Nejat Göyünç

Hasan Nejat Göyünç (d. 18 Kasım 1925, İstanbul - ö. 1 Temmuz 2001, İstanbul), Türk tarihçi, akademisyen. Türk-Ermeni ilişkilerine ilişkin araştırmaları ile tanınır. Osmanlı Araştırmaları Dergisi'nin kurucusudur.

Nejat Göyünç, 18 Kasım 1925 tarihinde İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde dünyaya geldi. Annesi Cemile Hanım, babası Ali Rıza Numan Bey'dir. İki yaşında iken, Heybeliada Sanatoryumu röntgen dairesinde makinist olarak çalışan babasını bir iş kazası sonucu kaybetti.

Öğrenim hayatı 1931 yılında İstanbul Moda İlkokulu'nda başladı. Erzincan ve Kars'ta yatılı okullara devam etti. 1943 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne parasız yatılı olarak girdi. Ertesi bu okuldan ayrılarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin tarih bölümüne girdi ve bu okuldan 1948 yılında birincilikle mezun oldu.

Askerlik hizmetini tamamladıktan sonra, 2 yıl Başvekâlet Arşiv Umum Müdürlüğü'nde çalıştı. Parasız yatılı eğitim gördüğü için doğan 12 yıllık mecburî hizmeti sırasında liselerde tarih öğretmenliği yaptı. İlk görev yeri, Mardin Lisesi idi. Bu okulda öğretmenlik ve idarecilik yaptı. 1954 yılında Servet Ayten Ekler ile evlendi. Aynı yıl, bakanlık tarafından ABD'de ortaöğrenim kurumlarında inceleme yapmak için sağlanan bir burs kazandı. İngilizce öğrenimi gördükten sonra 1955 yılında 15 kişilik bir öğretmen grubu ile ABD'ye gitti. Oğlu Armağan Ekrem, ABD'de bulunduğu sırada dünyaya geldi. ABD dönüşü Ankara Bahçelievler Deneme Lisesi'nde öğretmenlik ve idarecilik yaptı. Kızı Ayşe Nihal, 1956 yılında dünyaya geldi.

1957 yılında tarih öğretmenliğinden ayrıldı. Millî Eğitim Bakanlığı'nın açtığı sınavı kazanarak doktora yapmak üzere Almanya'ya gönderildi. Dil eğitiminin ardından Göttingen Üniversitesi'nde Walter Hinz danışmanlığında doktora çalışmasını tamamladı. "Yaklaşık 1340 tarihli resmî bir muhasebe el kitabı" adlı tezinin kabul edilmesinden sonra "doktor" unvânını alarak 1962 yılında Türkiye'ye döndü.

Yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarih bölümünde "Osmanlı müessesleri kürsüsü"nde çalışmaya başlayan Göyünç, 1966'da doçent unvânını aldı. 1971'de Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdarî Bilimler Fakültesi'ne geçti ve 1973 yılında profesörlük unvânını aldı. 1979-1980 yılları arasında Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü olarak hizmet verdi.

1980'den itibaren Boğaziçi, Hacettepe, İnönü, Selçuk, Balıkesir ve Uludağ üniversitelerinde öğretim üyesi olarak çalıştı. 1986-87 kış yarıyılında Münih Ludwig Maximillian Üniversitesi'nde, yaz yarıyılında ise Bamberg Üniversitesi'nde misafir öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1996-2001 arasında Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi tarih bölümünde lisans üstü, 2000 yılı başından ölümüne kadar da Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nde strateji anabilim dalında lisansüstü öğrencilerine ders vermeye devam etti.

Osmanlı Araştırmaları Dergisi'nin kurucusu ve 1980-2001 tarihleri arasında yazı işleri sorumlusu olarak çalıştı. 2000 yılında Osmanlı döneminde Ermenileri konu alan bir kitabın yayın kurulu başkanlığında bulundu. 1 Temmuz 2001 tarihinde Üsküdar'daki evinde vefât etti. Türk Tarih Kurumu üyeliği de yapmıştır.

• Osmanlı Araştırmaları Dergisi 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

• Prof. Dr. Nejat Göyünç Armağanı 12 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları