İçeriğe atla

Netbol

Malavi (kırmızı) ve Fiji (mavi) arasında 2006'da oynana bir netbol maçı.

Netbol, yedişer kişiden oluşan ve bir fileli çembere zıplayarak sayı atmayı hedefleyen bir spordur. ABD'de basketbolun kadınlara yönelik bir sürümü olarak ortaya çıkan netbolun amacı, fileli çemberden topu karşı taraftan daha çok geçirmektir. Oyuncular topla ne koşabilir ne de topu çeşitli şekillerde sürebilir. Netbolun uluslararası organizasyonu olan Dünya Netbol Şampiyonası, 4 yılda bir düzenlenmektedir. Genellikle İngiliz Uluslar Topluluğu'nu oluşturan ülkelerde oynanan netbolun, 70'ten fazla ülkede 20 milyon oyuncusu vardır.[1]

Tarihi

"Kadın basketbolu", 1895 yılında İngiltere'de ortaya çıktı ve aynı yıl ilk kez Madame Osterburg's Koleji'inde müsabaka şeklinde oynandı.[2] Başta belirli bir saha çizgileri yoktu ve oyuncular uzun kollu üstlükler ve etekler giymekteydiler. 1901 yılında netbolun kuralları ilk kez basılı hâle geldi. Oyun dünya çapında yayılmaya başladı ve başta Avustralya ve Yeni Zelanda olma üzere oyun, pek çok ülkede popüler duruma geldi. 1960'ta Uluslararası Netbol Birlikleri Federasyonu (IFNA) kuruldu. Bu kuruluş, 1963'ten bu yana 4 yılda bir dünya şampiyonası düzenlemektedir.

Oynanışı

Oyun, orta daireden verilen pasla başlar. Topa sahip olan takım, topu rakibin kale alanı içine sokmaya ve şutör ya da hücumcunun sayı yapmasını sağlamaya çalışır. Her gol, bir sayı değerindedir ve sonrasında oyun tekrar orta noktadan başlar. Oyun, her biri 15 dakikalık dört çeyrekten oluşur. Bir takımda toplamda 12 oyuncu vardır ancak, aynı anda sahada sadece yedisi bulunabilir. Çeyrek aralarında ya da sakatlık nedeniyle verilen molalarda kullanılmak üzere sınırsız oyuncu değiştirme hakkı vardır.

Kural ihlallerini belirlemek amacıyla iki hakem bulunur. Temel kural ihlalleri vücut teması ve engellemedir. Diğer kural ihlallleriyse; topu üç saniyeden fazla elde tutma, kendi bölgesi dışına çıkma ve topa ayakla müdahaledir.

Oyun sahası ve donanım

Netbol sahası

Netbol sahası, hangi oyuncunun nerede oynayacağını belirleyecek şekilde 3 bölgeye ayrılmıştır. Sahanın iki ucunda yarım daireden oluşan bölgede "kale alanı", "kale direği", "çember" ve "file" bulunur. Kale alanının çapı 4.9 metredir ve bu çizgiye arka çizgi de denmektedir. Kaleye atılan şutlar sadece kale alanını teşkil eden yarım daire içinden atılabilir. Ayrıca kale direği, kale alanının merkez çizgisinin tam ortasında yer alır. Sahayı 3 eşit parçaya bölen çizgilere "alt çizgi" denmektedir. Sahanın ortasında oyunun başlatıldığı "orta daire" bulunur. Orta dairenin çapı 1 metredir. Ahşap zemin, netbol için ideal zemin olarak kabul edilir, fakat asfalt ya da çim sahalar da tercih edilmektedir. Saha üstündeki tüm çizgiler oyuna dahildir ve kalınlıkları 50 mm.'dir.

Oyunun 19. yüzyıldaki icadından bu yana pek çok kural, aparat ve kılık kıyafet değişikliği olmuştur. Eskiden kaleler, eğreti direklerden ibaretti ve oyun, duvara süpürgeyle tutturulmuş çöp kutusuyla oynanırdı. Giysiler, konfor ve hareket serbestliğini ön plana çıkaran formalara doğru evrim geçirmiştir.

