İçeriğe atla

Neo-liberteryenizm

Neo-liberteryenizm, liberteryen görüşlerin günümüz neomuhafazakar ilkeleriyle birlişimini ifade eden politik ve sosyal bir felsefedir. Bu siyaset felsefesi otoriteyi eleştirirken özgür ifadeyi, seçim özgürlüğünü, diğer sosyal özgürlükleri ve bırakınız yapsınlar kapitalizmini destekleyerek ana düşünce bağlamında özgürlüğe öncelik verir. Bununla birlikte, birçok neo-liberteryen, özellikle askerî harekât söz konusu olduğunda, otorite hakkındaki neo-muhafazakar düşüncelere sempati duyma eğilimindedir.[1][2]

Neoliberteryenler en iyi ulusal hükûmet biçiminin yalnızca özgürlüklere ve topluma yönelik bir tehlikeye karşı önleyici askeri angajmanların kullanılması da dahil olmak üzere güçlü ulusal savunma politikalarını destekleyen hükûmet biçimi olduğuna inanırlar. Neoliberteryenlik, önleyici askerî güç kullanımı da dahil olmak üzere dış politika üzerine neo-muhafazakar fikirleri içeren liberteryenizmin 11 Eylül sonrası ideolojik bir dalıdır.

Kaynakça

  1. ^ "Neolibertarianism". wikibin. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023. 
  2. ^ "What is "neo-libertarianism"". findwords. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Liberalizm, bireysel özgürlük üzerine kurulan bir siyasi felsefe veya dünya görüşüdür. Bireysel özgürlük ve bireysel haklar düşüncesiyle yola çıkan liberalizm, daha sonraki yıllarda farklı türlere bölündü ve bireylerin eşitlik ilkesinin de önemini vurgulamaya başladı. Klasik liberalizm bireysel özgürlüklerin rolünü vurgularken, sosyal liberalizm özgürlüğe vurgu yaptığı kadar; bireylerin eşitlik hakkı ilkesinin önemine vurgu yapar ve özgürlük ile eşitlik arasında denge kurmayı amaçlar. Liberal görüşü savunanlar geniş bir görüş dizisi benimsemekle birlikte genellikle ifade özgürlüğü, inanç özgürlüğü, basın özgürlüğü, sivil haklar ve sivil özgürlükler, seküler devlet, liberal demokrasi, ekonomik ve siyasi özgürlük, hukukun üstünlüğü, özel mülkiyet ve piyasa ekonomisi gibi fikirleri destekler.

Muhafazakârlık veya tutuculuk, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal felsefedir. Daha belirgin bir anlamda ilgili toplumun içinde bulunduğu çağın gereklerini göz ardı etmeksizin, geçmişten gelen tarihsel, kültürel ve uygar birikimlerini kaybetmeden, kısaca öz dinamiklerinin değişmesine karşı direnç gösteren, toplumsal-kültürel değerlerin korunmasını savunan politik bir görüştür.

Serbest piyasa, ürün fiyatının alıcı ve satıcının karşılıklı anlaşmasıyla belirlendiği, arz ve talebe hükûmet tarafından müdahale edilmeyen piyasadır. Ekonomik faaliyet tam rekabet şartları içinde serbestçe yapılır, ekonomik sorunların çözümünde müdahale değil, fiyat mekanizmasının kullanımı esastır. Fakat, her ne kadar serbest piyasa, hükûmetin arz, talep veya fiyatlar üzerine herhangi bir müdahale yapmamasını gerektirse de, tüccarların birbirlerini zorlamamasını ya da aldatmamasını da gerektirir. Bu yüzden tüm alım ve satımlar gönüllü olarak yapılır.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

<span class="mw-page-title-main">Liberteryen Parti (Amerika Birleşik Devletleri)</span> Siyasi parti

Liberteryen Parti, sivil özgürlükleri, müdahale karşıtlığını ve laissez faire tarzı kapitalist ekonomiyi destekleyen, sınırlı devlet anlayışının ve sosyal devlet anlayışının kaldırılmasını savunan ABD'deki liberteryen politik partidir. Parti, tüm bireylerin kendi hayatları üzerinde egemen olduğu ve başka insanların çıkarları için bireyin kendi değerlerini feda etmeye zorlanmadığı bir dünya istediğini belirtir.

Minarşizm, devletin tek meşru fonksiyonunun bireyleri saldırganlıktan, hırsızlıktan, sözleşmelerin ihlalinden ve dolandırıcılıktan korumak olduğunu ve devlet kurumlarının sadece askeriye, polis, yargı ve yasamadan ibaret olması gerektiğini savunan liberteryen siyaset felsefesidir. Bazı minarşistler vergilendirmeyi desteklerler. Minarşistler genellikle laissez-faire yaklaşımının ekonomik refahı arttıracağını düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Volontarizm</span>

Volontarizm ya da iradecilik, istenççilik veya gönüllülük, insanlar arasındaki tüm ilişkilerin gönüllülük esasına dayanması gerektiğini savunan liberteryen siyasi görüştür. Çoğu kez eşanlamlı olarak anarko-kapitalizm kavramı da kullanılır. Voluntarist görüşü desteklemek için en sık kullanılan ilke saldırmazlık ilkesidir.

Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.

