İçeriğe atla

Nefud Çölü

Nefud Çölü
Yerli adıArapça: صحراء النفود
Coğrafya
Ülke(ler)Suudi Arabistan
KonumArap Yarımadası
Koordinatlar28°18′K 41°0′D / 28.300°K 41.000°D / 28.300; 41.000
Özellikler
BiyomKurak çöl
Biyocoğrafik bölgeAfrotropikal
Uzunluk290 km (180 mi)
Genişlik225 km (140 mi)
Yüzölçümü100.000 km2 (39.000 sq mi)
Wikimedia Commons
Suudi Arabistan üzerinde Nefud Çölü
Nefud Çölü
Nefud Çölü

Nefud Çölü, (Arapça:Sahra el-nefüd) Arabistan yarımadasının kuzeyinde bir çöldür. Nefud Çölü büyük bir eliptik depresyonda bulunmaktadır. Uzunluğu 290 km ve genişliği 225 km olup kapladığı yüzölçümü yaklaşık 80,000-103,600 km² arasındadır.

Nefud, büyük ve yüksek hilal şekilli kumul tepelerinden olușan bir çöldür. Bu tip çöllere bilimsel olarak "erg" adı verilmektedir. Bu hilal şekilli büyük kum tepeleri, hızlı esen rüzgarlar tarafından oluşturulmaktadır. Bazı kumul tepeleri 180m yüksekliğe yaklaşabilir. Nefud Çölü'nde bulunan kum tuğla kırmızısını andıran bir renktedir.

Nefud Çölü, çöl ikliminin karakteristik özelliklerini göstermektedir. Gündüzleri bulutsuz, güneşli ve yüksek sıcaklık hakimdir. Güneş battıktan sonra topraklar hemen ısı kaybettiği için soğuk olmaktadır. Yağışlar gayet nadirdir ve yılda bir veya iki defa kuzey yarı-kürenin kış mevsiminde yağmur yağmaktadır. Ama kumul topraklar su tutma özelliğinde olmadığı için bu yağmurlar toprak üstünde kalmamaktadır. Ancak bazı nispeten düşük rakımlı bölgelerle, özellikle Hicaz dağlarının eteklerinde, bu yağmurlar sayesinde vahalarda hurma, sebzeler, arpa ve çeşitli meyve yetiştirilebilmektedir.

Nefud Çölü ile Arabistan yarımadası büyük çöllerinden biri olan Rubülhali Çölü'ne arasında bir koridor gibi uzanan, 24–80 km genişliğinde Dehna Çölü bulunmaktadır.

Kaynakça

Dış bağlantılar

  • A. Musil, (1928) Northern Negd, New York, (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Taklamakan Çölü</span> Dünyanın ikinci, Çinin en büyük kum çölü

Taklamakan Çölü,, Rub' ul-Hali'den sonra Asyanın ikinci büyük aynı zamanda Çin'deki en büyük Kum çölüdür. Anaasya'dan kuzeybatı Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nden Tarım Havzasının batı bölgesinden 218 numaralı Anayola kadar uzanır. Bu anayolun doğusunda Tarım Havzasının en derin yeri olan Lop Nur Çölü bulunur. Önceleri Taklamakan Çölü ve Lop Nur Çölü Tarım Nehri, Konçe Derya ve Çerçen Derya nehirleri ile ayrılırdı, fakat Tikenlik'in güneyi son on yıldan beri kurudu.

<span class="mw-page-title-main">Kızılkum Çölü</span>

Kızılkum, Kazakistan ve Özbekistan arasında bulunan bir çöl. Yaklaşık olarak 300 bin km² yüz ölçümüyle dünyanın en büyük çölleri arasında yer alır. Orta Asya'nın iki büyük nehri arasında yer alan Kızılkum Çölü, Aral Gölü'nün de güneyindedir. Kış ve İlkbahar mevsimlerinde olmak üzere yıllık olarak 100–200 mm arası yağış almaktadır. Çölün kuzeybatıya eğimli bir düzlüklerinde izole olarak yükselen 3000 metreye varabilen yükseltiler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Namib Çölü</span>

Namib Çölü, Namibya'da yer alan büyük bir çöldür.

