İçeriğe atla

Nepal'deki Yahudilerin tarihi

Nepal'deki Yahudilerin tarihinde kalıcı Yahudi cemaatinin sayısı çok az olup çoğunluğunu diplomatik yetkililer ve Chabad kadrosu oluşturmaktadır.

İsrail ile Nepal arasındaki diplomatik ilişkiler 1960'ta başladı.[1] Yahudi turistler arasında Nepal sıkça ziyaret edilen yerlerdendir. 1986'da, Katmandu'nun Thamel bölümünde, İsrail elçiliği İsrailli turistler için Pesah sofrası kurmayı gelenek haline getirdi.[2] 1999'da, Chabad bu geleneği devralıp yıllık geleneğin ana organizatörü oldu. 2006'da, Chabad'ın sunduğu yıllık Pesah sofrasına 1500 kişi katıldı. Nepal'deki Chabad'ın baş hahamı Chezky Lifshitz'dir. Kasım 2007'de Rabbi Lifshitz, Pokhara kentinde buraya gelen Yahudi turistlere yardımcı olmak amacıyla ikinci bir Chabad evini açtığını duyurdu.

Kaynakça

  1. ^ Tumbahangphey, Alok "Passover in the Hindu kingdom" Nepali Times 4/07/2006 http://www.nepalitimes.com/issue/293/Nation/11546 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Rabbi Levi Brackman "Nepal: 1,500 Israelis take part in Seder" 4/3/2006 YNet http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3239610,00.html 27 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İran Yahudileri</span>

İran Yahudileri, eskiden Pers İmparatorluğu ya da İran'da yaşamış veya hâlen İran'da yaşamakta olan Yahudiler'e denir.

Küba'daki Yahudilerin tarihi, Küba'da yaşayan Yahudi kökenli topluluk. Bazı Yahudi asıllı Kübalılar atalarını, İspanyol Engizisyonundan kaçan Marrano'lara kadar dayandırırlar. 20. yüzyılının başında Küba'ya önemli ölçüde bir Yahudi göçü gerçekleşti. Birçok Kübalı gibi ülkedeki Yahudilerin çoğu da Fidel Castro başa geçince Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı ve Güney Florida'da büyük bir cemaat oluşturdular. Modern Küba'da Yahudiler ve Lübnanlılar gibi Orta Doğu kökenli halklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti'ndeki Yahudilerin tarihi</span>

Hispanyola'ya yerleştiği bilinen ilk Yahudiler İspanya Yahudileriydi. Kristof Kolomb adayı 1492'de keşfettiği zaman yerleşmişlerdi. Yüzyıllar boyunca Yahudilere ev sahipliği yapan İspanya'da antisemitizm ve engizisyonlar başlayınca Yahudiler ülkeden kaçtı. Elhamra Kararnamesinin yürürlüğe girdiği gün Kolomb ve tayfası İspanya'dan yola çıktı. Mürettebatta en az beş Yahudi vardı; bunlar tercüman Luis de Torres, cerrah Marco, doktor Bernal, Alonzo de la Calle ve Gabriel Sanchez'di. Luis de Torres Hispanyola adasına ayak basan ilk kişiydi. Ardından ada Fransızlar ve İspanyollar arasında ikiye bölündü ve Yahudiler sonra da Dominik Cumhuriyeti olacak olan İspanyol tarafında kaldılar. Diğer ülkelerden de Sefaradlar gelmeye başladı. 19. yüzyılda Kurasao Yahudileri de Hispanyola'ya vardı fakat güçlü bir cemaat oluşturmadı. Çoğu Yahudi kimliklerini saklayıp geleneklerini icra etmedi. Bu Yahudilerin soyundan gelenler arasında Dominik Cumhurbaşkanı Francisco Henriquez y Carvajal ve oğlu Pedro Henriques Ureña da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan'daki Yahudilerin tarihi</span> Hindistanda bulunan dini bir azınlık

Hindistan Yahudileri Hindistan'da bulunan dini bir azınlıktır. Yahudiliğin, Hindistan'a giren ilk gayri-Dharma dinlerden olduğu tarihte kayıtlıdır. Antik çağlardaki cemaatler kültürel asimilasyona uğramıştır. Her Yahudi cemaati, Yehuda Krallığı ve Kayıp On Kabile gibi farklı kökenlerden geldiği için ülkedeki Yahudi sayısını kestirmek zordur. Toplam Yahudi nüfusunun yarısı Manipur ve Mizoram'da, çeyreği de Mumbai'de yaşamaktadır. Dünyadaki birçok ülkenin aksine Hintlerin kontrolündeki Hindistan'da antisemitizm olayları görülmemiştir. Bölgede görülen tek antisemitik olaylar, Portekiz'in Goa'yı işgal edip engizisyonları başlattığı dönemdir. Yahudiler Malabar kıyılarındaki Kodungallur'a yerleşip 1524'e kadar barış içinde ticaretle uğraştılar. Hem İngiliz hakimiyetinden önce hem de sonra Yahudiler Hint prensleri altında, hükûmette, orduda ve endüstride önemli mevkilere geldiler.

Kazakistan'da uzun geçmişi olan Kazak Yahudileri'nin nüfusu 12,000 ila 30,000 olup toplam nüfusun %1'inden azını oluşturur.

Kore'de hatırı sayılır büyüklükteki Yahudi cemaati Kore Savaşı dönemine denk gelir; bu dönemde, bölgedeki komünizmle baş eden ABD önderliğindeki savaşta Kore ordusunda yüzlerce Yahudi asker bulunmaktaydı. Yahudi din görevlisi olarak orduda yer alan Chaim Potok Kore'deki deniyimlerini The Book of Lights and I am the Clay isimli kitabında aktardı.

Moğolistan'daki Yahudilerin tarihi, 19.yy'ın sonlarına doğru Sibirya Yahudilerinin Moğollarla ticaret yapmasına kadar dayanır. Bunun sonucunda bazı Yahudi aileler Moğolistan'a yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">İgbo Yahudileri</span>

Nijerya'nın bazı İgboları atalarının Akdenizden gelen İsrailoğulları olduğuna inanır fakat bunu kanıtlayabilecek arkeolojik veya adli tıbbi bir buluntu yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Özbek Yahudileri iki ana cemaate bölünmüştür; bunlardan biri dindar ve gelenekçi olan Buhara Yahudileri diğeri ise daha yenilikçi olan Avrupa kökenli Aşkenaz Yahudileridir. Özbekistan'da 1989'da 94,900 Yahudi bulunmasına rağmen bu sayı 2007'de çoğu Taşkent'te olmak üzere 5000'den de az kalmıştır. Özbekistan'da 12 sinagog bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aden Yahudileri</span> Adendeki Yahudi topluluğu

Aden Yahudileri, Arap Yarımadası'nın güney ucunda, Hadramut'a sınırı olan Aden'de doğan veya Aden'de doğmuş kişilerin nesillerinden gelenlere denir. Aden, eskiden Birleşik Krallık'a ait bir liman şehriydi. Yahudilerin, burada ilk yerleşenlerden olmaları mümkündür. Bundan 500 yıldan uzun bir süre önce, Kudüs'e gelen Bartinuro'lu Rabbi Obadiah'ın yazdıklarına göre: "Eden topraklarından Yahudiler... Talmud ile pek tanışık değiller lakin sadece Rabbi Alfasi ve Rabbi Moşe ben Maymon ile [tanışıklar]". Aden Yahudilerinin hemen hemen hepsi Haziran 1947 ile Eylül 1967 arası ülkeyi terk etmişlerdir. Bugün çoğunluğu İsrail'de bir kısmı da başta Birleşik Krallık olmak üzere diğer yerlerde yaşamaktadır.

