İçeriğe atla

Neotropikal papağan

Neotropikal papağanlar
Mavi-sarı ara
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Aves
Takım:Psittaciformes
Familya:Psittacidae
Alt familya:Arinae
Gray, 1840
Oymaklar
  • Arini
  • Forpini
  • Amoropsittacini
  • Androglossini

Neotropikal papağanlar veya Yeni Dünya papağanları Güney ve Orta Amerika, Meksika ve Karayipler'de yaşayan 32 cins altıdaki yaklaşık 150 türü kapsar. Eskiden Kuzey Amerika'da da yaşanyan iki türden birinin nesli tükenmiştir. Galápagos Adaları gibi Pasifik'teki birkaç adada da yaşarlar.[1] Mavi-sarı ara ve sarı başlı amazon papağanı gibi tanınan ve ikonik papağan türleri bu ailenin üyesidir.

1492'de Kolomb'un günlüğünde Yeni Dünya papağanları hakkında yazmasından beri bu papağanlar Avrupalılarca tanınmaktadır. Bu kuşların sistematik tanımları ilk defa Alman doğabilimci Georg Marcgraf'ın 1648'de yayımlanan Historia Naturalis Brasiliae kitabında ve Engiliz doğabilimci Mark Catesby'nin 1731 ve 1743'te Londra'da yayımlanın iki ciltlik Natural History of Carolina, Florida and the Bahama Islands kitabında yapılmıştır.

Geçtiğimiz yüzyıllarda birkaç tür ve bir cinsin soyu tükenmiştir. Bir başka cinsin nesli doğal ortamda tükenmiştir. Yaşayan türlerin üçte birinden çoğu IUCN tarafında tehlike altında olarak belirlenmiştir. Bunların birkaç tanesinin doğada veya kafeslerde 500'den az bireyi kaldığı için yakın tehlike altındadır: yeşil ara, Spix ara, mavi boğazlı ara, Porto Rico papağanı ve çivit kanatlı papağan. Papağan popülasyonlarındaki azalmanın temel nedeni kesme, yakma ile ormansızlaşma, baraj havzası altında kalma sonucu habitat yok olması, evcil hayvan ticareti için yakalama ve yerel olmayan avcıların getirilmesidir.

Yeni Dünya papağanları monofiliktir ve moleküler tarihleme yöntemlerine göre en azından 30–55 milyon yıldır coğrafi olarak izole halde yaşamaktadır. Modern papağanların oldukça az fosili bulunmuş olsa da bunların çoğu macaw ve parakelerin Arini takımına aittir; en eskisi 16 milyon yıl yaşındadır. Bu fosillere göre modern cinsler birkaç milyon yıl önce Pleistosen'de ortaya çıkmıştır.

Neotropik papağanlar en az iki monofilik kladdan oluşur. Biri macawlar ve benzerleri gibi uzun kuyruklu, diğeri amazonlar ve benzerleri gibi kısa kuyrukludur.[2]

Yeni bir tür olan kel papağan veya portakal kafalı papağan 2002 yılında keşfedilmiştir.

Taksonomi

Neotropikal papağanlar Arinae alt familyasına aittir.[3] Neotropikal papağanlar, Afrika ve Eski Dünya papağanları ile birlikte gerçek papağanların üç familyasından biri olan Psittacidae familyasını oluşturur. Neotropikal papağanların taksonomisi henüz tamamen çözülememiştir ancak aşağıdaki ayrıştırma bilimsel çalışmalara dayanmaktadır.[4][5][6][7][8][8]

