İçeriğe atla

Necmettin Halil Onan

Necmettin Halil Onan
DoğumNecmettin
1902
Çatalca, İstanbul
Ölüm17 Ağustos 1968 (66 yaşında)
İstanbul
MilliyetTürk
Eğitimİstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi
MeslekŞair, akademisyen, edebiyat tarihçisi
EvlilikAhter Onan (1926-1968)
Çocuk(lar)Yıldız Alacakaptan (1929)

Necmettin Halil Onan (1902, Çatalca, İstanbul - 17 Ağustos 1968, İstanbul), Türk şair, öğretmen, akademisyen ve edebiyat tarihçisidir. Türk edebiyatının artık klasikleşmiş eseri olan ve Türk ordusunun Çanakkale Savaşı'ndaki savunmasını anan "Bir Yolcuya" şiirini kaleme alan şairdir.

Hayatı

1902 yılında Çatalca'da doğdu. Babası, Düyûn-ı Umûmiye memuru Halil Hilmi Bey idi.[1] Ortaöğrenimini Vefa Lisesi'nde tamamladı. 1919 yılında Darülfünun Edebiyat Fakültesinde açılan sınavı kazanarak Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne kaydoldu. Cenap Şahabettin, Fuad Köprülü, Ferit Kam, Yusuf Şerif, Yahya Kemal, Hüseyin Daniş gibi edebiyatçıların öğrencisi oldu.[2] Fakat İstanbul'un işgali üzerine okul geçici olarak kapatılınca millî mücadeleye katılmak üzere Ankara'ya geçti. Ankara Talimatgahı'nda zabıt vekili oldu, Anadolu Ajansı Siyasi Servisi'nde çalışan Halil Onan, millî mücadele sonrası İstanbul'a dönerek yarım kalan eğitimine devam etti, 1924 yılında mezun oldu. Bir süre tekrar Anadolu Ajansı'nda ve özel okullarda çalıştı. 1929 yılından itibaren İzmir (İzmir Kız Lisesi 1936-1939), Adana, Ankara illerinde pek çok lisede edebiyat öğretmenliği ve lise müdürlüğü yaptıktan sonra maarif müfettişi oldu.

1942-1946 yıllarında Yükseköğretim Genel Müdürlüğü yaptı. Niyazi Berkes hakkında tuttuğu rapor 1948 DTCF Tasfiyesi'nin önünü açtı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne Eski Türk Edebiyatı Profesörü olarak atandı. 1959 yılında ise üniversitedeki görevinden emekli oldu. 18 Ağustos 1968 günü İstanbul'da öldü.

Edebi hayatı

Necmettin Halil, yazın yaşamına aruz ölçüsünde şiirler yazarak başladı. İlk şiirleri Nedim dergisinde yayımlandı. Aruzu bırakıp hece ölçüsünde şiirler yazmaya başladığında şiirlerini Dergâh ve Hayat dergilerinde yayımladı. Şiirlerini 1927'de ve 1933'te bastırdığı iki kitapta topladı. Aşk, doğa ve ulusal duygular ile ilgili şiirler yazdı. Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı etkisi görülür. İşleyen Yara adlı romanı, kitap olarak basılmamış ancak 1932 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilmiştir. Ortaokullar için dilbilgisi kitapları da hazırlamıştır.

Eserleri

Şiir kitapları

  • Çakıl Taşları (1927)
  • Bir Yudum Daha (1933)
  • Bir Yolcuya (1960)

Diğer kitapları

  • Dilbilgisi (1928), 2 cilt
  • Dilbilgisi (1934)
  • Dilbilgisi (1943), İlkokullar için
  • İzahlı Divan Şiiri Antolojisi (1940, 1946)
  • Namık Kemal'in Talim-i Edebiyatı Üzerine Bir Risalesi (1950)
  • Leyla ve Mecnun (1956), Fuzuli'nin eserinin tenkidi

Romanları

  • İşleyen Yara (yayımlanmadı)
  • Kolejli Nereye (1977)

Hakkında yazılanlar

Kaynakça

  1. ^ "Edebiyatadair.com Necmeddin Halil Onan maddesi". 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (HTM) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008. 
  2. ^ "Insicamx.com Necmettin Halil Onan maddesi". 4 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (HTM) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Kemal Beyatlı</span> Türk yazar ve siyasetçi

Yahya Kemal Beyatlı, doğum adıyla Ahmed Agâh, Türk şair, mütefekkir, yazar, siyasetçi ve diplomattır.

Rubai, aruz ölçüsüyle yazılır. Birimi dörtlüktür. 4 dizelik (mısralık) bir Divan Edebiyatı nazım biçimidir.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Canip Yöntem</span> Türk yazar, şair ve siyasetçi

Ali Canip Yöntem, Türk şair, yazar, edebiyat tarihi araştırmacısı ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Arif Nihat Asya</span> Türk şair

Mehmet Arif Nihat Asya, Türk şair, öğretmen ve siyasetçidir.

