İçeriğe atla

Neisseria gonorrhoeae

Neisseria gonorrhoeae
N. gonorrhoeae SEM görüntüsü (renklendirilmiş)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Üst âlem:Bacteria
Şube:Proteobacteria
Sınıf:Betaproteobacteria
Takım:Neisseriales
Familya:Neisseriaceae
Cins:Neisseria
Tür: N. gonorrhoeae
İkili adlandırma
Neisseria gonorrhoeae
(Zopf 1885) Trevisan 1885[1]

Neisseria gonorrhoeae, gonokok olarak da bilinen, insanlarda bel soğukluğu hastalığından sorumlu olan bakteridir. İlk olarak 1979 yılında Albert Neisser tarafından izole edilmiştir.[2]

Neisseria türleri çoğalmak için kompleks besiyerlerine ihtiyaç duymakta ve yağ asidi gibi etkenler üremelerine ters etkide bulunmaktadır.[3] Kok şeklindeki bakteriler, kahve çekirdeği benzeri çiftler halinde (diplokok) bulunurlar. Ortama, fiziksel ve kimyasal faktörlere karşı çok duyarlıdır. Bu yüzden çikolatalı agar gibi besiyerlerinde kültürü yapılabilir. Optimum çoğalma sıcaklığı 35 °C ve 37 °C arasıdır. Gram negatiflerdir. Boyamada kırmızı renk gözlemlenir.[3]

Bulaşma Şekli

Cinsel yollarla bulaşır, cilde nüfuz edemez. Kolonizasyon için bir mukoza zarına ihtiyaç duyar. Bulaştığı yerler: Erkek ve dişi ürogenital yolları, rektum, farenks ve konjanktiva mukozal epitelyum.[4]

Hastalıklar

Gonorrhoeae, cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en çok karşılaşılandır. HIV ve bazı cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşma riskini arttırır. Hastalık kadınlarda genellikle asemptomatiktir.[5]

N.gonorrhoeae vücutta genellikle üretra ve endoserviksin kolumnar epitelyumuna yerleşir. Genital olmayan bölgelerden rektum, orofarenks ve konjunktivaya yerleşebilir.[6]

Üretra ve servikse irin akıntılarına neden olabilir. Ayrıca patojenin yayılmasına bağlı olarak menenjite sebebiyet verebilir.

N.gonorrhoeae ile ilişkili diğer hastalıklar irinli konjunktiva, anorektal gonorrhoeae ve faranjit'tir.

Tedavi

N.gonorrhoeae'nın penisilinlere bağışıklık kazanmasından beri, tedavide genellikle seftriakson (3. nesil sefalosporin), oral azitromisin desteği ile beraber kullanılmaktadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Trevisan V. (1885). "Carratteri di alcuni nuovi generi di Batteriacee". Atti della Accademia Fisica-Medica-Stastistica in Milano (ser 4). 3: 92-107. 
  2. ^ Ryan KJ; Ray CG, (Ed.) (2004). Sherris Medical Microbiology, 4th ed. McGraw Hill. ISBN 0-8385-8529-9. 
  3. ^ a b Ng, Lai-King., Martin, Irene E., (2005). "The laboratory diagnosis of Neisseria gonorrhoeae". The Canadian Journal of Infectious Diseases & Medical Microbiology. 16 (1): 15-25. doi:10.1155/2005/323082. ISSN 1712-9532. PMC 2095009 $2. PMID 18159523. 
  4. ^ "Detailed STD Facts - Gonorrhea". www.cdc.gov (İngilizce). 26 Eylül 2017. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  5. ^ Magnus Unemo, H Steven Seifert, Edward W. Hook III, Sarah Hawkes, Francis Ndowa and Jo-Anne R. Dillon (2019). "Gonorrhoea, Article number: 79". Nature Reviews Disease Primers. 5. 
  6. ^ O'Donnell, Judith A., M.D. (2008). Pelvic inflammatory disease. Steven P. Gelone. New York: Chelsea. ISBN 978-1-4381-0159-0. OCLC 882540194. 
  7. ^ "CDC - Gonorrhea Treatment". www.cdc.gov (İngilizce). 31 Ekim 2017. 28 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vajina</span> kadın genital sisteminin bir kısmı

