İçeriğe atla

Neofobi

Neofobi, yeni olan durumlardan kaynaklı gelişen sürekli ve anormal korku durumudur. Hafif formunda, yeni şeyler denemek veya rutinden kopmak istememek şeklinde ortaya çıkabilir.

Biyomedikal araştırmalarda, neofobi genellikle tat çalışması ile ilişkilendirilir. Gıda neofobisi pediatrik psikolojide önemli bir endişedir. Genetik, hem gıda neofobisinde hem de genel neofobide rol oynamaktadır.[1] Psikososyal faktörler, bir çocuğun gıda neofobisi geliştirme şansını da artırabilir. Küçük çocuklar ebeveynlerin yiyecek tercihlerini dikkatlice izlerler ve ebeveynler bazı gıdalardan kaçınmaya eğiliyorsa yeme konusunda neofobik eğilimler gösterebilir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Alley, T.R.; K.A. Potter (2011). "Food Neophobia and Sensation Seeking". Handbook of Behavior, Food and Nutrition. Springer. s. 707–724.
  2. ^ Wenner Moyer, Melinda. Why Is My Kid Such a Picky Eater? 21 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 19 Mart 2017.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Patates</span> patlıcangiller familyasından yumruları yenen otsu bitki türü

Patates, patlıcangiller (Solanaceae) familyasından yumruları yenen otsu bitki türüdür. Patates sözcüğü Amerika yerlilerinin dilinden İspanyolca aracılığıyla çeşitli Avrupa dillerine geçmiş, Türkçeye İtalyanca ve Yunancadan girmiştir. Türkçe eş anlamlısı olarak çisil sözcüğü bulunmaktadır. Kıbrıs ağzında patatese badadez denilmektedir. Boyu 70–80 cm'ye varan, beyazımsı-pembemsi çiçekler açan, yumruları hariç zehirli köklü bir bitkidir. Patatesi diğer sebzelerden ayıran en büyük özelliği tohum ile üreme yerine Vejetatif üreme yapmasıdır. Yani patates ile geri dönüşüm kullanılarak elde edilmesidir. Örneğin: bir patates parçasını toprağın altına koyduğunuzda bu önce kendiliğinden patates bitkisi olur sonra patatesler toprağın altında çoğalırlar.

<span class="mw-page-title-main">Gıda ve Tarım Örgütü</span> 1943te kurulan ve 1946da Birleşmiş Milletlerin uzmanlık kuruluşu haline gelen bir örgüt

Gıda ve Tarım Örgütü, açlığı yok etmek ve beslenme şartlarını iyileştirmek amacıyla 1943'te kurulan ve 1946'da Birleşmiş Milletlerin uzmanlık kuruluşu haline gelen bir örgüttür. Açlığa karşı mücadelede çok yönlü etkinlikleri vardır. Hükûmet ve teknik kuruluşların tarımı, ormancılığı ve balıkçılığı geliştirme projelerine aracı ve yardımcı olur. Bu tip konularda ülkeler düzeyinde teknik yardımlar sağlar. Eğitsel projeler geliştirerek, araştırmalar yapar ve seminerler verir. Dünyadaki tarımsal ürünlerin üretimi, tüketimi, ticareti ve depolanması, tabii kaynakların geliştirilmesi, ağaçlandırma gibi konularda danışmanlık yapar. İstatistikler tutarak bültenler yayınlar.

<span class="mw-page-title-main">Gıda katkısı</span>

Gıda katkıları, gıda endüstrisinin gıdanın üretimi, hazırlanması, ambalajlaması ve/veya depolamasında gıdaya dayanıklık, yoğunluk, renk vermek için katılan madde veya madde karışımlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fast food</span> hızlı servis edilen yemek

Fast food, hazır yemek ya da ayaküstü yemek, kısa sürede hazırlanan ve seyyar satıcılarda, büfelerde ve restoranlarda hemen tüketmek veya paket yapılmak üzere satışa sunulan yiyecek. İngilizce fast food kavramı Türkçeye birebir çabuk/ivedi yemek olarak çevrilir. TDK tarafından hazır yemek karşılığı önerilmiştir. Oktay Sinanoğlu tarafından önerilen "tezyemek" söyleyişe daha uygun olmasına rağmen kabul görmemişti. Hazır halde satışa sunulan ekmek arası döner, hamburger, patates kızartması, pizza gibi pek çok yiyecek fast food olarak kabul edilir.

