genel
Yerel adıNew York City Subway
SahibiNew York Şehri
Hizmet alanıNew York, ABD
Taşıma türüMetro
Hat sayısı27
İstasyon sayısı472[1]
Günlük yolcu sayısı5.580.845 (2017)[1]
Yıllık yolcu sayısı1,72 milyar (2017)[1]
Web sitesimta.info/nyct
Hizmet
Hizmete giriş9 Ekim 1863
27 Ekim 1904 (ilk yeraltı istasyonu)
İşletmeci(ler)New York Şehri Ulaşım Otoritesi (NYCTA)
Taşıt sayısı6.418[1]
Teknik
Sistem uzunluğu1.370 km[2]
Hat açıklığı1.435 mm[2]
Ortalama hız27 km/s[3]
En yüksek hız89 km/s[3]
New York metrosu haritası

New York Metrosu (İngilizce: New York City Subway), ABD'nin New York kentinde bulunan bir metro ağıdır. New York metrosu, 9 Ekim 1863 tarihinde açılmış olup ilk yeraltı istasyonu 27 Ekim 1904 tarihinde hizmete girmiştir ve dünyanın en eski toplu taşıma sistemlerinden biridir.[4] Dünyanın en büyük ağına sahip olan New York metro sistemi, 1,370 km uzunluğunda olup[2] 27 hat ve 472 istasyondan oluşmaktadır.[1]

New York metrosu, acil durum ve afetler gibi durumlar ile yarı zamanlı çalışan bazı hatlar dışında yılın her günü 24 saat hizmet vermektedir.[5] Yıllık yolcu sayısı bakımından ise Batı Yarımküre ve Batı dünyasının en yoğun toplu taşıma sistemi ve dünyanın en yoğun dokuzuncu metro sistemidir.[6] 2017 yılında metro, hafta içi günde ortalama 5.6 milyon ve hafta sonu ortalama 5.7 milyon yolcu olmak üzere 1.72 milyardan fazla yolcu taşımıştır.[1]

New York metrosu, Metropolitan Transportation Authority'e bağlıdır[7] ve New York Şehri Ulaşım Otoritesi (New York City Transit Authority) tarafından işletilmektedir.[8]

Tarihçe

New York metrosu ilk olarak 9 Ekim 1863 tarihinde bir yerüstü demiryolu hattı olarak inşa edildi. 1870'lerde ise Alfred Ely Beach tarafından inşa edilen 95 metre uzunluğunda bir yeraltı vagon tüneli faaliyet göstermekteydi.[9]

New York'un ilk yeraltı demiryolu hattı ise 27 Ekim 1904 tarihinde inşa edildi.[10] Bu hat belediye binasından 145. Cadde ve Broadway'e kadar uzanmakta olup 14,7 km uzunluğundaydı ve 28 istasyona sahipti ve Interborough Rapid Transit Company (IRT) tarafından işletilemekteydi.[10] Metro hatları daha sonra 1905'te Bronx, 1907'de Brooklyn ve 1915'te Queens'e kadar uzatıldı.

1910'larda New York'taki metro hatlarının işletilmesinden Brooklyn Rapid Transit Company (BRT, sonradan BMT) ve Interborough Rapid Transit Company (IRT) olmak üzere iki şirket sorumluydu.[11] 1932'de şehir Independent Subway System (ND) adlı kendi işletmesini kurdu.[12] 1940 yılında BMT ve IRT şehir yönetimi tarafından satın alınmasıyla metronun işletmesi tamamen şehir yönetimine geçti. 1953'te New York'un başkanlık ettiği bir kamu otoritesi olan New York Şehri Ulaşım Otoritesi şehirdeki raylı ulaşım sistemlerin işletmesini devraldı ve 1968 yılında eyalet düzeyindeki Metropolitan Transportation Authority'e devredildi.[13]

Hatlar

Logo Hat Güzergâh
IRT (Division A)
IRT Broadway-Seventh Avenue Hattı
Broadway–Seventh Avenue Local Van Cortlandt Park–242nd Street - South Ferry
Seventh Avenue Express Wakefield–241st Street - Flatbush Avenue–Brooklyn College/New Lots Avenue
Seventh Avenue Express Harlem–148 Street - New Lots Avenue
IRT Lexington Avenue Hattı
Lexington Avenue Express Woodlawn - Crown Heights–Utica Avenue/New Lots Avenue
Lexington Avenue Express Eastchester–Dyre Avenue/Nereid Avenue - Flatbush Avenue–Brooklyn College/New Lots Avenue

