Necator americanus - Turkipedia

Necator americanus, (Yeni dünya kancalı kurdu) insanların ince bağırsağında parazit olarak yaşayabilen bir helminttir.

Doğal Ortam

Yetişkin N. americanus tropik ve ılıman bölgelerde bulunur. Yumurtaların çatlaması için nemli, sıcak ve gölgeli bir ortam gerekir. Yavruların olgunlaşması için en uygun sıcaklıklar 23 ila 30 °C arasındadır. Yumurtalar ve yavrular donma noktasının altında veya toprak kuruduğunda ölürler. Şiddetli yağmurlar ve daha yüksek sıcaklıkların bulaşma oranıyla yüksek pozitif korelasyona sahip olduğu görülüyor. Necator americanus'un erkek konakçıları kadın konakçılara tercih ettiği görülüyor. Toprak türü de bu solucanların yaşam alanında önemli bir rol oynar. İdeal toprak koşulları, suyun çok hızlı olmasa da aktığı yerdir. Toprak partiküllerinin gözenek boyutu önemli bir faktördür.^[1]

Coğrafi aralık

Necator americanus ağırlıklı olarak Amerika ve Avustralya'da bulunur, ayrıca Afrika, Asya ve Avrupa'da da görülebilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde en büyük yayılım güney ve güneybatıda bulunur. Dünyanın geri kalanında N. americanus tropik iklimlerde bulunur.^[1]

Gelişim

Hem birinci hem de ikinci aşamadaki rabditiform larvalar serbest yaşar. Yumurtalar insan dışkısı yoluyla dışarı atılır. Bu yumurtalar 2 gün içinde çatlayacak ve ilk rabditiform larva ortaya çıkacaktır. Bu larva 10 gün içinde iki kez eriyerek üçüncü aşama filariform larva hâline gelir. Filariform larva, konağın derisi ile temas edecek ve içine girecek. Dolaşım sistemi yoluyla akciğerlere ulaşan üçüncü aşamadaki larva ya öksürüp yutulacak ya da bronşlardan yukarı, boğaz bölgesine göç edecektir. Larva yutulduktan sonra bağırsağa doğru yol alacaktır. Larva bağırsağa ulaştığında iki kez eriyecek ve bir yetişkin ortaya çıkacaktır. Bu yetişkin kancalarını kullanarak bağırsağın iç duvarına tutunur ve kan emerek kansızlığa neden olur. Solucan bu kanla beslenecektir. Çiftleşme bağırsakta gerçekleşir. Yumurtalar dışkıyla birlikte dışarı atılır.^[1]

Üreme

Cinsel olgunluğa son tüy dökümünde ulaşılır. Dişilerde yumurta üretimi, dişi olgunlaştıktan beş hafta veya daha sonra ortaya çıkar. Çiftleşme konağın bağırsağında gerçekleşir.^[1]

Erkeklerin dişileri bulması ve spermlerini dişilere enjekte etmesi gerekir. Dişiler erkekleri cezbetmek için bir feromon üretebilir. Erkek, dişinin genital gözeneği üzerindeki kavisli alanıyla bir dişinin etrafında dolanır. Erkekler, amoeboid benzeri ve flagella içermeyen spermlerin transferine izin vermek için dişideki genital açıklığı açık tutmak için spikülleri kullanır. Döllenen dişiler daha sonra çevre bölgelere yumurta bırakırlar. Dişiler günde 10.000 yumurta üretme kapasitesine sahiptir.^[1]

Beslenme

Diğer kancalı kurtlar gibi bu türde konağın kanıyla beslenmektedir, bu sebepten ötürü kansızlığa neden olabilir.^[3]

Ayrıca bakınız

Bağırsak kurdu (Ascaris lumbricoides)
Kıl kurdu (Enterobius vermicularis)
Afrika göz solucanı (Loa loa)
Kamçı solucanı (Trichuris trichiura)
Tenya (Taenia saginata)

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e Hays, Harlen. "Necator americanus". Animal Diversity Web (İngilizce). 18 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
^ "CDC - DPDx - Intestinal Hookworm". www.cdc.gov (İngilizce). 17 Eylül 2019. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
^ "Hookworm Disease: What Is It, Causes, Symptoms & Treatment". Cleveland Clinic (İngilizce). 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.

İlgili Araştırma Makaleleri

Embriyoloji, zigot oluşumunu, büyümesini ve gelişimini inceleyen bilim dalı. Gelişim biyolojisinin bir alt dalıdır.

Sivrisinek, Latince: Culiseta longiareolata çift kanatlılar (Diptera) takımının Culicidae familyasından kan emici zararlı böceklerin ortak adı.

Ixodida veya kene, Parasitiformes üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır.

Eşeyli üreme, iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması olayıdır. Burada iki ana süreç vardır: kromozom sayısını yarıya indiren mayoz bölünme ile iki gametin birleştiği ve eski kromozom sayılarına ulaştığı döllenmedir. Mayoz bölünme sırasında, her bir çiftin kromozomları, homolog rekombinasyon elde etmek için krossing over yoluyla parça değişimi yaparlar.

Çok hücrelilerde üreme, eşeyli ya da eşeysiz olarak gerçekleşir.

Peygamberdevesi (Mantodea), Polyneoptera üsttakımına bağlı bir böcek takımıdır. Dönencel ve sıcak bölgelerde yaşar, başka böcekler üzerinden beslenir.