FDA, Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanlığına bağlı; gıda, gıda takviyeleri, ilaç, biyolojik medikal ürünler, kan ürünleri, medikal araçlar, radyasyon yayan aletler, veteriner aletleri ve kozmetiklerden sorumlu bürodur.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Gıda Programı</span> Uluslararası bir yardım örgütü

Dünya Gıda Programı, Birleşmiş Milletler'in gıda yardım programı ve açlıkla mücadele ile gıda güvenliği alanında dünyanın en büyük insani yardım kuruluşudur. WFP'ye göre 2019 yılında 88 ülkeden 97 milyon insana yardım ulaştırıldı. WFP'nin amacı savaş, doğal afet, kıtlık ve benzeri acil durumlarda insanlara gıda desteği yapmak. Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu'nun bir üyesi ve yürütme kurulunun parçasıdır. WFP için 2030 yılında kadar Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında da olan açlığa son vermek öncelikli hedeftir. WFP 2020 yılında yaptığı çalışmalarla Nobel Barış Ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işleme</span>

Gıda işleme, tarımsal veya hayvani besin hammaddelerinin gıdaya ya da daha evvel tüketilebilir gıda haline getirilmiş maddelerin başka bir gıda maddesine dönüştürülmesidir. Gıda işleme; tahılın öğütülmesinden un yapımına, evde yemek pişirmekten hazır yemek yapmak için kullanılan karmaşık sanayi yöntemlerine kadar gıda işlemesinin pek çok şeklini kapsar. Gıda işlemesiyle hasat edilmiş ekinler ya da kesilmiş hayvansal ürünlerden pazarlanabilir ve görece uzun raf ömrüne sahip yiyecekler yapılır. Hayvan yemi üretiminde de benzer yöntemler uygulanır. Birincil gıda işleme çoğu gıdaları yenilebilir yapmak için gereklidir. İkincil işleme malzemeleri ekmek gibi bilinen gıdalara dönüştürür. Üçüncül gıda işleme, çok şeker ve tuz içerdiği, çok az lifli olduğu, beslenme ihtiyaçları açısından sağlıksız olduğu, beslenmeyi ve obeziteyi artırdığı için eleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi</span> Konyada kurulu vakıf üniversitesi

Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi (KGTÜ), Bilimsel Araştırma Teknoloji Eğitim ve Kültür Vakfı (BARTEK) tarafından 2013 yılında Konya'da kurulmuş bir vakıf üniversitesidir. Üniversitenin kurulmasına ilişkin karar 18 Haziran 2013 tarihli ve 28681 sayılı resmî gazetede yayınlanmıştır. Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi, Türkiye'nin gıda ve tarım alanındaki ilk ihtisas üniversitesidir ve eğitim dili İngilizcedir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda güvenliği</span>

Gıda güvenliği gıda kaynaklı hastalıkları engelleyerek, gıdaların işlenmesi ve depolanmasını ele alan bilimsel bir disiplin. Bu potansiyel olarak ciddi sağlık tehlikelerini önlemek için takip edilmesi gereken bir dizi rutinleri içerir. Gıda güvenliği tüketicilerin zarar görmelerini engelleme açısından gıda savunması ile örtüşmektedir. Endüstri ve pazar; pazar ve tüketici arasındaki hattın güvenliği de buna dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Kritik kontrol noktası</span>