Yaşar Nabi Nayır, Türk şair, yazar ve yayıncıydı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

Cevdet Kudret Solok, Yedi Meşale edebiyat topluluğunun kurucuları arasında yer alan Türk edebiyatçı ve edebiyat tarihçisi. Yazar, Cevdet Kudret adı ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Enis Behiç Koryürek</span> Türk şair, öğretmen, diplomat ve bürokrat (1891- 1949)

Enis Behiç Koryürek, Türk şair, öğretmen, diplomat ve bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Nafiz Çamlıbel</span> Türk şair, siyasetçi, öğretmen (1898 - 1973)

Ahmet Faruk Çamlıbel, Türk şair, siyasetçi, öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Şinasi Hisar</span> Türk yazar

Abdülhak Şinasi Hisar, Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Şaik Gökyay</span> Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen (1902 - 1994)

Orhan Şaik Gökyay, Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen.

Mesnevi, özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Mithat Cemal Kuntay</span> Türk yazar, şair ve hukukçu

Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar, şair ve hukukçu. Yazdığı vatanseverlik şiirleri onu Türk edebiyatının en tanınmış hamaset şairlerinden birisi yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış dönemini konu edinen, Üç İstanbul (1938) adlı ilk ve tek romanı ile ünlendi. Biyografi yazarlığı yönüyle de tanındı.

Nihad Sâmi Banarlı,, Türk edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Vasfi Mahir Kocatürk</span>

Vasfi Mahir Kocatürk. Türk şair, oyun yazarı, öğretmen, edebiyat araştırmacısı, politikacı.

Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiir, Kurtuluş Savaşı'nın etkilerinin sürdüğü dönemde ortaya çıkmış şiir akımıdır. Bu akımın yazarları milliyetçilik düşüncesinden etkilenerek bu doğrultuda eseler vermişlerdir. Yazarlar dildeki yabancı sözcüklerin Türkçe karşılıklarını kullanmayı tercih etmişlerdir. Şiirde, Halk edebiyatında olduğu gibi hece ölçüsü kullanılmıştır. Genellikle sözcüklerin akla gelen ilk anlamları kullanılmıştır. Yazarların verdikleri eserlerde millî hisler ön planda olurken, eserlerdeki kişiler halk arasından seçilmiş sıradan kişilerdir. Bu akıma dahil olan şairler şiirlerini Kültür Haftası, Hisar ve Çınaraltı gibi dergilerde yayınlamışlardır. Bu akıma dahil olan yazarlar: Ahmet Kutsi Tecer, Arif Nihat Asya, Orhan Şaik Gökyay, Kemalettin Kamu, Ömer Bedrettin Uşaklı, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Behçet Kemal Çağlar, Necmettin Halil Onan, Zeki Ömer Defne ve Coşkun Ertepınar'dır. Dönem şairlerinden Arif Nihat Asya Türk edebiyatında "Bayrak Şairi" olarak bilinirken Ömer Bedrettin Uşaklı "Anadolu Şairi", Kemalettin Kamu ise "Gurbet Şairi" olarak bilinir. Bu akımın diğer şairlerinden Ahmet Kutsi Tecer Âşık Veysel'i Türk edebiyatına tanıtan kişidir. Necmettin Halil Onan "Bir Yolcuya" adlı şiiriyle hamaset edebiyatına ait örnekler vermiştir. Behçet Kemal Çağlar ise şiirlerinde Atatürk devrimleri ve Atatürk sevgisi gibi konular ön plana çıkarmış ve Faruk Nafiz Çamlıbel ile Onuncu Yıl Marşı'nı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bir Yolcuya</span>

Bir Yolcuya, Necmettin Halil Onan'ın 1960 yılında yayınlanan aynı isimli kitabından çıkan Türk ordusunun Çanakkale Savaşları'ndaki savunmasını anan şiiri. Bir Yolcuya şiiri şairle özdeşleşmiş olup Kilitbahir Kalesi üzerinde Çanakkale Boğazı'ndan görülen şiirin ilk dörtlüğünün yer aldığı anıt yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dur Yolcu Anıtı</span>

Dur Yolcu Anıtı Çanakkale'nin Eceabat ilçesine bağlı olan Kilitbahir'de bulunan bir anıttır. 1960'ta bir grup askerin girişimiyle oluşturulmuştur. Necmettin Halil Onan tarafından yazılan Çakıl Taşları adlı kitapta yer alan "Bir Yolcuya" şiirinin ilk mısraları Kilitbahir'deki tepeye askerler tarafından yazılmıştır. 2019 yılında Tarihi Alan Başkanlığı tarafından yenilenmiştir. Çanakkale'nin simgelerinden biri olan anıtın fotoğrafını her yıl binlerce turist çekmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.