Bir netbol topunun ağırlığı, 400 ile 450 gr. arasında değişir ve deri, kauçuk v.b malzemelerden yapılır. Çember direğin en tepesinde durur ve 15 cm.'lik yatay bir parçaya tutturulmuştur. Basketbolun aksine arkada topu sektirecek bir levha yoktur.

Netbol pozisyonları
Pozisyon adı Kısaltma Hakkında bilgi
Şutör (Goal Shooter) GS Takımın ana skoreridir. Karşı tarafın savunma alanının dışına çıkamaz.
Hücum (Goal Attack) GA Takımın ikinci skoreridir. Aynı zamanda şutörü besler. Takımının savunma alanı dışındaki bölgelerde oynar.
Kanat hücum (Wing Attack) WA Sayı üreten oyuncular için top kapar ve onlara pas verir. Kale alanının ve takımının savunma alanının dışındaki bölgelerde oynar.
Orta saha (Centre) C Savunma ile hücum arasındaki bağlantıyı kurar. her iki takımın da kale alanları dışındaki bölgelerde oynar.
Kanat savunma (Wing Defence) WD Rakip kanat hücumcuyu karşılar ve orta sahayla takımının savunma sahası kısmında oynar.
Kale savunma (Goal Defence) GD Ataklara karşılık verir ve karşı takımın skorerlerinin sayı bulmasını engellemeye çalışır. Karşı takımın savunma sahasının dışındaki bölgelerde oynar.
Kaleci (Goal Keeper) GK savunmanın son hattıdır. Karşı takımın şutörünü karşılar ve kaleyi savunur. Sadece takımının savunma bölgesinde oynar.

Kaynakça

  1. ^ Game Plan 2007-2011, International Federation of Netball Associations
  2. ^ books.google.co.uk

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Futbol</span> çim veya toprak zeminde, on birer oyuncudan oluşan iki taraf arasında topla oynanan takım sporu

Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.

<span class="mw-page-title-main">Basketbol</span> bir spor çeşidi, türü

Basketbol ya da Sepettopu, elle idare edilen bir topla oynanan popüler bir takım oyunu ve spor dalı. Profesyonel basketbolda beşer kişilik iki takım, yerden yüksekliği Avrupa standartlarına göre 3,05 metre olan ve pota adı verilen, yere paralel konumdaki bir çemberden topu geçirerek, rakibinden daha fazla sayı yapmak suretiyle, on ikişer, onar veya sekizer dakikalık dört periyottan oluşan maçı kazanmaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Voleybol</span> ortada file olmak üzere filenin batısında ve doğusunda iki takım olmak üzere oynanan bir spor dalı

Voleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde altı kişilik iki takım ile oynanan, voleybol topuna eller ve kollarla vurarak file üzerinden karşı tarafın oyun alanına gönderme ve yere değmesini sağlama esasına dayalı bir takım sporudur.

<span class="mw-page-title-main">Tenis</span> raket ile oynanan bir spor

Tenis, raket ve topla iki kişi arasında ya da ikişer kişilik iki takım arasında oynanan olimpik bir spor. Oyuncular raketleri ile içi boş lastik bir tenis topunu ağ (file) üzerinden rakibinin sahasına (kort) atmaya çalışırlar. Kort toprak kort, çim kort ve sert kort türlerinde olur. Kurallar dahilinde en çok puanı alan oyuncu kazanır.

<span class="mw-page-title-main">Ofsayt</span> futbol kuralı

Ofsayt, [Offside] Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre; kendisine pas atılan oyuncunun ayağının, kafasının veya vücudunun herhangi bir bölümünün, pas atıldığı anda kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Ofsayt belirlenirken pası atan oyuncunun pas dokunuşunu yaptığı ilk an esas alınır. Topun ayaktan çıktığı anda top kale çizgisine sondan ikinci rakipten daha yakınsa "Son adam" tabiri top için geçerli olur ve bu durumda pası alan oyuncunun ofsayt sayılması için kale çizgisine sondan ikinci rakipten değil, toptan daha yakın olması gerekir. Top ile kale çizgisi arasında hiç rakip olmasa bile "Son adam" tabiri yine top için geçerli olur. Topun ayaktan çıktığı anda pası alan oyuncu kendi yarı alanında ise, oyuncu hiçbir şekilde ofsaytta sayılmaz, ofsayt kuralı yalnızca rakip yarı alanında geçerlidir. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanan bir oyundur ve sadece bu bölgeler rakibin kale çizgisine yakınsa orada potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kale vuruşu</span>

