İçeriğe atla

Nazi avcısı

Nazi avcısı, Yahudi Soykırımı'na karıştığı iddia edilen eski nazilerin veya kısaca SS olarak bilinen nazilerin silahlı paramiliter örgütü Schutzstaffel üyelerinin ve nazi işbirlikçilerinin izini süren ve bu kişiler hakkında genellikle savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla ilgili davalarda kullanılmak üzere delil toplayan kişidir. Önde gelen nazi avcıları arasında Simon Wiesenthal, Tuviah Friedman, Serge Klarsfeld, Beate Klarsfeld, Ian Sayer, Yaron Svoray, Elliot Welles ve Efraim Zuroff bulunmaktadır.[1]

Ortaya çıkışı

Simon Wiesenthal

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Soğuk Savaş'ın başlamasıyla, hem Müttefikler, hem de Sovyetler Birliği, Paperclip Operasyonu gibi operasyonlar ile nazi bilim adamlarının ve ajanlarının peşine düştüler. Wernher von Braun ve Reinhard Gehlen gibi nazilere değerli bilgiler veya hizmetler karşılığında devlet koruması verildi. O zamanlar Gehlen, Almanya Federal Haber Alma Teşkilatı (Almanca: Bundesnachrichtendienst, kısaca BND) başkanıydı ve nazilerin Avrupa'dan kaçmasına yardımcı olan ODESSA örgütünün kurucusuydu.[2] Diğer naziler, savaş sonrası Avrupa'dan kaçmak ve Güney Amerika ülkeleri gibi tenha yerlerde saklanmak için belirli rotaları kullandılar.[3][4]

Buna karşılık, nazi avcıları kendi başlarına kaçakları aradılar veya Simon Wiesenthal Merkezi gibi kuruluşlar oluşturdular. Nazi avcılarının öncelikli amaçları, bilgi için ödül veya rüşvet teklif etmek,[5] nüfus kayıtlarına ve askerî belgelere erişim imkanı elde edebilmek[6] ve hukukî mücadele başlatmak oldu. Daha sonraki yıllarda nazi avcıları İsrail devleti aracılığıyla Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika devletleri ile daha fazla işbirliği yapabildiler.

20. yüzyılın sonlarına doğru, İkinci Dünya Savaşı'na iştirak eden ve soykırımda parmağı olan kişilerin büyük çoğunluğu öldüğü için ve de nazi avcıları da yaşlandıkları için nazileri kovalama ve yakalama yönündeki faaliyetler oldukça azaldı.[6]

Önemli faaliyetler

Simon Wiesenthal Merkezi, nazi savaş suçluları hakkında yıllık bir rapor yayınlıyor.[7] Nazi avcılarının en önemli faaliyetleri şunlardı:

  • "Lyon Kasabı" lakaplı Klaus Barbie, Serge ve Beate Klarsfeld'in girişimleri sonucu 1983'te Bolivya'dan Fransa'ya iade edildi. Bolivya'nın demokrasiye geçişine kadar, ABD ve Alman istihbarat servisleri tarafından Sovyet karşıtı istihbarat amacıyla korunuyordu ve Bolivya ordusu tarafından bir takma ad altında istihdam edildi. Fransa da görülen bir mahkemeden sonra 1987'de ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı, 1991'de öldü.
  • "Riga Kasabı" lakaplı Herberts Cukurs, 1965'te Uruguay'ın başkenti Montevideo'da Mossad ajanları tarafından evinde öldürüldü.
  • Adolf Eichmann, binlerce Yahudinin ölüm kamplarına yollanmasından sorumluydu savaştan sonra Arjantin'e kaçtı. 1960 yılında Mossad tarafından yakalanıp Arjantin'den İsrail'e getirildi, yargılandı ve ardından idam edildi.
  • Letonyalı nazi işbirlikçisi Boļeslavs Maikovskis, Welles tarafından New York Mineola'ya kadar takip edildi. SSCB de hakkında gıyaben idam cezası verildi. Sovyetlere iade edilmekten korkan Maikovskis sonunda 1987'de Batı Almanya'ya göç etti burada yaşından dolayı mahkemeye çıkmaya uygun bulunmadı. 1996 yılında öldü.
  • "Ölüm Meleği" lakaplı Josef Mengele, korkunç deneylerle binlerce kişiyi katletti ve en azılı nazi savaş suçlusu oldu. Savaştan sonra bir süre Avusturalya'da saklandı. Ardından Arjantin'e kaçtı. Çeşitli Güney Amerika ülkelerinde Mossad, Wiesenthal ve Klarsfelds tarafından arandı. 1979'da Brezilya'da öldü ve ölümüne kadar yakalanmadı. Cesedi 1985 yılında teşhis edildi.
  • İtalyan sivillerin toplu katliamından sorumlu bir SS subayı olan Erich Priebke, ABC Primetime Live sunucusu Sam Donaldson ile 1994'te Arjantin'de bir mülakat gerçekleştirdi. Daha sonra İtalya'ya iade edildi ve 1998 yılında ömür boyu ev hapsine mahkûm edildi. 2013 yılında İtalya'da öldü.
  • Eduard Roschmann, Arjantin'de Wiesenthal tarafından arandı. Arjantin hükûmeti, onun Paraguay'a kaçmasına göz yumdu. Güya aynı yıl öldü, ancak Wiesenthal cesedin Roschmann'a ait olduğundan şüpheliydi.
  • Dinko Šakić, Zuroff tarafından Arjantin'e kadar takip edildi. Gizlenmek için hiçbir girişimde bulunmadan basına açıklamalar yaptı, 1998 Hırvatistan'a iade edildi, 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 2008 yılında öldü.
  • Josef Schwammberger, Simon Wiesenthal Merkezi ve Welles tarafından Arjantin'e kadar takip edildi. 1990'da Batı Almanya'ya iade edildi, 1992'de ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı ve 2004'te hapishanede öldü.
  • Sobibór ve Treblinka imha kamplarının komutanı Franz Stangl, 1967'de São Paulo'da Wiesenthal tarafından bulundu. 1970 yılında Almanya'ya iade edildi ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Ertesi yıl hapishanede öldü.
  • "Kurt" lakaplı Gustav Wagner, 1978'de Brezilya'da Wiesenthal tarafından teşhis edildi. Tutuklandı, ancak Brezilya onu Batı Almanya'ya iade etmeyi reddetti. Wagner, 1980'de São Paulo'da intihar etti.
  • Majdanek toplama kampında Gardiyan olarak çalışan Hermine Braunsteiner yüzlerce mahkuma işkence edip öldürmüştü. 1963 te Amerikalı bir teknisyen ile evlenip ABD'ye yerleşti. Bir yıl sonra Wiesenthal tarafından bulundu 1973 te Batı Almanya ya sınır dışı edildi. 1981 yılında müebbet hapis cezasına çarptırıldı 1996 sağlık sorunları sebebiyle serbest bırakıldı. 1999 da öldü.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Wiesenthal Center Urges Australian Authorities to Expedite Extradition Proceedings Against Holocaust Perpetrator". 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  2. ^ Secret History: Hidden Forces That Shaped the Past. Summersdale Publishers Limited. 4 Kasım 2004. ss. 37-41. ISBN 978-1-84839-640-1. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  3. ^ Parton, Nigel R. "Book Review: The Beast Reawakens." European History Quarterly 30, no. 2 (2000): 291–294.
  4. ^ "Mendes, Alfred. "Bosnia, Bohemia & Bilderberg: The Cold War Internationale." In Common Sense: Journal of the Edinburgh Conference, vol. 16, pp. 5–15. 1994" (PDF). 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  5. ^ "Nazi Hunters More Than Double Reward to $25,000". Spiegel Online International. 14 Ocak 2008. 18 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011. 
  6. ^ a b "The Nazi hunt continues for ex-guards". Pittsburgh Tribune-Review. 15 Nisan 2007. 18 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 
  7. ^ "Simon Wiesenthal Center 2013 Annual Report on the Status of Nazi War Criminal" (PDF). Simon Wiesenthal Center. April 2013. 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josef Mengele</span> Alman suçlu (1911-1979)

Josef Rudolf Mengele, Nazi toplama kampı Auschwitz-Birkenau'da yaptığı acı verici ölümcül deneylerle bilinen bir Alman Nazi doktor. 2 milyon kişinin insanlık suçu işlenerek öldürülmesinden sorumlu tutulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otto Skorzeny</span> Waffen-SS komandosu