  • Arini oymağı
    • Cyanoliseus – kazıcı papağan
    • Enicognathus (iki tür)
    • Rhynchopsitta – kalın gagalı papağan (iki tür)
    • Pyrrhura (yaklaşık yirmi beş tür, tahminen birinin nesli tükendi)
    • Anodorhynchus – sümbül ara (iki yaşyan türü, birinin nesli tahminen kısa süre önce tükendi)
    • Leptosittaca – altın tüylü parake
    • Ognorhynchus – sarı kulaklı papağan
    • Diopsittaca – kırmızı omuzlu ara
    • Guaruba – altın parake
    • Conuropsis – Karolina parake (soyu tükenmiş)
    • Cyanopsitta – Spix ara (nüfusu kritik seviyede)
    • Orthopsittaca – kırmızı karınlı ara
    • Ara – gerçek macaw (sekiz yaşayan tür, en az birinin nesli yakın zamanda tükendi)
    • Primolius – bazı küçük macawlar (üç tür, eski adı Propyrrhura)
    • Aratinga – küçük uzun kuyruklu parakeler (yaklaşık 25 yaşayan tür, en az birinin nesli yakın zamanda tükendi)
    • Nandayus – siyah kapüşonlu parake veya nanday parake olarak da adlandırılır
  • Androglossini oymağı
    • Pionopsitta
    • Triclaria – mavi karınlı papağan
    • Pyrilia (yedi tür; hepsi eskiden Pionopsitta altındaydı)
    • Pionus (sekiz tür)
    • Graydidascalus – kısa kuyruklu papağan
    • Alipiopsitta – sarı yüzlü papağan (eskiden Amazona, Salvatoria altındaydı)
    • Amazona – amazon papağanı (yaklaşık 30 yaşayan tür – bir alt türün nesli yakın zamanda tükendi)

Schodde, et al.[9] aşağıda önceden tanımlanmamış oymaklar da dahil olmak üzere dört klada ayrılmasını önerdi:

  • klad – önerilen Forpini oymağı
    • Forpus (yedi tür)
  • klad – önerilen Amoropsittacini oymağı
    • Nannopsittaca (iki tür)
    • Psilopsiagon (iki tür, eski Bolborhynchus)
    • Bolborhynchus (iki tür)
    • Touit (sekiz tür)
  • klad - Arini dahil olmak üzere
    • Pionites – (dört tür)
    • Deroptyus
  • klad - Androglossini dahil olmak üzere
    • Hapalopsittaca (dört tür)
    • Brotogeris (sekiz tür)
    • Myiopsitta (bir veya iki tür)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Forshaw, J. (1989). Parrots of the world, third ed. Melbourne, Avustralya: Landsdowne Editions. 
  2. ^ Miyaki, C. Y.; Matioli, S. R.; Burke, T.; Wajntal, A. (1998). "Parrot evolution and paleogeographical events: Mitochondrial DNA evidence" (PDF). Molecular Biology and Evolution. 15 (5). ss. 544-551. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025954. 30 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  4. ^ Joseph, Leo; Toon, Alicia; Schirtzinger, Erin E.; Wright, Timothy F.; Schodde, Richard (2012). "A revised nomenclature and classification for family-group taxa of parrots (Psittaciformes)". Zootaxa. Cilt 3205. ss. 26-40. doi:10.11646/zootaxa.3205.1.2. 
  5. ^ Manuel Schweizer; Ole Seehausen; Stefan T. Hertwig (2011). "Macroevolutionary patterns in the diversification of parrots: effects of climate change, geological events and key innovations". Journal of Biogeography. 38 (11). ss. 2176-2194. doi:10.1111/j.1365-2699.2011.02555.x. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  6. ^ Leo Joseph; Alicia Toon; Erin E. Schirtzinger; Timothy F. Wright (2011). "Molecular systematics of two enigmatic genera Psittacella and Pezoporus illuminate the ecological radiation of Australo-Papuan parrots (Aves: Psittaciformes)". Molecular Phylogenetics and Evolution. 59 (3). ss. 675-684. doi:10.1016/j.ympev.2011.03.017. PMID 21453777. 
  7. ^ Wright, T.F.; Schirtzinger, E. E.; Matsumoto, T.; Eberhard, J. R.; Graves, G. R.; Sanchez, J. J.; Capelli, S.; Muller, H.; Scharpegge, J.; Chambers, G. K.; Fleischer, R. C. (2008). "A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous". Mol Biol Evol. 25 (10). ss. 2141-2156. doi:10.1093/molbev/msn160. PMC 2727385 $2. PMID 18653733. 
  8. ^ a b Schweizer, M.; Seehausen, O.; Güntert, M.; Hertwig, S. T. (2009). "The evolutionary diversification of parrots supports a taxon pulse model with multiple trans-oceanic dispersal events and local radiations". Molecular Phylogenetics and Evolution. 54 (3). ss. 984-94. doi:10.1016/j.ympev.2009.08.021. PMID 19699808. 
  9. ^ Schodde R, Remsen JV Jr, Schirtzinder EE, Joseph L, Wright TF (2013). "Correspondence: Higher classification of New World parrots (Psittaciformes; Arinae), with diagnoses of tribes" (PDF). Zootaxa. 3691 (5). ss. 591-596. doi:10.11646/zootaxa.3691.5.5. PMID 26167605. 5 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