Liberal muhafazakârlık, özel mülkiyet, serbest ekonomi girişimciliği ile halkın geleneksel, kültürel ve ahlaki değerlerini yönetime dahil eden; anayasal ve temsili hükûmeti savunan muhafazakâr bir siyasi ideolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Samuel Edward Konkin III</span>

Samuel Edward Konkin III, ayrıca SEK3 olarak bilinir, Yeni Liberteryen Manifestonun yazarı ve Agorizm olarak adlandırdığı siyaset felsefesinin savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Hermann Hoppe</span> Alman-Amerikan iktisatçı, filozof ve siyaset teorisyeni

Hans-Hermann Hoppe, Avusturya Okulu'na mensup Alman-Amerikan iktisatçı, filozof ve siyaset teorisyenidir. Las Vegas Nevada Üniversitesi'nde (UNLV) Emeritus Ekonomi Profesörü, Ludwig von Mises Enstitüsü Kıdemli Üyesi ve Mülkiyet ve Özgürlük Derneği'nin kurucusu ve başkanıdır.

Geoliberteryenizm, liberteryenizm ile georgizmi sentezleyen politik hareket ve ideolojidir.

Liberteryen muhafazakârlık, sağ liberteryen politika ve muhafazakâr değerlerin birleşiminden oluşan muhafazakâr bir politik felsefe ve ideolojidir. Liberteryen muhafazakârlar için sosyal ve kültürel muhafazakârlığa ulaşılmasındaki birinci değer negatif özgürlüktür. Onlar, sosyal liberalizmin bir formunu benimsemiş Amerikan liberallerinin toplum mühendisliğini reddetmektedir.

Liberteryen Transhümanizm veya Özgürlükçü Transhümanizm Liberteryenizm ve Transhümanizm'i birleştiren bir siyasi ideolojidir. Kendini Liberteryen Transhümanist olarak tanımlayan Ronald Bailey ve Glenn Reynolds gibi kişiler "İnsan güncellenmesi hakkı"nı savunurlar ve serbest piyasanın bu hakkı en iyi sağlayan şey olduğunu çünkü serbest piyasanın diğer ekonomik sistemlere göre daha fazla refah ve kişisel özgürlük sağladığını öne sürerler.

<span class="mw-page-title-main">Nolan diyagramı</span>

Nolan diyagramı bir siyasi görüş değerlendirme diyagramı olup 1969 yılında David Nolan tarafından oluşturulmuştur. Diyagram siyasi düşünceleri iki vektöre - iktisadi görüş ve kişisel görüş - ayırarak bir çeşit Kartezyen diyagram sunar. Böylece siyasi görüş analizini geleneksel tek boyutlu çizgisel değerlendirme ölçütü olan "sağ-sol" çizgisi dışına çıkarıp iktisadi ve şahsi özgürlükler derecesinde iki boyutlu bir grafiğe yerleştirir.

Siyasi yelpaze, siyasi pozisyon veya politik spektrum, farklı siyasi pozisyonları birbirine göre tanımlamak ve sınıflandırmak amacıyla kullanılan bir sistemdir. Bu pozisyonlar, bağımsız siyasi boyutları temsil eden bir veya daha fazla geometrik eksende yer alır. "Siyasi pusula" ve "siyasi harita" ifadeleri, özellikle popüler iki boyutlu modellerine atıfta bulunmak üzere, siyasi yelpazeyi ifade etmek için kullanılan terimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nippon Ishin no Kai</span> Japon siyasi partisi

Japonya Yenilik Partisi (日本維新の会) Japonya'da kurulan Liberteryen, Neo Muhafazakar bir siyasi partidir. Japonya İnovasyon Partisi'ndeki bir bölünmeden Ekim 2015'te Osaka'dan İnisiyatifler olarak kurulan parti, Temmuz 2016 Belediye Meclisleri seçiminin ardından Ulusal Diyette üçüncü en büyük muhalefet partisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Askerî politika</span>

Askerî politika, çok uluslu güvenlik ve orduyla ilgilenen bir kamu politikasıdır. Ulusal silahlı kuvvetlerin ne zaman ve nasıl görevlendirileceği gibi hükûmetlerin aldığı veya almadığı önlemleri ve girişimleri kapsar.

David Fraser Nolan Amerikalı bir aktivist ve politikacıydı. 1971'de Parti'nin kurulduğu toplantıya ev sahipliği yapan Amerika Birleşik Devletleri Liberter Partisi'nin kurucularından biriydi. Nolan daha sonra partiye ulusal komite başkanlığı, parti haber bülteni editörü, tüzük komitesi başkanlığı, yargı komitesi başkanlığı ve platform komitesi başkanlığı dahil olmak üzere bir dizi görevde hizmet etti.

Batı muhafazakârlığı, Batı Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygın olan ve bazı siyasetçiler tarafından liberteryen muhafazakârlık, Jefferson muhafazakârlığı veya bazı çevrelerde klasik liberalizm olarak adlandırılan bir siyasi yönelimdir. Barry Goldwater, Ronald Reagan, Ron ve Rand Paul ve Rick Perry gibi siyasetçilerle temsil edilen bu akım, ekonomik konulara odaklanan, bireysel özgürlüğe büyük önem veren ve hükûmetin genişlemiş bir rolüne karşı çıkan bir yumuşak liberteryen ideoloji olarak tanımlanmıştır.