İçeriğe atla

Nekropsi (patoloji)

Bir koyunun nekropsisi

Nekropsi ya da nekroskopi, necroscopie'den (necro:ölü - leş, opsie:görme) köken alır.[1][2] İnsan dışındaki hayvanların kadavralarına veteriner hekimlerce uygulanan inceleme işlemidir.

Nekropsi hematolojik, biyokimyasal, tanısal görüntüleme, endoskopi veya tanısal cerrahi gibi klinik muayeneye değer katan bir uygulamadır.[3] Bilimsel araştırmalarda ve adli durumlarda bilgi vermek söz konusu olduğunda daima kadavra tümden incelenerek lezyonlu doku ve organların yanında normal görülenlerinde durumunun kaydedilmesi gerekir.[4] Nekropsi uygulaması; sürü sağlığı, hayvan bakımevlerindeki hayvanların sağlığı ve insan sağlığı için önem arz etmektedir.[5]

Birçok bölgede şarbon hastalığı gibi tehlikeli ve bulaşıcı hastalığa sahip olan hayvanlara nekropsi yapılması uygun görülmez veya yasaktır.[6][7]

Genel kuralları

Nekropsi zamanı: Ölümden sonra mümkün olduğunca hızlı yapılmalıdır. Bozulmayı önlemek için nekropsi zamanına kadar kadavra soğuk tutulmalıdır.[8]
Nekropsi yeri: Nekropsi salonları ya da kırsal alanlar.
Kadavranın imhası: Krematoryumlar bu iş için en uygun olan yerlerdir.Fakat en çok kullanılan yöntem kadavranın kireçli çukura gömülmesidir.[1]

Memeli hayvanlarda aşamaları[9]

Tavşan kadavrasına nekropsi uygulaması
  • Kadavra önce dıştan incelenir. Hayvanın kimliği, kadavranın beden yapısı, besi derecesi, ölüm anında hayvanın pozisyonu, ölüm belgeleri ve ölüm zamanı belirlenir ve anamnez alınır.[10]
  • Daha sonra sırt üstü pozisyonda düz ve uygun zemin üzerine konur.
  • Daha iyi inceleme yapılabilmesi içın, genellikle ön bacakların kadavradan kısmen ayrılması gerekir.
  • Arka bacaklar ise bacakların iç yüzündeki kasların koksa-femoral eklem hizasından kesilmesiyle iki yana açılır.
  • Vücut boşluklarının açılmasına geçilir.
  • Bu amaçla karın duvarı orta çizgi boyunca sternumdan anal bölgeye kadar kesilir, karın boşluğu açığa çıkarılır.
  • Göğüs boşluğu da her iki yandaki kaburgaların kesilip, sternum ve bağlayıcı dokuların uzaklaştırılmasıyla açılır.
  • İç organların çıkarılıp incelenmesi güdülen amaç çerçevesinde yapılır.

Kaynakça

  1. ^ a b Pendik Veteriner Kontrol Enstitüsü (PDF), 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 18 Ocak 2020 
  2. ^ "necropsy - Wiktionary". en.wiktionary.org (İngilizce). 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  3. ^ ÖZYİĞİT, Musa Özgür. "Koyun ve Kuzuların Nekropsi Bulgularının Makroskobik Olarak Değerlendirilmesi." Turkiye Klinikleri Veterinary Sciences-Internal Medicine-Special Topics 3.1 (2017): 101-108.
  4. ^ BÜYÜKBAŞ ve KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA SİSTEMİK NEKROPSİ TEKNİKLERİ, Veteriner Hekim Dr. Yavuz ULUSOY (PDF), 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 20 Ocak 2020 
  5. ^ "Necropsy". vdl.uky.edu (İngilizce). Kentucky Üniversitesi Veteriner Tanı Laboratuvarı. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  6. ^ "Şarbon Hastalığı hakkında". web.harran.edu.tr. 11 Eylül 2018. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  7. ^ "Anthrax facts". American Veterinary Medical Association (İngilizce). 4 Aralık 2001. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  8. ^ "Sample Collection – Necropsy". MU Veterinary Medical Diagnostic Laboratory (İngilizce). 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  9. ^ Labaratuvar Hayvanları ile Bazı Vahşi Hayvanlarda Nekropsi Yöntemleri 
  10. ^ "Nekropsi ve Demonstrasyon" (PDF). avys.omu.edu.tr. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. s. 65. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Veteriner sağlık teknisyeni, Veteriner tıp alanında çalışmalar yapan yardımcı veteriner sağlık personeli.

<span class="mw-page-title-main">Şarbon</span> Bacillus anthracis adlı bakteri nedeniyle oluşan bulaşıcı bir hastalık

Şarbon, antraks veya anthrax; Bacillus anthracis adlı bakteri nedeniyle oluşan zoonotik karakterde bulaşıcı bir hastalık.