Papağansılar, tropikal ve subtropikal bölgelerin büyük bir bölümünde bulunan, Psittaciformes takımını oluşturan, 387 türü günümüzde yaşayan 402 tür kuştur. Takım üç üst familyaya ayrılır: Psittacoidea, Cacatuoidea ve Strigopoidea. Genel olarak pantropikal bir dağılıma sahip olan papağanların bazı türleri Güney yarımkürede ılıman bölgelerde de yaşar. Papağanlarda en büyük çeşitlilik Güney Amerika ve Avustralasya'da görülür.

<i>Aratinga</i>

Aratinga, Psittacinae altfamilyasına bağlı Güney Amerika'da yaşayan bir kuş cinsidir. Çoğunun tüy örtüsü asıl olarak yeşildir ama birkaç türü asıl olarak sarı ya da turuncu tüy örtüsüne sahiptir. Sosyal hayvanlardır ve doğal ortamlarında yaygın olarak gruplar hâlinde gözlenir. Pyrrhura cinsi papağanlardan daha büyük olan bu cinsin birçok türü evcil hayvan olarak kullanılmaktadır.

<i>Eupsittula</i>

Eupsittula, Arinae alt familyasının Arini oymağında sınıflandırılan, Güney ve Orta Amerika'da yaşayan papağanlardan oluşan bir cinstir. 2013 yılına kadar tüm türleri Aratinga cinsinde sınıflandırılmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek papağan</span>

Gerçek papağanlar, Papağansılar biyolojik takımının üç üst ailesinden biri olan Psittacoidea üst ailesini oluşturan yaklaşık 350 türden oluşan renkli, uçabilen, kanca gagalı, genellikle otobur kuşlar. Gerçek papağanlar dünyada yaygın bir biçimde gözlenebilir; Meksika, Orta ve Güney Amerika, Sahra Altı Afrika, Hindistan, Güneybatı Asya, Avustralya ve doğusunda Pasfik Okyanusu'nun ötesinde Polinezya'da yaşayan türleri vardır. Gerçek papağanlar altında loriket, Amazon papağanı, jako ve muhabbet kuşu en bilinen türlerdir.

<i>Nestor</i> (cins)

Nestor cinsi, Nestoridae papağan ailesinden kaybolmamış olan tek cinstir. Kakapo ve Nelepsittacus cinsindeki soyu tükenmiş papağanlar ile birlikte, papağan üst familyası Strigopoidea'yı oluştururlar. Nestor cinsi, Yeni Zelanda'dan iki mevcut papağan türü ve sırasıyla Yeni Zelanda'daki Norfolk Adası ve Chatham Adası'ndan iki soyu tükenmiş tür içerir. Tüm türler kısa kare kuyruklu büyük tıknaz kuşlardır. Cinsin tanımlayıcı bir özelliği, saç benzeri bir saçak ile eğimli dildir. Bu dilin lorikeetlere yüzeysel benzerliği, bazı taksonomistlerin iki grubu yakından ilişkili olarak düşünmelerine neden olmuştur, ancak DNA kanıtları öyle olmadığını göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arini (oymak)</span>

Arini oymağı neotropikal papağanların altıda macaw ve parakelerin monofilik kladıdır. Renkli tüyleri ve uzun, konik kuyrukları ayırt edici özellikleridir. Meksika, Orta ve Güney Amerika'da görülürler. Eskiden Karayip Adaları ve Kuzey Amerika'da da görülürdü. Bir cinsinin ve birden fazla türün nesli tükenmiştir; bir başka cinsin nesli doğada tükenmiştir. İki cinsin varlığı sadece fosil kalıntılarıyla kanıtlanmıştır. Karayipler bölgesi yerlisi yaklaşık on tane türün neslinin tükendiği varsayılmaktadır ancak bu türlerin varlığı ile ilgili bir kanıt bulunmamaktadır. Arini oymağındaki kuşlar dünyada en nadir görülen kuşlar arasındadır. Örneğin Spix macaw'ın nesli doğada tükenmiştir ve kafeste yaşayanların sayısı 100'den azdır. Ayrıca en dünyanın uzun tüylü papağanı Anodorhynchus hyacinthinus bu oymaktandır.