Vajina, memelilerde dişi genital sisteminin esnek ve kaslı kısmıdır. Vajina, insanlarda vulvadan servikse kadar uzanır. Dış vajinal açıklık normalde kısmen himen adı verilen bir zarla örtülüdür. Dip ucunda serviks vajinaya doğru çıkıntı yapar. Vajina cinsel ilişki ve doğumun gerçekleşmesini sağlar. Aylık âdet döngüsünün bir parçası olarak insanlarda ve insanlara yakın akraba olan primatlarda meydana gelen âdet kanamasını da yönlendirir.

<i>Neisseria</i> Bakteri cinsi

Neisseria, Proteobacteria şubesine dahil, gram negatif, aerob, diplokok bir bakteri cinsidir. Mikroskopla incelendiğinde kahve tanesine benzer bir yapıda olduğu gözlemlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Frengi</span> bulaşıcı enfeksiyon

Frengi, spiroket bakterisi Treponema pallidum alttürünün sebep olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Cinsel yolla bulaşmanın yanı sıra kan transfüzyonlarıyla da bulaşabildiği gösterilmiştir. Aynı zamanda anneden fetüse, hamilelik ya da doğum sırasında bulaşabilir. Treponema pallidum ile alakalı olarak insanlarda görülen diğer hastalıklar arasında veremdutu, pinta ve endemik frengi bulunmaktadır.

<i>Yersinia pestis</i> Vebanın nedeni olan bakteri türü

Yersinia pestis, Enterobacteriaceae ailesine mensup bir Gram negatif bakteri türüdür. Veba hastılığının üç türüne de yol açar. Y. pestis tarih boyunca birçok pandemilere sebep olmuştur. Yersinia cinsine mensup bakteriler, Gram negatif çubuk şekilli kokobasillerden oluşmuştur ve diğer Enterobacteriaceae cinslerinde olduğu gibi, seçmeli anaerobik bir metabolizmaya sahiptir. Pireler tarafından taşınır. Organizma izole halde hareketliyken (motil), memeli konağa geçtiğinde hareketsiz (non-motil) hale geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıhumma</span>

Sarıhumma Grip benzeri bir tablodan, ağır karaciğer hastalığı ve kanamalı ateşe kadar geniş bir hastalık tablosuna yol açan akut viral bir hastalıktır.

<i>Shigella</i>

Shigella, Gram-negatif, hareketsiz, spor oluşturmayan, çubuk şekilli bir bakteri cinsidir. Escherichia coli ve Salmonella ile yakın akrabadır. Şigelloz hastalığının etmeni olan Shigella, diğer primatlarda da hastalık yapmasına rağmen, primatlar haricindeki memeli türlerine etki etmez.

<span class="mw-page-title-main">Belsoğukluğu</span> Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu döl ve idrar yollarında görülen bulaşıcı hastalık

Belsoğukluğu (Gonore), Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu, özellikle döl ve idrar yollarını etkileyen, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların ikinci en bulaşıcı olanıdır; ilk sırayı klamidya enfeksiyonu alır.

<span class="mw-page-title-main">Suçiçeği</span> insan viral hastalığı

Varisella olarak da bilinen suçiçeği, herpesvirüs ailesinin bir üyesi olan varisella zoster virüsü (VZV) ile ilk enfeksiyonun neden olduğu oldukça bulaşıcı, aşıyla önlenebilir bir hastalıktır. Hastalık, sonunda kabuk bağlayan küçük, kaşıntılı kabarcıklar oluşturan karakteristik bir deri döküntüsü ile sonuçlanır. Genellikle göğüs, sırt ve yüzde başlar. Daha sonra vücudun geri kalanına yayılır. Döküntü ve ateş, yorgunluk ve baş ağrısı gibi diğer semptomlar genellikle beş ila yedi gün sürer. Komplikasyonlar bazen zatürre, beyin iltihabı ve bakteriyel cilt enfeksiyonlarını içerebilir. Hastalık genellikle yetişkinlerde çocuklardan daha ağır seyreder.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel yolla bulaşan hastalık</span> insan cinsel davranışı yoluyla bulaşan enfeksiyon