Kavgacı siyam balığı Betta cinsine ait bir balık türü. Yaygın olarak akvaryumlarda yetiştirilir. İki erkek aynı akvaryumda tutulursa ölümüne kavga ederler, adının kökeni de buna dayanır. Halk ağzında kısaca Beta olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Kıl kurdu</span> çocuklarda yaygın bağırsak paraziti olan bir tür

Kıl kurdu, Yuvarlak solucanlar (Nematoda) şubesinden, dünya çapında çocuklarda yaygın bağırsak paraziti olan bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Fil hastalığı</span>

Fil hastalığı ya da elefantiyazis, Wuchereria bancrofti ve Brugia malayi adlarındaki ipliksi solucanların neden olduğu, en çok tropikal bölgelerde görülen bir hastalıktır. Bazen lenf ödemi (lymphedema) için de "fil hastalığı" adı kullanılır.

Anofel (Anopheles), yaklaşık 400 türü bulunan bir sivrisinek cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliçe arı</span> Çiftleşmiş yetişkin dişi arı

Kraliçe arı, ana arı ya da arı beyi; genellikle bal arısı kolonilerinde görülen; yetişkin, çiftleşmiş dişi arı. Genellikle bir kolonide tek bir kraliçe bulunur ve kolonideki arıların çoğunun annesidir. Kolonideki işçi arılar tarafından larva halindeyken seçilir ve cinsel olgunluğa erişene kadar arı sütü ile beslenir. Kraliçe arı kavramı zaman zaman -bal arısı olmayan- bazı sosyal arı cinslerindeki baskın dişiler için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Partenogenez</span>

Partenogenez ya da döllenmesiz üreme, gerek bitkilerde gerek hayvanlarda döllenmemiş bir dişi gametin gelişip yeni bir birey oluşturmasıdır. Partenogenezde döllenme yoktur, dolayısıyla bir eşeysiz üreme türüdür.

Nohut sineği, İki kanatlılar (Diptera) takımının Agromyzidae familyasından zararlı böcek türü.

Tenyazis veya tenyasis; tenya cinsinden şerit solucanları nedeniyle bağırsaklarda oluşan bir enfeksiyon.

Eril (♂), canlı, sperm üreten fizyolojik bir biyolojik cinsiyet. Her sperm hücresi döllenme işlemi sırasında daha büyük bir dişi gameti ile kaynaşabilir. Bir erilin cinsel yolla üremeyi gerçekleştirmesi için dişiye ait en az bir yumurta hücresine ulaşması gerekir, fakat bazı canlılar eşeyli üreyebildikleri gibi eşeysiz olarak da üreyebilir. Eril insanların (erkeklerin) da içinde bulunduğu birçok eril memeli türünde Y kromozomu bulunurken eril kuşlar ve bazı eril sürüngenlerde ise z kromozomu bulunur; bu kromozomlar eril üreme organlarının gelişmesi için gerekli olan daha fazla miktarda testosteronun üretilmesini sağlar.

Trikuriyaz, bir parazitik solucan türü olan Trichuris trichiura’nın yol açtığı bir enfeksiyondur. Enfeksiyon yalnızca birkaç solucandan kaynaklanıyorsa çoğunlukla bir belirti görülmez. Ama çok sayıda solucanla enfekte olan kişilerde karın ağrısı, yorgunluk ve ishal görülebilir. Bu ishal bazen kanlı olabilir. Bu enfeksiyona yakalanan çocuklarda zihinsel ve fiziksel gelişim geriliği gözlenebilir. Kan kaybından dolayı kırmızı kan hücresi seviyesi düşebilir.

Kraliçe karınca, karınca kolonisindeki üreyen dişi karıncadır. Genellikle kolonideki tüm karıncaların annesidir. Cataglyphis gibi bazı dişi karıncalar, eşeysiz partenogenez veya klonlama yoluyla üreme yaparlar ve çiftleşmeye ihtiyaç duymazlar. Bu şekilde çoğalan kraliçenin tüm yavruları dişi olur. Crematogaster cinsi karıncalar ise çiftleşme uçuşunda çiftleşir. Dişi yavru karınca, cinsel olgunluğa erişmek için özel olarak beslenen larvalardan gelişir. Türe bağlı olarak kolonide tek kraliçe karınca olabileceği gibi yüzlerce kraliçe karınca da olabilir. 90 sene yaşayabilen kraliçe karıncalar, beklenen yaşam süresi en fazla olan böcek türüdür. Lasius niger türü kraliçe 28 yıldır Alman böcek bilimci Hermann Appel tarafından bakılmaktadır; ayrıca Pogonomyrmex owyheei türü kraliçe 30 seneye kadar yaşayabilir.

Toxascaris leonina köpeklerde, kedilerde, tilkilerde ve ilgili konak türlerinde bulunan yaygın bir parazitik nematoddur. T. leonina, bitler ve pireler gibi ektoparazitlerin aksine konakçılarının içinde yaşayan, dünya çapında dağılmış bir helmint paraziti olan askarid bir nematoddur. T. leonina'nın kesin konakları arasında köpekgiller ve kedigiller yer alırken, ara konaklar genellikle fare veya sıçan gibi kemirgenlerdir. Hayvan enfekte bir kemirgeni yediğinde enfeksiyon son konakta meydana gelir. T. leonina köpeklerde veya kedilerde görülebilmesine rağmen kedilerde çok daha sık görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kancalı kurt</span> Bağırsaklarda yaşayan, kanca şeklinde ağız yapısına sahip olan helmint türleri

Kancalı kurtlar, insanların ve hayvanların ince bağırsağında parazit olarak yaşayan, nematoda şubesine ait helmint türleridir. Kancalı kurt türleri büyük bir çeşitliliğe sahip olmakla birlikte tek bir tür değildir, özellikle de insanlarda Ancylostoma duodenale ve Necator americanus olmak üzere iki tane kancalı kurt türü görülebilir.

Ankilostomiyaz, Ancylostoma duodenale adı verilen bir çeşit yuvarlak solucanın neden olduğu bir paraziter enfeksiyondur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.