Kale vuruşu, futbolda oyunu başlatmanın bir metodudur. Kale vuruşu ya da başka bir deyişle aut atışıyla top karşı takımın kalesine girerse gol geçerli sayılır, ancak top kale vuruşunu kullanan takımın kendi kalesine girerse gol sayılmaz, rakip takım köşe vuruşuyla oyunu tekrar başlatır.

<span class="mw-page-title-main">Futsal</span> salon futbolu olarak bilinen ve kendine özgü kuralları olan spor

Futsal, salon futbolu olarak bilinen ve genel olarak futbola benzese dahi kendine özgü kuralları olan spordur. Beşe beş futbol, halı saha futbolu ve mini futbol ile benzerlikleri var.

<span class="mw-page-title-main">Penaltı vuruşu</span> futbolda bir tür direkt serbest vuruş

Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan futbolu</span> On birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan takım sporudur

Amerikan futbolu ; on birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan bir Kuzey Amerika futbolu çeşididir. Oyundaki temel amaç; belirli kurallar ve mekanikler çerçevesinde daha fazla sayı yapan taraf olmaktır. Bu amaca hücum takımının, topu pas ya da koşu ile ilerletmesi yoluyla ulaşılır. Topun ilerletilmesinde hücum takımının on yardlık mesafeyi geçmek için dört hücum hakkı bulunur ve eğer bu dört hücum hakkı içerisinde on yardlık mesafe geçilirse, hücum takımı yeni dört hücum hakkı kazanır. Savunma takımının amacı ise, hücum takımının ilerlemesine engel olmaktır. Skor kazanmanın temel yolları ise; topun saha sonuna ulaştırılması, yani touchdown ya da topun belirli bir noktadan vurularak sayı direkleri arasından geçirilmesi yani field goal'dır. Bir touchdownun değeri 6 sayıyken, bir field goalın değeri 3 sayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gol</span> birçok sporda puanlama yöntemi. futbolda topun kale çizgisini geçmesi ile kazanılan sayı

Gol, futbol, hentbol, hokey ve buz hokeyi gibi spor müsabakalarında, topun kale çizgisini geçmesi ile kazanılan sayının isimdir. Birçok futbol terimi gibi bu sözcük de Türkçeye İngilizceden girmiştir. İngilizce goal kelimesi amaç, hedef, ideal gibi anlamlar da taşır. Türkçede ise gol sadece sporlarda kale çizgisini geçtikten sonraki olaya denir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya futbolu</span>

Avustralya futbolu, aynı zamanda genellikle futbol ya da Aussie kuralları, günlük konuşma dilinde footy ve tarih bilimi dilinde Avustralasya futbolu ya da Viktorya futbolu olarak geçer, 2 takım ve 18 sporcu arasında açık havada geniş oval şekilli bir çim sahada oynanan bir futbol sporu.

<span class="mw-page-title-main">Gal futbolu</span>

Gal futbolu, Hurling'le beraber İrlanda'nın millî sporlarından biridir.Hem erkekler hem de kadınlar tarafından oynanan, sertlik ve hız açısından futbol ile ragbi arası bir oyundur. On beşer oyuncudan oluşan 2 takımdan oluşur. Takımların 15 kişiye kadar yedek oyuncu bulundurma hakları vardır. Fakat maç esnasında sadece 5 oyuncu değiştirebilirler. Gal futbolunun kökleri çok eskilere gider. Ama ilk kez bir sisteme oturtulması 1885 yılına denk gelir. Kısmen, İrlanda'nın "İngiliz" oyunları olan futbol ve ragbiyi reddetmesinden doğmuştur. Erkeklerin şehir takımlarının final karşılaşmaları televizyon'dan canlı verilir ve 80.000'e kadar izleyici çeker. Gal Atletik Birliği (GAA), 1884'te kurulmuştur. Temel işi Gal futbolu ve Hurling'tir. Oyunda kullanılan top görüntü olarak voleybol topuna benzese de yapılış tarzı ve bazı kullanılan maddeler farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shinty</span>

