İçeriğe atla

Necdet Sakaoğlu

Necdet Sakaoğlu
Doğum29 Eylül 1939(1939-09-29)
Divriği, Sivas, Türkiye[1]
Ölüm27 Ağustos 2024 (84 yaşında)
Amasra, Bartın, Türkiye
MilliyetTürk
MeslekTarihçi, öğretmen, yazar

Necdet Sakaoğlu (29 Eylül 1939, Divriği - 27 Ağustos 2024, Amasra), Türk tarih öğretmeni, tarihçi, yazar.

Yerel tarih, kent tarihi, Selçuklu tarihi, Osmanlı tarihi ve eğitim tarihi konularındaki çalışmaları ile bilinir. Geniş okur kitlelerine hitap eden eserler vermiştir. Osmanlı padişahlarının hayatını anlatan Bu Mülkün Sultanları ve Osmanlı saray kadınlarını anlatan Bu Mülkün Kadın Sultanları en tanınmış eserlerindendir.

Hayatı

1939'da Sivas'ın, Divriği ilçesinde doğdu. Ailesinin beşinci çocuğudur.[2] Babası Arif Efendi Divriği'de kuyumculukla uğraşırdı. Annesi Necibe Hanım kültürlü bir ev hanımı idi. Okumaya meraklı bir çocuktu, ilkokul yıllarında annesinden eski yazıyı öğrendi.[3] İlköğrenimini Divriği Atatürk İlkokulu'nda, ortaöğrenimini 1954'e Nuri Demirağ Ortaokulu'nda tamamladıktan sonra 1957'de Sivas Öğretmen Okulu'nu bitirdi ve Urfa'nın Parapara köyüne atandı.[2] 1958'de İstanbul'daki Çapa Eğitim Enstitüsü'nde girerek yükseköğrenimini bu enstitüde yaptı,[4] Nihat Sami Banarlı’nın öğrencisi oldu.[3] 1961'de mezun oldu ve Trabzon Öğretmen Okulu'na edebiyat öğretmeni olarak atandı.

Trabzon'da üç ay görev yaptıktan sonra askerlik hizmetini tamamladı. Askerlik dönüşü Amasra'ya tayin oldu. Amasra'da 15 yıl ortaokul ve lise müdürlüğü yaptı. Amasralı Ethamağa ailesinden Fatma Hanım ile evlendi; bir erkek çocuk sahibi oldu. Sakaoğlu, Amasra'daki öğretmenlik ve idarecilik görevlerinin yanı sıra sekiz yıl Milli Eğitim Bakanlığı'nda müfettişlik, beş yıl Talim Terbiye Kurulu üyeliği yaptı. 1998'de emekli oldu ve tekrar Amasra'ya yerleşti.

Tarih, folklor ve edebiyat alanlarında araştırmaları ve Türkiye'nin kültürel mirasını korunması için çabaları ile tanındı.[5] İlk eseri, 1966da yayımlanan Çeşm-i Cihan Amasra adlı yayındır. Çeşitli gazete, dergi ve ansiklopedilerde makaleleri yayımlandı. Eserlerinde sözlü tarih kaynaklarından istifade etti.[3] Tarih ve tarih eğitimi üzerine çalışmaları 1978'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlandı.[6] 1980'lerde Türkiye'deki belli başlı tarihî yapıları belgeleyen eserler verdi. Osmanlı İmparatorluğu'nun kültürel yapısını ayrıntılarıyla ele alan ve tarihsel bilgiyi okuyucuya anlaşılır kılan eserleri ile geniş kitlelere ulaştı. En bilinen eserleri Osmanlı Sarayı'nda Gündelik Hayat, Tarihimizdeki Garip Olaylar, Sultanlar ve Kalfalar, Bu Mülkün Sultanları, Bu Mülkün Kadın Sultanları'dır.

