İçeriğe atla

Nesos

Nesos (Gürcüce: ნესოსი), Lazika'da konumlanmış tarihi bir kaledir. Nesosi Kalesi, Lazika Savaşını anlatan Agathias'ın metinlerinde geçmektedir. Yapay bir adada konumlanmış olan Nesosi, Lazika Savaşı'nda Bizans birliklerinin ana kamplarından biriydi. 555'te Sasani komutanı Nahoragan, 60.000 kişilik ordusuyla Nesosi Kalesi'ne saldırmıştı. 556'da Bizans birlikleri, Rhodopolis'i ele geçirmek için Nesosi'den yola çıkmıştı.

Etimoloji

Nesos, Grekçede "ada" anlamına gelmektedir.

Konumu

Nesosi Kalesi, Tehuri'nin Rioni Nehri'ne karıştığı yerde konumlanmış Telafis Kalesi'ne 25-27 kilometre uzaklıktadır. Tarihçi Simon Kauhçişvili'ye göre, Nesosi Kalesi Abaşa ve Tehuri Nehirlerinin birleştiği noktada, günümüz İsula köyü yakınlarında konumlanmıştı. Bununla beraber bölgede herhangi bir kale kalıntısı bulunamamıştır. Nesosi kara yoluyla erişilemeyen bir ada olduğu için stratejik olarak önemliydi. Günümüzde Nesosi'nin olduğu iddia edilen bölgede yerleşim yoktur. Çevre köylüler bölgeyi Kodore olarak adlandırmaktadır.

Kaynakça

  • უჩანეიშვილი დ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 396.
  • უჩანეიშვილი დ., ნესოსის ადგილმდებარეობის შესახებ «საქ. სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე», 1967, ტ. 75, № 3;
  • ყაუხჩიშვილი, ს. (1936). ბიზანტიელი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ, ტომი III. ტფილისი: ტფილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 316-317.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lazika</span>

Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Guria</span>

Guria, Gürcistan’ın Karadeniz kıyısında, tarihsel ve coğrafi bölgesidir. Bugün ülkenin yönetsel bölgelerinden (mhare) biri olan Guria’nın merkezi kenti Ozurgeti’dir.

<span class="mw-page-title-main">Justinus (525 doğumlu general)</span> Bizanslı aristokrat ve general

Flavius Mar. Petrus Theodorus Valentinus Rusticius Boraides Germanus Iustinus ya da kısaca Justinus, Bizanslı bir general ve aristokrattır. Jüstinyen Hanedanı'nın üyesi ve Bizans İmparatoru I. Justinianus'un yeğenidir. 540 yılında son Roma konsüllerinden biri olarak atanan Justinus, Lazika ve Balkanlardaki savaşlarda üst düzey komutan olarak görev yaptı. Bizans'ın Slav ve Sasanilere karşı giriştiği mücadelelerin yanı sıra, Avarlarla yapılan ilk temasları yönetti. İmparator I. Justinianus öldüğünde tahta aday olan Justinus, kuzeni II. Justinus tarafından saf dışı bırakıldı ve sürüldüğü Mısır'da düzenlenen suikast sonucu öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Kol Kalesi</span> Posofda bir kale

Kol Kalesi bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yalnızçam Dağları'nın zirvesinde, Kolköy köyünde bulunan Orta Çağ Gürcü kalesidir. Kveli Kalesi (Kvelistsihe) veya Kuveli Kalesi (Kuelistsihe) olarak da bilinir. Türkçe "Kol" adı "Kveli" ya da "Kueli"den gelir. İlk kez 10. yüzyılın başlarındaki Gürcü kaynaklarında ortaya çıkan Kol Kalesi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar Samtshe eyaletinin temel tahkimatıydı.

<span class="mw-page-title-main">Lazika Savaşı</span> Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında yapılmış mücadele

Lazika Savaşı, aynı zamanda Kolhi Savaşı ya da Gürcü tarih yazımında, Egrisi'nin Büyük Savaşı olarak bilinir, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında Lazika'nın antik Gürcistan bölgesinin kontrolü için yapılan mücadeledir. Lazika Savaşı, 541'den 562'ye kadar yirmi yıl boyunca, değişen başarılarla sürdü ve savaşın sona ermesi karşılığında yıllık bir haraç elde eden Persler için bir zaferle sona erdi. Lazika Savaşı, Prokopius ve Agathias'ın eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nokalakevi</span>

Nokalakevi ya da bilenen diğer adıyla Arhaiopolis ve Tsihegoci, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinin Senaki belediyesinde yer alan bir arkeolojik sit alanıdır. Lazika krallığının başkenti olan Nokalakevi, Kolhis kralı Kuci'nin saltanatı döneminde inşa edilmiştir.

II. Gubaz, yaklaşık 541 yılından suikasta uğradığı 555 yılına kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. İlk başta Bizans İmparatorluğu'nun vasalı olarak tahta çıktı ancak Bizans makamlarının ağır uygulamaları sonucunda Bizans'ın başlıca rakibi Sasani İmparatorluğu'ndan yardım almaya çalıştı. Lazika Savaşı'nın liderlerinden biriydi. 541'de Sasani ordusunun yardımı ile Bizanslılar, Lazika'dan gönderildi; ancak Sasaniler ülkeyi işgal etti. Bunun üzerine 548'de Bizans'tan yardım isteyen Gubaz, sonraki birkaç yıl boyunca Bizans'ın müttefiki olarak kaldı. İki imparatorluk Lazika'nın kontrolü için savaşırken, Petra Kalesi mücadelenin odak noktası olmuştu. Sonunda Gubaz, savaştan bir sonuç alınamaması üzerine Bizans generalleriyle kavga etti ve sonrasında generaller tarafından öldürüldü.

