İçeriğe atla

Nehemya Kitabı

Bu madde Nehemya kitabı hakkındadır. Yahudi peygamber için Nehemya sayfasına bakınız.
        
Yahudilik

Nehemya kitabı, Tanah'ın Ketuvim kitabında bulunan bir metindir. Büyük ölçüde birinci tekil kişinin anıları olarak aktarılır. Kitapta, Pers sarayı yetkilisi bir Yahudi olan Nehemya'nın Kudüs duvarlarını ördürttüğü, şehre olan bağlılığı ve şehir halkının Tanrı'nın kanunlarına olan bağlılığı anlatılır. Kitapta anlatılanlar MÖ 5. yüzyılın ikinci yarısında geçmektedir. Ezra kitabıyla birlikte, Tanah'taki tarihi metinlerin sonuncusunu oluşturmaktadır.[1]

Anılar içeren bu kitabın çekirdeği, MÖ 400'lerde Ezra kitabının çekirdeğiyle birleştirilmiş olabilir. Skeptikler, kitabın derlenişinin Helenistik döneme kadar sürdüğünü belirtse de bu tartışma konusudur.

Kitapta, kralın Susa'daki sarayında görevli olan Nehemya'nın kulağına, Kudüs'ün duvarsız olduğu haberi geldiği ve bunun üzerine Nehemya'nın bu sorunu çözdüğü anlatılır. Kral, onu Yehuda'nın valisi olarak atar ve Nehemya Kudüs'ü ziyaret eder. İsrail düşmanlarının muhalefetine rağmen şehrin duvarlarının tekrar diktirip Musa'nın kanunlarına uygun olarak cemaati yeniler. Susa'ya döndükten bir süre sonra İsrailoğullarının tekrar eski huylarına geri dönüp Yahudi olmayan kadınlarla evlendiğini gören Nehemya bu sefer kanunu uygulamak için Kudüs'te kalmaya karar verir.

Özet

Çoğunluğu birinci şahıs tarafından anlatılan 13 konulu Nehemya kitabının pasajlarına Nehemya Muhtırası denir. Birçok liste bulunan kitapta, Ezra kitabının aksine belgelerden alıntılar yapılmamıştır.

  1. Pers kralı Artaserhas'ın hükümdarlığının 20. yılında, Perslerin başkenti Susa'da krala sakilik yapan Nehemya, Kudüs'ün duvarlarının yıkıldığını öğrenir. İsrail'in günahlarından arınması ve Tanrı'nın toprakları onarması için dua eder. Nehemya, Kudüs'e dönüp duvarların inşa edilmesini sağlamak için izin ister; anlayışlı davranan kral, Nehemya'dan yardımlarını esirgemez.
  2. Nehemya, kraldan aldığı yetki mektubuyla Kudüs'e döner; duvarları teftiş eder.
  3. Nehemya ve Başkahin Eliaşib dahil Yahudiler, Kudüs duvarının inşasına başlar.
  4. Samiriyeli Sanballat, Ammonlu Tobiya, Arap Geşem ve Aşdodlu adamlardan oluşan İsrail'in düşmanları Kudüs'e saldırı planlarlar; Yahudiler ellerinde silahlarla çalışmaktadır.
  5. Yahudi elitlerin fakilere baskı yaptığını gören Nehemya tüm borç ve ipotekleri iptal ettirir; kendinden önceki valiler yozlaşmış ve baskıcıdır fakat kendisi doğrucu ve dürüsttür.
  6. Sanballat, Nehemya'yı Artaserhas'a karşı ayaklanma başlatacağıyla suçlar; Yahudi elitler ve peygamberler kendisine muhaliftir fakat duvar tamamlanmıştır.
  7. Nehemya, yetkililer atayıp duvar ve kapılara bekçiler koyar; Yahudileri kayıt altına alıp önceden şehre dönenlerin listesini çıkarır.
  8. Nehemya halkı toplar ve Ezra onlara Musa'nın kanun kitaplarını okur; Nehemya, Ezra ve Leviler, Kanun'a uygun olarak Sukot bayramını yürürlüğe sokar.
  9. Yahudiler kefaret ve dua için bir araya toplanır.
  10. Rahipler, Leviler ve halk anlaşıp Kanun'u korumak için kendilerini dış dünyadan ayırırlar.
  11. Yehuda ve Benyamin köy ve kasabalarından gelenlerle Kudüs'ün nüfusu artar.
  12. Kiros zamanında dönen (Babil Sürgününden ilk dönenler) rahip ve Levilerin listesini çıkarır; Ezra'nın yardımıyla duvarların ve şehrin tekrar inşasını yönetir.
  13. Nehemya 12 yıl sonra Susa'ya geri döner; Kudüs'e geri döndüğünde yokluğunda halkın eski yollarına geri döndüğünü görür. İlk reformlarının uygulanması için tedbir alır ve Tanrı'dan merhamet diler.

