İçeriğe atla

Nedao Muharebesi

Nedao Muharebesi
Cermen - Hun Savaşları
Tarih454
Bölge
SonuçCermenlerin mutlak zaferi[1]
Hun İmparatorluğu'nun sonu
Taraflar
Gepidler,
Ostrogotlar,
Heruliler
Rugii
Scirii
Suevi
Hunlar,
Alanlar
Komutanlar ve liderler
Ardarikİlek[2]
Güçler
Bilinmiyor 30.000 +
Kayıplar
Bilinmiyor yaklaşık 30.000

Nedao Muharebesi, Pannonia'da 454 yılında gerçekleşmiştir. Attila'nın ölümünden sonra, Gepidlerin Kralı Ardaric'in liderliğinde birleşen müttefik güçler, Attila'nın oğlu ve üvey kardeşleri Dengizek ve İrnek ile taht kavgasına giren İlek'in komutasındaki Hun güçlerini yenmişlerdir. 6 yüzyılda yaşamış olan tarihçi Jordanes bu savaş hakkında şu bilgileri sunmaktadır:

"Ve en cesur uluslar kendi barışlarını sağlamak maksadıyla bir araya geldiler. Daha sonra Gotların mızraklarıyla savaştıkları, Gepidlerin kılıçlarıyla kırıp geçirdikleri, Rugiilerin zıpkınlarıyla, Herulilerin hafif donanımlı savaşçılarıyla düşmanlarının yaralılarını kırdıkları, Suevilerin ayakta muhabere ettikleri, Hunların atlı ve yaylı kuvvetleriyle, Alanların ise ağır donanımlı kuvvetleriyle savaş hattına ilerledikleri yerde olağanüstü bir görüntü ortaya çıktı."[3]

Sonuçta Hunların Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlükleri yıkılmıştır. Geride kalan bir avuç Hun kuvveti de Ardaric'in uzun süren bir kuşatması sonrası sökülüp atılmışlardır, kalanlar Karadeniz'e kaçmışlardır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Nic Fields, The Hun: Scourge of God AD 375-565, (Osprey, 2006), 16.
  2. ^ Attila, N.Th.J. Voorwinden, A Dictionary of Medieval Heroes, transl. Tanis Guest, ed. Willem Pieter Gerritsen, Anthony G. Van Melle, (Boydell & Brewer, 2000), 46.
  3. ^ Jordanes, Gotların kökeni ve tarihi, l.261.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hunlar</span> MS 4-6. yüzyıllar arasında Avrasyada yaşamış göçebe halk

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktır. İlk olarak Volga'nın doğusunda, o zamanlar İskitya'nın bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotları ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Attila</span> Hun Türkü hükümdar

Attila, Hun topluluklarının hükümdarı olduğu 434 tarihinden, 453'teki ölümüne kadar Hun İmparatorluğu hükümdarıdır. Hükümdarlığı sırasında İmparatorluğunu dönemin Avrupasının büyük bölümünü kaplayacak şekilde genişletti. Öldüğü zaman idaresi altındaki topraklar batıda Cermanya, doğuda Ural Nehri, kuzeyde Baltık Denizi ve güneyde Karadeniz'e kadar uzanıyordu. Attila, imparatorluğun başında olduğu zaman diliminde Hunların yanı sıra, birçok Cermen ve İranlı kabileye, Ostrogotlara, Bulgarlara ve Alanlara da önderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Balamir</span>

Balamber Han, Avrupa Hunlarının ilk kabile reisiydi. Bizanslı tarihçi Jordanes tarafından, Getica eserinde de Balamir'den aynı şekilde söz edilir. Jordanes, Balamir'i "Hunların kralı" olarak adlandırmıştır ve 370 yılında; 370'li yıllarda ve yaklaşık olarak 376 yılında Ostrogotlara karşı aldığı ezici galibiyetleri aktarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bleda</span>

Bleda (Buda) tahminlere göre 390 yılında doğan Hun hükümdarı.

Oktar veya Ouptaros bir Hun hükümdarıydı ve imparatorluğu kardeşi Rua ile birlikte yönetmişti. Bu ikili yönetim biçiminde muhtemelen Rua Doğu Hun topraklarını yöntirken Oktar, batı topraklarını yönetiyordu. Rua, Muncuk ve Aybars ile kardeştir

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogotlar</span>

Ostrogotlar (Ostrogoth), Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ortaya çıkmış bir Cermen kabilesiydi. Ostrogotlar, Gotların doğu koluydu. Gotların batı koluna ise Vizigotlar deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uldız</span>

Uldız veya Uldin, Hun İmparatorluğunun Balamir'in yerine geçen hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Katalon Muharebesi</span> Hunlar ile Batı Roma İmparatorluğu arasında yaşanmış bir muharebe