<span class="mw-page-title-main">Veteriner tıp</span> Hayvan hastalıkları ile ilgilenen tıp dalı

Veteriner tıp; hayvan hastalıkları, bozuklukları ve yaralanmalarının önlenmesi, teşhisi ve tedavisi uygulamalarının yanı sıra hayvan besleme, genetik ıslah, hijyen ve gıda güvenliği, salgın hastalıkların önlenmesi, insan ve çevre sağlığı konularıyla ilgilenen bir tıp alanıdır. Veteriner tıbbı, evcil ve vahşi tüm hayvan türlerini kapsayacak kadar geniştir. Veteriner tıp uygulamaları hayvan sağlığının yanı sıra doğrudan ve dolaylı olarak insan sağlığına da etki etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Leş</span> Hayvan cesedi

Leş kokuşmuş hayvan cesedidir. Genellikle doğa tarafından henüz yok edilmemiş, çürümekte olan hayvan ölülerini tanımlamakta kullanılır. Cesedin çürümesiyle arta kalan maddeden zehir ve kuvvetli bir leş kokusu oluşur. Karkas sözcüğü ise hayvancılıkta iç organları çıkarılmış hayvanlar için kullanılır. İnsan dışındaki hayvanların kadavralarına veteriner hekimlerce uygulanan inceleme işlemine Nekropsi denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Veteriner hekim</span> hayvan hastalıklarını tedavi eden uzman, doktor

Veteriner hekim ya da eski adıyla baytar, veteriner tıp uygulamalarını uzmanlıkla yapan ve insan harici hayvanların üremelerinin engellenmesi veya arttırılmasına, beslenmelerine, hastalıklarına, rahatsızlıklarına ve yaralanmalarına uzmanlıkla müdahale eden, koruyucu hekimlik uygulamalarıyla hastalıkları ve bozuklukları daha oluşmadan önleyen, hayvan hastalıklarının ve parazitlerin kontrol altına alınması için araştırmalar ve uygulamalar yapan, yaptığı çalışmalarla insan sağlığına da hizmet eden bir tıp mensubu. Veteriner fakültesinden mezun olarak ve ülkelere göre değişen şartları yerine getirerek unvan alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi</span> Üniversite

Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi; Türk tarihinin ikinci, Cumhuriyet tarihinde ise ilk kurulan veteriner fakültesidir. 1970 yılında Ankara Üniversitesi'ne bağlı olarak öğretime açılmıştır. 11 Nisan 1975'te Fırat Üniversitesi'nin kurulması ile Fırat Üniversitesi'ne bağlı olarak çalışmalarına devam etmiştir. Fakülte eğitim programı içerisinde, uygulama ağırlıklı bir eğitim verilmektedir. Uygulama ve klinikler için 7 gün 24 saat hizmet veren tam donanımlı bir hayvan hastanesi bulunmaktadır. Bünyesinde 72 Profesör, 9 Doçent, 4 Doktor Öğretim Üyesi ve 29 Araştırma Görevlisi olmak üzere toplam 114 adet akademik personel bulunmaktadır. Fakültedeki öğrenci sayısı 882'dir. Fakültede çoğu bölüm için yüksek lisans ve doktora programları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi</span>

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, tüm idari ve akademik birimleriyle Ankara Üniversitesi'nin Dışkapı Yerleşkesi'nde eğitim öğretim veren veteriner fakültesidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk üniversitesi olan Ankara Üniversitesi'nin kurucu fakültelerindendir. 1933 yılında İstanbul'dan Ankara'ya taşınıp Yüksek Ziraat Enstitüsü'nün bir parçası haline gelmiş bulunan Yüksek Veteriner Okulu'nun 1948 yılında Ankara Üniversitesi'ne katılması ile kuruldu. Ülkedeki ikinci Veteriner Fakültesinin 1970 yılında Elazığ'da kuruluşuna dek Türkiye'de veteriner hekim yetiştiren tek yüksek öğretim kurumu olarak kalmış; kendisinden sonra kurulan diğer veteriner fakültelerinin çoğunun kuruluşuna ve eğitim-öğretim faaliyetlerine destek sağlamıştır. Fakültenin bünyesinde bir Hayvan Hastanesi, Acil Kliniği, yem bitkileri üretimi ve sığır, koyun-keçi, domuz, at ve tavuk yetiştiriciliği yapılan bir eğitim araştırma uygulama çiftliği, iki müze bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan itlafı</span>

Hayvan itlafı bir grup içinde üreyebilecek olan hayvanların belirli kriterlere uygun olarak ortadan kaldırılması sürecidir. Hayvan itlafının amacı grup içinde istenen özellikleri baskın kılma ya da istenmeyen özelliklerden kurtulma niyeti olabilir. Hayvan itlafının sonucunda genellikle maruz kalan hayvanlar öldürülür. Sığır vebası, şarbon tavuk vebası ve amerikan yavru çürüklüğü hastalıklarının içinde bulunduğu çeşitli hastalıklar dolayısı ile ya da insan sağlığı ve güvenliğinin tehdit edildiği durumlarda da hayvanlar itlaf edilebilir. Tüketime sunulamayacak durumda olan meyve ve sebzeler ya da itlafı gerektiren hastalık taşıyan bitkiler de itlaf edilebilmektedirler.

