İçeriğe atla

Net ölçüm

Net ölçüm ya da net enerji ölçümü, tüketicilere kendi ürettikleri elektriği aynı anda hem kullanma hem de şebekeye verme imkânı sağlar. Aylık net ölçüm sisteminde kullanılan çift yönlü sayaç sayesinde tüketiciler güneş veya rüzgâr enerjisinden ayın herhangi bir zaman diliminde ürettikleri elektriği mahsuplaşma yoluyla kullanabilirler veya ürettikleri elektriği aldıklarından farklı bir fiyattan satabilirler. Mahsuplaşma yoluyla net ölçüm sisteminde üretilen elektrik bir sonraki aya kredi olarak aktarılır ve tüketici ürettiği elektriği bu şekilde şebeke üzerinden kullanabilir. Türkiye'de lisanssız elektrik üretimi mevzuatıyla belirlendiği şekliyle yenilenebilir enerji kaynakları ile üretilen elektrik teşvikli fiyattan şebekeye satıldığı için alınan ve verilen elektriğin farklı değerlendirilmesi gerekir. Çift yönlü sayaç şebekeden alınan elektriği ve şebekeye verilen elektriği farklı fiyatlar üzerinden değerlendirebilir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Başbakanlık Mevzuat Bilgi Sistemi". 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yenilenebilir enerji</span> Bir enerji türü

Yenilenebilir enerji, güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gelgitler, dalgalar ve jeotermal ısı gibi karbon nötr doğal kaynaklardan elde edilebilen ve insan zaman ölçeğinde doğal olarak yenilenen kaynaklardan elde edilebilen enerjiye denir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, dalga enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, biyokütle enerjisi olarak sıralanabilir. Bu tür bir enerji kaynağı, yenilenmekte olduklarından çok daha hızlı kullanılan fosil yakıtların tam tersidir.

<span class="mw-page-title-main">Kojenerasyon</span>

Kojenerasyon, tercihen ısı tüketimi olan yerlerde kullanılan ve aynı zamanda bölge ısıtma ağını yararlı ısıyla besleyebilen elektrik enerjisi ve ısı üretebilen modüler yapılı bir sistemdir. Bu sistem kombine ısı ve güç sistemi ilkesine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik santrali</span> elektrik enerjisi üreten tesis

Elektrik santralı, elektrik üretecek bir fabrikayı meydana getiren tesislerin tümü.

Provizyonizm veya iaşecilik, Osmanlı iktisadında ve kapitalizm öncesi dünyada var olan bir sistemdir. Bu sistemde tüccarın (üretici) değil, halkın (tüketicinin) refah ve huzuru ön plandadır. Sisteme göre tüketiciye ucuz fiyatla, bol bol üretilen ve geniş bir çeşitlilik yelpazesi olan ürünler sunulur.

<span class="mw-page-title-main">İnvertör</span>

Güç çevirici (invertör), doğru akımı (DC) alternatif akıma (AC) çeviren elektriksel bir güç çeviricisidir. İnvertör çıkışında üretilen AC güç, kullanılan transformatörlere, anahtarlama ve kontrol devrelerine bağlı olarak herhangi bir gerilimde ve frekansta olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik sayacı</span>

Elektrik sayacı, elektrik enerjisi üretilen veya tüketilen devrelerdeki üretilen ya da tüketilen işi direkt olarak ölçen ölçü aletine denir. Elektrik sayaçlarının hem doğru akım devrelerinde hem de alternatif akım devrelerinde kullanılabilen türleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr gücü</span> Rüzgârdan elektrik enerjisi üretimi

Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için yel değirmeni, su veya kuyu pompalama için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr enerjisinin sonucudur.