Shinty, sopa ve topla oynan bir takım sporudur. Shinty oyunun ana vatanı Kuzey İskoçya'dır. En önde gelen shinty mücadelelerinden biri, 1896'dan bu yana oynanan Cammanachd Kupası adlı elemeli turnuvadır. Sadece I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında oynanmamıştır. Ayrıca İskoçya'da kuzey ve güney olarak ikiye ayrılmış bir lig daha vardır. Bu iki bölümün kazananları ulusal şampiyonluğa ulaşmak için birbirleriyle play-off mücadelesi verirler. Oyunun idari yapısını teşkil eden Camanachd Federasyonu 1893'te kurulmuştur ve oyunu uluslararası bir spor hâline getirmek konusunda çaba göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hakem (basketbol)</span> basketbol maçlarında kurallarının uygulanmasından sorumlu olan kişi

Hakem, Basketbol müsabakasında resmi kuralların uygulanması ve oyun düzeninin korunmasıyla sorumlu olan kişidir. Oyun süresini, skoru takip eden diğer hakemlerde saha içindeki hakemler gibi bu görevlerle sorumludurlar. Basketbol oyunu hızlı olması ve anlık karar alınmasını gerektirdiği için yönetilmesi zor sporlardan birisi olarak kabul edilmektedir.

Endirekt serbest vuruş veya çift vuruş, futbol maçlarında bir takımın oyuncusuna faul yapıldığı zaman o oyuncunun takım arkadaşıyla birlikte topun arkasında durup takım arkadaşı topa dokunduktan sonra yayın yakınında ise şut, dışında ise genellikle pas veya orta açabilir. Bu oynayan futbolcuya bağlı olan bir karardır. Endirekt serbest vuruşlarda direkt olarak kaleye gönderilen top kale çizgisini geçerse gol değeri kazanmaz ve rakip takım oyuna kale atışıyla başlar. Gol değeri kazanması için topun, vuruş kullanıldıktan sonra rakip oyuncu ya da takım arkadaşı fark etmeksizin en az bir oyuncuya temas etmesi gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Futbol sahası</span> doğal veya yapay çimle kaplı, futbol maçlarının oynandığı dikdörtgen şeklindeki alan

Futbol sahası, doğal veya yapay çimle kaplı, futbol maçlarının oynandığı dikdörtgen şeklindeki alandır. Boyutları ve standartları, futbol kurallarının birinci kuralında belirtilmektedir.

Faul, futbol maçlarında oyuncular tarafından yapılan ve hakem tarafından kurallara aykırı olarak tanımlanan hareketler. Futbol kurallarının 12. maddesinde "fauller ve fena hareketler" başlığıyla ele alınmış, yapılan hareketin faul olarak tanımlanması için aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Topun oyunda ve oyun dışı olması</span>

Topun oyunda ve oyun dışı olması, futbolda, topun hangi durumlarda oyunda hangi durumlarda oyun dışında olduğunu belirten futbol kurallarının dokuzuncu kuraldır.

<span class="mw-page-title-main">Başlama vuruşu</span>

Başlama vuruşu, futbolda oyuna başlama yöntemlerinden birisi. Futbol maçlarını oluşturan her iki devrenin başlangıcında, atılan gol sonrasında ve eğer oynanıyorsa her iki uzatma devresinin sonunda, oyuna başlama amacıyla yapılır.

Fast5, netbolun golleri farklı puanlanan ve standarttan biraz daha kısa süren bir türüdür. 2008'de Uluslararası Netbol Federasyonu (IFNA) tarafından yeni uluslararası yarışma Fast5 Netbol Dünya Serisi için geliştirilmiş yeni formatı duyuruldu. Kurallar 2012 yılı için yenilendi ve Fast5 olarak adlandırıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.