İçeriğe atla

Natura 2000

Natura 2000 içinde bir bölge

Natura 2000, Avrupa Birliği sınırları içinde belirlenmiş bir doğal çevre koruma ağıdır. Natura 2000, koruma ve restorasyon sayesinde çeşitli önlemlerin uygulanmasıyla ekosistemlerin (‘habitatlar’) ve yüksek seviyede önemli türlerin korunmasını amaçlamaktadır.[1]

Tarihçesi

Mayıs 1992'de, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin hükûmetleri, Avrupa içinde tehlikede bulunan doğal yaşam alanlarının ve canlı türlerinin koruma altına alınması amacıyla hazırlanmış bir yönerge tasarısını kabul etmişlerdir. Habitat Yönergesi veya FFH-Yönergesi olarak anılan bu yönerge, Avrupa Birliği'nin 1979 yılında kabul edilen Yabani Kuşlar Yönergesi'ni tamamlamak amacıyla yürürlüğe konmuştur. Bu iki yönerge, Natura 2000 ağının oluşumunu sağlayacak en önemli iki hukuki metindir.

Yabani Kuşlar Yönergesi, kuş türlerin koruma altına alınabilmesi için Özel Koruma Alanlarının (Special Protection Areas - SPA) oluşturulmasını gerekli kılmıştır. Benzer biçimde, Habitat Yönergesi de bazı doğal yaşam alanlarının ve içlerinde yaşayan bitki ve hayvan türlerinin korunması için Koruma Özel Alanları (Special Areas of Conservation - SAC) belirlenmesini öngörmektedir. Bu iki özel koruma alanı, Natura 2000 ağının kapsamına girecek alanları oluşturmaktadır.[2]

Avrupa Birliği'ne üye her bir ülke, kendi sınırları içindeki en önemli doğal yaşam alanlarının ve buralardaki bitki ve hayvan türlerinin bir listesini derlemek zorundadır. Daha sonra derlenen bu liste, Avrupa Komisyonu'na teslim edilmelidir. Avrupa Komisyonu'nun ilgili makamlarınca değerlendirmeye alınan listelerde eğer koruma altında alınması gereken bir alan olduğu gözlenirse bu bölgeler Natura 2000'in koruma ağı içine girer.

2004 ve 2007 yıllarında toplam 12 ülke Avrupa Birliği'ne katılmadan önce Natura 2000'in koruma ağının Avrupa Birliği'nin toplam topraklarına oranı %18 idi. Koruma altına alınan alanların sayı ve boyutu yeni ülkelerin de katılımlarıyla yeniden görüşülmektedir. Avrupa Komisyonu bugüne dek 13 birlik üyesini Çevre Direktiflerini yerine getirmediği gerekçesiyle uyarmıştır. Nisan 2006'da Polonya'ya karşı kural ihlâli prosedürü uygulanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ KREFT, Stefan; GÜNGÖROĞLU, Cumhur (2018). "Natura 2000'e Genel Bir Bakış". GÜNGÖROĞLU, Cumhur (Ed.). Türkiye Ormanlarında AB Natura 2000 Konseptinin Uygulanabilirliği. Türkiye Ormancılar Derneği. ISBN 978-605-68977-1-9. 
  2. ^ Trochet, Audrey; Schmeller, Dirk S. (2013). "Effectiveness of the Natura 2000 network to cover threatened species". Nature Conservation. Cilt 4. ss. 35-53. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022. 

Hakkında

  • Güneş, Ahmet M. (2007): Das Schutzregime der FFH-Richtlinie und seine Umsetzung in nationales Recht, Aachen, 284 sayfa. ISBN 978-3-8322-6829-9
  • Güneş, Ahmet M. (2009): Biyolojik Çeşitliliğin Avrupa Birliği Hukuku Çerçevesinde Korunması, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl 2009, Sayı 85, Sayfa 35 vd.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu kestanesi</span> bitki türü

Anadolu kestanesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasında anavatanı güney Avrupa ve Asya olan, 20–35 m boy, 2 m çap yapabilen bir kestane türü.