Katalon Muharebesi ya da Catalaunum Muharebesi, 20 Haziran 451'de Romalı general Flavius Aetius ile Vizigotlar'ın kralı I. Theodoric'in liderliğindeki koalisyon ordusu ve Attila tarafından komuta edilen Hun ordusu ve vasalları arasında gerçekleşen mücadeledir. Koalisyon ordusunun çoğunluğunu Cermen foederati oluşturmuş olmasına karşın, Katalon Muharebesi Batı Roma İmparatorluğu'nun son büyük askeri operasyonlarından biriydi. Savaşın stratejik sonucunun ne olduğu günümüzde de hala tartışılmaktadır. Romalılar, Hunların Galya'da hakimiyet kurma girişimini durdurdu. Bununla birlikte Hunlar, Galya'nın büyük bölümünü başarılı bir şekilde yağmaladı ve Romalılarla Vizigotların ordularına oldukça ciddi zararlar verdiler. Attila muharebenin ardından iki yıl içerisinde öldü ve Hun İmparatorluğu, 454'teki Nedao Muharebesi'nin kaybedilmesi ile beraber dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Gepidler</span> Eski bir Cermen halkı.

Gepidler, Vistül Nehri'nin etrafında hüküm sürmeye başlamış bir Cermen kavmidir. MS 1-3. yüzyıllarda hüküm sürmüşlerdir. Zaman geçtikçe Karpatlar'a ve Tuna Nehri'ne doğru topraklarını genişlettiler. Hun akınlarıyla batıya doğru çekilmek zorunda kaldılar. En bilindik kralları Ardaric'tir. Başlangıçta Attila'nın komutanlarından olan Ardaric, onun ölümünden sonra Hunlara isyan ederek, Attila'nın oğlu İlek'i 454 yılında Nedao Muharebesi'nde yenilgiye uğratmıştır. Gepidlerin siyasi varlıkları 3. yüzyılın sonlarına doğru ortadan kalktı.

<span class="mw-page-title-main">Jordanes</span> Latince eser veren Got tarihçi ve yazar

Jordanes, ayrıca Jordanis yazılır ya da, daha seyrek, Jornandes, 6. yüzyıl Got asıllı Bizanslı bürokrat, hayatının sonraki bölümünde tarih konusuna yönelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heruliler</span> tarihsel etnik grup

Heruliler MS'in üçüncü yüzyılında, görünüşe göre Azak Denizi yakınında Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan ve daha sonra Orta Avrupanın Tuna’sındaki Roma sınırına göç eden bir Doğu Cermen kabilesidir. Geç Antik Çağı boyunca Gotlar, Hunlar, Scirii, Rugii ve Alanlar gibi doğu barbarlarındandırlar.

İrnek, Hunların bilinen son hükümdarı ve Attila'nın üçüncü oğluydu. Attila'nın ölümünden sonra imparatorluk parçalandı ve Attila'nın üç oğlu geri kalan toprakları yönetti. İrnek büyük ağabeyi İlek'ten sonra geldi ve büyük ihtimalle kardeşi Dengizik ile toprakları birlikte yönetti.

Bu liste, Hun İmparatorluğu'nun tarihi boyunca hükümdarlık yapmış kişileri içermektedir.

Ardarik, bir Cermen kabilesi olan Gepidlerin kralıydı. Attila'nın en güvenilir yandaşlarından biriydi. Ardarik hakkında ilk kez Jordanes tarafından Katalon Muharebesi'nde Attila'nın en değerli vasalı olarak bahsedilir.

Utus Muharebesi veya Utus Savaşı, Doğu Roma İmparatorluğu ile Attila liderliğindeki Hunlar arasında Bulgaristan'ın Vit Nehri (Bulgarca: Вит; Latince: Utus) kıyılarında cereyan eden savaştır. Doğu Roma ile Hunlar arasında bilinen kanlı meydan savaşlarının sonuncusudur. Attila'nın Utus savaşı seferberliği ve sonrasında gelişen olaylarla ilgili bilgiler yetersiz olmakla birlikte Roma kaynaklarında konuyla alakalı bazı pasajlar mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Aquileia'nın Yağmalanması</span>

Aquileia'nın Yağmalanması 452'de Attila'nın önderliğinde Hunlar tarafından gerçekleştirildi.

Bassianae Savaşı, 468'de Ostrogotlar ve Hunlar arasında gerçekleşen bir savaştı. 454'te Nedao'daki yenilgiden kurtulan Hun lideri Dengizik büyük bir Hun gücüyle Tuna nehri boyunca bir istila başlattı, ancak Ostrogot kralı Valamir tarafından yenildi. Jordanes, Hunların Gotları "sonsuza dek" sürecek bir barış içinde bıraktığını yazıyor.

Dibaltum Muharebesi 377 yazında Roma ordusu ile Gotlar, Hunlar ve Alanlar arasında yapıldı. Savaş Trakya'daki Dibaltum şehrinin dışında gerçekleşti ve Got zaferiyle sonuçlandı.

Mundo, yaygın olarak Latince Mundus biçiminde anılır, I. Justinianus döneminde Bizans İmparatorluğu'nun bir Gepid generaliydi.