İçeriğe atla

Necip Okaner

Necip Okaner
1323-Gv.817[1]
DoğumSamipaşazâde Enver Necip
1889
İstanbul, Üsküdar, Osmanlı Devleti
Ölüm28 Temmuz 1959 (70 yaşında)
İzmir, Türkiye
Defin yeriİzmir, Bornova - Kokluca Mezarlığı
Bağlılığı Osmanlı (1907-1920)
 Türkiye (1920-1926)
Branşı Osmanlı donanması
 Türk Deniz Kuvvetleri
Hizmet yılları1907-1926
Rütbesi Binbaşı
KomutasıBahriye Dairesi
Fethiye Bahriye Grup Komutanlığı
İzmir Merkez Liman Reisliği
Akdeniz Bahriye Komutanlığı
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşları
I. Dünya Savaşı (Çanakkale Cephesi)
Türk Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriKırmızı şeritli İstiklâl Madalyası Harp Madalyası İmtiyaz Madalyası Liyakat Madalyası Mecidiye Nişanı Demir Haç (1. Sınıf)
Sonraki işiProfesör, Bürokrat

Enver Necip Okaner (1889, İstanbul - 28 Temmuz 1959, İzmir[2]) Türk asker, sporcu ve akademisyen. Ziya Songülen ve Şevkipaşazade Ayetullah ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran 3 kişiden birisidir ve kulübün 3 numaralı üyesi olup, Fenerbahçe'nin tarihteki ilk takım kaptanıdır.[3]

Yaşamı

İlk yılları ve ailesi

Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk maarif nâzırı olan Abdurrahman Sami Paşa'nın torunu ve Yenişehirli çiftlik sahibi Samipaşazade Mahmut Hüdai Bey'in oğlu olarak 1889 yılında Üsküdar'ın Çamlıca semtinde dünyaya gelmiştir.[4] Henüz 17 yaşındayken, kuruluş yıllarında kulübün hem ilk veznedarı hem de tarihteki ilk Fenerbahçe Futbol Takımı'nın kaptanı olmuştur. Fenerbahçe'nin kuruluş kararı, Necip Bey'in ikamet ettiği Moda Beşbıyık Sokak'ta bulunan 3 numaralı evinde alınmıştır.[3] Takımın 2 yıl boyunca defansında oynamış, sert çıkışları ve uzun degajlarıyla göz dolduran oyun sergilemiş, 14 maçta 2 gol atmıştır. Ayrıca Necip Okaner, ünlü edebiyatçı Samipaşazade Sezai Bey'in yeğenidir ve Fenerbahçe'nin 6 numaralı kurucu üyesi olan Hassan Sami Kocamemi ile kuzendir.[5]

Eğitim hayatı

1903 yılında 14 yaşındayken tahsil hayatına başladığı Heybeliada Mekteb-i Bahriye-i Şahane'den mezun olduktan sonra girdiği Bahriye Mektebi'ni (Deniz Harp Okulu) 1907 yılında bitirip bahriye teğmeni olmuştur. Daha sonra 2 sene boyunca Mühendishane-i Bahr-i Hümâyun'da mühendislik üzerine eğitim aldıktan sonra 1909 yılında üsteğmenliğe terfi etmiş ve Bahriye Nezareti yaverliğine atanmıştır. Denizcilik tahsilini bitirip, bahriye subayı olduktan sonra da Fenerbahçe ile olan bağlantısı tamamen kesildi.

“Bizler Modalı idik. Ancak, Moda FC isimli bir kulüp mevcut olduğundan, haliyle takımımıza bu ismi koyamazdık. Teşkil edeceğimiz kulübümüzün isminin ne olması gerektiğini düşünürken, birden bizim evin camından Fenerbahçe Burnu'nu ve deniz fenerini gördük. Kulübe o anda müşterek şekilde “Fenerbahçe Futbol Kulübü” ismini verme kararı aldık. Alâmet-i fârikamız da “Işık saçan Fener” oldu."[6]

“Necip Bey’in, 1953 yılında Prof. Dr. Rüştü Dağlaroğlu'na verdiği mülakattan bir alıntı“