Driller antik bir Kolhis halkıdır. Karadeniz'in güneydoğu kıyılarında dağlık bölgelerde yaşarlardı. Driller, Trabzon'un iç kesimlerinde Trabzonlularla kronik olarak savaş halindeydi. Antik Yunan asker ve tarihçi Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde belirttiğine göre, MÖ 401'de Drillerin toprakları paralı Yunan askerleri tarafından işgal edilmiştir. Ksenofon, bu halkın dağlık ve erişilmez topraklarda yaşadığını ve en çok Pontik halklara karşı savaştığını belirtir. Ayrıca, kalelerinin çok iyi güçlendirildiğini ve deneyimli Yunan askerlerinin bile ele geçiremediğini ifade etmiştir.

Lazika Savaşı savaşının bir parçası olan Telephis-Ollaria Muharebesi, 553 yılında Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Agara Manastırı</span> Ortodoks Manastır Kompleksi

Agara Manastırı, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesi'nde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Uraveli köyünün yanında konumlanmıştır.

Losorion veya Lysiris, Doğu Karadeniz sahillerindeki Lazika bölgesinde konumlanmış bir Bizans (Roma) tahkimatıydı. Günümüzde Batı Gürcistan'daki Batum şehrinde konumlanmıştır. 6. yüzyılda, Bizans imparatoru I. Justinianus tarafından inşa ettirilmiş olan tahkimat, stratejik konumundan dolayı Bizans ve Sasaniler arasında gerçekleşen Lazika Savaşı'nın (541–562) savaş bölgelerinden biri olmuştur. Tahkimat, "Batum'daki Orta Çağ Kalesi" olarak tanımlanmıştır, Tamaris Tsikhe veya Kraliçe Tamar'ın Kalesi olarak da bilinmektedir.

“Lazika bizimdir, aynı zamanda Petralıların şehridir. Kimliğini ve unvanını bizden alan şehir (Petra), diyanetimizin ismini kullanarak "Justiniana" adını almıştır. Lazika'da, Arhaiopolis ve Rhodopolis'te bulunan çok büyük ve antik kalelerinin kalıntıları vardır. Lazika'da ayrıca, Farslardan aldığımız Skandis ve Sarapanis kaleleri, Mourisius (Moçiris), Lysiris (Losorion) ve Lazlarla beraber yaptığımız diğer kaleler de bulunmaktadır.”

Lazika Savaşının bir parçası olan Onoguris Kuşatması, Bizans ve Sasani kuvvetlerinin arasında, MS 554 veya 555 yılında gerçekleşti.

Muhurisi veya Samokalako, Batı Gürcistan'da yer alan tarihi bir yerleşim ve Lazika Krallığı'nın merkez bölgesidir. Stratejik bir yerde konumlanmış olan Muhurisi, nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu ekonomisi gelişmiş bir bölgeydi. Dağlık yerleşimleri birbirine bağlayan yollar başta olmak üzere, Lazika Krallığı'nın ana ticaret yolları bu bölgeden geçmekteydi. Bu yüzden, Muhurisi'yi yönetenler aynı zamanda Svaneti, Raça ve Leçhumi bölgelerinin kontrolünü de sağlamış oluyordu.

Misimian İsyanı, 555 yılında Misimianların Bizans egemenliğine karşı çıkardığı isyandır.

Rioni Muharebesi, Bizans ve Sasani birliklerinin çatıştığı Lazika Savaşı'ndaki 550 tarihli bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Ukimerioni Kalesi</span>

Ukimerioni, Batı Gürcistan'da tarihi bir kaledir, Lazika Krallığı'nın önemli bir savunma yapısıydı. Tarihsel kayıtlarda ilk kez 6. yüzyılda rastlanmaktadır. Muhurisi'yi Leçhumi ve Svaneti'ye bağlayan Tshenistskali Vadisi boyunca uzanan karayolu üzerinde bulunduğuna dair bir görüş bulunuyor. Diğer görüşlere göre Ukimerioni, Kutaisi'deki tepede bulunan eski bir kaledir. Ukimerioni, VI. yüzyılda Bizans-Sasani Savaşı sırasında özel bir öneme sahipti; Bizans tarihçisi Prokopius'a göre, Ukimerioni ve Kutaisi kalelerinin sahibi Lazika'nın doğusu, Leçhumi ve Svaneti üzerinde sıkı bir kontrole sahipti.

Abazg İsyanı 550 yılında Bizans hegemonyasına karşı Abazgia'da gerçekleşen ayaklanmadır.

<span class="mw-page-title-main">Telepis Kalesi</span>

Telepis Kalesi Gürcistan'da bulunan 6. yüzyıl dönemine ait bir kaledir. Kale, İmereti'nin Samtredi Belediyesi'nin Tolebi köyünde bulunmaktadır.

Trakei Kalesi Batı Gürcistan, Abhazya bölgesinde Abazgia ve Apsileti sınırında, tahminen daha sonraki Anakopya bulunan tarihi bir kaledir. Kalıntıları korunmuştur. Tarihi kaynaklarda ilk defa 6. yüzyılda bahsedilmektedir. Ele geçirilemez bir kale olarak kabul edilmekteydi. Apsileti ve Lazika'nın geri kalanını Abazgia'ya bağlayan tek kara yolu sahil boyunca buradan geçmekteydi. 550 yılında, Trakei Kalesi'de Bizans ordusu ile Abazg ayaklanmacılar arasında bir savaş gerçekleşti. Trakei'nin eski Gagra Kalesi ile aynı olduğuna dair bir görüş bulunmaktadır.

Tordovat Kalesi veya Kalecik Kalesi, Rize'nin Pazar ilçesinde bulunan bir kaleydi.