Tarihsel önbilgi

Kitapta anlatılanlar MÖ 5. yüzyılda geçmektedir. Yehuda, Pers İmparatorluğu'na bağlı satraplıktaki birkaç eyaletten biridir. Başkent Susa'dır. Nehemya'nın görevi, önemli bir pozisyon olan, II. Artaserhas'a sakiliktir.

Nehemya, kendi ricası doğrultusunda, Farsça "Yehud" denen Yehuda'ya vali olarak atandı. Kudüs, MÖ 586'da Babilliler tarafından fethedildi ve Nehemya şehri harap edilmiş olarak buldu. Görevi, şehir duvarlarını tekrar dikmek ve şehir nüfusunu artırmaktı. Üç güçlü komşusu olan Samiriler, Ammonlular ve Araplar'ın yanı sıra Aşdod şehrindekiler kendisine muhalifti fakat buna rağmen şehir duvarlarının inşasını tamamladı. Musa'nın kanunlarını uygulayarak ve komşulardan soyutlayarak Yahudi cemaatini arındırdı.

Metinsel tarih

Ayrıca bakınız: Ezra ve Nehemya

Ezra'nın ilk kopyası Nehemya ile birlikte bulunan bileşik bir kitaptı.[2] Ardından Yahudiler bu kitabı ikiye bölüp Birinci Ezra ve İkinci Ezra diye adlandırdılar. Modern zamanlarda Tanah'ta ve tercümelerinde bu kitaplar Ezra ve Nehemya kitapları olarak yer alır. Ezra ve Nehemya ilk olarak iki parçaya 3. yüzyılda teolog Origenes tarafından bölündü, bunun ardından Jerome, Vulgat versiyonunu yaratırken aynı modeli kullandığında Batı Avrupa Hristiyanları tarafından bu bölünme benimsendi.[3] Bu kitapların Yahudilerin Tanah'ında Ezra ve Nehemya olarak bölünmesi Orta Çağ zamanında gerçekleşti.[4]

Kompozisyon ve Tarih

Hristiyanlık ve Yahudiliğin ilk dönemlerinde Ezra kitabıyla birleşik olan Nehemya kitabı "Ezra" olarak anılmaktaydı ve muhtemelen Ezra'ya atfedilmekteydi; rabinik geleneğe göre Nehemya kitabının yazarı peygamber Nehemya'nın kendisidir fakat başkalarını küçümseyici tavırları bulunduğundan onun yazar olarak kabul edilmesi yasaklanmıştır.[5]

Ezra ve Nehemya kitapları birleştirilmeden önce, 1 ila 7. konuları ve 11 ila 13. konuları oluşturan Nehemya Muhtırası'nın bağımsız metinler olması olasıdır.[6] Muhtıra'nın ne zaman yazıldığı Nehemya'nın misyonuyla alakalıdır: Kabul gören görüşe göre kitapta adı geçen Kral Artaserhas, I. Artaserhas'tır (ondan sonra aynı isimle iki kral daha gelmiştir) ve bu nedenle Nehemya'nın Kudüs'teki ilk dönemi MÖ 445 ile MÖ 433 arasıdır;[7] Susa'ya geri dönüp ardından tekrar Kudüs'e gitmesi MÖ 5. yüzyılın sonlarını bulur ve kitap en erken bu zamanda yazılmış olabilir.[8] Nehemya Muhtırası, 8 ila 10. konularda Ezra ile ilgili pasajlarla bölünür. Bu bölüm bazen ayrı ve bağımsız bir "Ezra Muhtırası" (EM) olarak düşünülür fakat bazı uzmanlar EM'nin kurgusal olduğunu ve zaman ilerledikçe yüklü miktarda değiştirildiğini savunur. Hem Nehemya hem Ezra kitaplarında nüfus sayımı gibi birçok liste mevcuttur.