Askeri kariyeri

1911-1913 yılları arasında Kraliyet Donanması'nda torpido eğitimi aldı. İstanbul'a döndüğünde yüzbaşı rütbesine terfi etti. Bu yıllarda Necip Bey, yüzbaşı rütbesinde hem torpido müfettişi, hem de dönemin Bahriye Nazırı olan Arif Hikmet Paşa'nın yaveri iken, kendisinin de içinde bulunduğu amiral gemisi Barbaros Hayreddin Zırhlısı'nın, 8 Ağustos 1915'te, Çanakkale açıklarında İngiliz denizaltısı HMS E11 tarafından batırılmasının akabinde; Sivrihisar torpidosu mürettebatı tarafından şehit sanılarak, denizden çıkarılmıştır. Daha sonra, 1914-1916 yılları arasında mayın öğretmenliği yaptı ve 1916 yılında Kaiserliche Marine'de altı haftalık eğitim aldı.[7]

Bahriye Nazırı yaveri Necip Bey, 1911

Türk Kurtuluş Savaşı’nda Necip Bey

Türk Kurtuluş Savaşı başlarında komando grupları eğitip, Anadolu'ya sevk eden Yüzbaşı Necip Bey; akabinde hemen kendisi de savaşa katılmış ve fevkalade yararlı hizmetlerinden dolayı Kırmızı Şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif olunmuştur. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Karadeniz'de mayın arama hizmetinde bulunmuş, 1921'de de Millî Savunma Bakanlığı Bahriye Dairesi'nde görev yapmıştır. 1921-1922 yılları arasında Fethiye Bahriye Grup Komutanlığı'na getirilmiş ve Binbaşı rütbesine terfi ettirilmiştir.[3] 1924-1925 yılları arasında İzmir Merkez Liman Reisliği ve 1925-1926 yılları arasında Akdeniz Bahriye Komutanlığı görevlerini icra etmiş ve bu görevdeyken komutanlık emrine yüzer birlik olarak İntibah Mayın Gemisi tahsis edilmiştir.[7] Ekim 1926 tarihinde istifa ederek ordudan ayrılmıştır.

Askerlik kariyeri sonrası

Türk ordusundaki subaylık hizmetini sona erdirdikten sonra; 1930-1935 yılları arasında Balıkçılık Enstitüsü Müdürlüğü'nde başkanlık yaptı. Ayrıca Necip Bey, 1951'de Türkiye genelinde barınma, sağlık, eğitim, çevre, kadın ve engelli haklarının savunulması için faaliyet gösteren ve kamu yararına çalışan dernek statüsüyle hizmet veren Halkevleri'nin Karşıyaka Şubesi Başkanlığına seçildi. Daha sonrasında Ege Üniversitesi'ni kuran ekip içerisinde yer aldı ve Ege Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi'nde Dekanlık görevinin yanında; İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde de profesörlük görevinde bulundu. Eğitimcilik görevini sürdürdüğü 1959 yılının 28 Temmuz gününde, yakalandığı amansız hastalık sonucunda İzmir'de öldü. Ve İzmir'in Bornova ilçesinde bulunan Kokluca Mezarlığı'na defnedildi.[8]