Otto Skorzeny, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Waffen-SS komandosu. Budapeşte başkanlık sarayının basılmasını da yönetmiş ve bu sayede Macaristan'ın Almanlara karşı saf değiştirmesini önlemiş Hitler'in meşhur askerlerinden biriydi. II. Dünya Savaşı'nın ardından kurulan gizli Nazi iş birliği örgütü Odessa üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Klaus Barbie</span> "Lyon Kasabı", Alman SS subayı ve Gestapo üyesi

Klaus Barbie, Alman SS subayı, Gestapo üyesi. "Lyon Kasabı" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Erhard Milch</span>

Erhard Milch, I. Dünya Savaşı'nda savaş pilotu, II. Dünya Savaşı'nda Luftwaffe'nin ilerleyişini denetlemiş Alman Generalfeldmarschalli. II. Dünya Savaşı sırasında uçak üretiminden sorumluydu. 1947'de, ABD askeri mahkemesinde yapılan Milch Davası'nda savaş suçlarından hüküm giydi ve ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı fakat 1954'te serbest bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">Paul Ludwig Ewald von Kleist</span> Nazi Almanyasında Generalfeldmarschall

Paul Ludwig Ewald von Kleist, Almanya'nın süvari subayı ve Nazi Almanyası'nın Generalfeldmarschall'i.

<span class="mw-page-title-main">Walther Funk</span> Alman siyasetçi

Walther Funk, Alman siyasetçi. Nazi Almanyası döneminde Ekonomi Bakanı ve Reichsbank Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">John Demjanjuk</span> Nazi Kamplarındaki Ukraynalı Gardiyan

Ivan Nikolajoviç Demjanjuk, Yahudi Soykırımı ile ilgili savaş suçu işlediğine dair iddialara sahip Ukrayna asıllı ABD vatandaşı. Yargılanıp mahkûm edildiği 1980'lerde küresel medyanın ilgisinin merkezi haline geldi. Ölümünden kısa bir süre önce, Sobibor'daki 28.000 cinayetin bir parçası olarak tekrar yargılandı ve mahkûm edildi.

<span class="mw-page-title-main">Franz Stangl</span> Nazi komutan

Franz Stangl, II. Dünya Savaşı Nazi Almanyası'nda Sobibor İmha Kampı ve Treblinka İmha Kampı'nın komutanıydı.

Alois Brunner, Avusturyalı bir Nazi savaş suçlusu. Brunner, Adolf Eichmann'ın asistanı idi. Haziran 1943 - Ağustos 1944 tarihlerinde Paris dışındaki Drancy kampı komutanı olarak 140,000 Avrupalı Yahudinin gaz odalarına göndermesinden sorumlu tutulur. Alois Brunner insanlığa karşı işlediği suçlar için 1954 yılında Fransa'da gıyaben idama mahkûm edildi. 1961 yılında ve 1980 yılında Mossad tarafından kendisine gönderilen mektup bombasının bir sonucu olarak, sırasıyla bir gözünü ve sol elinin parmaklarını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Erich Priebke</span>

Erich Priebke, Nazi Almanyası'nda Waffen-SS'de eski bir Hauptsturmführer (yüzbaşı). 1996 yılında İtalya'da, 24 Mart 1944 tarihinde Roma'da Ardeatine mağaralarında yapılan katliama katıldığı savaş suçlarından mahkûm edildi. Partizanların bir saldırısı sonucunda 33 Alman askerinin hayatlarını kaybettikten sonra 335 İtalyan sivil, misilleme olarak öldürülmüştür. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın yenilgisinden sonra 50 yıl boyunca yaşadığı Arjantin'e kaçmak için yardım aldı.

<span class="mw-page-title-main">Nazi kaçış rotaları</span>

Nazi kaçış rotaları, II. Dünya Savaşı'nın ardından mağlubiyete uğrayan Mihver Devletleri ve özellikle Nazi Almanyasındaki başta Naziler olmak üzere savaş suçluları ve işbirlikçilerinin Avrupa'dan kaçmak için örgütledikleri güzergâhları tarif etmek için kullanılan bir tâbirdir. Söz konusu rotalar, genellikle Latin Amerika ülkelerine doğru olmuş, kaçanlar özellikle Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Şili ve Bolivya'ya saklanmışlardır. Bazı kişilerin ABD, Kanada ve çeşitli Orta Doğu ülkelerine gittiği de bilinmektedir. İlk kaçış güzergâhı Almanya-İspanya-Arjantin, diğer güzergâh ise Roma-Cenova-Latin Amerika idi. Kaçış rotalarını örgütleyen çeşitli kişi ve kuruluşlar önce bağımsız hareket etseler de, zamanla örgütlü hareket etmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Roschmann</span> Avusturyalı asker (1908-1977)