Kritik kontrol noktası (CCP): standart uygulama işlemlerinde (SOP), çalışmalardan veya müşterilerden kaynaklanan hata noktaları. Bu noktaların tayini ile birlikte alınan önlemler, gıda işleme adımlarıda ve prosedürlerinde uygulanabilir ve gıda güvenlik tehlikelerini önleyebilir, ortadan kaldırabilir ya da kabul edilebilir (kritik) seviyelere indirebilir. Gıda güvenliği yöneticilerinin tayin ettiği en bilinen kritik kontrol noktası pişirmedir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi maması</span>

Kedi maması, kedi ve yavru kedilerin tüketmesi için üretilen evcil hayvan maması ve besindir. Kedi sağlığı'nda önemli rol oynar. Kedilerin diyetlerine uygun özel besin maddeleri vardır. Vitamin ve amino asit gibi besin maddeleri, mamaların üretim esnasında basınca ve kimyasal işleme maruz kalıp bozulacağı için üretimden sonra eklenmelidir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda bilimi</span>

Gıda bilimi, gıda araştırmalarını inceleyen bir uygulamalı bilimdir. Gıda Teknolojileri Enstitüsü, gıda bilimini mühendislik, biyolojik ve fiziksel bilimlerin gıdaların doğasını, bozulma nedenlerini, gıda işlemenin temelini oluşturan ilkeleri ve tüketen halk için gıdaları iyileştirmek için kullanılan bir dal olarak tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda ışınlama</span>

,

Gıda güvencesi, gıdanın bulunabilmesinin ve bireylerin buna erişebilme yeteneğinin bir ölçüsüdür. Uygun fiyat sadece bir faktördür. Gıda güvencesizliğinin binlerce yıl öncesinde bile bir endişe kaynağı olduğuna dair kanıtlar vardır. Antik Çin ve Antik Mısır'daki merkezi otoritelerin yiyecekleri kıtlık zamanlarında depolardan serbest bıraktığı biliniyor. 1974'te Dünya Gıda Konferansı'nda, “gıda güvencesi” terimi, arzı vurgulayarak tanımlandı. Gıda güvencesinin "gıda tüketiminin istikrarlı bir şekilde genişlemesini karşılayabilmek ve üretim ve fiyatlardaki dalgalanmaları dengeleyebilmek için dünya gıda kaynaklarından, her zaman, yeterli, besleyici, çeşitli, dengeli ve makul temel gıda maddelerinin bulunabilirliği olduğunu" söylediler. Daha sonra yapılan tanımlara “talep ve erişim” konularını eklendi. 1996 Dünya Gıda Zirvesi'nin son raporu, gıda güvencesinin "tüm insanlar her zaman, aktif ve sağlıklı bir yaşam için diyet ihtiyaçlarını ve gıda tercihlerini karşılamak için yeterli, güvenli ve besleyici gıdalara fiziksel ve ekonomik erişime sahip olduklarında" var olduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda boyası</span> Yiyecek veya içeceğe eklendiğinde renk veren madde

Gıda katkı maddeleri, gıdaların rengini, görünüşünü, lezzetini, kokusunu vb. duyusal özelliklerini düzenlemek, besleyici değerlerini korumak, dayanıklılıklarını yani raf ömürlerini artırmak gibi amaçlar doğrultusunda kullanılan kimyasal maddeler olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda teknolojisi</span>

