İçeriğe atla

Nemrut Dağı

Aynı isimli diğer dağ için Nemrut Dağı (Bitlis) maddesine bakınız.
Nemrut Dağı
Nemrut Dağı
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik2.150 m (7.050 ft)
ListelenmeUltra zirve
Koordinatlar37°58′51″K 38°44′27″D / 37.98083°K 38.74083°D / 37.98083; 38.74083 
Coğrafya
KonumKâhta, Adıyaman, Türkiye
SıradağToros Dağları
Türkiye üzerinde Nemrut Dağı
Nemrut Dağı
Türkiye' deki konumu
KriterKültürel: i,iii,iv
Referans448
Tescil1987 (11. oturum)
BölgeAvrasya

Nemrut Dağı, Türkiye'nin Adıyaman[1] ilinde yer alan 2.150 metre yüksekliğinde bir dağdır. Adıyaman'ın Kahta ilçesinde yer alan Nemrut Dağı, Ankar Dağları civarında Toros dağ silsilesinde bulunur.[2] 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında tesis edilen Nemrut Dağı Millî Parkı ile korumaya alınmıştır. Nemrut Dağı Kültür rotası Adıyaman merkezde bulunan Perre Antik Kenti ile başlayıp sonrasında Kahta ilçesinde bulunan Karakuş Tümülüsü, Cendere Köprüsü ve Kanyonu, Komagene Medeniyeti'nin yazlık başkenti olan Arsemia Ören Yeri, Kahta Kalesi, Şeytan Köprüsü ve nihayetinde Nemrut Dağı'nda son bulur.

Tarihçe

Dağ, eski çağlarda "Kommagene" olarak bilinen, bu alanda bulunan arkeolojik kalıntılara ev sahipliği yapmaktadır. Antiohos tümülüsü ve buradaki dev heykeller, Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü millî park içinde kalan kültürel değerlerdir.[2] Doğu ve batı teraslarında Antiohos ile tanrı-tanrıça heykellerinin yanı sıra aslan ve kartal heykelleri bulunmaktadır. Batı terasında eşsiz bir aslanlı horoskop yer almaktadır. Aslanın üzerinde 16 ışından oluşan 3 adet yıldız vardır ve bunların Mars, Merkür ve Jüpiter gezegenlerini temsil etmekte olduğu sanılmaktadır. Tarihte bilinen en eski horoskoptur.[3]

Heykeller Helenistik, Pers sanatı ve Kommagene ülkesinin özgün sanatı harmanlanarak yontulmuştur. Bu anlamda Nemrut Dağı'na "batı ve doğu uygarlığının köprüsü" denebilir.[4]

Kommagene kralı Antiohos Theos, MÖ 62 yılında bu dağın tepesine, pek çok Yunan ve Pers tanrısının heykelinin yanı sıra kendi mezar-tapınağını da yaptırmıştır. Mezarda, bir kartalın başı gibi, tanrıların taş oymaları bulunur. Heykellerin diziliş şekli hiyerotesyon olarak bilinir.

Mezarda 1881 yılında Alman mühendis Karl Sester tarafından kazı çalışmaları yapılmıştır. Daha sonraki yıllarda yapılan kazılarda Antiochus'un mezarı bulunamamıştır. 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında tesis edilen Nemrut Dağı Millî Parkı ile korumaya alınmıştır.[4]

İklim

Kahta ilçe sınırlarındaki Nemrut Dağı'nda karasal iklim özellikleri görülmektedir.[5] İlçe sınırlarındaki Atatürk Baraj Gölü nedeniyle, iklim yapısı önemli bir ölçüde değişikliğe uğrayarak Akdeniz iklimi ile benzerlik göstermeye başlamıştır. Ancak yaz ortasında bile, Nemrut Dağı'nda gün doğumu oldukça soğuk olur.[5]

Galeri

  • Nemrut Dağı'ndaki tanrı heykelleri...
    Nemrut Dağı'ndaki tanrı heykelleri...