<span class="mw-page-title-main">Kum</span>

Kum; bölünmüş kaya ve mineral parçacıklarından oluşan granül bir malzemedir. Çakıldan daha ince ve siltden daha kaba olur.

<span class="mw-page-title-main">Karakum Çölü</span>

Karakum Çölü Orta Asya'da yer alan bir çöl.

<span class="mw-page-title-main">Kumul</span>

Kumullar, rüzgâr tarafından uçurularak bir yerde yığılan ve toplanan kum yükseltileridir. Kumul oluşumu için, ortamda kum'un bulunması ve çevrede kapalı bir bitki örtüsünün olması gerekir. Bazı çöl kumulları kilometrelerce uzunlukta ve birkaç yüz metre yükseklikte olabilir. Gevşek yapılı kumullar sürekli yer değiştirir. Bazı çöllerde kumulların yer değiştirme hızları yılda 100 metreye kadar çıkar. Kumullar Dünya'da yoğunluklu olarak sıcak ekvator kuşağında bulunurlar ve Venüs'te Mars'ta ve Satürn'ün uydularından Titan'da farklı karışım ve yoğunlukta bulunabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Volga Deltası</span> Rusyada bir ırmak deltası

Volga Deltası, Avrupa'da ülkenin iç kısmında olan nehir deltalarının en büyüğüdür. Avrupa'nın en büyük nehir sistemini meydana getirir. Volga nehri Kalmıkya Cumhuriyeti'nin kuzey doğusundaki, Rusya'nın Astrahan eyaletinden Hazar Denizi'ne akar. Delta hazar çukurunda yer alır. Deltanın uzak doğu kısmı Kazakistan'a uzanır. Delta, Astrahan şehrinden 60 km akıntı yönünde Hazar Denizi'ne boşalır.

<span class="mw-page-title-main">Bereketli Hilal</span> Orta Doğuda, Batı ve Ortadoğu uygarlıklarının doğduğu bölge

Bereketli Hilâl, Münbit Hilâl veya Verimli Hilâl, Orta Doğu'da, Batı ve Ortadoğu uygarlıklarının doğduğu bölge. Terimi ilk kez Amerikalı arkeolog ve müsteşrik James Henry Breasted kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan coğrafyası</span>

Özbekistan Orta Asya'da bir ülkedir.447,000 kilometrekarelik yüz ölçümüne sahip olan ülke 1,425 kilometre doğu-batı, 930 kilometre ise kuzey-güney yönünde uzanır. Komşuları güneybatıda Türkmenistan, kuzeyde Kazakistan, güneyde ve doğuda Tacikistan ve Kırgızistan ile güneyde Afganistan'dır.

<span class="mw-page-title-main">İran coğrafyası</span>

İran, Güneybatı Asya'da, Umman Körfezi, Fars Körfezi, Hazar Denizi, Irak, Türkiye ve Pakistan arasında bir coğrafik konuma sahiptir. İran yeryüzündeki en dağlık ülkelerden biridir. Dağlar, üzerlerinde ana tarım ve yerleşim bölgelerinin yer aldığı çok sayıda dar havza veya platoyu çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dehna Çölü</span>

Dehna Çölü, Suudi Arabistan'da bir çöldür. Bu çöl Arabistan Çölü'nun merkezi bölümüdür.Uzunluğu 1000 km'den fazladır. Genişliği ise 80 km civarındadır. Alanı yaklaşık 65.000 km² olarak hesaplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Acarlar Longozu</span> Sakaryada subasar ormanı

Acarlar Longozu, Sakarya'nın kuzeyinde Karasu ve Kaynarca ilçeleri arasında yer alan Türkiye'nin tek parça halindeki en büyük longoz (subasar) ormanı. Genişliği 250–1250 m, uzunluğu 7,5 km'dir. Oluşumu açısından tipik bir kıyı set gölüdür. Karadeniz'le arasında 20–25 m yüksekliğinde kumullar, güneyinde ortalama 100 m yüksekliğinde alçak tepelerle sınırlanır. Sakarya nehrinin 6 km batısında yer alır, fazla suları Okçu deresiyle Sakarya Nehri'ne dökülür. Ulaşım açısından Karasu ile arasında yaklaşık 26 kilometre, Sakarya ile arasında yaklaşık olarak 50 kilometre mesafe vardır.

