Neptün Çeşmesi (Bologna)

Neptün Çeşmesi (İtalyanca: Fontana di Nettuno), İtalya'nın Emilia-Romagna bölgesinde Bologna şehrinin merkezinde bulunan "Piazza Maggiore (Buyuk Meydan)"'a bağlı bulunan "Piazza Nettuno" meydanında bulunan 1667'de inşası tamamlanmış anıtsal bir fıskiyeli havuz ve onun ihtiva ettiği büyük bronzdan Neptün ve iki çift diğer dörder bronz heykellerden oluşur.

Çeşmenin esas yüksek bronz heykeli deniz ve suları kontrol edip hareketsiz hale getirmek için sol kolunu açıp uzatmış olan ve sağ kolunda Neptün simgesi olan üç başlı mızrak taşıyan, tanrısal pozda Grek ve Roma asıllı tanrı olan Neptün'ün heykelidir. Neptün heykelinin hemen altında her köşede, dört tane, ellerinde ağızlarından su akıtan balık tutan çocuk heykeli vardır. Bundan başka bu heykelin kaidesinin dört köşesinde bulunup destek sağlayan çeşmenin yapılma döneminde bilinen dünyanın dört büyük nehrini, (Ganj Nehri, Nil Nehri, Amazon Nehri ve Tuna Nehri'ni) alegorik olarak ifade eden nereid şekilde yarı insan yarı balik dört bronzdan heykel de bulunur. Ayrıca heykel kaidesinin dört cephesinde arma şekilde süslü bronz plaklar vardır.

Bu çeşme şehrin Papalık Devleti valisi olan Kardinal Charles Borromeo tarafından amcasının Papa IV. Pius olarak papa seçiminin anısına Bologna Kardinali olan Pierdonato Cesi desteği ile yaptırılmaya başlanmıştır. Çeşmenin tasarımını Palermo'lu mimar Tommaso Lauranti 1563'te hazırlamıştır. Bu tasarım günün mannerizm mimari stiline uygun olarak hazırlanmıştır. Bu çeşme yapılmak için tasarlanan mevki Antik Roma döneminde şehrin merkezi olan "Cardo" ve "Decumana" sokaklarının kesişme noktasında idi. O zaman bu noktada bulunan büyük bir binanın yıkılıp meydan şeklinde düzleştirilmesi gerekmişti.

Bu tasarımın ortasında bulunan bronzdan yapılmış büyük Neptün heykeli Floransa'da yaptırılmış olan Neptün Çeşmesi siparişini kaybetmiş olan Flaman asıllı heykeltraş Giambologna tarafından yapılmıştır. Neptün heykelinin ve diğer bronz heykelleri (4 elinde balik tutan çocuk ve 4 nereid tipte alegorik büyük nehir) ve arma plakları için bronz dökümü için heykeltraş yerel "Zanobio Portigiani" adlı bir metal döküm ustası tutmuştu. Bronz dokum St Petrenius Bazilikası girişinde yapılmış ve metali dökülen heykel parçaları Piazza Galvani alanında bir zemin kat odasında metal olarak birleştirilmiştir. Neptün heykeli, dört ellerinde balık tutan çocuk heykeli ve diğer dört alegorik bronz heykel 1564'te tamamlanmıştır. Havuzun tamamlanması ve heykellerin havuzda kurulması için çalışmalardan sonra Bologna Neptün Çeşmesi 1567'de açılmıştır.

Wikimedia Commons'ta Neptün Çeşmesi (Bologna) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Andrea Emiliani, Giovanna Perini, Giovanni Morigi (1999) Il restauro del Nettuno, la statua di Gregorio XIII e la sistemazione di Piazza Maggiore nel Cinquecento Minerva Edizioni (İtalyanca)