Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.
Şeker veya sakkaroz, çoğu yiyecek ve içecekte kullanılan tatlı ve çözünür karbonhidratların genel adıdır. Çoğu bitkide bulunur ama şeker kamışı ve şeker pancarı olmak üzere bünyesinde bundan yeterince elde edilebilecek kadar bulunduran iki bitki vardır. Dünya'daki şekerin %70'i şeker kamışından üretilir.
Pekmez üzüm, kuşburnu, incir, keçiboynuzu (harnup) veya dut gibi tatlı meyvelerin ya da şeker pancarı, ardıç meyvesi gibi şekere dönüşebilecek tarım ürünlerinin ezilerek kaynatılması ile üretilen, yoğun ve tatlı bir şuruptur.
Baklava Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Bazı ticari firmalar kendi özel şerbetlerini kullanırlar.
Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.
Kavut, kavrulmuş ve dövülmüş tahıl ununun şeker ya da tatlı yemişle karışımı şeklinde yapılan helva benzeri tatlı. Doğu Anadolu Bölgesi'nde özellikle Van'da. ve Iğdır'da. yaygın olarak yapılır. Doğu Karadeniz'de orta Trabzon'dan itibaren sahil kesiminde ve yüksek kesimde, aynı zamanda Doğu Karadeniz bölgesi dağlarının güney eteklerindeki şehirlerde ve Kuzey Doğu Anadolu bölgesinde yöresel tatlılardan biri olarak kabul edilir.
Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.
Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.
Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.
Şekerpare, Türk mutfağından şerbetli ve hamurlu bir tatlı. Osmanlı mutfağında yer alır.
Öküz helvası, Tüm Türkiye genelinde bilinen öküz helvası Akdeniz Bölgesi'nin Taşeli yöresinde de bilinen bir yiyecektir. Tatlı, yörede kış mevsiminin vazgeçilmezlerinden biridir. Tatlı besleyici ve enerji deposodur. Bu nedenle yörede özellkile dışarıda çalışanlar genellikle soğuk havalarda enerji almak ve üşümemek için sabahları kahvaltıdan sonra bu tatlıdan bir miktar tüketirler.
Bici bici muhallebisi, yaz dönemlerinde yenilen, Adana iline özgü bir tür tatlı. Halk arasında kısaca bici bici adıyla anılır. En bilinen şekliyle rendelenmiş buz, pişmiş nişasta, pudra şekeri ve şerbetten oluşur. Bici bici geçmişte neredeyse tamamen seyyar satıcılarda satılan bir ürün olmasına rağmen son yıllarda restoranlarda ve kafelerdede tatlı olarak sunulmaktadır. Bursa ve Adana'da sıkça tüketilen tatlı, son yıllarda Akdeniz Bölgesi'ndeki illerde de yaygınlaşmıştır. Bursa'da evlerde de yapılan tatlı, aynı zamanda seyyar satıcılarda satılmaktadır. Adana ve civarında ise lüks kafeteryalarda yer almaktadır.
Un helvası, kavrulmuş una, şeker ve suyla hazırlanan şerbet dökülerek hazırlanan bir Türk tatlısıdır.
Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yunanistan'da yapılan melomakarono tatlısı kalburabastının ballı ve karanfilli çeşididir. Abhaz mutfağında benzer tatlı hurmitadır.
Puran Poli Hindistan'ın Dekan Yaylasından gelen bir tatlı yassı ekmek türüdür. Nohut, koyu esmer palmiye özunden elde edilen jaggery şekeri, düşük proteinli beyaz un, kakule, küçük hindistan cevizi, saf yağ ve su ile hazırlanan hamur bazı yörelerde noğut yerine hint güvercin bezelyesi veya maş fasulyesi kullanılıyor. Kuru meyve ve zerdeçal da eklenebilir. Puran poli Hindu bayramları Holi ve Ganesh Chaturthi için hazırlanır.
Bara brith Galler mutfağından kuş üzümü, kuru üzüm, şekerlenmiş kabuk ve baharatlar ile hazırlanan bir tatlı mayalı ekmek türüdür. Tereyağli bara brith dilimleri çay ile servis edilir.
Samsa tatlısı (Yunanca:Σαμουσάδες) bir çeşit şerbetli tatlıdır. Muska biçiminde bir tatlıdır.
Berede (bal lokması), bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında yapılan şerbetli tatlılardan biridir. Malzemeleri; hamuru için simit unu ve susam yağı kullanılır. Şerbeti için bal, gül suyu ve şeker kullanılır. Yağda kızartılan hamur, bal, gülsuyu ve şekerden oluşan şerbetin içine atılır. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir.
Malak tatlısı, bir hamur tatlısıdır. Bazı yörelerde "malak hamuru" da denmektedir. Genelde Ankara, Çorum, Kastamonu ve Bolu gibi şehirlere özgü olmasının yanı sıra İç Anadolu'nun farklı yörelerinde de bilinmektedir. Eskiden köylerde bakır kaplarda yapılmakta olup günümüzde neredeyse çok az sıklıkla yapılmaktadır. İsmi bazı illerde "kedibatmaz" olarak da bilinen bu tatlının yapılışı oldukça kolay olmakla birlikte malzemeleri; su, tereyağı ve undan oluşmaktadır. İçeriği bölgelere göre değişmekte olup bazı yörelerde su yerine süt konulmaktadır ve tat vermesi açısından bal ya da pekmez ilave edilmektedir.