Necip Okaner'in Kokluca Mezarlığı'ndaki mezarı

Mirası

Üniversiteli Fenerbahçeliler Birliği, Necip Bey'in İzmir, Bornova'daki mezarının restore çalışmalarını üstlenmiştir. 30 Nisan 2017 tarihinde restore edilen mezarın başında, Fenerbahçe yönetiminin de katıldığı bir anma töreni hazırlanmıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 242.
  2. ^ Fenerbahçe Tarihi Çalışma Org. (13 Kasım 2020). "Necip Okaner'in Mezarını Bulan Adam". Fenerbahcetarihi.org. 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  3. ^ a b c d Fenerbahçe Resmi Web Sitesi (17 Haziran 2008). "Fenerbahçe SK Tarihçesi". fenerbahce.org. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019. Alıntı: Londra Sefareti Başkatibi Nuri Bey’in oğlu Ziya(Songülen) Bey ile Hareket Ordusu Feriki (tümgeneral) Şevki Paşa’nın oğlu Ayetullah Bey ve de ünlü edebiyatçı Samipaşazade Sezai Bey’in yeğeni Enver Necip (Okaner) Bey, Necip Bey’in Moda Beşbıyık sokak 3 numaralı evinin selamlık katında yaptıkları bir görüşme sonucunda kuracakları takımın ilk fikir harcını atıyorlardı.
  4. ^ "Ayetullah Bey'in Ailesini Bulduk". Fenerbahçe Tarihi. fenerbahcetarihi.org. 1 Kasım 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  5. ^ Dağlaroğlu, Rüştü (17 Haziran 1987). 1907-1987 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihçesi. İstanbul: Dur Ofset Matbaa. s. 27. Sayfa. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2002. 
  6. ^ "Necip Okaner'in hayatı | Fenerbahçe SK Resmi Twitter Hesabı". Rüştü Dağlaroğlu. Fenerbahçe SK Resmi Twitter Hesabı. 10 Ocak 2019. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019. 
  7. ^ a b Türkiye Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (27 Aralık 2019). "Güney Deniz Saha Komutanlığı, Akdeniz Bahriye Komutanlığı". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2019.  Alıntı: "İzmir’de kurulan Akdeniz Bahriye Komutanlığı’na Binbaşı Necip Bey atanmış ve komutanlık emrine, yüzer birlik olarak İntibah Mayın Gemisi (bilahare ismi Uyanık olarak değiştirildi) verilmiştir."
  8. ^ Fenerbahçe SK Resmi Twitter Hesabı https://twitter.com/fenerbahcemuze/status/1083352491138469888 Alıntı: Necip Bey, Askerlikten ayrıldıktan sonra Ege Üniversitesi'ni kuranlar içinde yer aldı, profesör oldu. Yabancı Diller Fakültesinin Dekanlığını yaptı. 20 Temmuz 1959 yılında İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünde profesörken yakalandığı amansız hastalık nedeniyle öldü.
Sportif görevi
Önce gelen:
Önce gelen yoktur
1. Fenerbahçe kaptanı
1907-1909
Sonra gelen:
Galip Kulaksızoğlu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fenerbahçe SK</span> Türk spor kulübü

Fenerbahçe Spor Kulübü, 1907 yılında Ziya Songülen, Ayetullah Bey, Necip Okaner, Asaf Beşpınar ve Enver Yetiker tarafından İstanbul'un Kadıköy ilçesi, Moda semtinde kurulan spor kulübü. İlk renkleri sarı-beyaz olup, 1908 yılından itibaren, kurucuları tarafından sarı lacivert olarak değiştirilmiştir. Fenerbahçe, 1924 yılından beri düzenlenen Türkiye Ligi şampiyonalarında toplamda 28 şampiyonluk ile en çok şampiyon olan Türk futbol takımıdır. Türkiye'nin en eski, başarılı ve en çok taraftara sahip kulüplerinden biri olan Fenerbahçe'nin etkin şubeleri futbol, basketbol, voleybol, atletizm, boks, espor, kürek, masa tenisi, yelken ve yüzmedir.

Ogün Altıparmak, eski Türk millî futbolcu, teknik direktör ve spor yazarı. 1970-71 sezonunda Fenerbahçe formasıyla gol kralı olarak, Süper Lig tarihindeki Fenerbahçe adına ilk gol kralı olan futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Songülen</span> Fenerbahçe SK kurucusu ve ilk başkanı

Nurizade Ziya Songülen, Şevkipaşazade Ayetullah ve Necip Okaner ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran üç kişiden biridir. Kulübün ilk başkanı ve 1 numaralı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayetullah Bey</span> Türk futbolcu

Mehmed Ayetullah Bey, Çerkes asıllı Türk futbolcu. Ziya Songülen ve Necip Okaner ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran 3 kişiden birisidir. Fenerbahçe'nin 2 numaralı üyesi ve 2. Başkanıdır.

