Nestorius - Turkipedia

Nestorius
17. inci yüzyılda Hollandalı oymacıdan çizilen Nestorius portresi
Konstantinopolis başpiskoposu
Doğum	386 bugünkü Kahramanmaraş
Ölüm	451 Harga, bugünkü Mısır
Kutsayanlar	Doğu Süryani Kilisesi Kadim Doğu Kilisesi Süryani Malabar Katolik Kilisesi
Yortu	25 Ekim
İhtilaf	Kristoloji, Theotokos

Nestorius (y. 386 – 450), Bizans İmparatorluğu'nun eski Konstantinopolis Patriği (10 Nisan 428 - Ağustos 431). 431 yılında, Ortodoks Hristiyanlık inancından saptığı gerekçesiyle görevinden alınıp, sürgüne gönderilmiştir.^[1]

Teolojik tartışması

431'deki Birinci Efes Konsili'nde İsa'nın insansal ve tanrısal doğalarını ayrı tutmuş, İsa'ya 30 yaşındayken Kelam'ın indiği, Meryem'in daha önce sadece saf ve günahsız bir insan olan İsa'nın annesi olduğu, dolayısıyla da Meryem'in tanrı anası olarak kabul edilmesi gerektiğine ilişkin öğretiyi kabul etmemiştir. Daha sonra yapılan İkinci Efes Konsili'nde Nestorius'un aforoz edilmesi de, günümüze kadar ulaşan Nasturi, Keldani gibi diofizit Asur kiliselerin kurulmasına yol açmıştır^[2].

Aforoz edildikten sonra Mısır'a sürgüne gönderilmiştir^[2]. Gittiği yerde ise kendine yeni taraftarlar toplamıştır. Bu taraftarları, İran'ı kendilerine merkez haline getirerek; Hindistan, Türkistan ve Çin'de misyonerlik faaliyetleri yürütmüştür. Çoğunluğu Nasturi Hristiyan olan bu topluluğa göre; İsa ilahi duygulara sahip bir öğretmendir. Misyonerlik faaliyetleri sonucu Nestorius'un ölümünden sonra dahi Nasturi inancı Asya'nın iç kesimlerinde tutunmuş, zamanla daha da çok yayılıp, güçlenen bir inanç haline gelmiştir.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b Prof. Dr. Işın Demirkent (2004). Haçlı Seferleri. Dünya Kitapları. ss. 209-210. ISBN 9789757632542.
^ ^a ^b Roger E. Olson (2020). Hristiyan İlahiyatının Hikayesi - Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı. ABD: Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. s. 436. ISBN 978-605-4707-62-1.

Bibliyografi

Hanspeter Tiefenbach (2012). Anadolu'nun Azizleri. ss 244-253. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. ISBN 9756053962052