<span class="mw-page-title-main">Prunus avium</span> gülgiller (Rosaceae) familyasından meyve ağacı

Prunus avium, gülgiller (Rosaceae) familyasından Kuzey Akdeniz kıyıları, Güney Kafkasya, Hazar Denizi ve Kuzeydoğu Anadolu'da doğal olarak bulunan meyve ağacı. Meyvesi olgunlaşmadan önce pembe bir çiçek açar. Kiraz meyvesini veren temel ağaç türüdür ve meyvesi tatlı kiraz olarak adlandırılır. Kiraz meyvesi veren diğer ağaç türleriyle birlikte Prunus subg. Cerasus alt cinsini oluşturur ve bu cinsin en bilinen üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vaşak</span> orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı

Vaşak, kedigiller (Felidae) familyasından Lynx cinsini oluşturan orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Kar leoparı</span> Büyük kedi türü

Kar leoparı, kar parsı olarak da bilinir, kedigiller (Felidae) familyasının Panthera cinsinin bir üyesi olan büyük kedi türü.

<span class="mw-page-title-main">Çevrecilik</span> çevreyi korumakla ilgili ideoloji ve sosyal hareket

Çevrecilik, çevre hareketini destekleme veya katılmaktır. Doğal kaynakları ve ekosistemleri korumak için lobi faaliyeti yapma, çevre eğitimi, çevreci eylemler ve örnekler geliştirmekle merkezi ve yerel yönetimlerdeki karar alma süreçlerini etkileme arayışında olan sosyal bir harekettir. Çevre ile ilişkili konulardan bazıları; kirlilik, türlerin yok olması, katı atıkların azaltılması, geri dönüşüm, küresel ısınma tehdidi ve genetiği değiştirilmiş ürünler.

<span class="mw-page-title-main">IUCN Kırmızı Listesi</span>

IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi ve bitki ve hayvan türlerinin dünyadaki en kapsamlı Küresel Koruma durumu envanteridir. IUCN Kırmızı Listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir.

Dünya Doğayı Koruma Birliği veya tam adıyla Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. Merkezi Gland, İsviçre'de bulunur. IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400'ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü aynı çatı altında toplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal Hayatı Koruma Derneği</span>

Doğal Hayatı Koruma Derneği ya da kısa adıyla DHKD, 1975 yılında kurulan, merkezi İstanbul'da olan bir Sivil toplum kuruluşu'dur. 1986'da "Kelaynak'tan haberler" adlı bir bülten yayımlayan DHKD, adını duyurmaya yönelik ilk kampanyasını Turkish Times de gerçekleştirdi. Kuruluşundan on beş yıl sonra, Bakanlar Kurulu kararıyla "kamu yararına çalışan dernek" statüsü kazandı.

<i>Centaurea cyanus</i>

Centaurea cyanus, papatyagiller (Asteraceae) familyasından özellikle Orta Avrupa'da bulunan mavi mor yapraklı çiçekleri olan bir bitki türü. Bitki 40–90 cm uzunluğundadır. Mavi renkler protosiyanin pigmentinden kaynaklanır. Estonya'nın ulusal çiçeği olan peygamber çiçeği, Avrupa kültürü ve folklorunda önemli yer tutar.

<span class="mw-page-title-main">Tampon bölge</span> taraflar arasında bulunan tarafsız bölge

Tampon bölge, genellikle ülkelerle ilgili olan iki veya daha fazla arazi arasında yer alan nötr bir bölgesel alandır. Tampon bölgenin türüne bağlı olarak, bölgeleri ayırmak veya birleştirmek için kullanılabilir. Yaygın tampon bölge türleri arasında silahsızlandırılmış bölgeler, sınır bölgeleri ve belirli kısıtlayıcı izin bölgeleri ile yeşil kuşaklar bulunur. Bu tür bölgeler, bir egemen devlet tarafından oluşturulabilir veya bir tampon devlet tarafından da oluşturabilir.

<i>Fraxinus angustifolia</i>

Fraxinus angustifolia, Oleaceae (zeytingiller) familyasından anavatanı Orta ve Güney Avrupa ile Kuzey Afrika ve Güneybatı Asya olan bir dişbudak türü.

Kızılırmak Deltası, diğer adıyla Bafra Ovası, Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde, taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu, delta ovası ve sulak alanlar kompleksidir. Samsun ilinde Ondokuzmayıs, Bafra ve Alaçam ilçeleri sınırlarındadır. 56.000 hektarlık alanıyla Türkiye'nin en büyük deltalarındandır.