Birleşik Ezra ve Nehemya kitabının ilk sürümü MÖ 4. yüzyılın başlarına dayanıyor olabilir;[6] bunu takip eden asırlarda da derlemeler yapılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Albright, William (1963). The Biblical Period from Abraham to Ezra: An Historical Survey. Harpercollins College Div. ISBN 0061301027. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  2. ^ In the margin of the Masoretic Hebrew text opposite this verse is written the Hebrew expression meaning "half of the book," indicating that this is the middle verse of the 685 Hebrew verses of the combined books of Ezra and Nehemiah, and that in Masoretic text the two were one book. (New World Translation - Reference Bible - Nehemiah 3:32, footnote)
  3. ^ Fensham, F. Charles, "The books of Ezra and Nehemiah" (Eerdmans, 1982) p.1
  4. ^ Dillard, Raymond B., and Longman, Tremper, "An introduction to the Old Testament" (Zondervan) 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.180
  5. ^ Blenkinsopp, Joseph, "Judaism, the first phase" (Eerdmans, 2009) 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.86
  6. ^ a b La Sor, W.S., William Sanford La Sor, Hubbard, D.A., Bush, F.W., "Old Testament survey: the message, form, and background of the Old Testament" (Eerdmans, 1996) 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.551
  7. ^ Graham, M.P, and McKenzie, Steven L., "The Hebrew Bible today: an introduction to critical issues" (Westminster John Knox Press, 1998) 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.205
  8. ^ Graham, M.P, and McKenzie, Steven L., "The Hebrew Bible today: an introduction to critical issues" (Westminster John Knox Press, 1998) 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.213

Dış bağlantılar

Yorumlar
Diğer
Tercümeler

Ayrıca bakınız

  • Ezra
  • Ezra kitabı
  • Ezra ve Nehemya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eski Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ilk kısmı

Eski Ahit veya Eski Antlaşma, Kutsal Kitap'ın İbranice kaleme alınmış olan ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. Yahudilerin Tanah ve Müslümanların Tevrat ve Zebur olarak kabul ettikleri kitapları içinde barındırır. Kutsal Kitap'ın birinci yüzyılda Grekçe kaleme alınan yazılarına "Yeni Ahit" adı verildi. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Toplam 39 bölümden oluşur. Eski Ahit; Tevrat, Tarihsel Kitaplar, Şiirsel Kitaplar, Peygamberlik Kitapları olarak 4 temel bölüme ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Tanah</span> Yahudiliğin ana kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Tanah/Tanak, Yahudiliğin ana mukaddes metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonudur. Hristiyanlar tarafından İbranice Mukaddes Kitap ya da Eski Ahit denir. Metinlerin neredeyse tamamı Kutsal İbranice ile yazılmış olup, ufak bir bölümü de Kutsal Aramiceyle yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbraniler</span> Orta Doğulu bir eski Sami halkı

İbraniler, Sümer'in dağılışından sonra göçebe olarak Kenan'a yerleşmiş ve belli bir inanç sistemi yaratıp İsrailoğulları olarak ortaya çıkmış, Antik İbranice konuşan bir antik Sami milletidir.

