Nazca Levhası, Adını Nazca bölgesinden alan Peru'nun güneybatısında yer alan ve Büyük Okyanus'un güneydoğusunda yer alan ve Güney Amerika'nın kıyısında yer alan bir okyanus levhasıdır. Doğusunda ise Güney Amerika levhası, güneyinde ise de Antarktika levhası batısında ise de Pasifik levhası bulunmaktadır. Nazca levhası, 23 milyon yıl önce Farallon levhasının ortadan kalkmasıyla ortaya çıkmıştır.
| Önemli levhalar | |
|---|---|
| Küçük | |
| Diğer |
|
| Tarihsel |
|
| Bu madde bir . Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Levha tektoniği } Dünya'nın litosfer'inin yaklaşık 3,4 milyar yıl öncesinden beri yavaş hareket eden birçok büyük tektonik levha içerdiği düşünülen genel kabul görmüş bilimsel bir teoridir.
Güney Okyanusu ya da Antarktika Okyanusu, bazı coğrafya ve çoğu hidrografi kaynaklarına göre Antarktika kıtasını çevreleyen su kütlesidir. Bu okyanus, dünyanın dördüncü büyük ve en son tanımlanmış okyanusudur.
Atlantik Ortası Sırtı ya da Atlantik Ortası Yükselimi Atlas Okyanusu'nun ortasında, tüm taban boyunca uzanan, büyük bölümü sular altında bulunan sıradağ kümesi ve okyanus ortası sırtıdır. Kuzey Kutbu'nun 333 kilometre güneyinde 87° Kuzey'den başlayarak 54° Güney'deki Bouvet Adası'na kadar uzanır. Dağların yüksek bölümleri yer yer su yüzeyine çıkarak okyanusta adalar oluşturur. İzlanda bu şekilde oluşmuştur. Yükselim 1950'lerde Marie Tharp ve Bruce Heezen tarafından bulunmuştur. Bu oluşumun bulunması Alfred Lothar Wegener'ın Kıta Kayması Teorisinin geliştirilmiş hali olan Levha hareketleri kuramının dünyaca kabul görmesini sağlamıştır.
10. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 10 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Afrika, Hint Okyanusu, Güneydoğu Asya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
25. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 25 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Afrika, Hint Okyanusu, Avustralasya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
30. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 30 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Afrika, Hint Okyanusu, Avustralasya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
35. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 35 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Avustralasya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
40. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 40 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Avustralasya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
45. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 45 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Avustralasya, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
50. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 50 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
55. güney enlemi, Dünya üzerinde merkez enlem olan ekvatorun 55 derece güneyinde yer alan enlem dairesidir. Başlangıç meridyeninden doğuya doğru Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Büyük Okyanus ve Güney Amerika'yı geçer.
Avrasya Levhası Dünya'nın ana tektonik levhalarından biridir. Arabistan Altkıtası, Hint alt kıtası ve Sibirya'nın doğusu dışında Avrasya kıtası'nın neredeyse tamamına uzanmaktadır. Bu kıtasal levha ayrıca hem Endonezya, Filipinler, Japonya'nın güney kesimi ve İzlanda'yı hem de Kuzey Atlantik'in doğu yarısı ve Kuzey Denizi'nin birçok yerini kapsamaktadır. Batı parçası Alpler'in yapısı ile ilişkili olarak daha çok Avrupa Levhası olarak bilinir.
Levha, yer kabuğunu oluşturan parçalardan her birine verilen isim. Yerkabuğu tek parça halinde değil, dev bir yapboz şeklindedir. Her bir yerkabuğu parçasına Levha adı verilir.
