İçeriğe atla

Necid Emirliği

İkinci Suudi Devleti
إمارة نجد
Necid Emirliği
1818-1891
İkinci Suudi Devleti bayrağı
Bayrak
BaşkentRiyad
Yaygın dil(ler)Arapça, Farsça, Osmanlıca
HükûmetMutlak monarşi
Tarihçe 
• Kuruluşu
1818
• Riyad'ın yeniden ele geçirilmesi.
1818
• El Raşid ile yapılan Muleyda Muharebesi
1891
• Dağılışı
1891
Öncüller
Ardıllar
Mısır Eyaleti
Cebel Şammar Emirliği
Ateşkes Devletleri
Günümüzdeki durumu Suudi Arabistan
 Katar[1]
 Birleşik Arap Emirlikleri[2]
 Umman[2]
 Bahreyn[3]

Necid Emirliği veya İkinci Suudi Devleti 19. yüzyılın başları ile sonlarında, 1818 ve 1891 yılları arasında var olan ikinci Suudi devletidir.[4]

Tarihçe

Osmanlı-Suudi Savaşları sonucunda, 1802'de Kerbela, 1803'te Mekke'yi ele geçiren I. Abdulaziz idaresindeki Vahhabi kuvvetleri bazı Arap kabileleriyle ittifak kuran Mısır kuvvetlerine uzun süren bir savaş sonucu yenildiler. 1818'de Riyad'ı tekrar ele geçiren Muhammed bin Suud'un torunu Türki bin Abdullah bin Muhammed, Osmanlı idaresini tanımakla birlikte vahhabi idaresini yeniden kurarak Ha'il ve El Ahsa gibi kentleri yeniden ele geçirdi. Abdul Rahman bin Faysal bin Türki, 1891'de Ha'il Hanedanından Raşidi kabilesi ile girdiği savaşı kaybedince ülkeden ayrılarak Kuveyt emirine sığındı.

Birinci Suudi Devleti ile kıyaslandığında, İkinci Suudi Devleti'nin toprakları daha küçük bir alanı kaplamaktadır. Suudi yöneticileri imam sıfatını kullanmaya ve Vahhabi dinsel inancını savunmaya devam ettiler. Bununla birlikte, sonuç olarak hanedanın çökmesine yol açan Suudi ailesi içindeki iç çekişmeler de devam etti. Türki bin Abdullah'ın Riyad'ı tekrar ele geçirmesi genellikle İkinci Suudi Devletinin kuruluşu olarak kabul edilir. 1891'deki son Suudi İmamı Abdul Rahman bin Faysal bin Türki komutasındaki Suudi ordusu ile El Raşid Devleti ordusu arasındaki Muleyda Muharebesinin kaybedilmesiyle İkinci Suudi Devleti sona erdi.

Yöneticileri

İkinci Suudi Devletinin Yöneticileri:

  • İmam Turki ibn Abdallah ibn Muhammad (ilk kez) 1819–1820
  • İmam Turki ibn Abdallah ibn Muhammad (ikinci kez) 1824–1834
  • İmam Mushari ibn Abd al-Rahman ibn Mushari 1834–1834
  • İmam Faisal ibn Turki ibn Abdallah (ilk kez) 1834–1838
  • İmam Khalid ibn Saud ibn Abd al Aziz 1838–1841
  • İmam Abdallah ibn Thunayyan ibn Ibrahim 1841–1843
  • İmam Faisal ibn Turki (ikinci kez) 1843–1865
  • İmam Abdallah ibn Faysal ibn Türki (ilk kez) 1865–1871
  • İmam Saud ibn Faisal ibn Turki 1871–1871 (ilk kez)
  • İmam Abdallah ibn Faysal ibn Türki (ikinci kez) 1871–1873
  • İmam Saud ibn Faisal ibn Turki (ikinci kez) 1873–1875
  • İmam Abdurrahman bin Faysal (ilk kez) 1875–1876
  • İmam Abdallah ibn Faysal ibn Türki (üçüncü kez) 1876–1889
  • İmam Abdurrahman bin Faysal (ikinci kez) 1889–1891

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Alexei Vassiliev, The History of Saudi Arabia, London, UK: Al Saqi Books, 1998, p. 185
  2. ^ a b Vassiliev, p. 165, 186
  3. ^ Vassiliev, p. 177
  4. ^ Front Cover George Walter Prothero, Great Britain. Foreign Office. Historical Section. Peace Handbooks: Turkey in Asia (II), no. 61-66. H. M. Stationery Office, 1920. Pp. 20

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fehd bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 5. Suudi Arabistan kralı

Fehd bin Abdülaziz Âl-i Suud, 13 Haziran 1982'den 2005'teki ölümüne kadar Suudi Arabistan kralı ve başbakanıydı. Bu görevlerinden önce 1975–1982 yılları arasında Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yaptı. Modern Suudi Arabistan'ın kurucusu Abdülaziz el-Suud'un sekizinci oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Halid bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 4. Suudi Arabistan kralı

Halid bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistanlı devlet adamı ve diplomat olup 25 Mart 1975'ten 1982'deki ölümüne kadar Suudi Arabistan kralı ve başbakanı olarak görev yapmıştır. Tahta çıkmadan önce 1965-1975 yılları arası Suudi Arabistan veliaht prensiydi.

<span class="mw-page-title-main">Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 3. Suudi Arabistan kralı

Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistanlı devlet adamı ve diplomat olup 2 Kasım 1964'ten 1975'teki suikastına kadar Suudi Arabistan kralı olarak görev yapmıştır. Tahta çıkmadan önce 9 Kasım 1953'ten 2 Kasım 1964'e kadar Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yapmış ve 1964'te kısa bir süre üvey kardeşi Kral Suud'un naipliğini üstlenmiştir. Faysal, modern Suudi Arabistan'ın kurucusu olan Kral Abdülaziz'in üçüncü oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Suud bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 2. Suudi Arabistan kralı

Suud bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistan kralı, 9 Kasım 1953'ten 2 Kasım 1964'e kadar tahtta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Diriye Emirliği</span>

Diriye Emirliği veya İlk Suûdi Devleti, 1744 yılında kuruldu. Şeyh Muhammed bin Abdülvahhab, Diriye'ye yerleştiğinde Diriye Prensi Muhammed bin Suud Vahhabî'nin dâvâsını desteklemeye ve benimsemeye hazırdı.

<span class="mw-page-title-main">Talal bin Abdülaziz Âl-i Suud</span>

Talal bin Abdülaziz Âl-i Suud Kızıl Prens olarak da anılan bir kraliyet ailesi üyesi, aynı zamanda Kral Abdullah'ın üvey kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Baki Mezarlığı</span>

Baki Mezarlığı veya Cennetü'l-Baki, Suudi Arabistan'ın Medine şehrinde bulunan bir mezarlıktır. Müslümanların Medine’deki ilk mezarlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suud Hanedanı</span> Suudi Arabistanı yöneten aile

Suud Ailesi, Suudiler veya Suud Hanedanı, Suudi Arabistan'ın kraliyet ailesi. Hanedan ilk Suudi Devleti olarak bilinen Diriye Emirliği'nin (1744-1818) kurucusu Muhammed bin Suud'un torunları ve kardeşlerinden oluşur, ancak ailenin egemen grubunu öncelikle Suudi Arabistan'ın modern kurucusu İbn Suud'un torunları oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 7. Suudi Arabistan kralı

Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud, 7. Suudi Arabistan kralı, Suud Hanedanı'nın başı ve İki Kutsal Caminin Hizmetkârı. Kral Selman aynı zamanda Başkomutan unvanlarına da sahiptir. Selman, 23 Ocak 2015'te üstlendiği başbakanlık görevini de 27 Eylül 2022'de veliaht prens Muhammed bin Selman'a devretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İbn Suud</span> Suudi Arabistanın kurucusu ve ilk kralı

Abdülaziz bin Abdurrahman bin Faysal Âl-i Suud veya bilinen adıyla İbn Suud, Suudi Arabistan'nın kurucusu ve ilk kralı. Abdurrahman bin Faysal ile Sare bint Ahmed es-Sudeyri'nin oğlu olarak Riyad'ın yüksek taraflarındaki Necid bölgesinde doğan Abdülaziz 1953'te Taif kentinde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Arabistanı</span>

Osmanlı Arabistanı, Arap Yarımadası'nın 1517-1918 yılları arasında Osmanlılar tarafından yönetildiği dönemdir. Osmanlı'nın bu bölgedeki kontrol gücü, 4 asır boyunca devlet otoritesinin gücüyle orantılı olarak değişmiştir.

