İçeriğe atla

Navarhos

Navarhos (Yunancaναύαρχος, návarchos) bazı devletlerde modern amiral unvanına eşdeğer bir makam haline gelen "gemilerin lideri" anlamına gelen Yunanca bir kelime.

Tarihsel kullanımı

Bütün devletler deniz komutanlarına böyle bir unvan vermemiştir. Örneğin Atina, filosunu kara kuvvetlerine komuta edenlerle aynı unvana sahip generallerin (strategoi) komutasına verdi. Bu tür komuta yapıları, özellikle Klasik dönemin başlarında, filoların kara kuvvetleriyle yakın işbirliği içinde çalıştığını ve gerçekten de navarch unvanının, filoların daha bağımsız çalışmaya başladığı Peloponez Savaşı zamanına kadar görünmeye başlamadığı gerçeğini yansıtıyordu. Bu ayrı unvan başlangıçta yerleşik bir denizcilik geleneği olmayan şehirlerde kullanıldı, Sparta en belirgin olanıydı, ancak daha sonra Makedonya, Siraküza, Ptolemaios Krallığı, Seleukos İmparatorluğu, Akha Birliği ve Rodos gibi Helenistik Dönem devletlerinin donanmaları tarafından benimsenerek daha geniş bir kullanıma girdi.

Sparta ve diğer birçok şehir devletinde, pozisyona sadece bir yıl için atama yapılırdı (bu durum, Spartalıları, Lysander'ı bir yıldan fazla bir süre için yeniden görevlendirmek istediklerinde ayrıntılı bir yasal kurguya başvurmaya zorladı). Bununla birlikte, despotik veya monarşik devletlerin amiralleri, aynı anda yıllarca hizmet edebilir. Sparta'da, çoğu üst düzey makamdan farklı olarak pozisyon, Spartiate sınıfının dışından erkeklere açıktı; makamın en ünlü sakini olan Lysander, bu hak sayesinde atanmıştır.

LatinceNauarchus, Roma donanması tarafından filo komutanları için kullanıldı. Yunanca konuşan Bizanslılar bazen bu terimi gemi kaptanlarını belirtmek için kullandılar; amirallerini belirtmek için drungarios veya stratigos terimleri kullanıldı.

Modern Yunanistan

Rütbenin flaması

Modern Yunanistan Deniz Kuvvetleri'nde navarhos, oramirale eşdeğer en yüksek rütbedir. Kalan bayrak rütbelerinden biri hariç tümü de bu kelimenin türevleridir:

  1. Antinávarchos (Yunancaαντιναύαρχος, "yardımcı admiral"), koramiral eşdeğerdir.
  2. yponávarchos (Yunancaυποναύαρχος, "alt amiral"), tümamirale eşdeğerdir.
  3. archiploíarchos, tuğamirale eşdeğerdir.

Aynı rütbeler Yunanistan Sahil Güvenlik Teşkilatı tarafından da kullanılmaktadır. Tam navarhos rütbesi, deniz subayı olduğu zaman yalnızca Ulusal Savunma Genelkurmay Başkanı tarafından aktif hizmette tutulur ve emekli olduğunda Yunan Deniz Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlarına verilir. Yunan monarşisi altında, büyükamiral veya filo amiraline eşdeğer beş yıldızlı archinávarchos (Yunancaαρχιναύαρχος) rütbesi vardı ve sadece hüküm süren hükümdar (Krallar II. Yeoryos, I. Paulos ve II. Konstantin) tarafından tutuldu.

Kaynakça

  • Hornblower, Simon, and Anthony Spawforth ed., The Oxford Classical Dictionary (Oxford University Press, 2003) 0-19-866172-X

İlgili Araştırma Makaleleri

Yarbay, Binbaşı ile Albay rütbesi arasında yer alan askeri rütbedir. Birçok ülkenin kara ve hava kuvvetlerinde tabur komutanı olarak görev yaparlar.

Albay, birçok ülkenin kara ve hava kuvvetlerinde kıta görevi alay komutanlığı olan, yarbay ve tuğgeneral arasındaki askerî rütbe. NATO kodu OF-5'tir. Rütbe bekleme süreleri 5 yıldır. 2 yılını tamamlayan ve liyakatleri en üst makamlarca onaylanan albaylara kıdemli albay denir.