Lexington Avenue Local
Pelham Bay Park Express 		Pelham Bay Park/Parkchester - Brooklyn Bridge–City Hall
IRT Flushing Hattı

Flushing Local
Flushing Express 		Flushing–Main Street - 34th Street–Hudson Yards
Shuttle Hattı
42nd Street Shuttle Times Square - Grand Central
BMT/IND (Division B)
IND Eighth Avenue Hattı
Eighth Avenue Express Inwood–207 Street - Ozone Park–Lefferts Boulevard/Far Rockaway–Mott Avenue/Rockaway Park–Beach 116th Street
Eighth Avenue Local 168th Street - Euclid Avenue
Eighth Avenue Local Jamaica Center–Parsons/Archer - World Trade Center
IND Sixth Avenue Hattı
Sixth Avenue Express Bedford Park Boulevard/145th Street - Brighton Beach
Sixth Avenue Express Norwood–205th Street - Coney Island–Stillwell Avenue
Queens Boulevard Express/Sixth Avenue Local Jamaica–179th Street - Coney Island–Stillwell Avenue
Queens Boulevard/Sixth Avenue Local Forest Hills–71st Avenue - Middle Village–Metropolitan Avenue
IND Crosstown Hattı
Brooklyn-Queens Crosstown Court Square - Church Avenue
IND Second Avenue Hattı
Second Avenue Local 125th Street - Hanover Square
BMT Nassau Street Hattı
Nassau Street Local Jamaica Center–Parsons/Archer - Broad Street
Nassau Street Express Jamaica Center–Parsons/Archer - Broad Street
BMT Canarsie Hattı
14th Street–Canarsie Local Eighth Avenue - Canarsie–Rockaway Parkway
BMT Broadway Hattı
Broadway Express Astoria–Ditmars Boulevard/96th Street - Coney Island–Stillwell Avenue
Second Avenue/Broadway Express/Brighton Local 96th Street - Coney Island–Stillwell Avenue
Broadway Local Forest Hills–71st Avenue - Bay Ridge–95th Street
Broadway Local Astoria–Ditmars Boulevard - Whitehall Street–South Ferry
Shuttle Hattı
Franklin Avenue Shuttle Franklin Avenue - Prospect Park
Rockaway Park Shuttle Broad Channel - Rockaway Park–Beach 116th Street

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Introduction to Subway Ridership". Metropolitan Transportation Authority (MTA). 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2016. 
  2. ^ a b c "Facts & Figures – Subways". www.nycsubway.org. 18 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2016. 
  3. ^ a b "Average schedule speed: How does Metro compare?". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2016. 
  4. ^ "What is the largest metro system in the world?". CityMetric. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. 
  5. ^ "How to Ride the Subway". 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. 
  6. ^ "Subways". Metropolitan Transportation Authority (MTA). 2 Nisan 2013. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. 
  7. ^ Hood, Clifton (2004). 722 Miles: The Building of the Subways and How They Transformed New York. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0801880544. 
  8. ^ "Metropolitan Transportation Authority Description and Board Structure Covering Fiscal Year 2009" (PDF). mta.info. Metropolitan Transportation Authority. 2009. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. 
  9. ^ Brennan, Joseph (2005). "They found the tube in excellent condition". Beach Pneumatic. 6 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  10. ^ a b "New York City subway opens – Oct 27, 1904". history.com. 27 Ekim 1904. 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  11. ^ "www.nycsubway.org: New Subways for New York: The Dual System of Rapid Transit (1913)". www.nycsubway.org. 24 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  12. ^ "Gay Midnight Crowd Rides First Trains in New Subway". The New York Times. 10 Eylül 1932. s. 1. 12 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. 
  13. ^ Sparberg, Andrew J. (2014). From a Nickel to a Token: The Journey from Board of Transportation to MTA. Fordham University Press. ISBN 978-0823261901. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta New York Metrosu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Metro</span> kentsel alanda yolcu taşıyan demiryolu sistemi

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Metrobüs</span> toplu taşıma sistemi

Metrobüs, metro ile otobüsün birleşimi ile ortaya çıkmış bir toplu taşıma aracıdır. Lastik tekerlekleri ile kendisine ayrılan şeritlerde çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Metro sistemleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, dünya çapındaki metro sistemlerini içermektedir. İlk metro sistemi Londra'da 1863'te hizmete giren Londra Metrosu, ikincisi ise İstanbul'da 1875'te hizmete giren Tünel'dir. Aralık 2017 tarihi itibarıyla, dünya genelinde 56 ülkede 178 şehir yaklaşık 180 metro sistemine ev sahipliği yapmaktadır. En uzun metro sistemi Şanghay Metrosu, en işlek metro sistemi Pekin Metrosu ve en fazla istasyona sahip olan metro sistemi ise New York Metrosudur.