Cinsel yolla bulaşan hastalık (CYBH) veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE), daha eski adıyla zührevi hastalık, özellikle vajinal seks olmak üzere anal seks, oral seks, bazen de sürtünme yoluyla cinsel ilişkiyle bulaşabilen enfeksiyonların genel adıdır. CYBE'ler genellikle başlangıçta semptomlara neden olmadığından başkalarına bulaştırma riskleri fazladır. İngilizce literatürde Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon terimi, semptomatik hastalığı olmayan vakaları da kapsadığından cinsel yolla bulaşan hastalık veya zührevi hastalık terimlerinin yerine tercih edilmektedir. CYBE'lerin belirti ve bulguları olarak vajinal akıntı, penis akıntısı, cinsel organların üzerinde veya çevresinde ülserler ve pelvik ağrı sayılabilir. Bazı CYBE'ler kısırlığa neden olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ebola virüsü hastalığı</span> Virüs kaynaklı ölümcül, bulaşıcı hastalık

Ebola virüsü hastalığı (EVD) veya Ebola kanamalı ateşi (EHF) veya kısaca Ebola, Ebola virüsünün neden olduğu, insanlarda ve diğer primatlarda görülen bir hastalıktır. Belirtiler tipik olarak virüse yakalandıktan sonra ateş, boğaz ağrısı, kas ağrısı ve başağrısı ile iki gün ila üç hafta sonra başlar. Tipik olarak bulantı, kusma ve ishal, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında azalma ile birlikte takip eder. Bu noktada, bazı kişilerde kanama sorunları görülmeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Bulaş</span>

Biyoloji ve tıpta bulaş, bir bulaşıcı hastalığın enfekte konakçıdan, doğal konaklardan, vektörlerden veya portörlerden başka canlılara geçmesine denir. Hastalık bulaştıran canlı bazı durumlarda hasta olmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuluçka (epidemiyoloji)</span> enfeksiyon ile hastalık semptomlarının başlangıcı arasındaki süre

Kuluçka süresi, canlının patojenik organizmaya, kimyasal maddeye ya da radyasyona maruz kalma ile belirgin belirtilerin ve bulguların ortaya çıkması arasında geçen süre. Tipik olarak enfeksiyon hastalıklarında, konakta belirtilerin ortaya çıkabilmesi için enfeksiyöz organizmanın çoğalması dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kontajiyöz hastalık</span> Bulaşıcı hastalıkların alt kategorisi

Kontajiyöz hastalık, bulaşıcı hastalıkların alt kategorisidir, genelde hasta bir kişiden başka kişiye fiziksel temas yoluyla ya da hasta kişinin salgılarıyla, eşyalarıyla temas veya hava yoluyla geçen enfeksiyöz ve bazen de enfeksiyöz olmayan hastalıkları kapsayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tropikal spastik paraparezi</span>

HTLV-I ile ilişkili miyelopati (HAM) veya HTLV-I ile ilişkili miyelopati/tropik spastik paraparezi (HAM/TSP) olarak da adlandırılan tropikal spastik paraparezi (TSP), (HAM/TSP) insan T-lenfotropik virüsü tarafından güçsüzlüğe, kas spazmlarına ve duyusal rahatsızlığa neden olan tıbbi bir durumdur, paraparezi ve bacakların zayıflığı ile sonuçlanır. Adından da anlaşılacağı gibi, Karayipler de dahil olmak üzere en çok tropikal bölgelerde yaygındır. Kan nakli ürünleri, koruyucu bir önlem olarak HTLV-1 antikorları için taranır.