Pasifik levhası, çoğunluğu Pasifik Okyanusu'nun altında uzanan, 103.000.000 km² alanı ile en büyük okyanusal levhadır. Yıllık ortalama hızı 150 mm'dir. Dünyanın en aktif deprem ve volkanik bölgesi olarak adlandırılan Pasifik Ateş Çemberi levhanın sınır boyunca uzanır. Üzerinde Nazka levhası ve Juan de fuca Levhası bulunmaktadır. Antarktika levhasından ayrıldığı Pasifik-Antarktik sırtı da burada yer alır. Levhadaki dalma-batma hareketleri sonucu derin okyanus hendekleri oluşmuştur. Bunlardan en derini 11.000 m derinliğe ulaşan Mariana Çukuru'dur.
Afrika levhası, Nubian Plakası olarak da bilinir, Afrika kıtasının büyük bölümünü ve batı ve güneydeki bitişik okyanus kabuğunu içeren büyük bir tektonik levhadır. Afrika levhası, dünyanın büyük tektonik levhalarından biridir. Litosfere ait karasal ve okyanusal tabanı birlikte barındırır. Güney Amerika, Kuzey Amerika, Avrasya, Arap, Hindistan, Avustralya ve Antarktika levhalarıyla çevrilidir. 200 milyon yıl önce Trias zamanında Pangea süper kıtasının parçalanması ile Gondvana kıtası oluşmuştur. Gondvana kıtasının parçalanması ile Afrika, G. Amerika, Hindistan, Antarktika ve Avustralya kıtaları oluşmuştur.
Hindistan levhası, Litosferi oluşturan ana levhalardan biridir. Avrasya, Avustralya, Antarktika, Afrika ve Arap levhalarıyla çevrilidir. Hint levhası, Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Nepal ülkeleri ile şu alanları kapsar;
Bölge sismik açıdan oldukça aktiftir ve 1943'te Porto Riko'nun kuzeybatısında meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki deprem ve 1946 ve 1953'te kuzeyde meydana gelen 8,1 ve 6,9 büyüklüğündeki depremler gibi büyük büyüklükte depremlerin yaşandığı bir geçmişe sahiptir. Hispaniola'nın. Bölgede daha önce birçok önemli deprem meydana geldi; bunlardan biri 1787'de Porto Riko Çukuru'nda meydana gelmiş olabilir, diğeri ise 1867'de Virgin'in güneyindeki Anegada Çukuru'nda meydana geldi.
Cocos Levhası, Orta Amerika'nın batı kıyısındaki Pasifik Okyanusu'nun altında, üzerinde bulunan Cocos Adası tarafından adlandırılan genç bir okyanusal tektonik plakadır. Cocos Levhası, yaklaşık olarak 23 milyon yıl önce Farallon levhası iki parçaya ayrıldığı zaman oluşmuştur. Oluşan diğer levha ise Rivera levhası'dır. Cocos Levhası birkaç farklı plaka ile sınırlandırılmıştır. Kuzeydoğusu Kuzey Amerika levhası ve Karayip levhası ile sınırlanmıştır. Batısı Pasifik levhası ve güneyi Nazca levhası ile sınırlıdır.
Antarktika levhası, Antarktika kıtasını içeren ve çevresindeki okyanusların dışına uzanan levha hareketleri. Antarktika levhası, Gondwana'dan ayrıldıktan sonra kıtanın bugünkü izole edilen güneyine taşınmaya başlamış ve kıtanın daha soğuk bir iklime dönüşmesine neden olmuştur. Antarktika levhası neredeyse tamamen genişleyen okyanus ortası sırtı sistemleri ile sınırlandırılmıştır. Bitişiğindeki levhalar; Nazca levhası, Güney Amerika levhası, Afrika levhası, Hint-Avustralya levhası, Pasifik levhası ve bir transform sınırının karşısındaki Scotia levhasıdır.
Peru-Şili Çukuru , Büyük Okyanusun doğu kıyılarında, Şili ve Peru kıyılarının 160 km uzağındaki denizaltı okyanus çukurudur. En derin yeri Richards Deep olan çukurun genişliği 64 km, uzunluğu 5.898 km, alanı 590.000 km2'dir.