Bostanzâde Yahya Efendi'nin Târih-i Saf Tuhfetü'l-Ahbâb adlı eserini Duru Tarih adıyla günümüz Türkçesine çevirerek çeviri dalında 1969 Milliyet Gazetesi Karacan Armağanı'na değer görüldü. Türk Anadolu’da Mengücekoğulları adlı çalışması ile 1971 Milliyet Gazetesi Karacan Armağanı'na, sözlü tarih kaynaklarından yararlanarak yazdığı Anadolu Derebeyi Ocaklarından Köse Paşa Hanedanı adlı eseriyle 1985 Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilimler Ödülü'ne değer görüldü

27 Ağustos 2024 tarihinde evinde geçirdiği kalp krizi sonucu Amasra'da ölmüş ve cenazesi orada defnedilmiştir.[7]

Eserleri

  • Çeşm-i Cihan Amasra, 1966
  • Türk Anadolu'da Mengücekoğulları, 1971
  • Divriği'de Ev Mimarisi, 1978
  • Anadolu Derebeyi Ocaklarından Köse Paşa Hanedanı,1984
  • Tanzimat Tarihi Sözlüğü,1985
  • Osmanlı Eğitim Tarihi, 1990
  • Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihi, 1991
  • Osmanlı Kentleri ve Yabancı Gezginler, 1995
  • Milli Mücadele Albümü,1998
  • Bu Mülkün Sultanları-36 Osmanlı Padişahı, 1999
  • Tarihi, Mekânları, Kitabeleri, Anıları ile Saray-ı Hümayun - Topkapı Sarayı, 2002
  • İstanbul'un Tarihi Kimliği, 2003
  • Osmanlı'dan Günümüze Eğitim Tarihi, 2003

Türkçeleştirdiğ ieserler ve Sözlük çalışmaları

  • Duru Tarih, Bostanzâde Yahya'nın Târih-i Saf/Tuhfetü'l-Ahbâb adlı eserinin günümüz Türkçesi, 1969
  • Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan'ın Dürr-i Meknun eseri, 1999
  • Tanzimat'tan Cumhuriyete Tarih Sözlüğü
  • Osmanlı Tarihi Sözlüğü

Makaleleri

  • Atatürk Düşüncesi (1995) Ord. Prof. Reşat Kaynar'la; Binbir Gün Binbir Gece- İstanbul'da Eğlence Hayatının Tarihi (1999); Osmanlı'da Zenaatten Sanata Cilt I: Esnaf ve Zenaatkârlar (1999), Cilt II: Sanatlar ve Sanatkârlar (2000), Osmanlı Dünyasından Yansımalar (2000),
  • Avrupa Yolunda Bir Padişah; Sultan Abdülmecid (2001),
  • Derinin Anadolu'da Bin Yıllık Tarihi (2002) Nuri Akbayar'la ortak çalışmalarıdır.

Kaynakç

  1. ^ "Biyografi net". 30 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  2. ^ a b Çalapverdi, İhsan (Ağustos 2001). "Eserleriyle Necdet Sakaoğlu" (PDF). 
  3. ^ a b c "Anadolu kitabı koruyamamıştır". Nadir Kitap. Haziran 2024. 
  4. ^ "Necdet Sakaoğlu". Bilgi Üniversitesi Yayınları. 4 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Necdet Sakaoğlu". Yapı Kredi Yayınları. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016. 
  6. ^ "Tarihçi Necdet Sakaoğlu hayatını kaybetti". www.egedesonsoz.com. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024. 
  7. ^ "Kalp krizinden ölen tarihçi- yazar Necdet Sakaoğlu, son yolculuğuna uğurlandı". Başkent. 28 Ağustos 2024. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Hatun</span> Orhan Gazinin eşi ve Murad Hüdavendigarın validesi. Valide Hatun ( 1362 - 1383)

Nilüfer Hatun,, Yarhisar Tekfuru'nun kızı, Osmanlı Devleti'nin ikinci padişahı Orhan Gazi'nin eşidir. Rumeli Fatihi Süleyman Paşa ve Osmanlı Devleti'nin üçüncü padişahı I. Murad'ın annesidir. Bursa ve İznik'te büyük izler bırakmıştır. Bursa'nın Nilüfer ilçesinin ve Nilüfer Çayı'nın adı ondan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mahfiruz Hatice Sultan</span> I.Ahmed Hanın Hasekisi ve Genç Osmanın validesi Valide Sultan (1618 - 1620)

Hadice Mâhirûze, Hadice Mâhfirûze, Mâh-i Feyrûz ya da Mahfiruz Hatice Sultan, Osmanlı Padişahı II. Osman'ın annesi ve Sultan I. Ahmed'in ilk hasekisi ve eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Nakşidil Sultan</span>

Nakşidil Sultan, Osmanlı padişahı II. Mahmud'un annesi, Valide Sultan ve I. Abdülhamid'in eşiydi.