<span class="mw-page-title-main">Üzeyir</span> Yahudi peygamber ya da din adamı

Üzeyir, MÖ 4.-5. yüzyıllarda yaşamış Ezra ile aynı kişi olduğu iddia edilen Yahudi peygamber ya da din adamı. Üzeyir ile Ezra'nın aynı kişi olduğu tartışmalıdır. Temple Üniversitesi din profesörlerinden ve Encyclopaedia of the Qurʾān yazarı İbrahim M. Ebu Râbî, Üzeyir ile Ezra'nın aynı kişi olduğu kanısını sorgulayanlardandır.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya (İsrail)</span>

Zekeriya, II. Yarovam'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiya</span> Yehuda Krallığının 14. kralı

Hezekiya Ahaz'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın 14. kralıydı. Edwin Thiele hükümdarlık tarihlerinin MÖ 715 ile MÖ 686 yılları olduğunu belirtir. Hezekiya ayrıca, Tora'da en çok göze çarpan krallardan biridir.

Krallar Kitabı, Kral David'in ölümünden Yekoniya'nın Babil'de esir düşmesine kadar geçen 400 yıllık sürede antik İsrail ve Yehuda krallıklarıyla ilgili hikâyeleri anlatır. Yeşu, Hâkimler ve Samuel kitaplarının bulunduğu bir dizi tarihsel kitabın sonuncusudur ve ana amacı Yahudi krallığın Babilliler tarafından neden yıkıldığını dini açıdan anlatmak ve sürgünden dönüşün temelini hazırlamaktı.

Samuel kitapları, Yeşu, Hakimler ve Krallar kitaplarıyla birlikte Nevi'im'in İlk Peygamberler bölümünü oluşturur. Peygamberler aracılığıyla Tevrat'ı doğrulayıp onun açıklamasını yapar.

Tarihler kitabı Tanah'ın bir parçasıdır. Masoretik metinde Ketuvim'in ilk veya son kitabı olarak yer alır; Ketuvim'in son kitabı olarak kullanıldığında bütün Tanah'ın da son kitabı haline gelir. Tarihler kitabı büyük ölçüde Samuel ve Krallar kitaplarındaki David hikâyeleriyle paralellik gösterir. Hristiyanlıkta 1 ve 2. Tarihler olmak üzere ikiye bölünmüştür; 1 & 2 Samuel ve 1 & 2 Krallar'dan sonra yer alır. Hristiyanlıkta kitapların bu dizilişi, Yunanca tercüme olan Septuagint'ten baz alınarak gerçekleşmiştir.

Yeşaya kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin ilk kitabıdır; bu kitabın ardından Hezekiel, Yeremya ve Oniki küçük peygamber kitapları gelir. Hristiyanlıktaki Eski Ahit'te ise bu sıralama biraz farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiel Kitabı</span> İbrani Kutsal Kitabının (Eski Ahit) bir parçası olan Büyük Peygamberlerin dördüncü bölümü

Hezekiel kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin üçüncü kitabı olup Yeşaya ile Yeremya kitaplarından sonra ve On iki küçük peygamber kitaplarından önce gelir. Bu sıralama Hristiyanlık'taki Eski Ahit'ten biraz farklıdır. İsmini, görümlerinin kaydedildiği, MÖ 6. yüzyılda yaşamış rahip ve peygamber Hezekiel'den alır.

Sefanya kitabı 'nın, giriş cümlesine istinaden, yazarı "Yahuda Kralı Amon oğlu Yoşiya zamanında Hizkiya oğlu Amarya oğlu Gedalya oğlu Kuşi oğlu Sefanya" olarak kabul edilir. Sefanya hakkında elde edilen tüm bilgiler bu metinden gelir. Kitabın giriş cümlesi, diğer kitapların giriş cümlelerine kıyasla daha uzun olup içinde iki özellik barındırır. Sefanya'nın babası Kuşi'nin anlamı "Etiyopyalı"dır. Toplumda, Tanrı'nın İbrahim ile yaptığı anlaşma gereği soyağacının önemi vardır ve bu nedenle yazar, peygamberin atalarının ismini verip Etiyoplı'dan ziyade İbrani olduğunu ispatlama gereği duymuş olabilir. Hatta peygamberin soyu bir zamanlar Yehuda kralı olan Hezekiya'ya kadar dayanır. Sefanya kitabının yazarı Kûşluları veya Etiyopyalıları kınamaktan çekinmemektedir. 2:12'de özlüce ve tartışmaya kapalı bir şekilde mesaj gönderir: "Ey Kûşlular, Siz de benim kılıcımla öleceksiniz". Sefanya'nın Kral Hezekiya olan aile bağı, 3:1-7'de kraliyet şehrine yaptığı şiddetli eleştiriyi meşrulaştırmaktadır.