Gıda teknolojisi, gıda ürünlerinin üretimi, muhafazası, kalite kontrolü, araştırılması ve geliştirilmesi ile ilgilenen bir gıda bilimi dalıdır. Gıda teknolojisine yönelik erken bilimsel araştırmalar, gıdaların korunmasına yönelik olmuştur. Nicolas Appert'in 1810'da konserve sürecini geliştirmesi belirleyici bir olay olmuştur. Appert, bulduğu bu konserve sürecinin konserve olduğunu ve işleminin hangi prensipte çalıştığını bilmemektedir. Ancak bulunan bu konservenin gıda muhafaza teknikleri üzerinde büyük bir etkisi olmuştur. Louis Pasteur'ün şarabın bozulması üzerine araştırma yapmış ve 1864'te bozulmanın nasıl önleneceğine ilişkin açıklaması yapmıştır. Ancak bu bilimsel bilgiyi gıda işlemeye uygulamak için erken bir girişim olmuştur. Pasteur, şarap bozulmasına ilişkin araştırmaların yanı sıra alkol, sirke, şarap ve bira üretimi, sütün ekşimesi gibi konuları da araştırmıştır. Gıda bozulmalarını ve hastalık üreten organizmaları yok etmek için süt ve süt ürünlerini ısıtma işlemi olan pastörizasyonu geliştirmiştir. Pasteur, gıda teknolojisi konusundaki araştırmalarında bakteriyoloji ve modern koruyucu tıbbın öncüsü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gıda endüstrisi</span>

Gıda endüstrisi, dünya nüfusu tarafından tüketilen gıdanın çoğunu sağlayan karmaşık, çeşitli işletmelerden oluşan küresel bir ağdır. Gıda endüstrileri terimi, gıda maddelerinin üretimi, dağıtımı, işlenmesi, dönüştürülmesi, hazırlanması, muhafazası, nakliyesi, belgelendirilmesi ve paketlenmesine yönelik bir dizi endüstriyel faaliyeti kapsamaktadır. Günümüzde gıda endüstrisi, büyük ölçüde emek-yoğun olan küçük, geleneksel, aile tarafından yürütülen faaliyetlerden büyük, sermaye-yoğun ve son derece mekanize endüstriyel süreçlere kadar uzanan imalat ile son derece çeşitlenmiştir. Birçok gıda endüstrisi neredeyse tamamen yerel tarıma, ürüne veya balıkçılığa bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda sosyolojisi</span>

Gıda sosyolojisi, toplumun ilerleyen tarihi ve gelecekteki gelişimi ile ilgili kaygılardan ortaya çıkan gıda çalışmasıdır. Gıda sosyolojisi içerisinde; üretim, hazırlık, tüketim, dağıtım, etik, kültürel vb. konular barındırır. Toplumumuzdaki gıda dağıtımının yönü, gıda tedarik zincirindeki değişikliklerin analizi ile incelenebilir. Özellikle küreselleşme, gıda dağıtım endüstrisinde baskı etkisi yaratarak gıda tedarik zinciri üzerinde önemli etkilere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk yemeği</span>

Çocuk yemeği, çocuklara göre hazırlanmış ve çocuklara pazarlanan bir fast food gıda kombinasyonu yemeğidir. Çoğu çocuk yemeği renkli torbalarda veya karton kutularda sunulur. Çanta veya kutu üzerinde aktivite tasvirleri ve içinde plastik bir oyuncak bulunur. Çoğu standart çocuk yemeği, bir burger veya tavuk kanadı, bir garnitür ve bir meşrubattan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Britanya mutfağı</span>

Britanya mutfağı, Birleşik Krallık'a özgü yemek pişirme tarzıdır. Tarihsel olarak, Britanya mutfağı, "lezzeti gizlemek yerine vurgulamak için basit soslarla eşleştirilen, kaliteli yerel malzemelerle yapılan sade yemekler" anlamına gelmekteydi. Britanya mutfağının uluslararası tanınırlığı tarihsel olarak tam kahvaltı ve Noel yemeği ile sınırlıydı. Bununla birlikte, Kelt tarımı ve hayvancılık, yerli Keltler için çok çeşitli gıda maddeleri üretti. Şarap, sığır eti ve koyun eti gibi kelimeler Britanya'ya Normanlar tarafından getirilirken, Anglo-Sakson İngiltere, uygulama Avrupa'da yaygınlaşmadan önce et ve tuzlu bitki güveç teknikleri geliştirdi. Norman fethi, Orta Çağ'da Büyük Britanya'ya egzotik baharatlar getirdi.