Suudi Arabistan'ın birleşmesi 1902 ve 1932 yılları arasında İbni Suud'un liderliğinde günümüzdeki Suudi Arabistan Krallığının Arap Yarımadasında bulunan çeşitli kabile, emirlik ve krallıklarla birlikte Arap Yarımadasının büyük bir kısmını ele geçirdiği askeri ve politik süreç.

<span class="mw-page-title-main">İffet es-Süneyyan</span>

İffet bint Muhammed es-Süneyyan diğer adıyla Emire İffet, Kral Faysal'ın Türk kökenli en tanınmış eşi.

Sadakat Konseyi veya Biat Heyeti, Suudi Arabistan veliaht prensini tayin etmekten sorumlu organ. Kral Abdullah tarafından 7 Aralık 2007 tarihinde kuruldu. Kurulduğu zaman, Konsey'in amaçlanan görevi, yeni bir Kral tahtta geçince kendisinden sonra gelecek olan kralı veliaht prens olarak atamaktı.

<span class="mw-page-title-main">Faysal bin Müsaid el-Suud</span>

Faysal bin Müsaid bin Abdülaziz el-Suud Suudi Arabistan Kralı Faysal'ın suikastçısı ve yeğeni.

<span class="mw-page-title-main">Riyad Muharebesi</span>

Riyad Muharebesi Reşidi ile Suudi güçleri arasında Birleşme Savaşı sırasında yaşanan küçük çaplı ama önemli bir muharebedir. Bu muharebe 13 Ocak 1902'de bugünkü Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'daki Masmak Kalesi'nde meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">Mulayda Muharebesi</span>

Mulayda Muharebesi İkinci Suudi Devleti dönemindeki son büyük savaş olup 21 Ocak 1891 tarihinde meydana gelmiştir. Zekât konusundaki sorunların ve Reşidi lideri İbn Sabhan'ın tutuklanmasının ardından Osmanlı İmparatorluğu'nun da desteklediği onların vasalı olan Reşidiler Suudi Devletine son vermeyi ve hem El-Kasım Bölgesi hem de Riyad'ı fethetmeyi planladı. Reşidiler ve Arap aşiretlerinden oluşan müttefikleri İkinci Suudi Devleti'ni başarıyla sona erdirdi ve Abdurrahman bin Faysal liderliğindeki Suud Hanedanı ile müttefiklerini kaçmaya zorladı.

Turki (تركي), Arap dünyasında kullanılan bir isim ve soyadıdır. Anlamı Türkler ile alakalı olduğundan Türk ve Türki anlamına gelir. Zarif, güçlü ve yakışıklı erkek çocuklarını tanımladığı için özellikle Körfez Arapları arasında popüler bir isimdir. Bu özelliklere sahip erkek köle askerler satın alınırdı, Abbasi Devletinde askerlerin çoğunun ana vatanı olan Orta Asya'dan gelen Türkler cesur savaşçılar olarak biliniyordu. Kaşıkçı Cinayetinden sonra Suudi-Türk gerilimi döneminde ismin terk etmek kelimesinden türediği de iddia edildi. Aynı zamanda Türklerin Arap topraklarını uzun yıllar yönetmesi nedeniyle de ismin üst sınıfı temsil ettiği için yaygınlaştığı iddia ediliyor. Turki soyadı direkt Türk kökenli olan aileler tarafından da soyadı olarak kullanılabilyor.

Muhammed bin Abdülaziz Âl-i Suud, 1964'ten 1965'e kadar Suudi Arabistan veliaht prensi ve 1925'ten 1954'e kadar Medine Bölgesi'nin valisiydi. Öz kardeşi Halid'in veliaht prens olmasının önünü açmak için veliahtlık görevinden istifa etti. Prens Muhammed, Suud Hanedanı'nın en zengin ve en güçlü üyelerinden biriydi. Kardeşleri her konuda onun tavsiyesine başvurur ve onu dinlerdi.