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ahmet Zafer Tel (2009). "Contributions to the flora of Nemrut Mountain". 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021. 
  2. ^ a b "Türkiye Cumhuriyeti Milli Parklar Müdürlüğü "Nemrut Dağı" milli parkı". 13 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ "Nemrut-Komagene". Mootol.Nemrut,Komagene-Tekin Gün:Araştırma Yazı.9 Mart 2013. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b "Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü sitesinde Nemrut Dağı bilgi". 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  5. ^ a b "Kahta, Adıyaman sınırlarındaki Nemrut Dağı'nda karasal iklim özellikleri ve millî parkı bilgileri". 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Nemrut Dağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adıyaman (il)</span> Türkiyenin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bir il

Adıyaman, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Orta Fırat Bölümü'nde bulunan bir ildir. İdari merkezi Adıyaman şehridir. TÜİK 2023 sonu verilerine göre ilin nüfusu 604.978'dir.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.

Türkiye'deki millî parklar listesi, Türkiye'de bulunan millî parkların derlendiği listedir. Türkiye'de millî park kavramı ilk kez Selahattin İnal tarafından gündeme getirilmiş, "doğa koruma alanlarının millî park statüsü taşıması gerektiği ve doğal güzellik ile turistik potansiyel kıstaslarına göre belirlenmesi gerektiği" savunulmuştur. Kavram, 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilen Orman Kanunu'nun 25. maddesinde yer bularak ilk kez yasal düzlemde yer almıştır. Kanunla millî parkların sorumluluğu kendisine verilen Orman Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü ormanlık bölgelerin fauna ve florasının korunması şartıyla bilimsel ve halka açık spor ile mesire alanı olarak kullanılması amaçlarıyla herhangi bir bölgeyi millî park ilan etmekle yetkili kılınmış, iki yıl sonra kurulan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile görev bu kuruma devredilmiştir. 1983 yılına kadar yalnızca orman örtüsüne sahip olan yerler millî park dâhilinde değerlendirilirken 9 Ağustos 1983 tarihinde kabul edilen Millî Parklar Kanunu ile ormanlık olmasa bile tarihî, turistik ya da kültürel değeri haiz alanların da millî park ilan edilmesi sağlanarak tabiat parkı, tabiat koruma alanı, tabiat anıtı gibi yeni koruma statüleri tesis edilmiştir. Kanunun güncel hâline göre Tarım ve Orman Bakanlığı tasarrufunda olan millî park alanlarının belirlenmesi bu bakanlığın yanı sıra imar konularında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve tarihî ile turistik konularda Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşleri alınarak sağlanmakta olup cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yayımlanmasıyla resmiyete kavuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı Millî Parkı</span>

Nemrut Dağı Millî Parkı, Adıyaman ili; Kâhta ilçesinde bulunan ve içinde Kommagene Krallığı'nın bir antik kentini barındıran millî park ve ören yeri. Adıyaman il merkezinde Kâhta'ya bağlantı sağlayan karayolu ile ulaşım sağlanmakta olup, Millî Park Adıyaman il sınırları içerisindedir. Adıyaman hava alanından ulaşım oldukça rahat ve kolaydır. Adıyaman ve Kahta ilçesinden Nemrut dağına ve diğer tarihi yerlere servisler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kâhta</span> Adıyaman ilinin bir ilçesi

Kâhta, Adıyaman’ın il merkezinden sonra en büyük 2. ilçesidir. Nüfusu 195.534 kişidir. İlçenin 41 km kuzeyinde bulunan Nemrut Dağı tarihi ve kültürel eserlere ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Teide Yanardağı</span>

Teide Yanardağı, 3.718 metre yüksekliği ile Kanarya Adaların'dan Tenerife'nin en yüksek noktası ve İspanya'nın en yüksek dağı. Teide, yeryüzünün üçüncü en yüksek ada volkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sutepe, Gerger</span> Gerger, Adıyaman köyü

Sutepe, Adıyaman ilinin Gerger ilçesine bağlı bir köydür. UNESCO kapsamında korunan Nemrut Dağı Millî Parkı köy sınırları içerisinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kaz Dağı</span>

Kaz Dağı ya da İda Dağı, Edremit Körfezi'nin kuzeyinde Çanakkale ve Balıkesir illeri arasında yer alan bir dağ.