<span class="mw-page-title-main">Hyundai Rotem</span> Güney Koreli makine şirketi

Hyundai Rotem, Güney Kore'li demiryolu araçları, savunma sanayi araç-gereçleri ve üretim hatları için üretim yapan bir sanayi şirketidir. Hyundai Motor şirketine bağlıdır. Temmuz 2006 yılında Türkiye'de ortak Eurotem A.Ş. şirketini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tokyo Metrosu</span> Japonyanın Büyük Tokyo Bölgesindeki Hızlı Ulaşım Sisteminin Bir Parçası

Tokyo metrosu, Japonya'nın başkenti Tokyo'da bulunan bir metro ağıdır. Tokyo metrosu 30 Aralık 1927 tarihinde açılmış olup Asya'nın ilk metro sistemidir. Sistem 304,1 km uzunlukta olup 13 hat ve 285 istasyona sahiptir. Tokyo Metro ile Toei metrosu olmak üzere iki şirket tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Seul Metrosu</span> Seulde bulunan bir metro ağı

Seul metrosu, Güney Kore'nin başkenti Seul'de bulunan bir metro ağıdır. 15 Ağustos 1974 tarihinde açılmıştır. Seul metrosu, dünyanın en uzun çok işletmeli metro sistemidir. 2013 yılı itibarı ile metronun yıllık kullanımı 2,619 milyon yolcu olup 2012 yılı itibarı ile günlük ortalama 9.8 milyon yolcu taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Washington Metrosu</span>

Washington Metro, (Metro ya da Metrorail ABD’de Washington DC kenti ve çevresine hizmet veren metro sistemidir. Metro adı altında aynı zamanda otobüs ile toplu taşıma servisini de yürüten Washington Metropolitan Area Transit Authority tarafından işletilmektedir. Washington’un yanı sıra Maryland ve Virginia’da bulunan çeşitli yerleşim yerlerine de hizmet vermektedir: Maryland’de Montgomery ve Prince George's ilçelerine; Virginia’da Arlington ve Fairfax ilçeleri ile Alexandria kenti. Virginia’da Falls Church ve Fairfax kentlerinin yolcuları ile de birleştiğinde Washington Metrosunun hizmet alanı Washington metropolünün iç halkasını tamamen kapsamaktadır. Sistem Loudoun County, Virginia’ya Doğru genişletilmektedir. Washington D.C.’nin içinde hemen hemen tamamen yeraltında çalışmakta iken banliyölerde zeminde ya da yükseltilmiş olarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Metropolitan Atlanta Rapid Transit Authority</span>

Metropolitan Atlanta Rapid Transit Authority ya da MARTA, Atlanta metropol alanında toplu taşımacılık temelli bir işletmeci. 1971 yılında otobüs sistemi olarak oluşturuldu. MARTA 76.6 kilometrelik demiryolu hattı ve 38 metro istasyonu ve bu istasyonlara bağlanan otobüs hatlarını işletir. 2014 itibarıyla sistemi günlük ortalama 432,900 yolcu kullanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Taipei Metrosu</span>

Taipei metrosu, Tayvan'ın başkenti Taipei'de hizmet veren metro sistemidir. Metro, 108 istasyondan ve 5 ana güzergahtan oluşmaktadır. Mart 2016'da günde ortalama 2,10 milyon yolcu taşımıştır. Taipei metrosu Tayvan'ın ilk metro sistemidir. 1996 yılında faaliyete geçtiği ilk günden bu yana, sistem Taipei'deki trafik tıkanıklığı sorunlarının giderilmesinde etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Baltimore Metro Subway</span>

Baltimore Metro Subway, halk arasında bilinen adı ile Metro Subway, Baltimore, Maryland bölgesinde bulunan en hızlı taşıma hizmetidir. Metro denilmesine rağmen yarısından fazlası yerin üstündedir.