Emin Cankurtaran, Türk iş insanı ve eski spor adamıdır. Fenerbahçe'nin başkanlarındandır. Cankurtaran Holding'in sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Hamit Hüsnü Kayacan</span> Türk doktor, müzik ve spor adamı

Hamit Hüsnü Kayacan, Türk doktor, eski spor ve müzik adamı. Harbiye Nazırı Hüseyin Hüsnü Paşa'nın oğludur ve ayrıca Türkiye'nin ilk futbolcusu kabul edilen Fuat Hüsnü Kayacan'ın ağabeyidir. Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 8. Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Taşçı</span> Türk futbolcu

Tevfik Haccar Taşçı, Fenerbahçe'nin 5 numaralı kurucu üyesi ve 1909-10 yılında kulübün başkanlığında bulunmuş spor adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arif Emirzade</span> Türk asker ve futbolcu

Arif Emirzade, Osmanlı asker, mühendis, futbolcu ve 1911 yılı Fenerbahçe SK başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Galip Kulaksızoğlu</span> Türk futbolcu

Galip Kulaksızoğlu, Fenerbahçe'nin ilk kadrolarında yer alan Türk futbolcu ve spor kulübü yöneticisi. 1910 yılında Fenerbahçe'de futbolculuk, teknik direktörlüğün yanında bir de başkanlık yapmıştır. Aynı zamanda Moda Denizcilik Kulübü müdürü idi.

<span class="mw-page-title-main">Asım Mehmed Paşa</span>

Asım Mehmed Paşa (Nurizade) valilik, Şûrâ-yı Devlet başkanlığı ve çeşitli hükûmet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hassan Sami Kocamemi</span> Türk futbolcu

Hassan Sami Kocamemi,, Türk futbolcu ve iktisatçı. Fenerbahçe'nin 6 numaralı kurucu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sabri Çerkes</span> Türk futbolcu

Sabri Çerkes, Fenerbahçe’de 1907-1917 yılları arasında 10 sezon boyunca savunma mevkiinde görev almış, Çerkes asıllı Osmanlı eski futbolcudur. Fenerbahçe’nin 9 numaralı üyesidir.

Fenerbahçe 1908-09 sezonu, Fenerbahçe'nin tarihindeki 3. sezonudur. Bu sezonda Fenerbahçe Futbol Takımı; ilk kez İstanbul Futbol Ligi'nde mücadele etmiş ve bu sezonu 2. sırada tamamlamıştır.

Fenerbahçe 1946-47 sezonunda İstanbul Ligi'nde 12. kez şampiyon oldu.

Fenerbahçe 1948-49 sezonunda iki sezondur elinde tuttuğu İstanbul Ligi şampiyonluğunu muhafaza edemeyerek üçüncü oldu. Şampiyonluğu ise 18 yıl aradan sonra Galatasaray kazandı.

Fenerbahçe 1949-50 sezonunda İstanbul Ligi'nde ikinci oldu.

<span class="mw-page-title-main">Fenerbahçe (futbol takımı) 1909-10 sezonu</span> Fenerbahçe futbol takımının dördüncü sezonu

Fenerbahçe 1909-10 sezonu, Fenerbahçe'nin 4. sezonudur ve tarihinde ikinci kez İstanbul Ligi'nde mücadele ettiği bu sezonda, beş karşılaşmada tek beraberlik alabilen Sarı-Lacivertliler ligi beşinci sırada tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Enver Yetiker</span>

Enver Kemal Yetiker Türk öğretmen, gümrük müfettişi ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nün kurucu üyesi.

Türkiye'de modern yüzmenin ilk örnekleri Galatasaray Lisesi’nin beden eğitimi öğretmenliğini yapan Monsieur Moiroux’un çabalarıyla 1873 yılında görülmüş, yüzme branşına ilk yer veren kulüp ise Fenerbahçe olmuştur. Bu kulübün sporcularından Selahaddin Türsen ilk mukavemet yüzücüsü, Said Salahaddin Cihanoğlu ise ilk sürat şampiyonu olurken, Galatasaray da Fenerbahçe'nin ardından yüzme şubesini açarak bu sporda da ezeli rekabeti başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1909 Fenerbahçe İlk Marşı</span> Fenerbahçe SK ilk marşı

1909 İlk Marş, Fenerbahçe'nin kurucusu ve ilk başkanı Nurizade Ziya Songülen'in isteğiyle, İstanbul'daki ilk orkestranın kurucu şefi olan Osmanlı Ermenisi müzisyen Krikor Sinanyan tarafından bestesi ve güftesi oluşturulmuş Fenerbahçe'nin, tarihteki ilk marşıdır. Bahsi geçen bu marş, Türk futbol tarihinde bir takıma bestelenmiş ilk marştır.