Yaban hayatı koruma, türlerin soyunun tükenmesini önlemek için yabani türlerin ve habitatlarının korunması uygulamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Önemli Kuş Alanı</span>

Önemli Kuş ve Biyoçeşitlilik Alanı, BirdLife International tarafından kuş popülasyonlarının korunması için küresel olarak önemli olarak kabul edilen uluslararası kabul görülen bir dizi kriter kullanılarak tanımlanan bir alandır. Günümüzde dünya çapında 12.000'den fazla IBA bulunmaktadır. Bu alanlar tamamen korunacak kadar küçüktür ve karakterleri, habitatları veya ornitolojik önemi bakımından çevredeki ortamlardan farklıdır.

BirdLife International, doğal kaynakların kullanımında sürdürülebilirlik için kuşları, yaşam alanlarını ve küresel biyolojik çeşitliliği korumaya çalışan küresel bir koruma organizasyonları ortaklığıdır. 1922 yılında kurulmuş olup 120'den fazla ortak kuruluş ile dünyanın en büyük koruma organizasyonları ortaklığıdır. 100'den fazla ülkede 2,5 milyondan fazla kişi ve ortak kuruluş üyeliğine sahiptir. Merkezi İngiltere'nin Cambridge şehrinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İdil-Kama Tabiatı Koruma Alanı</span>

İdil-Kama Tabiatı Koruma Alanı, İdil, Kama ve Myosha nehirlerinin birleştiği yerde bulunan bir Rus zapovedniktir. Biri İdil'in sol kıyısındaki teraslarında, nehirlerin buluşma noktasında, diğer kısmı Kazan şehrinin batı eteklerindeki İdil'in yaklaşık 100 km yukarısında bulunan iki bölümü bulunmaktadır. Koruma alanı, Tataristan'ın Zelenodolsky ve Laishevsky Bölgesi'nde bulunmaktadır. Orta Volga bölgesinin kalan orman ve orman bozkır habitatını korumak için 1960 yılında resmi olarak kurulmuştur ve 8.024 ha (30,98 sq mi) alana sahiptir. Bilimsel çalışmanın özel bir odağı, Kuybışev Baraj Gölü'nün yerel çevre üzerindeki etkileridir. Baraj gölü 1950'lerin ortalarında tamamlanmıştır ve Avrupa'nın en büyük baraj gölüdür. İdil-Kama Tabiatı Koruma Alanı, UNESCO Biyosfer Rezervi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Poda Koruma Alanı</span>

Poda Doğa Koruma Alanı, 1989 yılında Bulgaristan Su ve Çevre Bakanlığı tarafından ilan edilen bir doğa koruma alanıdır. Bulgaristan'da tamamen bir sivil toplum kuruluşu olan Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği (BSPB) tarafından yönetilen ve sürdürülen ilk korunan alandır. BSPB, Bakanlar Kurulu Yönetim Planı tarafından kabul edilen faaliyetleri hazırlar ve uygular, ancak fonunu tamamen giriş ücretleri, satılan hediyelik eşyalar ve bağışlardan alır. Bu düzenleme ile doğanın korunması, çevre eğitimi ve eko-turizm için sürdürülebilir bir model olmayı hedeflemektedir.

<i>Amazona guildingii</i> kuş türü

Amazona guildingii, sarımsı beyaz, mavi ve yeşil başlı, yeşilimsi bronz üst kısım tüyleri ve menekşe mavisi yeşili olan büyük kanatlı, yaklaşık 40 cm uzunluğunda, çok renkli amazon papağanıdır.

<i>Pinus heldreichii</i> bitki türü

Pinus heldreichii, Pinus cinsine bağlı bir türdür.

Önemli Bitki Alanları (IPA-ÖBA), korunan alanlar içinde, bitki yaşamı için en zengin alanları belirlemek ve bitki varlıklarını sürdürmek için bir çerçeve sağlamak üzere Plantlife organizasyonu tarafından Birleşik Krallık'ta kurulmuş bir programdır. Bitki yaşamı terimi, algleri, mantarları, likenleri, ciğer otlarını, yosunları ve yabani vasküler bitkileri kapsayan herhangi bir sayıda türü ifade eder. ÖBA'lar, bu alanlardaki önemli yabani bitki popülasyonlarının korunmasına odaklanmak amacıyla seçilir ve daha geniş Temel Biyolojik Çeşitlilik Alanları bağlamında bir alt küme olarak hareket eder. Bir ÖBA'nın belirlenmesi, 'ekosistem temelli' bir yaklaşımla farkındalık kazanmayı ve uzun vadeli korumayı teşvik etmeyi amaçlamaktadır.