Rum Ortodoks patrikleri
Bizantion piskoposları (MS 330'a kadar)	Andreas Havari Stahis Onesimos I. Polikarpos Plutarhos Sedekion Diogenes Elefterios Feliks II. Polikarpos Atinodoros Efzoios Lavrentios Alipios Pertinaks Olimpianos I. Markos Filadelfos I. Kiriakos Kastinos I. Evgenios Titos Dometios I. Rufinos Probos I. Mitrofanis Aleksandros
Konstantinopolis başpiskoposları (MS 330–451)	Aleksandros I. Paulus Eusebius I. Makedonios Antakyalı Evdoksios Evagrios Demofilos I. Gregorios I. Maksimos Konstantinopolisli Nektarios İoannis Hrisostomos Arsakios Attikos Sisinios Nestorius Maksimianos Proklos Flavianos Anatolios
Konstantinopolis patrikleri Bizans dönemi (MS 451–1453)	Anatolios I. Gennadios Akakios Fravitas Effimios II. Makedonios I. Timoteos II. Yannis Epifanios I. Anthimos Minas Eftikios III. Yannis IV. Yannis II. Kiriakos I. Thomas I. Sergios Pirros II. Pavlos Petros II. Tomas V. Yannis I. Konstantios I. Teodoros I. Georgios III. Pavlos I. Kallinikos Kiros VI. Yannis I. Germanos Anastasios II. Konstantinos I. Nikitas IV. Pavlos Tarasios I. Nikiforos I. Theodotos I. Antonios VII. Yannis I. Methodios I. İgnatius I. Fotios I. Stefanos II. Antonios Nikolaos Mistikos I. Efthimios II. Stefanos Trifon Teofilaktos Poliefktos I. Basileios Skamandrinos III. Antonios II. Nikolaos II. Sisinios II. Sergios Efstathios Aleksios Studitos I. Mihail Kirularios Konstantinos Leyhudis VIII. Yannis Zifilinos I. Kosmas Efstratios Garidas III. Nikolaos IX. Yannis Leon Stippis II. Mihail Kurkuas II. Kosmas IV. Nikolaos II. Theodotos I. Neofitos IV. Konstantinos Lukas Krisovergis III. Mihail Khariton II. Theodosius II. Basileios II. Nikitas Leontios Dositeos II. Georgios X. Yannis IV. Mihail II. Teodoros II. Maksimos I. Manuil II. Germanos II. Methodios II. Manuil Arsenios Aftoreianos Nikeforos III. Germanos I. Yosif XI. Yannis II. Gregorios I. Athanasios XII. Yannis I. Nifon XIII. Yannis I. Gerasimos İsaias XIV. İoannis I. İsidoros I. Kallistos Filotheos Kokkinos Makarios Neilos IV. Antonios II. Kallistos Zantopulos I. Mattaios II. Eftimios II. Yosif II. Mitrofanis III. Gregorios II. Atanasios
Konstantinopolis patrikleri Osmanlı dönemi (1453–1923)	II. Gennadios II. İsidoros I. Yoasaf I. Sofronios II. Markos I. Simeon I. Dionisios I. Rafael III. Maksimos II. Nifon IV. Maksimos I. Yoakim I. Pakomios I. Theoleptos I. Yeremias I. Yoannakios II. Dionisios II. Yoasaf III. Mitrofanis II. Yeremias II. Pakomios II. Teoleptos II. Mattaios I. Gavril I. Teofanis I. Meletios II. Neofitos II. Rafael I. Kirillos II. Timoteos IV. Gregorios II. Antimos II. Kirillos III. Atanasios III. Neofitos I. Parthenios II. Partenios II. Yoannakios III. Kirillos I. Paisios III. Parthenios II. Gavril IV. Parthenios III. Dionisios Klimis III. Metodios IV. Dionisios II. Gerasimos IV. Atanasios Yakovos II. Kallinikos IV. Neofitos III. Gavril V. Neofitos Kiprianos V. Athanasios IV. Kirillos III. Kosmas III. Yeremias (III. Kallinikos) II. Paisios I. Serafim VI. Neofitos V. Kirillos (IV. Kallinikos (III)) II. Serafim III. İoannakios Samuil II. Meletios II. Teodosius II. Sofranios IV. Gavril Prokopius VII. Neofitos III. Gerasimos V. Gregorios V. Kallinikos (IV) IV. Yeremias VI. Kirillos II. Evgenios III. Anthimos Krisantos Agathangelos I. Konstantios II. Konstantios VI. Gregorios IV. Antimos V. Antimos IV. Germanos III. Meletios VI. Anthimos VII. Kirillos II. Yoakim III. Sofranios III. İoakim IV. Yoakim V. Dionisios VIII. Neofitos VII. Anthimos V. Konstantinos V. Germanos IV. Meletios
İstanbul patrikleri Türkiye dönemi (1923'ten bu yana)	VII. Gregorios VI. Konstantinos III. Basileios II. Fotios Venyamin V. Maksimos I. Atenagoras I. Demetrios I. Bartolomeos

Otorite kontrolü	BNE: XX1434318 BNF: cb12372287b (data) GND: 118943170 ISNI: 0000 0001 2141 0533 LCCN: n50081482 NKC: pna2013749156 NLG: 45748 NLI: 987007458915105171 NTA: 081834764 SUDOC: 032754302 Trove: 932217 VIAF: 79098438 WorldCat (LCCN): n50-081482

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

Nestûrîlik, İsa Mesih’te biri ilahi biri de insani olan iki hipostazın bir arada olduğunu savunan Mesihsel doktrindir. Kısaca, Nestûrîlik veya Nestoryanizm, ‘diofisizm’in radikal bir formudur. Bu tez adını savunucularından biri olan Konstantinopolis patriği (428-431) Nestorius’tan alır. Öğretisi Efes Konsili tarafından sapkın ilan edilir ve reddedilir. Diofisitizm ve Monofizim, Kalkedon konsili tarafından reddedilmiştir.

Monofizitizm Hristiyanlıkta İsa'nın ilahi ve beşeri olmak üzere iki farklı doğasının olduğunu ancak ilahi olan doğanın, beşeri olan doğadan daha üstün olduğu için, onu dönüştürüp absorbe etmiş olması inancıdır. Buna göre İsa'da sadece tanrısal doğa kalmıştır ve İsa insani özelliklerini yitirmiştir.