Akıllı ağ, en basit şekilde günümüzün iletişim teknolojilerini kullanarak elektrik ağımızdaki verimsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlayan her türlü yenilik olarak tanımlanabilir. Bu olgu, sürdürülebilir enerji çözümlerinin altyapısı olarak görülüyor. Zira akıllı ağın temeli birçok gelişmiş algılama, iletişim ve denetleme sistemleri üzerine kurulu ve bu özellikler sayesinde hem elektrik üretimi ve dağıtımı yapan kuruluşlar hem de tüketiciler birçok yarar sağlıyor. Örneğin eski tip bir elektrik ağında arıza yaşandığı zaman tüketiciler dağıtım hizmeti veren kuruluşa haber vermediği sürece sorun giderilemiyor. Oysa akıllı ağ, arızayı anında tespit edip çoğu zaman sorunu kendiliğinden çözebiliyor, çözemediği vakit bakım ekiplerine vakit kaybetmeden haber veriyor. Dahası akıllı ağ, acil bakımı gereken parçaları önceden belirleyip dağıtımda kesinti yaratacak bir arızayı önleyebiliyor. Bu sayede hem pahalı bir donanımın bozulmasından ötürü oluşacak zarar, hem de elektrik kesintisi yüzünden tüketicilerin yaşayacağı sıkıntı ve maddi kayıp engellenebiliyor.

Elektrik dağıtımı elektriğin son kullanıcıya ulaştırılmasıdır. Bir dağıtım sisteminin şebekesi elektriği iletim sisteminden tüketiciye ulaştırır. Örnek olarak, şebeke; trafo merkezleri, orta gerilim hatları, dağıtım merkezleri, dağıtım transformatörleri, alçak gerilim dağıtım hatları ve bazen ölçü devrelerini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik şebekesi</span>

Elektrik şebekesi üretilen elektrik enerjisini kullanıcılara iletmek için oluşturulmuş bileşik bir ağdır. Elektrik gücü üreten enerji santralları, üretim kaynaklarından talep merkezlerine enerji aktaran iletim (nakil) hatları ve kullanıcılara bağlantı sağlayan bileşik dağıtım hatlarından oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yenilenebilir enerji</span>

Türkiye'de yenilenebilir enerjinin resmi alt yapı kazanması 2005'te çıkartılan Yenilenebilir Enerji Kanunu (YEK)'e dayanmaktadır, ayrıca AB'ye uyum kapsamında 2011-2020 yıllarını kapsayan Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı (YEEP) yürürlüğe girmiştir. Plana göre 2023'te Türkiye'de üretilen elektriğin %22'si hidroelektrikten ve %16'sı diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmesi hedeflendi YEEP'e göre ulaştırma sektörünün %10'u yenilenebilir enerjiden yararlanması planlandı. 2023 yılı sonu verilerine göre yenilenebilir enerji kurulu gücü 59 bin 236 megavat oldu. 2023 yılında yenilenebilir enerjinin kurulu güçteki payı %56, üretimdeki payı ise %42 oldu.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik üretimi</span>

Elektrik üretimi, elektrik ve diğer kaynaklardan birincil enerji üretme sürecidir. Elektrik üretiminin temel ilkeleri İngiliz bilim insanı Michael Faraday tarafından 1820'lerde ve 1830'ların başında keşfedildi. Onun temel yöntemi bugün hâlâ kullanılmaktadır: Elektrik, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik jeneratörü, bir mıknatıs içinde dönen sarılı iletken tellerin bulunduğu ve bu tellerin mıknatıs içinde dönmesiyle elektrik akımı üreten bir makinedir. Evlerimizde, işyerlerimizde, endüstride gereksinim duyduğumuz büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santrallarına ihtiyaç duyarız. Çoğu güç santrali, jeneratörü döndürmek için ısı üretiminde bulunurlar. Fosil yakıtlı santrallar ısı üretimi için doğal gaz, kömür ve petrol yakarlar. Nükleer santrallar da uranyum yakıtını parçalayarak ısı üretirler. Ancak bütün bu değişik tip santrallar ürettikleri ısıyı, suyu buhar haline dönüştürmek için kullanırlar. Oluşan buhar ise elektrik jeneratörüne bağlı olan türbine verilir. Su buharı, türbin şaftı üzerinde bulunan binlerce kanatçık üzerinden geçerken daha önce üretilen ısıdan almış olduğu enerjiyi kullanarak, türbin şaftını döndürür. İşte bu dönme, jeneratörün elektrik üretmek için gereksinim duyduğu mekanik harekettir. Jeneratörde oluşan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılacağı yere gönderilir. Türbinden çıkan, enerjisi diğer bir deyişle basınç ve sıcaklığı azalmış buhar ise yoğunlaştırıcı (kondenser) denilen bölümde soğutulup su haline dönüştürüldükten sonra, tekrar kullanılmak üzere santralın ısı üretilen bölümüne geri gönderilir. Yoğunlaştırıcıda soğutma işini sağlayabilmek için deniz, göl veya ırmaklarda bulunan su kullanılır. Su kaynaklarından uzak bölgelerde ise santralın hemen yanında bulunan ve uzaktan bakıldığı zaman geniş dev bacalara benzeyen soğutma kuleleri kullanılır. Bu kulelerin üzerinde görülen beyaz duman ise su buharıdır.