Laos'ta yerleşik Yahudi mevcudiyeti bulunmamaktadır, fakat komünist olan bu ülke yabancı turistlere kapılarını açmaya başladığından Chabad, Luang Prabang'da 2006 yılında kalıcı bir yer açma izni almıştır. Genç Rabbi Avraham Leitner, Yahudi ziyaretçilere yemek ve barınak sağlamaktadır. Toplamda, ülkede kalıcı olarak 4 Yahudi yaşamakta olup bu kişiler, ülkeyi ziyaret eden İsrailli turist ve diplomatlara hizmet sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Myanmar'daki Yahudilerin tarihi</span>

Myanmar'daki Yahudilerin tarihinde kayıtlara geçen ilk Yahudi, 18. yüzyılda Myanmar Kralı Alaungpaya'nın ordusunda yer alan Solomon Gabirol'du.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Lübnan Yahudileri geleneksel olarak bir Mizrahi cemaati olup genelde Lübnan'ın Beyrut şehrinde veya çevresinde yaşayan veya yaşamış olan Yahudilerdir. Cemaatin hemen hemen hepsi İsrail, Fransa ve Kuzey Amerika'ya göç etmiştir. Ülkede bugün 20 ila 40 arası Yahudi kalmıştır. Lübnan Yahudileri toplumla sıkıca entegre oldukları ve vatanlarını terk etme hissi duymadıkları için Lübnan'ın 1958'de yaşadığı iç savaşta dahi büyük oranda dış göç olmamıştır. Fakat, 1975'teki Lübnan İç Savaşı ve 1982'deki İsrail'in Lübnan'a girme harekâtıyla dış göçler hızlanmıştır.

Fiji'deki Yahudilerin tarihi Avrupalı kâşif ve yerleşimcilerin adalara varmasıyla başlar.

<span class="mw-page-title-main">Kim bir Yahudi'dir?</span> Yahudi kimliği ile ilgili temel soru

"Kim bir Yahudi'dir?", Yahudi kimliğinin temel sorusudur. Yahudi şahsın kültürel, dini, soyağacı ve kişisel boyutlarını irdeler. Bu soru, Almanya'da Nazi Partisi tarafından hazırlanan Nürnberg Yasaları'nda da ele alınmıştır.

Bney Menaşe Hindistan'ın kuzey doğusundaki Manipur ve Mizoram eyaletlerinde, İsrail'in kayıp kabilelerinden geldiklerini iddia eden 9000'i aşkın kişiden oluşan topluluktur. Bu iddia, bir Pentakostalistin 1951'de, rüyasında Hristiyanlık öncesi dinleri olan Yahudiliğe ve anavatanları İsrail'e dönmesini görmesiyle ortaya çıkmıtır. Bney Menaşe dilsel olarak Tibet Burma dil grubunun ve halk olarak Mizo, Kuki ve Çin halklarının bir parçasıdır. Bu kişilere Myanmar'da Çin denir.

<span class="mw-page-title-main">Gavriel Holtzberg</span>

Gavriel Noach Holtzberg, Yahudi kökenli Amerikalı–İsrailli Ortodoks haham. İslamî militan grubu Leşker-i Tayyibe tarafından düzenlenen 2008 Mumbai saldırılarında Knesset Eliyahoo Sinagogu cemaatinin kaldığı Neriman Evi'nde eşi ve diğer insanlar ile birlikte öldürüldü. Mumbai'de Yahudi cemaatinin kurucusu ve önde gelen isimlerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Nepal'de turizm</span>

Nepal nefes kesen manzaralarını, el değmemiş göllerini ve nehirlerini, güçlü dağlarını, çeşitli kültürleri ve barış ve uyumun getirdiği gelenekleri sergileyerek kendisini gezginler ve sırt çantalı gezginlerin hedefi olarak belirlemiştir. Turizm, sadece kültürler ve gelenekler, fikirler ve ilkeler, inançlar ve ahlâk değişimine yardımcı olmakla kalmadı, aynı zamanda Nepal'e finansal büyümesi ve özgürlüğü konusunda da yardımcı oldu.

Rabbi Menachem Mendel Chitrik, bilinen adıyla Rabbi Mendy Chitrik, 2003 yılından beri Türkiye Aşkenaz Yahudi cemaatinin hahamlığını üstlenmiş olan Amerikalı, İsrailli ve Türk din adamıdır. Kendisi, ayrıca 2019 yılından beri İslam Devletlerindeki Hahamlar Birliğinin yönetim kurulu başkanıdır.