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

Kalkedon Konsili veya Kadıköy Konsili, 451 yılında 8 Ekim'de başlayıp 1 Kasım'da sonlanmış ekümenik konsildir. Kalkedon bugün İstanbul şehri içerisinde kalan Kadıköy ilçesinin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Pulcheria</span>

Aelia Pulcheria Doğu Roma imparatoru Arcadius ve Aelia Eudoksia'nın ikinci kızıydı. Büyük kız kardeşi Flaccilla, 397 yılında doğduğu ama erken yaşta öldüğü varsayılmaktadır. 400 yılında doğan Arcadia, 401 yılında doğan Marina ve II. Theodosius'un ablasıydı. Theodosius, 408 yılında, babaları Arcadius'un ölmesiyle, çocuk yaşta başa geçtiğinde Pulcheria iktidarı büyük ölçüde kendi elinde toplamıştı. 4 Temmuz 414 tarihinde 15 yaşındaki Pulcheria kendisine, 13 yaşındaki imparator kardeşini ekarte ederek, Doğu Roma İmparatoriçesi sıfatını vermiştir. Tarihçi Sozomen'in Dini Tarih adlı eserinde yazdığı üzere, evlenmek zorunda kalmamak için, Pulcheria, bekâret yemini etti ve Alan Aspar gibi Germen subayların desteğini topladı. 416 yılına gelindiğinde Theodosius kendi başına hükümdarlık edebilecek duruma gelmişti ancak 414 yılında kendini prenses ilan ettiren Pulcheria, Theodosius'un üzerinde etkili olmaya devam etti. O yıl Theodosius'u devlet hizmetindeki tüm paganları görevlerinden uzaklaştırmaya ikna etti. Dindar bir Hristiyandı ve onun etkisiyle Theodosius ve eski bir pagan olan karısı Aelia Eudocia da dindar birer Hristiyan oldular. 421 yılında Pulcheria'nın etkisiyle Theodosius Hristiyanlara zulmettikleri gerekçesiyle Perslere savaş açtı. Ariusçuluğa karşı değildi. Başlangıçta Theodosius Başpiskopos Nestorius'u destekliyordu ancak Pulcheria İskenderiyeli Kirillos'un yardımıyla Theodosius'u Ortodoksluğa dönmeye ikna etti. Nestorius 435'te sürgüne gönderildi. Pulcheria ayrıca kardeşini Yahudileri de sürgüne göndermeye ve Konstantinopolis'teki sinagogları yıktırmaya ikna etti.

Birinci Efes Konsülü, 431 yılında Efes Meryem Ana kilisesinde, İstanbul Patriği Nestorius'un tartışmalı öğretileri yüzünden toplanmıştır. İskenderiye Patriği Cyril, Nestorius'u sapkınla suçlayarak Papa I. Celestine'e başvurmuştur. Papa da aynı fikirde olup, Cyril'e Nestorius'un fikrini değiştirmesi için çalışmasını yoksa aforoz edileceğini bildirmesi için yetki vermiştir. Çağrı gelmeden önce, Nestorius İmparator II. Theodosius'u kendisinin karşı görüşlerini tartışabileceği genel bir konsil toplaması için ikna etmiştir. Konsil'de yaklaşık 250 piskopos bulunmuştur. Konferans, karşılıklı meydan okuma ve birbirini suçlama atmosferinde geçmiştir. Doğu ve Batı Ortodoksları, Roma Katolikleri ile birçok diğer batı hristiyanlarının 3. ekümenik konsülü olarak kabul edilir. Diğer taraftan, Efes, Doğu Kilisesi tarafından reddedilmiştir.

İskenderiyeli Athanasios, 4. yüzyılda yaşamış önemli ilahiyatçı, İskenderiye Piskoposu, Kilise Babası ve azizdir. Ortodoks Hristiyanlığın oluşumunda önemli katkıları olduğu için "ortodoksluğun babası" olarak da adlandırılır. Hristiyan teolojisi üzerinde önemli bir etki bırakmış ve Hristiyan doktrininin şekillenmesinde katkı sağlamıştır. Kıpti Kilisesi tarafından İskenderiye'nin 20. Papası kabul edilmektedir.

İskenderiyeli Cyril/Kiril Kilise Babası, polemikçi, İskenderiye’nin 412’den 444’e değin patriği. Roma İmparatorluğu'nun İskenderiye'de gücü ve etkisinin en yüksek olduğu zamanda göreve gelmiştir. Konstantinopolis Patriği Nestorius'un aforoz edildiği 431 yılında toplanan Birinci Efes Konsili'nin merkezinde rol almıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Celestinus</span>

Papa Aziz I. Celestinus (d.??, Roma, Batı Roma İmparatorluğu - ö. Roma, Batı Roma İmparatorluğu. 10 Eylül 422 ile 26 Temmuz 432 döneminde papalık yapmıştır. Liber Pontificalis'e göre, papalığı 3 Kasım'da başlamıştır. Fakat, Tillemont, tarihi 10 Eylül olarak gösterir.