<span class="mw-page-title-main">Arabistan Çölü</span> Batı Asyadaki bir çöl

Arabistan Çölü ya da Arap Çölü, Batı Asya'da bulunan bir çöldür. Yemen'den Basra Körfezi'ne ve Umman'dan Ürdün ve Irak içlerine kadar uzanan geniş bir alanı kaplar. 2.330.000 km² alanı ile Arap Yarımadası'nın çoğunu kaplayan bir alana sahiptir. Merkezinde bulunan Rubülhali Çölü dünyanın en büyük sürekli kum alanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Great Sand Dunes Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi</span>

Great Sand Dunes Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi Amerika Birleşik Devletleri Colorado eyaletinde, Alamosa küçük şehri yakınlarında bulunan,343 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park 343 km² alan ile 2004'te kurulmakta iken Ulusal Park arazisi 17.906 hektar olarak tespit edilmiş ve buna 16.870 hektar arazi eklenmiş ve bu iki tip arazi "Koruma Bölgesi" olarak nietlendirilip özel statülü olduğu kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">San Luis Vadisi</span>

San Luis Vadisi, ABD'nin Colorado ile New Mexico eyaletleri arasındaki güney Rocky Dağları'nda bulunan ve 180 km uzunluğundaki bir vadidir. Batısında San Juan Dağları ile güneyinde Sangre de Cristo Sıradağları arasında yüksek rakımlı bir Alpin havzadır.

<span class="mw-page-title-main">Alaşan Çölü</span>

Alaşan Çölü, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir çöldür. Çöl, güneybatıda Nanşan Dağları, kuzeyde Moğolistan sınırı, güneydoğuda Sarı Nehir ile çevrili olup Gobi Çölü'nün büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Çölde Badain-Jara, Holalis, Tenger ve Ulanpuho adlı kumlu masifler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sandıklı Çölü</span>

Sandıklı Çölü, Orta Asya'da Türkmenistan ve Özbekistan toprakları arasında uzanan bir kum çölüdür. Türkmenistan'ın doğusundaki Lebap eyaleti, Özbekistan'ın Buhara ve Kaşkaderya bölgeleri arasında uzanır. Kızılkum Çölünün devamıdır. Uzunluğu 70–90 km, genişliği 50–70 km, rakımı 200–300 m arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan coğrafyası</span>

Türkmenistan, Orta Asya'da karayla çevrili bir ülkedir ve batıda Hazar Denizi, güneyde İran ve Afganistan, kuzeydoğuda Özbekistan ve kuzeybatıda Kazakistan ile komşudur. 1991'in sonunda Sovyet sonrası devletlerin çoğu tarafından oluşturulan gevşek federasyon olan Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) en güneydeki cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye coğrafyası</span> Suriyenin coğrafi özellikleri

Suriye, Batı Asya'da, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer almaktadır. Kuzeyde Türkiye, batı ve güneybatıda Lübnan ve İsrail, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile komşudur. Batıda sıradağlardan ve iç kesimlerde sarp bir alandan oluşur. Doğuda Suriye Çölü, güneyde ise Cebel el-Dürzi Sıradağları yer almaktadır. İlk bölge Fırat Vadisi tarafından ikiye bölünür. Fırat üzerinde 1973 yılında inşa edilen bir baraj, Suriye'nin en büyük gölü olan Esad Gölü adında bir rezervuar oluşturur. Suriye'nin en yüksek noktası Lübnan sınırındaki 2,814 metre yüksekliğindeki Hermon Dağı'dır. Nemli Akdeniz kıyısı ile kurak çöl bölgeleri arasında, ülkenin dörtte üçüne yayılan ve çöl boyunca esen sıcak ve kuru rüzgarları alan yarı kurak sarp bir bölge yer alır. Suriye'de toprakların yüzde 28'i ekilebilir, yüzde 4'ü kalıcı ürünlere ayrılmış, yüzde 46'sı çayır ve mera olarak kullanılırken sadece yüzde 3'ü orman ve ağaçlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çöllerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, dünyadaki çöllerin bulundukları bölgeye göre gruplanmış bir çöl listesidir.