<span class="mw-page-title-main">Kommagene Krallığı</span>

Kommagene Krallığı, İrani Orontid Hanedanı'nın Helenleşmiş bir kolu tarafından yönetilen Greko-Pers krallığıdır. Partlar, Ermeniler ve Romalılar arasında tampon bir ülke olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kazdağı Millî Parkı</span> milli park

Kazdağı Millî Parkı, Balıkesir, Edremit'te yer alan doğa temalı millî parktır. Marmara ve Ege bölgeleri arasında sınır oluşturan Kazdağı'ndan ismini alır. Bulunduğu geçiş iklimi ve yakın bölgedeki tek yüksek dağ olması ayrıca Biga Yarımadası'nda doğu-batı doğrultusunda uzanan dağın, yer yer en bilineni Şahinderesi Kanyonu olmak üzere, ırmaklar tarafından açılan kanyonlarla parçalara ayrılmış yapısı, deniz ile dağ ikliminin birbirine karışmasına olanak veren şartlar yaratmıştır. Tüm bu özel şartlar, bölgeyi endemik türler açısından zengin bir hale getirmiştir. Kazdağı Göknarı bu endemik türlerin başında yer alır. Bunun dışında dağda 77 tane Türkiye'ye özgü tür tespit edilmiştir. Bu türlerin 29, Kazdağı Göknarı gibi sadece bu dağda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Troya Tarihî Millî Parkı</span>

Troya Tarihî Millî Parkı, Türkiye'nin Çanakkale kentinde bulunan bir millî park.

<span class="mw-page-title-main">Kahta Çayı</span>

Kahta Çayı, Adıyaman ili sınırlarında, Güneydoğu Toroslardan kaynağını alan, Keban Baraj Gölünde Fırat Nehri'ne dökülen akarsu.Yıllık ortalama akım 32 m³/sn, maksimum akım 120 m³/sn ile Mart ayında, minimum akım 4,1 m³/sn ile Eylül ayında gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada'nın Kayalık Dağlar'daki Millî Parkları</span>

Kanada'nın Kayalık Dağlar'daki Milli Parkları, Rocky Dağları'nın Kanada'da kalan bölümünde yer alan dört millî park ve üç eyalet parkından oluşan bir Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Altın-Emel Millî Parkı</span>

Altın-Emel Milli Parkı Kazakistan'da yer alan bir milli parktır. 1996 yılında kurulmuştur. Park, Kapchagai Gölü yakınındaki Ili Nehri ile Akdağ sıradağları arasında yaklaşık 4600 kilometrekarelik bir alanı kaplar ve çoğunlukla çöl ve kayalık araziden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Arsemia</span>

Arsemia, Adıyaman ilinin Kâhta ilçesi sınırları içerisinde, Nemrut Dağı güzergahı üzerinde bulunan bir ören yeridir.

Ulubaba Dağı, Adıyaman'da bulunan bir dağdır. En yüksek noktası deniz seviyesinden 2533 metre yüksekliktedir. Alman arkeolog Hans Henning Von Der Osten'in aktardığına göre, bölgede Recep Dağı olarak da bilinen dağ Ulubaba Dağı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Karakuş Tümülüsü</span> Adıyamanda bulunan anıt mezar

Karakuş Tümülüsü; Adıyaman'ın Kâhta ilçesinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Bölge, tümülüsün güneyindeki bir sütun üzerinde yer alan kartal figüründen dolayı yerel halk tarafından Karakuş Tepesi olarak isimlendirilmiş ve literatüre de bu adla geçmiştir. Yapılan araştırmalar sonrasında ise buranın Kommagene Kraliyet Ailesi kadınlarına ait bir anıt mezar olduğu anlaşılmıştır. Bir tür hiyerotesyon niteliği taşıyan yapı, ilk olarak Kral II. Mithridatis tarafından annesi İsias Philostorgos adına inşa ettirilmiştir. Kral I. Antiohos Theos'un eşi ve aynı zamanda Kapadokya Kralı I. Ariobarzanes'in kızı olan Isias'ın kızları Antiochis ve Laodice ile torunu I. Aka da sonraki yıllarda buraya gömülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Antiohos (Kommagene kralı)</span> Kommagene kralı

I. Antiohos Theos Dikaios Epifanis Filorhomaios Filhellenos Eski Yunanca: Ἀντίοχος ὁ Θεὸς Δίκαιος Ἐπιφανὴς Φιλορωμαῖος Φιλέλλην ἀντί Yakam, "Antiohos, adil, yüce tanrı, Romalıların dostu ve Yunanlıların dostu" anlamına gelir, y. 86 BC - 31 BC, hüküm 70 BC - 31 BC ) Yunan-İran krallığı Kommagene kralı ve bu krallığın en ünlü kralıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.