İçeriğe atla

Nebile İrdelp

Nebile İrdelp
Doğum1910
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1943
İstanbul, Türkiye
Tanınma nedeniAtatürk'ün manevi kızlarındandır.

Nebile İrdelp (1910, İstanbul - 1943, İstanbul), Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı.

18 yaşında iken Dolmabahçe Sarayı'na giderek Atatürk'ün manevi kızı olarak kabul görmüştür. 1934 ve 1935 yıllarında O'na yurt gezilerinde ve cumhuriyet balolarında eşlik eden Nebile Hanım, Atatürk'ün vasiyetnamesine kendisine aylık bıraktığı bir mirasçısıdır.

Yaşamı

1910 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, Beylerbeyi'ndeki Bedevi Dergahının Şeyhi Seyit Mehmet Said Efendi'nin oğlu olan Osmanlı dönemi hukukçularından Mehmed Nesîb Bey (Sayıt) idi.[1]

Dönemin İzmit Valisi Eşref Bey'in yeğeni olan[2] Nebile Hanım'ın Dolmabahçe Sarayı’na girişi ve Atatürk’le karşılaşması çeşitli kaynaklarda farklı şekillerde anlatılır.

Atatürk'ün garsonluğunu yapan Cemal Granda'nın anlattığına göre Temmuz 1927'de İstanbul'daki Çapa Öğretmen Okulu'ndan üç kız öğrenci hizmet için Dolmabahçe Sarayı'na getirilmiş ve içlerinden Nebile, Atatürk'ün manevi kızı olarak sarayda kalmıştı.[1]

Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun eşi Leyla Karaosmanoğlu'nun 1985'te gazeteci Emin Çölaşan'a aktardığına göre Nebile Hanım, evinden kaçıp gizlice Dolmabahçe Sarayı'na girmişti. Yakalandığında kovulmamak için yalvaran ve hizmetçi olarak orada kalmasına izin verilen Nebile, bir gün üst kata çıkıp Mustafa Kemal Paşa'ya kendisini alt katın hizmetçisi olarak tanıtmıştı.[3]

Nebile Hanım, bir yıl kadar Çankaya Köşkü'nde yaşadı.[2] Atatürk, onu bir süre Arnavutköy Amerikan Koleji’nde okutturdu.[4] 1929 yılında o sırada Viyana büyükelçiliğine görevli bir diplomat olan Tahsin Bey'le (Tahsi Rüştü Baç) evlendirildi.[5] Düğün 17 Ocak 1929'da Ankara Palas'ta Atatürk ve diğer davetlilerin katılmasıyla yapıdı. Bu evlilik iki yıl sonra boşanma ile sonuçlandı.

İlk eşinden boşandıktan sonra tekrar Atatürk'ün yanına dönen Nebile Hanım, 1934 ve 1935 yıllarında ona yurt gezilerinde ve cumhuriyet balolarında eşlik etti.[4] 1937 yılında ikinci kez evlendi. Atatürk'ün özel doktoru Ömer Bey'in yeğeni olan ve İzmit Kağıt Fabrikası'nda görev yapan mühendis Sabahattin İrdelp ile evlenip "İrdelp" soyadını aldı. Düğün, Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ün huzurunda gerçekleşti.

1938 yılında siroz hastalığı ilerleyen Mustafa Kemal Atatürk, hastalığı sırasında yazdığı vasiyetnamesinde kendisine mirasçılarından biri olarak yer verdi; Atatürk'ün ölümünden sonra kendisine vasiyetname gereği aylık 100 lira maaş bağlandı.[6]

İkinci eşinden de ayrılan Nebile Hanım, menenjit ve tüberküloz hastalığına yakalandı ve Atatürk'ün ölümünden sonra kısmî felç geçirdi. İlerleyen menenjit sonucu görme yetisini kaybetti. 1939'da durumu ağırlaşınca Yakacık Sanatoryumu'na kaldırıldı.[1] 1941'deki yayımlanan bir röportajında belirttiğine göre kendisi ile devrin cumhurbaşkanı İsmet İnönü yakından ilgilendi, bir yıl kadar İstanbul'daki La Paix Hastahanesi'nde kaldı. Bu röportajdan iki yıl kadar sonra hayatını kaybetti. Cenazesi sade bir törenle Feriköy Mezarlığı'na defnedildi.[1]

Tam ölüm tarihi belli değildir. Orhan Bayrak’ın “Atatürk ve Atatürk” kitabına göre ölüm tarihi 1943’tür.[4] Atatürk'ün vasiyetinde geçen maaşından edindiğini mal varlığını Darüşşafaka'ya bağışlamıştır.[1][7]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Yıldıray Oğur yazdı: Biz seni unutmak için..." Türkiye Gazetesi. 16 Kasım 2014. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  2. ^ a b "Nebile İrdelp". İşte Atatürk. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  3. ^ Davutoğlu, Hüseyin (25 Mart 2019). "Bu fotoğraftaki genç kızın İzmit'e uzanan yolculuğu…". Kocaeli Koz. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  4. ^ a b c Seyyar, Ali (17 Eylül 2020). "Atatürk'ün manevi kızı Nebile Hanım'ın mezarlığının nerede olduğunu bir bilen var mı?". Habervakti.com sitesi. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  5. ^ Dağıstanlı, Mısost Ayşen (30 Nisan 2022). "Hafızamda Kalanlar – İki fotoğraf ve Baç ailesi – Mayıs 2022". Jineps Gazetesi. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  6. ^ Birlik, Gültekin Kamil (1 Ağustos 2014). "Mustafa Kemal Atatürk'ün Mal Varlığı". BELLETEN. 78 (282): 757-802. doi:10.37879/belleten.2014.757. ISSN 0041-4255. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  7. ^ "1863'ten beri eğitimde fırsat eşitliği". Darüşşafaka Cemiyeti web sitesi "Hakkımızda" sayfası. 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023. 
  • Kasım 1985, Milliyet Gazetesi Arşivi - Perihan Çakıroğlu'nun Sabiha Gökçen ile Mülakatı