<i>Amazona ochrocephala panamensis</i>

Panama sarı başlı amazonu olarak da bilinen Panama amazonu sarı taçlı amazonun bir alt türüdür ve Panama ve Kuzeybatı Kolombiya'ya endemiktir. Kuş yetiştiriciliğinde, bazen ayrı bir tür olarak listelenir ve bu potansiyel olarak doğrudur; en azından bir filogenetik tür olarak.

<i>Amazona martinicana</i>

Martinik amazonu, Psittacidae ailesinden varsayımsal olarak nesli tükenmiş Karayip papağan türüdür. Herhangi bir kalıntısına ulaşılamamış olmakla birlikte, Martinik'in kuzeyinde yer alan Dominika'daki kırmızı boyunlu amazona'ya benzediği söylenmektedir. Yerlilerin Antiller arasında büyük ölçüde papağan ticareti yaptıkları, bu nedenle Martinik popülasyonunun bir şekilde A. arausiaca ile akraba olduğu, belki de aynı soydan geldiği ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan papağanı</span>

Amerikan papağanları veya makav, uzun kuyruklu ve genellikle renkli bir Yeni Dünya papağanıdır. Vahşi doğada yaşayan birkaç türü hakkında koruma endişeleri olmasına rağmen kuşçulukta veya papağan ticaretinde popülerdir.

<i>Cyanopsitta spixii</i>

Küçük mavi makav olarak da bilinen Spix'in makavı, Brezilya'ya endemik bir Amerika papağanıdır. Psittacidae familyasının bir parçası olan Arinae alt familyasındaki Arini oymağının bir üyesidir. İlk kez 1638'de Brezilya'nın Pernambuco eyaletinde çalışırken Alman doğa bilimci Georg Marcgrave tarafından tanımlanmış ve adını 1819'da Brezilya'nın kuzeydoğusundaki Bahia'da, Rio São Francisco'nun kıyısında bir örnek toplayan Alman doğa bilimci Johann Baptist von Spix'ten almıştır.

<i>Ara macao</i>

Scarlet makav ya da kızıl ara, sarı büyük kırmızı ve mavi Orta ve Güney Amerika olan papağanı neotropikal papağan makavların bir üyesi olan papağandır. Tropikal Orta ve Güney Amerika'nın nemli yaprak dökmeyen ormanlarına endemiktir. Yayılma aralığı Güneydoğu Meksika'dan Peru Amazonu, Ekvador, Kolombiya, Bolivya, Venezuela ve Brezilya'ya, 500 metreden 1000 metreye kadar olan ovalarda ve Pasifik adası Coiba'ya kadar uzanmaktadır. Eskiden kuzeyde güney Tamaulipas'a kadar uzanmaktaydı. Bazı bölgelerde, habitat tahribatı veya papağan ticareti için ele geçirilmesi nedeniyle yerel olarak nesli tükenmiştir, ancak diğer alanlarda oldukça yaygın olmaya devam etmektedir. Honduras'ın ulusal kuşudur. Akrabası olan mavi-sarı ara gibi, scarlet papağanlar, çarpıcı tüyleri nedeniyle kuş yetiştiriciliğinde popülerdir.