}} Eduard Roschmann, Nazi SS örgüt üyesi ve 1943 yılında Riga'daki getto komutanı idi. Çok sayıda cinayet ve diğer zulümlerden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Štefan Tiso</span>

Štefan Tiso, 1939-1945 yılları arası Nazi Almanyası'nın bir kukla devleti haline gelen Slovak Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Yüksek Mahkemesi'nde avukattı. Cumhurbaşkanı Jozef Tiso'nun kuzeniydi.

Hüseyin Yıldırım, Amerika Birleşik Devletlerinde ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış bir oto tamircisidir. Soğuk Savaş yıllarında James Hall III için hizmet etmiştir. Yıldırım daha sonra affedilerek Türkiye'ye iade edildi ve burada 17 yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak sadece bir gün yattı.

Maximilian de Angelis, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda, Wehrmacht'ta bir general. Şövalye Demir Haç madalyasını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">László Csatáry</span> Macar siyasetçi (1915-2013)

László Csatáry, Macar vatandaşı ve Nazi savaş suçlusuydu. 1948'de Çekoslovak mahkemesi tarafından ölüme mahkûm edildi. 2012'de adı Simon Wiesenthal Center'ın en çok aranan Nazi savaş suçluları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Milivoj Ašner</span>

Đuro Milivoj Ašner Nazilerin müttefiki olan Ustaşa rejimi altında ırkçı yasaları uygulamak ve yüzlerce Sırp, Yahudi ve Çingene'yi sınır dışı edilmesi ve sınır dışı etmekle suçlanan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nde bir polis şefiydi. Simon Wiesenthal Center'ın en çok aranan Nazi savaş suçluları listesinde ve İnterpol'ün de en çok aranan listesinde 4. sıradaydı.

Dinko Šakić II. Dünya Savaşı sırasında Nisan-Kasım 1944 tarihleri arasında Hırvatistan Bağımsız Devleti'nde Jasenovac toplama kampına komuta eden Hırvat faşist bir lider ve savaş suçlusuydu. Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olan Imotski kasabası yakınlarındaki Studenci köyünde doğdu, genç yaşta faşist Ustaše üyesi oldu. Eksen güçleri Nisan 1941'de Yugoslavya Krallığını işgal ettiğinde, 19 yaşındaki Šakić, Jasenovac'taki yönetime katıldı. Ertesi yıl kampın komutanı oldu ve 1943'te toplama kampı komutanı Vjekoslav "Maks" Luburić'in kız kardeşi Nada Luburić ile evlendi. Nisan 1944’te Jasenovac’ın komutanlığına atandı. Konsantrasyon kampında altı ay boyunca ölen tahmini 2 bin kişinin ölümüyle suçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Hermine Braunsteiner</span> Avusturyalı toplama kampı çalışanı (1919-1999)

Hermine Braunsteiner Ryan, Ravensbrück ve Majdanek toplama kamplarında Avusturyalı bir SS Helferin ve kadın kamp gardiyanıydı ve o zamanlar Batı Almanya'da yargılanmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'nden iade edilen ilk Nazi savaş suçlusuydu. Braunsteiner, Majdanek toplama kampındaki mahkûmlar tarafından "Ezilen Kısrak" olarak biliniyordu ve mahkûmları öldüresiye dövdüğü, çocukları saçlarından kamyonlara atarak gaz odalarında öldürülmesi, genç mahkûmları astığı ve yaşlı bir mahkûmu ezdiği söylendi.

<span class="mw-page-title-main">Serge Klarsfeld</span>

Serge Klarsfeld, kayıt oluşturmak ve savaş suçlularının yargılanmasını sağlamak için Holokost'u belgelemesiyle tanınan Romanya doğumlu bir Fransız aktivist ve Nazi avcısıdır. 1960'lardan beri, Alman işgali altındaki Fransa'nın Yahudi kurbanlarını anmak için dikkate değer çabalar sarf etti ve İsrail'in bir destekçisi oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.