Oryantal Ortodoksluk Birinci İznik Konsili, Birinci Konstantinopolis Konsili ve Birinci Efes Konsili'nden oluşan ilk üç ekümenik konsili tanıyan Ortodoks Doğu Hristiyan inancı. Dünya çapında yaklaşık 84 milyon inananı vardır.

Ankyralı Aziz Theodotos, Ankyra'nın 5. yüzyılda yaşamış episkoposu.

Teslisçi Hristiyan ilâhiyatında enkarnasyon ya da hulûl, ezelî ilâhî kelime (logos), üçlü birliğin ikinci kişisi, Baba Tanrı'nın oğlu ve Oğul Tanrı olan İsa'nın, Meryem Ana'nın rahminde insan bedenine bürünmüş olduğu ve insan tabiatı edindiği inancıdır. Meryem'in rahminde bedene büründüğü için Meryem'e Theotokos denmektedir. Teslisçilerin enkarnasyon inancında, İsa Mesih'in tamamen insan ve tamamen tanrı olup bu iki tabiatının hipostatik birlik içinde olduğu kabul edilir. Kadıköy Konsili'ne tabi olan kiliselerin tanımladığı şekliyle enkarnasyonda, Oğul'un ilahi tabiatı, insan tabiatı ile birleşmiş fakat hiç karışmamıştır. Bir ilahi kişilikte İsa Mesih, hem tamamen Tanrı, hem de tamamen insandır. Bu inanca alternatif akideler, Ebiyonitler ve İbrani Kutsal Kitabı'nda olduğu gibi tarih boyunca Hristiyanlıkta zuhur etmiş olmakla birlikte hiçbirisi ana akım Hristiyanlığın enkarnasyon inancını değiştirmemiştir. Günümüzde Tekçilik olarak bilinen alternatif bir akide Pentekostal gruplar arasında yaygındır.

Edessalı İbas 435 ve 457 yılları arasında kesintilerle Edessa şehrinin piskoposluğunu üstlenmiş din adamı. Sonraları Edessa Okulu'nun yöneticiliğini de üstlenmiştir.

Ortodoks Hristiyanlık, Doğu Ortodoks Kilisesi ve Oryantal Ortodoksluk için kullanılan ortak adlandırma. Hristiyanlığın bu iki mezhebi de antik Hristiyan Kilisesi'nin inancı, doktrini ve uygulamalarına olan bozulmaz bağı vurgulamak için ortodoks kavramını kullanır. Bu iki mezhebin üyeleri kendilerine sadece "Ortodoks Hristiyan" dese de "Doğu" ve "Oryantal" sıfatları bu grupların dışındakiler tarafından bu iki grubu ayırmak için kullanılır. Bu iki grup 451 yılındaki Kalkedon Konsili'nin ortodoksisi hakkında görüş ayrılığı yaşamışlardır ve hala aralarında bir komünyon yoktur; ancak hala birçok aynı doktrine, benzer kilise yapılanmasına ve benzer ibadetlere sahiptirler. İki inancın birleşmesi için yakın zamanda birçok görüşme yapılmış, birçok konuda uzlaşı sağlanmışsa da resmi bir birlik için henüz somut adımlar atılmamıştır.

Antakyalı İoannis, Antakya patriği (429-441) ve Nestorian İhtilafı sırasında bir grup ılımlı Doğu piskoposuna liderlik etmiştir. Arada sırada Antakyalı İoannis olarak adlandırılan İoannis Hrisostomos ile bazen karıştırılır.

Konstantinopolis Kilisesi, ilk Hristiyan kiliselerinden ve Pentarşi'nin sözde "Bizans" bileşenlerinden biriydi. 7. yüzyıldan kalma efsaneye göre, Konstantinopolis'in ilk piskoposu MS 38 civarında havari Andreas tarafından kutsandı.

Müjde Bayramı, Hristiyanlıkta muhtelif ritüellerle kutlanan dini bir gündür.

Kalkedon Amentüsü, MS 451'de Kalkedon Konsili'nde kabul edilen Mesih'in doğasının beyanıdır. Kalkedon, Küçük Asya'da bulunan Erken Hristiyanlık merkeziydi. Konsil, Katolik, Doğu Ortodoks, Lutheran, Anglikan ve Reform kiliselerini içeren Kalkedon kiliseleri tarafından kabul edilen ekümenik konseylerin dördüncüsüdür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.