Mareşal, Türk Kara Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetlerinde en yüksek askerî rütbe. Türk Deniz Kuvvetlerindeki karşılığı büyükamiraldir. Bu rütbe en yüksek askerî rütbe olmakla beraber diğer rütbelerden önemli bir farkı kıdem ve bekleme ile kazanılamamasıdır. Mareşal unvanı, savaşta üstün yararlılıkları görülen ve en az orgeneral ya da oramiral rütbesine sahip subaylara Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilgili kanuna dayanarak verilir. NATO kodu OF-10'dur.

<span class="mw-page-title-main">Aegospotami Muharebesi</span>

Aegospotami Muharebesi. MÖ 405 tarihinde İkinci ya da Büyük Peloponez Savaşı sırasında, Atinalıların Çanakkale Boğazı (Hellespont)'tan geçen tahıl yolunu kesmeyi ümit eden Spartalı komutan Lysander (395), Perslerin maddi yardımı sayesinde oluşturduğu bir donanma ile o zamanlar Yunanların müttefiki olan Hellespont şehri Lampsakos'u kuşatmış ve ele geçirmişti. Amiral Conon (390) komutasındaki Atinalılar, bulabildikleri her türlü gemiyle bu saldırganlara karşı gelmek için denize açılmış, ancak onları savaşa sürükleme konusunda başarısız olmuşlardı. Beş günlük bir hareketsizlikten sonra Atinalılar, Alcibades'in (450-404) yaptığı uyarıyı göz ardı ederek gemileriyle Aegospotami Nehri'nin döküldüğü yerin yakınlarındaki Gelibolu Yarımadası'na demir atmış ve büyük bir orduyla karaya çıkmışlardı. Lysander'in filosu saldırarak ve yaklaşık 180 düşman gemisini ele geçirerek Atina filosunu şaşırtmıştı. Yaklaşık 4.000 Atinalı esir öldürülmüştü. Filosunu kaybeden ve tahıl yolu kapanan, müttefikleri ayaklanan ve limanı Lysander'in kuvvetleri tarafından kuşatılan Atinalılar çok tehlikeli bir duruma düşmüşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Dux</span> Roma ünvanı

Dux, Latince lider ya da önder anlamına gelir ve bir askerî birliğe komuta eden anlamında kullanılır.

Er, en düşük askeri rütbeye sahip askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Reichsführer-SS</span> Nazi Almanyasında Schutzstaffel (SS) Başkomutanı rütbesi

Reichsführer-SS, 1925-1945 yılları arasında Nazi Almanyası'nda hem bir rütbe hem de bir unvandı. Reichsführer unvanı öncelikle Joseph Berchtold tarafından 1926 yılında oluşturuldu. Reichsführer-SS 1925'ten 1933'e ve 1934 sonrası Alman SS'in en yüksek dereceli rütbesi olup aynı zamanda Alman Ordusu'nda Mareşal rütbesiyle eşdeğer bir rütbeydi. 1929'da Heinrich Himmler bu mevkiye sahip oldu. Bu rütbenin anlamı Schutzstaffel (SS) komutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri</span> SSCB Silahlı Kuvvetleri

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri, 1918-1946 yılları arasında Kızıl Ordu ve 1946-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri olarak adlandırılan, önce Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin ve daha sonra Sovyetler Birliği'nin silahlı kuvvetleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Generalfeldmarschall</span> Nazi Almanyasında en yüksek ikinci askeri rütbe

Generalfeldmarschall (Generalfeldmareşal), Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'ndan Üçüncü Reich'a kadar Cermen ordularındaki en yüksek rütbe. Habsburg Monarşisinde, Avusturya İmparatorluğu'nda ve Avusturya-Macaristan'da Feldmarschall rütbesi kullanıldı. 1914-1918 yılları arasında on kişiye bu rütbe verilmiş ve bunlardan dört tanesi Habsburg hanedanının egemenliğine mensuptur. Nazi Almanyası Luftwaffe ve ordularında Generalfeldmarschall rütbesi Temmuz 1940'ta Luftwaffe komutanı Hermann Göring'e Reichsmarschall rütbesi verilene kadar en yüksek rütbeydi. III. Reich'ın yıkılmasından sonra bu askeri yüksek unvan kullanımdan kalkmıştır.