Valide sultan, Osmanlı padişahlarının saltanatları sırasında hayatta olan annelerine verilen ünvandı.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Muazzez Sultan</span> Sultan l.İbrahimin eşi ve Osmanlı Padişahı ll.Ahmetin validesi,Haseki Sultan

Hatice Muazzez Haseki Sultan (ö. 12 Eylül 1687) Osmanlı padişahı II. Ahmet'in annesi ve Sultan I. İbrahim'in 1641'de evlendiği üçüncü eşi ve ikinci Haseki.

Gülcemal Kadınefendi, Osmanlı padişahı Mehmet Reşat'ın annesi ve ve Sultan Abdülmecid'ın eşlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Şehsuvar Sultan</span> II.Mustafa Hanın  kadını ve III.Osman Hanın  validesi. Valide Sultan (1754 - 1756)

Şehsuvar Sultan, Osmanlı padişahı III. Osman'ın annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'in eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Emine Mihrişah Kadınefendi</span> III. Mustafanın annesi ve Sultan III. Ahmedin eşi

Emine Mîhrişâh Kadınefendi Osmanlı padişahı III. Mustafa'nın annesi ve Sultan III. Ahmed'in eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Saliha Sultan (II. Mustafa'nın eşi)</span> II.Mustafanın Kadını ve I.Mahmud Hanın validesi. Valide Sultan ( 1730 -1739)

Saliha Sultan Osmanlı padişahı I. Mahmud'un annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'nın eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rabia Şermi Kadınefendi</span> III. Ahmedin eşi ve I. Abdülhamidin annesi

Râbi'â Şerm-î Kadınefendi, Osmanlı padişahı I. Abdülhamit'in annesi ve Sultan III. Ahmet'in eşi.

Emine Hâtun Osmanlı Padişahı I. Mehmed'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">Sitti Mükrime Hatun</span>

Sitt-i Mükrîme Hatun, II. Mehmet'in yedi eşinden üçüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Malhun Hatun</span> Osman Gazinin eşi 1280 yılında evlendiği ilk eşi

Malhun Hâtun, Mal Hâtun, Mala Hatun ya da Kameriye Hâtun, ikinci Osmanlı padişahı Orhan Gazi'nin annesi ve Osman Gazi'nin evlendiği ilk eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Hanedanı</span> Osmanlı İmparatorluğunu yöneten aile

Osmanlı Hanedanı, Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 623 yıl yöneten hanedandır. Osmanlılar, Osmanoğulları, Âl-i Osman ve Hanedan-ı Âl-i Osman olarak da bilinir. Hanedan, adını Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'den alır.

Bu maddede, Osmanlı padişahlarının anneleri listelenmektedir.

II. Ayşe Hâtûn (d. 1476, Bahçesaray, Kırım, Kırım Hanlığı - ö. 1539, Kırım); Kırım hanı Mengli Giray'ın kızıdır. Osmanlı Padişahı I. Selim'in Birinci hasekisidir.

Çiçek Hatun, yedinci Osmanlı padişahı II. Mehmed'in eşi, Cem Sultan'ın annesidir.

Serfiraz Hanım, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in ikbali, Bediha Sultan, Safdeddin Osman Efendi ve Süleyman Selim Efendi'nin annesi.

Selçuk Hatun, Osmanlı Padişahı Çelebi Mehmed'in kızı, II. Murad'ın kız kardeşi, Fatih Sultan Mehmed'in halası. Hala Sultan olarak anılmıştır.

Zübeyde Sultan, Osmanlı padişahı III. Ahmed'in kızı, I. Abdülhamid ile III. Mustafa'nın kız kardeşi.