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Mustafa Kemal Atatürk, Türk mareşal, devlet adamı, yazar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa dönüştüren kapsamlı ilerici reformlar üstlenmiştir. İdeolojik olarak sekülarist ve milliyetçi politikaları ve sosyo-politik teorileri Kemalizm olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyde Hanım</span> Mustafa Kemal Atatürkün annesi (1857–1923)

Zübeyde Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi.

<span class="mw-page-title-main">Makbule Atadan</span> Mustafa Kemal Atatürkün kız kardeşi (1885–1956)

Makbule Atadan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşidir. Atatürk'ün Selanik, İstanbul ve Ankara'daki yaşamına tanıklık etmiş bir tarihsel kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Latife Uşşakî</span> Mustafa Kemal Atatürkün eşi (1923–1925)

Latife Uşşakî ya da Latife Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk ve tek evliliğinde eşiydi. 29 Ocak 1923 ile 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında, iki buçuk yıl Atatürk ile evli kalmıştır. Atatürk ile evliliği ve bu evliliğin bitişi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli ve popüler bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Ülkü Adatepe</span> Mustafa Kemal Atatürkün manevi kızı

Ülkü Adatepe, Mustafa Kemal Atatürk'ün en küçük manevi kızı. Bebekliğinden beş yaşına kadar Atatürk'ün yanında Çankaya Köşkü'nde yaşamış, kendisi beş yaşında iken manevi babası Atatürk hayatını kaybedinceye kadar ona yurt gezilerinde eşlik etmiş ve onun çocuk sevgisinin simgesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Müzeyyen Senar</span> Türk sanat müziği sanatçısı (1918–2015)

Müzeyyen Senar Türk Sanat Müziği sanatçısı. "Cumhuriyetin Divası" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Darüşşafaka</span> İstanbulda okul

Darüşşafaka, İstanbul'da kuruluşu 1863 yılına dayanan parasız, yatılı, karma öğretim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Sabri Toprak</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Mehmet Sabri Toprak, Türk Bürokrat, eski Tarım Bakanı ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 10. başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahim Tuncak</span> Atatürkün manevi oğlu

Abdurrahim Tuncak, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi oğlu. Mustafa Kemal ve ailesinin Akaretler ve Şişli'deki evlerinde Zübeyde Hanım tarafından büyütülüp yetiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Özgener</span> TBMM üyesi

Hatice Özgener, Türk öğretmen, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü ve devlet cenaze töreni</span> 1938 yılında Türkiye cumhurbaşkanının ölümü

Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü, kendisinin sağlığının 1937 yılından itibaren bozulmaya başlamasına müteakiben 10 Kasım 1938'de gerçekleşti. Ölümünün ardından, 21 Kasım 1938'de geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi'ne konulan naaşı, 10 Kasım 1953'te kendisi için inşa edilmiş anıt mezar olan Anıtkabir'e nakledildi.

<span class="mw-page-title-main">Fikriye Hanım</span> Atatürke olan aşkıyla tanınmış tarihi kişilik (1887–1924)

Fikriye Hanım ya da ölümünden sonra nüfus kayıtlarına geçen adıyla Zeynep Fikriye Özdinçer, Mustafa Kemal Paşa ile ilişkisi ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'da Milli Mücadele karargâhındaki hizmetleri ile bilinen tarihî kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Nevvare Hanım</span>

Ayşe Leyla Nevvare Hanım ya da Ayşe Sönmezler, Sultan VI. Mehmet Vahdettin'in dördüncü eşi. Üçüncü kadınefendi veya başikbal unvanını taşıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Zehra Aylin</span> Atatürkün manevi kızı

Zehra Aylin, Atatürk'ün ilk manevi kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Sultan</span> Osmanlı prensesi

Sabiha Sultan veya Rukiye Sabiha Osmanoğlu, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in kızı ve son İslam Halifesi Abdülmecid Efendi'nin gelini.

<span class="mw-page-title-main">Rukiye Erkin</span> Atatürkün manevi kızı

Rukiye Erkin, Atatürk'ün manevi kızlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Nezahat Onbaşı</span>

Nezahat Onbaşı, henüz dokuz yaşında bir kız çocuğu iken babası ile birlikte Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış savaş kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Sezai Selek</span> Türk devlet memuru

Sezai Selek, Türk devlet memuru.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Müzesi</span>

Sakarya Müzesi, Sakarya ili, Adapazarı ilçesi sınırlarındaki bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün ailesi</span> Atatürkün akrabaları

Mustafa Kemal Atatürk'ün ailesi, tarihte sürekli araştırılmış ve çeşitli iddialara maruz kalmıştır. Geleneksel medyada çoğunlukla çekirdek ailesi veya tümüyle soyundan bahsedilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.