Sovyetler Birliği Filo Amirali rütbesi, Sovyetler Birliği'nin en yüksek deniz subayı rütbesi.

Başkomutan veya başkumandan; silahlı kuvvetler veya askerî birim üzerinde kara, deniz ve hava kuvvetlerini komuta eden en üst rütbeli komutandır. Terim teknik olarak, bir ülkenin yürütme liderliğinde, devlet veya hükûmet başkanında bulunan askerî yeterliliklerini ifade eder.

Amiral veya genel amiral, bağımsız ülkelerin deniz kuvvetlerinde yüksek rütbeli deniz subaylarına verilen unvanın genel karşılığı. Kara ve hava kuvvetlerindeki general rütbesine eşdeğerdir. Türk Deniz Kuvvetleri'nde amirale direkt karşılık gelen rütbe olmamakla birlikte deniz albaydan sonra sırasıyla gelen tuğamiral, tümamiral, koramiral, oramiral ve büyük amiral rütbeleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Altıncan</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Sadık Altıncan Türk asker ve siyasetçi. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

Petros Voulgaris 1945'te kısa bir süre Yunanistan başbakanı olarak görev yapan bir Yunan Amiraliydi.

Taksiarh, Taksiarços ya da Taksiarçes Yunanca Tugay komutanı anlamına gelir. Terim táksis, "düzen", askeri içerik olarak "bir düzenlenmiş oluşum" kelimesinden türemiştir. Sonuçta rütbe tugay, Taksiarhia için verilen Yunanca terimdir. Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde kullanımında, terim meleklerin liderleri olan Büyük melekler Mikâil ve Cebrâîl'i kapsar ve Yunanistan'da birçok yere onlara atfen bu isim verilmiştir.

Wonsu, Kuzey Kore ve Güney Kore'nin silahlı kuvvetlerinde yüksek bir askeri rütbedir.

<span class="mw-page-title-main">William D. Leahy</span> Amerikalı filo amirali

Filo Amirali William Daniel Leahy, II. Dünya Savaşı sırasında aktif görevde en üst düzey ABD askeri subayı olarak görev yapan Amerikan deniz subayı idi. Birden fazla unvan aldı ve ABD'nin II. Dünya Savaşı'nda aldığı tüm önemli askeri kararların merkezinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Lisandros</span>

Lisandros M.Ö. 405'te Hellespontos'ta gerçekleşen Aegospotami Savaşı'nda Atinalıları mağlup eden Sparta donanmasına komuta etmiş olan Spartalı amiraldir. Ertesi yıl Atinalıları teslim olmaya zorlayarak Peloponez Savaşı'nı sona erdirmiştir. Bunun ardından Haliartus Savaşı'ndaki ölümüne kadar geçen on yıl boyunca Sparta'nın Yunanistan'a hakimiyetinde önemli rol oynadı.

Donanma komutanları listesi, Türk Deniz Kuvvetlerine bağlı Donanma Komutanlığında komutanlık yapmış kişilerin listesidir.

Feldmareşal en üst düzey askeri rütbedir ve genellikle general rütbesinden daha kıdemlidir. Genellikle bir ordudaki en yüksek rütbedir ve bu nedenle çok az kişi bu rütbeye atanır. Birçok ülkede günümüz silahlı kuvvetlerinde beş yıldızlı rütbe (OF-10) olarak kabul edilir. Birçok ülkede feldmareşal rütbesine yükselmek için tarihsel olarak bir generalin olağanüstü askeri başarı göstermesi gerekmiştir. Bununla birlikte, bu rütbe tümen komuta rütbesi ve tugay komuta rütbesi olarak da kullanılmıştır. Rütbenin farklı kullanımlarına örnek olarak olağanüstü bir başarı için Avusturya-Macaristan, Pakistan, Prusya/Almanya, Hindistan ve Sri Lanka; tümen komutanlığı için İspanya ve Meksika ; ve tugay komutanlığı için Fransa, Portekiz ve Brezilya verilebilir.