<span class="mw-page-title-main">Chicago Metrosu</span>

Chicago metrosu, ABD'nin Chicago kentinde bulunan bir metro ağıdır. Chicago metrosu 6 Haziran 1892 tarihinde açılmış olup New York metrosundan sonra ABD'nin ikinci şehiriçi ağır raylı sistemidir. Sistem 165,4 km (102,8 mi) uzunlukta olup sekiz hat ve 145 istasyona sahiptir ve Chicago Transit Authority tarafından işletilmektedir. Chicago metrosu, New York ve Washington metrolarının ardından ABD'nin üçüncü en işlek metrosudur.

<span class="mw-page-title-main">Toronto Metrosu</span>

Toronto metrosu, Kanada'nın Toronto kentinde bulunan bir metro ağıdır. Toronto metrosu 30 Mart 1954 tarihinde açılmıştır. Sistem 76.9 km uzunlukta olup 4 hat ve 75 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Osaka Metrosu</span>

Osaka metrosu, Japonya'nın Osaka kentinde bulunan bir metro ağıdır. Osaka metrosu 20 Mayıs 1933 tarihinde açılmıştır. Sistem 137,8 km uzunlukta olup dokuz hat ve 133 istasyona sahiptir. Metro Osaka ve çevresindeki uydu kentleri birbirine bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tokyo Metro</span>

Tokyo Metro Co., Ltd. veya Tokyo Metro , Japonya'nın başkenti Tokyo'da bulunan bir metro işletmecisidir. Toei metrosu ile birlikte Tokyo metrosunu işleten iki kuruluştan biridir. Şirketin hisselerinin %46.6'sı Tokyo Metropolitan Hükûmeti ve %53.4'ü Japonya hükûmetine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Staten Island Railway</span>

Staten Island Railway, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentine bağlı Staten Island'da bulunan bir raylı sistemdir. Staten Island Railway 1 Şubat 1860 tarihinde açılmıştır. Sistem 22.5 km uzunlukta olup 21 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">1 (New York Metrosu)</span>

1 Broadway–Seventh Avenue Local, New York metrosunun IRT Broadway–Seventh Avenue hattının parçası olan bir hizmettir. 27 Ekim 1904 tarihinde açılmış olup Van Cortlandt Park–242nd Street ile South Ferry istasyonları arasında hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">4 (New York Metrosu)</span>

4 Lexington Avenue Express, New York metrosunun IRT Lexington Avenue Line hattının parçası olan bir hizmettir. 2 Haziran 1917 tarihinde açılmış olup Crown Heights–Utica Avenue ile New Lots Avenue istasyonları arasında hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Metropolitan Transportation Authority</span>

Metropolitan Transportation Authority (MTA), Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kenti ve çevresine hizmet veren bir toplu taşıma işletmecisidir. 1965 yılında kurulmuş olup şehiriçi ve şehirlerarası otobüs, metro, banliyö demiryolu (Metro-North Railroad ve Long Island Rail Road), köprü ve tünel gibi çeşitli toplu taşıma hizmetlerini işletmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Miami Metrosu</span>

Miami metrosu, Amerika Birleşik Devletleri'nin Miami kentinde bulunan bir metro ağıdır. Miami metrosu 20 Mayıs 1984 tarihinde açılmış olup Miami kent merkezi ile Miami-Dade County'de hizmet vermektedir. Sistem 39,3 km uzunlukta olup iki hat ve 23 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Transit Wireless</span>

Transit Wireless, Amerikan telekomünikasyon şirketi olup 2005 yılında New York Şehri merkezli olarak kurulmuştur. Dianet Communications gibi birkaç kuruluşun konsorsiyumu olarak oluşturulmuştur. Geleneksel cep telefonu hizmetlerinin erişemediği yerlerde, dağıtılmış anten sistemi ağlarını kullanarak kablosuz iletişim altyapısı inşa etme konusunda uzmandır. Bu altyapı sayesinde New York Şehri Metro'sunun yeraltı bölümlerinde Wi-Fi ve cep telefonu kapsamı sağlanmaktadır. Şirket, 2010 yılında altyapı şirketi BAI Communications'dan mali destek alarak ilk projesini New York Şehri Transit Otoritesi ile gerçekleştirdi. Bu proje, metro istasyonlarına kablosuz erişim eklemeyi içermektedir. Sistem için mimari çerçeve ve kablosuz mühendislik çalışmaları RF tasarımcısı Mark Parr tarafından yönetildi. Sonuçta elde edilen kablosuz çözüm, yüzlerce istasyona kapsama sağlamış ve yıllık olarak milyardan fazla yolcuya hizmet vermektedir. Şirket şu anda BAI Communications'ın bir iştiraki durumundadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.