Nesib Bey Yusufbeyli

Nesib Bey Yusufbeyli

2. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı
Görev süresi 14 Mart 1919 - 22 Aralık 1919
Yerine geldiği	Fetali Han Hoyski
Yerine gelen	Memmedhasan Hacınski
1. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Maarif ve Dini İtikat Bakanı
Görev süresi 26 Aralık 1918 - 14 Mart 1919
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu.
Yerine gelen	Reşit Han Kaplanov
1. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Halk Maarifi Bakanı
Görev süresi 6 Ekim 1918 - 7 Aralık 1918
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu.
Yerine gelen	Makam feshedildi.
1. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Halk Maarifi ve Dini İtikat Bakanı
Görev süresi 17 Haziran 1918 - 6 Ekim 1918
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu.
Yerine gelen	Makam feshedildi.
1. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Maliye ve Halk Maarifi Bakanı
Görev süresi 28 Mayıs 1918 - 17 Haziran 1918
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu.
Yerine gelen	Makam feshedildi.
Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti Eğitim Bakanı
Görev süresi 22 Nisan 1918 - 26 Mayıs 1918
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu.
Yerine gelen	Makam feshedildi.
Türk Ademi-Merkeziyyet Fırkası Genel Başkanı
Görev süresi 1911-1917
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu.
Yerine gelen	Makam feshedildi.
Kişisel bilgiler
Doğum	1881 Gence, Azerbaycan
Ölüm	31 Mayıs 1920 Kürdemir, Göyçay Kazası
Çocuk(lar)	Niyazi Yusufbeyli Zühre Yusufbeyli

Nesib Bey Yusufbeyli, Azeri devlet adamı, gazeteci.

Hayatı

Nesib Bey Yusufbeyli 1881 yılında Gence'de doğdu. 1902 yılında Odessa Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi ama okulu bitiremedi. Çarlık yönetimimin, öğrencilerin başlatmak istediği yenilik hareketlerinden korkarak üniversiteyi geçici olarak kapatmasından sonra Nasib Bey, Kırım'daki Bahçesaray kentine gitti ve burada İsmail Gaspıralı'nın çıkardığı Tercüman Gazetesi'nde makaller yazmaya başladı. Ayrıca burada kendisi başrollerde oynayarak Azerbaycan dramaturglarının eserlerini sahneledi.

1908 yılında İstanbul'a giderek yayıncılık yaptı ve Türk Derneği cemiyetinin kuruluşunda emek harcadı. Kısa zaman sonra Şefika Sultan ile evlenerek bir süre İstanbul'da kaldı. 1909 yılında Gence'ye giderek şehir belediyesinde çalıştı. 1911 yılında Molla Nasreddin Dergisine ve gazetelere makaller gönderdi. Bazı cemiyetlerin faaliyetlerinin yakından takip etti. O sıralar Mehmed Emin Resulzade ile tanıştı ve ulusal anlamda siyasete adım attı.

1917 yılında Nesib Bey Yusifbeyli yakınları ile Gance'de Milli Federalistlerin Türk Partisi'ni kurdu. Yeni kurulan partinin esas talebi Rusya topraklarının milli muhtariyetler esasına göre teşkiliydi. 1917 yılının temmuzunda bu parti Mehmed Emin Resulzade önderliğide Müslüman Demokratik Müsavat Partisi ile birleşerek Müsavat Partisi (Eşitlik Partisi) adıyla anılmaya başladı. Yeni partinin programlarında milliyetçi-federalistlerin esas talebi olan, Rusya'nın milli muhtariyetler esasında kurulması fikri savunuluyordu.

Mehmed Emin Resulzade, Müsavat Partisi'nin genelbaşkanı seçildikten sonra Gence'de partinin temsilcisi Nesib Bey Yusufbeyli oldu. 1917 yılında Rusya'da bolşevikler yönetime geldikten sonra partinin iç tüzüğünde değişiklik yapılarak Azerbaycan'ın tam bağımsızlığı talep edilmeye başlandı.

Nesib Bey Yusufbeyli Güney Kafkasya Parlamentosu'nun bir organı olan Güney Kafkasya Federatif Yönetimi'nde Millî Eğitim Bakanlığı yaptı. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde ilk kabinede Maliye Bakanı olarak görev yaptı. Daha sonraki kabinelerde Millî Eğitim Bakanlığı, Hükûmet Başkanlığı, İç İşleri Bakanlığı görevlerini yürüttü. 1920 yılında Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgalinden ve komünist rejimin kuruluşundan sonra, Nesib Bey kendisine karşı olan takiplerden kurtulmak amacı ile Bakü'yü terk etti ancak 31 Mayıs 1920'de yolda katledildi.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Nesib Bey Yusufbeyli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Azerbaycan başbakanları
Azerbaycan DC	Fetali Han Hoyski Nesib Bey Yusufbeyli
Azerbaycan SSC	Neriman Nerimanov Gazanfer Musabeyov Dadaş Bünyadzade Mir Cafer Bağırov Hüseyin Rahmanov Teymur Guliyev Mir Cafer Bağırov Teymur Guliyev Sadık Rahimov Veli Ahundov Memmed İskenderov Enver Alihanov Ali İbrahimov Hasan Seyidov Ayaz Mutallibov
Azerbaycan Cumhuriyeti	Hasan Hasanov Feyruz Mustafayev Rahim Hüseynov Ali Mesimli Penah Hüseyin Suret Hüseynov Fuad Guliyev Artur Rasizade İlham Aliyev Artur Rasizade Nevruz Memmedov Ali Esedov

İlgili Araştırma Makaleleri

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km² olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

Mehmed Emin Resulzâde, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucusu.

Kemal Aygün, Türk bürokrattır.

Müsavat Partisi, Azerbaycan'ın en eski siyasi partisidir. İlk defa 1911 yılında kuruldu. 1920 yılında Azerbaycan SSC Yönetimi tarafından yasaklandı. Azerbaycan'ın tekrar bağımsızlığını kazanmasından sonra 1992 yılında yeniden kuruldu. 2023 yılı itibarıyla ne yerel, ne genel yönetimde, ne de hükûmette temsil edilmektedir. Parti Yeni Azerbaycan Partisi iktidarına muhaliftir.

Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti (TDFC), Transkafkasya Federasyonu veya Kafkasardı Federatif Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun çöküşü sonucunda, 1918'in Ocak ayından itibaren başlayan hazırlıkların ardından 22 Nisanda bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan topraklarında oluşturulmuş federatif devlettir. 26 Mayıs 1918 tarihinde Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nın ve 28 Mayıs 1918 tarihinde Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi ile TDFC'nin varlığı sona ermiştir.

Azerbaycan Millî Şûrası, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk delegeli yasama organıdır. İlk olarak 27 Mayıs 1918 ve 17 Haziran 1918 tarihleri arasında, daha sonra 16 Kasım 1918 ve 3 Aralık 1918 tarihleri arasında etkin olmuş bu kurumun sonraki varisi, ülkede genel seçim yoluyla oluşturulan Azerbaycan Parlamentosu olmuştur.

Himmet Partisi, Himmet Sosyal-Demokrat Müslüman Teşkilatı veya kısaca Himmet, Azerbaycan'ın ve tüm İslam Dünyasının ilk sosyal demokrat nitelikteki siyasi partisi. Sol kanadı 1920 yılında Bakü'deki komünist Adalet Fırkasıyla birleşerek, Azerbaycan Komünist Partisi'ni kurdu. Himmet Gazetesi adında yayın organları vardı.

Memmedhasan Caferkulu oğlu Hacınski Azerice: Məmmədhəsən Cəfərqulu oğlu Hacınski; 1875-1931, Azerbaycanlı mimar, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nde (ADC) içişleri, dışişleri ve maliye bakanlığı görevlerinde bulunmuş politikacı. Ayrıca ADC'nin son başbakanı.

Transkafkasya Seymi veya Mâverâ-yı Kafkas Seymi, Ekim Devriminden sonra Güney Kafkasya'da var olan ve Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin yüce yasama organı.

