İçeriğe atla

Nesâ Muharebesi

Nesâ Muharebesi
Tarih29 Haziran 1035
Bölge
Nesâ, Horasan (bölge)
Sebep Gazneli Sultanının Selçukluların toprak isteklerini reddetmesi
Sonuç Selçuklu zaferi
Taraflar
Gazneli İmparatorluğuSelçuklu Hanedanı
Komutanlar ve liderler
Hâcib Beg-toğdı Çağrı Bey
Tuğrul bey
Güçler
17.000 10.000 Süvari

Nesâ Muharebesi,1035 yılında Selçukluların Gazneli Devleti'ne karşı kazandığı ilk zaferdir.

Selçuklular Mayıs 1035'te Harezm bölgesinden Ceyhun'u geçerek Horasan bölgesine gelmişlerdir, yol boyunca önceden bu bölgeye göç eden Türkmen grupları da katılmıştır. Bölgeye geldikten sonra Musa, Tuğrul ve Çağrı Bey Gazneli Hükümdarı Sultan Mesud'a bir mektup göndererek, askeri hizmet karşılığında Nesâ ve Feraver bölgelerinin kendilerine verilmesini istiyorlardı. Sultan Mesud bu teklifi reddetmiş ve vezirinin beklenilmesi tavsiyesini de dinlemeyerek Beg-toğdı komutasında bir orduyu Selçuklulara gönderdi. Gazneli ordusu savaşın başında üstünlüğü ele geçirse de Selçukluların ani baskınıyla büyük bir bozguna uğramışlar ve Nişabur bölgesine kaçmışlardır. Selçuklular ilk defa büyük bir devlete karşı kazandıkları bu zaferden sonra barış yolunu seçerek Sultan Mesud'a elçiler göndermişlerdir. Bu görüşmeler sonucunda Sultan Mesud Çağrı Bey'e Dihistan'ı, Musa Yabgu'ya Ferave'yi ve Tuğrul Bey'e Nesâ'yı vermiştir. Selçuklular bu savaşla birlikte önemli bir siyasi zafer kazanmış ve ileride kuracakları devletin temelleri atılmıştır.[1][2][3][4]

Kaynakça

  1. ^ Prof. Dr. Osman Turan (1965). Selçuklular Tarihi Ve Türk–İslam Medeniyeti. Ötüken Neşriyat Yayınları. s. 94-96. ISBN 9789754374704. 
  2. ^ Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 36. Cilt. Türkiye Diyanet Vakfı. 2009. s. 367. 
  3. ^ Prof. Dr. Erdoğan Merçil (2006). Büyük Selçuklu Devleti. Bilge Kültür Sanat. s. 21. ISBN 9786059241700. 
  4. ^ Mehmet Altay Köymen (1989). Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. 1. Cilt "Kuruluş Devri". Türk Tarih Kurumu. ss. 199-201. ISBN 9789751601162. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dandanakan Muharebesi</span> Selçuklu ve Gazneli devletleri arasında 1040ta meydana gelen savaş

Dandanakan Muharebesi ya da Dandanakan Meydan Muharebesi (1040), Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile Gazneliler arasında gerçekleşen ve Selçuklular'ın galibiyeti ile sona eren bir savaştır. Muharebe neticesinde Gazneliler devleti yıkılış dönemine girmiş, Büyük Selçuklu İmparatorluğu resmen kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</span> Oğuz Türkleri tarafından kurulan, 1037–1157 yılları arasında hüküm sürmüş olan İran merkezli bir devlet

Büyük Selçuklu İmparatorluğu veya Selçuklu Devleti, Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk, Sünni Müslüman bir imparatorluk. Selçuklular Hindukuş Dağları'ndan Batı Anadolu'ya ve Orta Asya'dan Basra Körfezi'ne kadar uzanan geniş bir alanı kontrol ettiler. Aral Gölü yakınında güç kazandıktan sonra ilk olarak Horasan'ı ele geçiren Selçuklular, buradan İran içlerine doğru ilerledi ve ardından Anadolu'daki şehirleri kontrol altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">Gazneliler</span> Orta Asyada eski bir Türk devleti

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mesud</span> 4. Anadolu Selçuklu Sultanı

I. Rükneddin Mesud (1095-1156) en uzun süre hüküm sürmüş Anadolu Selçuklu Sultanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

Kutalmış, , Türk hükümdar. Babası Arslan Yabgu'dur. Selçuklu sultanı Tuğrul Bey'in amcaoğludur. Kendisi sonradan Tuğrul Bey'e isyan etmiştir. Oğlu Kutalmışoğlu Süleyman Şah Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul</span> Büyük Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Tuğrul Bey veya Toğrül, Tuğril, Toghrïl Beg, I. Tuğrul Tam adı: Rükneddîn Ebû Talîb Muhammed Tuğrul-Bey bin Mikail bin Selçuk) (Arapça: طغرل بك; Farsça: طغرل بیک) Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

Çağrı Bey tam adıyla Ebu Süleyman Davud Çağrı Bey bin Mikail, Oğuzlar'ın Kınık boyundan Selçuklu hükümdarı Selçuk Bey'in torunu, Mikail'in oğlu, Tuğrul Bey'in ağabeyi ve Alp Arslan'ın babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melikşah (Anadolu Selçuklu sultanı)</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı

Şahinşah veya Melikşah Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (1107-1116). Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan'ın büyük oğludur. Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı olan Melikşah ile karıştırılmamalıdır.

Arslan bin Selçuk, Selçuklu hanedanının atası olan Selçuk Bey'in Mikail Bey'den sonraki büyük oğludur. Türkiye Selçuklu Devleti'ni kuran Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın dedesidir.

Kâim Bi-Emrillah, yirmi altıncı Abbasi halifesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Mesud (Gazneli)</span>

I. Mesud, 1031-1041 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

II. Mesud, 1049 yılı içerisinde hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ferruhzad</span>

Ferruhzad, 1052-1059 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Kavurd Bey veya adına darp edilen sikkelerde adı Kara Arslan Bey veya tam adı Kara Arslan Ahmed Kavurd Bey. Selçuklu hanedanından Selçuk Bey'in büyük torunu, Çağrı Bey'in oğlu ve Alp Arslan'ın kardeşidir. Güney Fars'da Kirman meliki. Kirman'da 140 yıl hüküm sürecek olan Kirman Selçuklu Devleti kurucusu. Selçuklu Devleti tahtına çıkan yeğeni Melikşah'a karşı taht iddiası ile isyan etmesi ve bu isyanın bastırılması üzerine idam edilmiştir.

Altuncan Hatun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Tuğrul Bey'in eşi. Daha önce Yengi-kent ve Cend Oğuzları'nın yabgusu; Harezm'in valisi (1038-1041) ve daha sonra da Harezm-Şah (1041-1042) olan Şah Melik'in ilk eşi idi. Kocasının 1042'de Çağrı Bey tarafından öldürülmesinden sonra 1043'te Tuğrul Bey ile evlendi.

Şah Melik, Yengi-kent ve Cend Oğuzları Yabguluğu'nun başı; Harezmşahlar Devleti'nin valisi ve daha sonra da hükümdarı (1041-1042). 1042'de Çağrı Bey tarafından öldürüldü. Sonradan Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Tuğrul Bey'in eşi olacak olan Altuncan Hatun'un ilk kocası idi.

Beydoğdu, Beg Togdı, Beğ Togdı, Hâcib Beg Togdı, Gaznelilerin emrinde görev yapan köle Türk komutandı. Daha sonrasında gözden düşerek idam edilmiştir.