<i>Ara autocthones</i> Soyu tükenmiş Amerikan papağan türü

St. Croix makavı veya Porto Riko makavı, kalıntıları Karayip adalarındaki St. Croix ve Porto Riko'da bulunan soyu tükenmiş bir Amerika papağanı türüydü. 1937'de, St. Croix'de Kolomb öncesi bir bölgede bir mutfaktan ortaya çıkarılan bir tibiotarsus bacak kemiğine dayanılarak tanımlandı. Porto Riko'daki benzer bir bölgedenelde edilen çeşitli kemiklerden oluşan ikinci bir örnek 2008'de tanımlanmışken, Montserrat'ta elde edilen bir korakoid St. Croix makavına veya başka bir soyu tükenmiş Amerika papağanı türüne ait olabilir. St. Croix makavı, Karayip adalarında yaşadığı öne sürülen nesli tükenmiş 13 Amerika papağanı türünden biridir. Amerika papağanları, tarih öncesi ve tarihi zamanlarda insanlar tarafından sık sık uzun mesafelere taşınırdı, bu nedenle yalnızca kemiklerden elde edilen kalıntıların bilinen yerli türlere ait olup olmadığını bilmek mümkün değildir.

<i>Ara guadeloupensis</i>

Küçük Antiller makavı veya Guadeloupe makavı, Guadeloupe'nin Küçük Antiller ada bölgesine endemik olduğu düşünülen, soyu tükenmiş varsayımsal bir Amerika papağanı türüydü. Korunan örneklerin noksanlığına rağmen, Küçük Antiller makavı hakkındaki birçok ayrıntı, birkaç çağdaş anlatımdan bilinmektedir ve kuş, bazı resimlerin konusu olmuştur. Austin Hobart Clark, 1905'te bazı hesaplamalara dayanarak türü tanımladı. Fiziksel kalıntıların bulunmaması ve Güney Amerika anakarasında Amerika papağanının görülme olasılığının düşük olması nedeniyle, bu türün varlığı hakkında şüpheler ortaya çıktı. Marie-Galante adasından bir falanks kemiği, insanların gelişinden önce bölgede yaşayan benzer büyüklükte bir Amerika papağanının varlığını doğruladı ve bu örnek 2015'te Küçük Antiller makavı ile ilişkilendirildi. O yılın ilerleyen günlerinde, Guadeloupe'nin kırmızı papağanı ile anakaradaki kızıl papağanı birbirinden ayıran tarihi kaynaklar tespit edildi.

<i>Primolius couloni</i>

Mavi başlı makav ya da Coulon'un makavı, doğu Peru, kuzeybatı Bolivya ve uzak batı Brezilya'ya endemik bir Güney Amerika papağanı, makavlar olarak bilinen büyük Neotropikal papağan grubunun bir üyesidir. Yaklaşık 41 santimetre uzunluğa ulaşabilir, bu, türü bazen toplam uzunluğu 50 cm'yi geçmeyen herhangi bir makav türünü ifade etmek için kullanılan mini-makav olarak bilinen daha küçük makav grubunun bir üyesi haline getirir. Tüm makavlarda olduğu gibi kuyruğu uzun ve sivri, gagası iri ve ağırdır.

<i>Poicephalus flavifrons</i>

Sarı başlı papağan, Etiyopya Yükseltileri'ne endemik bir papağandır. Çoğunlukla yeşil ve sarı başlıdır. Hakkında nispeten az şey bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Agapornithinae</span>

Agapornithinae, Psittaculidae ailesini oluşturan beş alt familyadan biri olan psittacine kuşlarının bir alt familyasıdır. Üyeleri, Afrika ve Asya'da yaşayan küçük, kısa kuyruklu papağanlardır. Genellikle ağırlıklı olarak yeşil tüylere sahiptirler ve başlarında farklı renkler gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Platycercinae</span>

Platycercinae, Okyanusya'da yaşayan Psittaculidae familyasına ait bir kuş alt familyasıdır. İki oymaktan, yer papağanları ve akrabalarından (Pezoporini) ve birçok geniş kuyruklu papağan türünden (Platycercini) oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Psittaculinae</span>

Papağan alt familyası Psittaculinae, üç oymaktan oluşur; üç cinse sahip Polytelini, Psittaculini ve Micropsittini oymağının cüce papağanları.

<span class="mw-page-title-main">Polytelini</span>

Polytelini oymağı, Psittaculidae papağan ailesine aittir ve üç cinsten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kazıcı papağan</span> Kuş türü

Kazıcı papağan, Arjantin ve Şili'ye özgü bir papağan türüdür. Şu anda tanınan dört alt türle birlikte monotipik Cyanoliseus cinsine aittir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.