<span class="mw-page-title-main">Güvenli seks</span> CYBE kapmanın risklerini düşürme yolları

Güvenli seks, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların (CYBE), özellikle HIV'in bulaşma veya kapma riskini azaltmak için çeşitli yöntemler veya gereçleri kullanan cinsel aktivitedir. "Güvenli seks", güvenli seks uygulamalarından bazılarının CYBE risklerini tamamen ortadan kaldırmadığını göstermek için bazen daha güvenli seks veya korunmalı seks olarak da adlandırılır. Aynı zamanda, gebeliği önlemeyi amaçlayan ve bazen CYBE risklerini azaltabilen veya ve azaltamayan yöntemleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Pelvik inflamatuar hastalık</span> Rahim, fallop tüpleri, yumurtalıklar veya pelvis iç yüzeyinin enfeksiyonu

Pelvik inflamatuar hastalık (PİH), kadın üreme sisteminin üst kısmının, yani uterus, fallop tüpleri ve overlerin ve pelvis içinin enfeksiyonudur. Sıklıkla semptomsuz olabilir. Eğer bulgu ve semptomlar varsa, alt karın ağrısı, vajinal akıntı, ateş, idrara çıkma ile yanma, ağrılı cinsel ilişki, cinsel ilişki sonrası kanama veya düzensiz adet kanaması olabilir. Tedavi edilmeyen PİH, infertilite, ektopik gebelik, kronik pelvik ağrı ve kanser gibi uzun süreli komplikasyonlara neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Clostridium perfringens</span>

Clostridium perfringens, Clostridium cinsine ait Gram pozitif, çubuk şeklinde, anaerobik, spor oluşturan patojenik bir bakteridir. C. perfringens doğada yaygındır ve çürüyen bitki örtüsünde, deniz tortusunda, insanların ve diğer omurgalıların bağırsaklarında, böceklerde ve toprakta normal olarak bulunabilir. Thioglycolate besiyerinde 6,3 dakika bir bölünerek, herhangi bir organizma için bildirilen en kısa jenerasyon süresine sahip bakteri türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Penis akıntısı</span>

Penis akıntısı ya da Penil akıntı, penis başındaki üretra açıklığından gelen; idrar, zevk suyu ve meni dışındaki sıvıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fekal-oral yol</span> fekal patojenler içeren partiküller yoluyla hastalık bulaşması

Fekal-oral yol, dışkı partiküllerindeki patojenlerin bir kişiden başka bir kişinin ağzına geçtiği belirli bir hastalık bulaşma yolunu tanımlar. Fekal-oral yolla hastalık bulaşmasının başlıca nedenleri arasında yeterli sanitasyonun olmaması ve kötü hijyen uygulamaları yer almaktadır. Toprak veya su kütleleri fekal materyal ile kirlenirse, insanlar su kaynaklı hastalıklar veya topraktan bulaşan hastalıklarla enfekte olabilir. Gıdaların dışkı ile kirlenmesi de fekal-oral bulaşmanın bir başka şeklidir. Bir bebeğin bezini değiştirdikten veya anal hijyen sağladıktan sonra ellerin düzgün bir şekilde yıkanması gıda kaynaklı hastalıkların yayılmasını önleyebilir.

Su yoluyla bulaşan hastalıklar su yoluyla bulaşan patojenik mikroorganizmaların neden olduğu ölüm, sakatlık, hastalık veya bozukluklar gibi insan sağlığı üzerindeki olumsuz durumlardır. Bu hastalıklar banyo yapma esnasında, temizlik esnasında, içme suyu yoluyla veya kirli suya maruz kalan yiyeceklerin tüketilmesiyle yayılabilir. Bunlar, dünyanın dört bir yanındaki gelişmekte olan ülkelerin kırsal alanlarındaki kritik sorunlardandır. Su yoluyla bulaşan hastalıkların en sık bildirilen semptomları ishal ve kusma olsa da cilt, kulak, solunum veya göz problemleri de bu semptomlara dahil edilebilir. Temiz su temini, sanitasyon ve hijyen (WASH) eksikliği, bir toplumda su yoluyla bulaşan hastalıkların yayılmasının ana nedenleridir. Bu nedenle, temiz içme suyuna ve sanitasyona erişim su yoluyla bulaşan hastalıkları önlemenin ana yöntemidir.