Tek Sağlık "yerel, ulusal ve küresel düzeylerde—insanlar, hayvanlar ve çevre bakımından ideal sağlık elde etmek için — Farklı disiplinlerin işbirlikçi çalışmasıdır ".

<span class="mw-page-title-main">Koruyucu tıp</span>

Koruyucu tıp çevre şartları, insan sağlığı ve hayvan sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen gelişmekte olan bir disiplinler arası alandır. Ayrıca ekolojik tıp, çevre tıbbı ya da tıbbi jeoloji olarak da bilinir..

<span class="mw-page-title-main">Veteriner hekimlik eğitimi</span> Veteriner Fakültesi

Veteriner hekimlik eğitimi, veteriner hekim olmak için alınan yüksek öğrenimdir. Veteriner hekim olmak için bu eğitimi başarı ile tamamlamış olmak zorunludur.

Uzman veteriner hekim: veteriner tıp alanlarından birinde uzman unvanını almış veteriner hekim.

Veteriner Hekimler Kraliyet Koleji (RCVS), Birleşik Krallık'ta veteriner hekimliğin düzenleyici kuruluşudur. 1844 yılında Kraliyet Tüzüğü ile kurulmuştur, yasal görevleri 1966 yılında Veteriner Hekimler Hareketi tarafından ortaya konmuştur.

Sovyetler Birliği'nde veteriner tıp, Sovyetler Birliği'ndeki veteriner tıp çalışmalarıdır.

Cumhuriyet Üniversitesi Veteriner Fakültesi 2010 yılında üniversitenin merkez kampüsünde kurulmuştur. 2011-2012 yılında 51 öğrenci ile öğretime başlamıştır.

Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri Veteriner Dairesi, Sovyetler Birliği'ndeki veteriner tıp çalışmaları kapsamında Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri içerisinde hizmet veren veteriner tıp departmanı.

Hayvan ötanazisi bir hayvanı öldürme veya aşırı tıbbi önlemleri alıkoyarak ölmesine izin verme eylemidir. Ötanazinin nedenleri arasında tedavi edilemez hastalıklar, hayvanı desteklemeye devam edecek kaynakların olmaması veya laboratuvar test prosedürleri yer alır. Ötanazi yöntemleri, minimum ağrı ve sıkıntıya neden olacak şekilde tasarlanmıştır. Hayvan ötanazisi, hayvan katliamından ve haşere kontrolünden farklıdır ancak bazı durumlarda prosedür aynıdır. Hayvanda korku ve endişe oluşturmadan olabildiğince süratli yapılmalıdır. Ötanazi yapan kişiler kullanılan tekniklerin eğitimine, deneyime ve yeterli sertifikaya sahip olmalıdır. Böylece ötanazi ile hayvanın ızdırabı minimuma indirilir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi sağlığı</span>

Evcil kedilerin sağlığı, veteriner tıpta iyi çalışılmış bir alandır.
Konular arasında bulaşıcı hastalıkları, genetik hastalıkları ve bu hastalıkların önlenmesini; diyeti, beslenmeyi ve kısırlaştırma gibi cerrahi işlemleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Hayvanlarda aşılanma</span>

Hayvan aşılaması, evcil hayvanların, çiftlik hayvanların veya vahşi hayvanların aşılanmasıdır. Uygulama veteriner tıp ile bağlantılıdır. İlk hayvan aşısı 1879'da Louis Pasteur tarafından tavuk kolerası için icat edildi. Bu tür aşıların üretimi bireylerin, hükûmetin ve şirketlerin ekonomik zorluklarıyla ilgili sorunlarla karşılaşmaktadır. Hayvan aşılarının düzenlenmesi, insan aşılarının düzenlenmesine göre daha azdır. Aşılar, geleneksel ve yeni nesil aşılar olarak ikiye ayrılır. Hayvan aşılarının, bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol etmenin en uygun maliyetli ve en sürdürülebilir yöntemler olduğu bilinmektedir. 2017 yılında veteriner aşı endüstrisi 7 milyar ABD doları değerindeydi ve 2024 yılında 9 milyar ABD dolarına ulaşacağı tahmin ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Veteriner patoloji</span>

Veteriner patologlar, hayvan dokusu ve vücut sıvılarının incelenmesi yoluyla hastalıkların teşhisinde uzmanlaşmış veteriner hekimlerdir. Beşeri patoloji gibi veteriner patoloji de anatomik patoloji ve klinik patoloji olmak üzere iki dala ayrılır. Gıda üretilen hayvanlarda, evcil hayvanlarda, hayvanat bahçesindeki hayvanlarda ve yaban hayatındaki hastalıkların teşhisinin yanı sıra, veteriner patologların bilimsel araştırmalarla birlikte ilaç keşfi ve güvenliğinde de önemli bir rolü vardır.