Hagay kitabı, Eski Ahit veya Tanah'ın, Küçük peygamberler veya "Onikiler" denen kitaplar dizisinde yer alır. İki konudan oluşan kısa bir kitaptır. Kitapta anlatılanların geçtiği tarih Tapınağın terar inşasından önce MÖ 520 civarıdır. Bu dönemde, Yahudilerin topraklarına dönmesine yardım eden Zerubbabel gibi Pers kralları yaşamıştır.

Zekeriya kitabı, Tanah ve Kutsal Kitap'taki oniki küçük peygamber kitaplarından sondan bir öncekidir ve peygamber Zekeriya'ya dayandırılmaktadır.

Malaki kitabı, Tanah'ta bulunan Neviim kitabının içindeki Oniki küçük peygamber dizisinin son kitabıdır. Hristiyan sıralamasında Yeni Ahit'ten önce gelen son kitabı dolayısıyla Eski Ahit'teki son peygamberi oluşturur.

Ağıtlar kitabı peygamber Yeremya tarafından şiirsel bir kitap olarak yazılan Tanah'ın Ketuvim kitabında bir metindir. MÖ 6. yüzyılda Kudüs ve Tapınağın yıkılmasına karşı tutulan yasla ilgilidir.

Ester kitabı, Tanah'ın Ketuvim kitabının içinde bulunan beş megiladan biridir. Ester kitabı bir Yahudi bayramı olan Purim'in kökenini oluşturur. Bayram sırasında metnin tamamı, ilki bayramın başladığı akşam ve diğeri ertesi sabah olmak üzere iki kere okunur.

Ezra kitabı, Tanah'ın Ketuvim kitabına bağlı bir metindir. Orijinalinde Nehemya kitabı ile birlikte yer alan bu metin Hristiyanlığın erken çağlarında iki kitap haline ayrılmıştır. Babil Sürgününün ardından İsrail topraklarına dönüşü konu alan kitap iki bölümden oluşur. İlk bölümde Büyük Kiros'un krallığının ilk yılında MÖ 538'de sürgünden ilk dönenlerin hikâyesini ve I. Darius'un krallığının altıncı yılında MÖ 515'te Kudüs Tapınağı'nın tamamlanıp hizmete açılmasını anlatır. İkinci bölümde ise Ezra'nın Kudüs'teki misyonu ve goylarla evlenip günaha giren Yahudileri günahlardan arındırmak için verdiği çabalar anlatılır. Nehemya kitabıyla birlikte Tanah'taki tarihi hikâyelerin sonuncusunu temsil eder.

Ezra ve Nehemya, Ezra'nın Nehemya ile birlikte bulunduğu bileşik bir kitaptı. Ardından Yahudiler bu kitabı ikiye bölüp Birinci Ezra ve İkinci Ezra diye adlandırdılar. Modern zamanlarda Tanah'ta ve tercümelerinde bu kitaplar Ezra ve Nehemya kitapları olarak yer alır. Ezra ve Nehemya ilk olarak iki parçaya 3. yüzyılda teolog Origenes tarafından bölündü, bunun ardından Jerome, Vulgat versiyonunu yaratırken aynı modeli kullandığında Batı Avrupa Hristiyanları tarafından bu bölünme benimsendi. Bu kitapların Yahudilerin Tanah'ında Ezra ve Nehemya olarak bölünmesi Orta Çağ zamanında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">I. Artaserhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun Altıncı Kralı

I. Artaserhas (Antik İranca: Artaxšaça. Bu ismin antik Grek formu babasının I. Serhas ismini taşımasından ortaya çıkartılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.