Şefika Gaspıralı, 20. yüzyıl başlarındaki Rusya'da Türk kadın kültürel ve siyasi uyanışın önderlerinden olan düşünür, yayıncı, eğitimci, politikacı ve reformcu İsmail Gaspıralı'nın kızı ve en önemli yardımcısı olup, Rusya'daki Türk Kadın Hareketi'nin öncülerinden, ilk kadın dergisi Alem-i Nisvan'ın baş editörü ve yayıncısıdır. Kırım Türk Cumhuriyeti'nde Kurultay (Parlamento) Başkanlık divanı üyesi ve iki dönem milletvekili olmuştur. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanlarından Nesib Bey Yusufbeyli'nin eşidir. Anaokulu eğitmenliği de yapmıştır.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

Azerbaycan Milli Komitesi, Azerbaycanlı siyasi göçmenler tarafından Berlin'de oluşturulan bir organizasyondu. 1941'in sonlarında kurulan komitenin ana hedefi, Nazi Almanyası'nın bağımsız bir Azerbaycan'ı tanımasını sağlamak ve Almanya'nın Kafkasya'yı bir bütün olarak ilhakını durdurmaktı. Bu dönemde Alman kuvvetleri, Sovyetler Birliği'ne karşı Barbarossa Harekâtı'nda büyük bir başarı elde etti, bu nedenle devlet yetkilileri, Wehrmacht'ın ek bir yerel yardıma ihtiyaç duymadan savaşı kazanabileceğine ikna oldu. Nazi Alman hükûmetiyle bağ kuramayan komite Ağustos 1943'te dağıtıldı.

Bizim Azerbaycan İttifakı, kısaca Bizim Azerbaycan 29 Mart 2003 tarihinde 2003 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi 29 siyasi partinin ve 67 sivil toplum kuruluşunun katılımıyla oluşturulan siyasi ittifak. İttifak ilk önce seçim ittifakı olarak oluşturulsa da, siyasi partiler ittifakına dönüşmüştür. İttifakın ortak cumhurbaşkanı adayı İsa Gamber olarak belirlendi. Seçimlere kadar çokça miting düzenleyen ittifak seçimlerde en güçlü rakip olarak görülüyordu

Azatlık İttifakı, kısaca Azatlık 2005 tarihinde 2005 Azerbaycan genel seçimleri öncesi Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi ve Müsavat Partisi tarafından kurulan seçim ittifakı. Önceleri "Üçlük" ve "Uğur" adlanmıştır. İttifak turuncu devrimlerden etkilenerek rengini turuncu olarak belirledi. Dışarıdan Azerbaycan Halk Partisi tarafından desteklendi, AHP genel başkanı Penah Hüseyn istifa ederek bağımsız siyasetçi olarak İttifaka katıldı. İttifaktan Merkezi Seçim Komisyonu tarafından açıklanan resmi sonuçlarca 7, Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanan resmi sonuçlarca ise 5 milletvekili seçildi. Müsavat Partisinin seçimleri boykot etmemesi üzerine Azatlık İttifakının feshi söz konusu olsa da 17 Şubat 2006 tarihinde Azatlık İttifakı yeniden AHCP, ADP, VİP ve ALP tarafından siyasi ittifak olarak kuruldu. 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde AHCP'nin ittifak dışında olan Müsavat'la yeni ittifak kurması sebebiyle Azatlık İttifakı feshedildi.

Halil Bey Hasmemmedov, Azerbaycanlı siyasetçi ve diplomat. Rusya İmparatorluğu İkinci ve Üçüncü Devlet Duması uyesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti İçişleri Bakanı ve Adalet Bakanı ve Azerbaycan'ın son Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi olarak görev yaptı.

Aslan Bey Safikürdski Ağalar Bey oğlu, bilinen adıyla Aslan Bey Safikürdlü Azerbaycanlı devlet adamı. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Çalışma ve Adalet Bakanı ve Posta Hizmetleri ve Telgraf Bakanı olarak Azerbaycan Millî Meclisi ve daha sonra Azerbaycan Parlamentosu üyeliği yaptı.

Gizli Müsavat, 1920–1926 yıllarında Azerbaycan'ın Sovyet Rusya tarafından işgaline ve ülkenin SSCB'ye dahil edilmesine karşı savaşan örgüt. Müsavat partisinin kuruluşundan ve iktidara gelmesinden sonraki üçüncü tarihi aşaması.

Yusif Bey İbrahimli - Azerbaycanlı siyasetçi, Müsavat partisi merkez komitesi sekreteri.

Korgeneral Sir William Montgomerie Thomson (1877–1963) 1918'de Bakü'nün askeri valiliğini yapmış olan Britanya Ordusu'ndaki kıdemli bir memurdu.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.