Fotovoltaik sistem veya PV sistem, güneş enerjisini kullanılabilir enerjiye çeviren sistemdir. PV sistem, birçok bileşenlerin bir araya getirilmesi ile oluşturulur ve güneş panelleriyle güneş ışığını soğurup elektriğe çevirir. Güneş çeviricisi elektriksel akımı doğru akımdan alternatif akıma doğru değiştirmektedir. Bunun gibi birleştirme, kablolama ve diğer elektriksel aletlerin kurulumu çalışan bir sistem oluşturmaktadır. Ayrıca bu sistem güneş takip sistemi ile kendisinin genel performansını artırabilir ve gömülü pil çözümünü de içinde barındırabilir.

ABD'de yenilenebilir enerji, 2015'te üretilen elektriğin % 13.44'ünü ve toplam enerji üretiminin % 11.1'ini karşılamıştır. 2014 itibarıyla, 143,000 kişi güneş endüstrisinde çalışmakta ve 43 eyalette güneş enerjisi sistemlerinden üretilen elektriğin dağıtım şirketlerine geri satılabilmesine olanak veren çift taraflı sayaç sistemi uygulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şebekeye bağlı evirici</span> Güneş veya rüzgardan elde edilen doğru akım (DC) elektrik enerjisini alternatif akıma (AC) evirip şebekeye geri vermek için cihaz

Bir şebekeye bağlı evirici, doğru akımı (DC) 60 Hz'de 120V RMS veya 50 Hz'de 240V RMS olmak üzere bir elektrik şebekesine enjekte etmek için uygun bir alternatif akıma (AC) dönüştürür. Şebekeye bağlı eviriciler, yerel elektrik güç jeneratörleri arasında kullanılır: Güneş paneli, rüzgar türbini, hidroelektrik ile şebeke arasında.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı şebeke</span>

Akıllı şebekeler, içlerinde çeşitli işlemlerin yürütüldüğü, akıllı sayaçlar ile enerji ölçümlerinin yapıldığı ve yenilenebilir enerji kaynakları ile birlikte diğer verimli enerji kaynaklarının bulunduğu bir çeşit elektrik şebekeleridir. Elektriksel gücü düzenleme, kontrolü ve dağıtımı akıllı şebekelerin önemli özelliklerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı sayaç</span>

Akıllı sayaç elektronik bir cihazdır. Elektrik enerjisi tüketimi, voltaj seviyeleri, akım ve güç faktörü gibi bilgileri kaydeder. Akıllı sayaçlar, tüketim davranışının daha net olması için tüketiciye sistem izleme ve müşteri faturalandırması için elektrik tedarikçilerini iletir.

Elektrik hırsızlığı, elektriğin yasa dışı olarak kullanılmasını kapsayan bir suçtur. Elektriğin çalınması "teknik olmayan kayıplar" içerisinde değerlendirilmektedir. Hırsızlık, arzın kalitesini, elektrik üreten tesisin iş yükünü ve elektriği çalmayan tüketicilerin ödeyeceği fiyatı etkileyebilmektedir.

Enerji analizörü, Şebeke ölçer, enerji ölçer veya enerji analizörü olarak anılan tüketiciler tarafından kullanılan elektrik enerjisi miktarını ölçen bir cihazdır. Kamu hizmetleri, elektrik tüketimini ışıklar, fanlar ve diğer cihazlar gibi yüklerle şarj etmek için bu aletleri evler, endüstriler, kuruluşlar gibi her yere kurar. En ilginç tip ön ödemeli elektrik sayaçları olarak kullanılır.